Мектептегі қауіпсіздік сабағына қолдануға ұсынылатын әдістер

"Қауіпсіздік квесті"

Сыныпты немесе мектеп аумағын бірнеше станцияларға бөліңіз. Әр станцияда оқушыларға нақты қауіпсіздік тапсырмаларын орындау керек. Мысалы, алғашқы көмек көрсету станциясы, өрт жағдайында әрекет ету станциясы, жол қозғалысы ережелерін сақтау станциясы. Әр тапсырманы орындаған сайын, оқушылар қауіпсіздік тақырыбында білімін нығайтып, арнайы жетон немесе белгі жинайды. Квест соңында барлық қатысушылар марапатталады.

Интерактивті театр

Оқушылар қауіпсіздік ережелері туралы театрлық қойылымға қатысады. Мысалы, бір топ оқушы өрт, жарақат алу немесе жол-көлік оқиғасы жағдайларын ойнап көрсетеді, ал көрермендер олардың әрекеттерін талдап, дұрысын табады. Бұл тәсіл балаларды қауіпсіздік ережелерін нақты жағдайлар арқылы түсінуге итермелейді.

"Қауіпсіздік суперқаһармандары" ойыны

Әр оқушыға "қауіпсіздік суперқаһарманы" рөлін беріп, белгілі бір қауіпсіздік жағдайын қалай шешуге болатынын көрсетуді сұраңыз. Мысалы, бір бала өрт сөндіруші болса, енді бірі алғашқы көмек көрсету қаһарманы болады. Осылайша, әр бала өз қаһарманымен қауіпсіздік мәселесін шешуді үйренеді.

Көрнекі тәжірибелер

Әртүрлі апат жағдайларын имитациялайтын көрнекі тәжірибелер көрсетіңіз. Мысалы, өртке қарсы қауіпсіздік ережелерін түсіндіру үшін түтін генераторын қолдануға болады немесе жарақат алу жағдайында алғашқы көмек көрсету техникасын көрсетуге болады.

Қауіпсіздік күнделігін жүргізу

Әр оқушыға қауіпсіздік күнделігін жүргізуді ұсыныңыз, онда олар өздерінің күнделікті өмірде кездескен қауіпсіздік мәселелері мен оны шешу жолдарын жазады. Күнделікті сабақтан тыс талқылап, әр оқушының қауіпсіздікке қатысты тәжірибесімен бөлісуді ұйымдастырыңыз.

Қауіпсіздік ережелері бойынша ми шабуылы

Оқушылар топтарға бөлінеді және әр топқа әртүрлі қауіпсіздік мәселесі беріледі. Топ мүшелері бірге ақылдасып, сол мәселені шешудің ең тиімді жолдарын қарастырады, содан кейін өз шешімдерін сынып алдында таныстырады. Әрбір топ өз ұсыныстарын айтып, басқа топтардың пікірін тыңдап, ең тиімді шешімді анықтайды.

"Қауіпсіздік мәселесін тап және шеш!"

Сыныпта бірнеше "қауіпті жағдайлар" орнатыңыз. Мысалы, орындықта шашылып жатқан кабельдер, дұрыс қойылмаған сөмкелер. Оқушылар сынып ішінде айналып жүріп, қауіпті жағдайларды анықтап, оларды қауіпсіз ету бойынша ұсыныстар береді. Бұл жаттығу балалардың қауіпті жағдайларды анықтау дағдыларын жақсартады.

Интерактивті қауіпсіздік викторинасы

Қауіпсіздік ережелері бойынша интерактивті викторина ұйымдастырыңыз. Мұнда балаларға әртүрлі қиындықтағы сұрақтар қойылып, әр дұрыс жауап үшін балл беріледі. Викторинада, мысалы, өрт, жол, үй қауіпсіздігі, судағы қауіпсіздік туралы сұрақтар қамтылуы мүмкін.

" Апта бойы қауіпсіздік бақылаушылары"

Әр апта сайын әр сыныпқа немесе оқушыға "қауіпсіздік бақылаушысы" рөлін беру. Олар мектеп ішіндегі қауіпсіздік жағдайларын бақылап, сыныптастарының қауіпсіздік ережелерін сақтауын қадағалайды. Апта соңында олар өз бақылаулары мен ұсыныстарын ортаға салып, сыныппен бөліседі.

Ата-аналармен бірігіп "Үйде қауіпсіздік күні" ұйымдастыру

Оқушыларға ата-аналарымен бірге "үйде қауіпсіздік күні" өткізу тапсырмасын беру. Оларға үйдегі қауіпті жерлерді анықтап, қауіпсіздік шараларын қалай орындау керегін қарастыруды тапсырыңыз. Кейін оқушылар өз тәжірибелерімен сыныпта бөлісіп, нәтижелерін көрсетеді.

"Қауіпсіздік бойынша буклет жасау"

Оқушылар топтарға бөлініп, қауіпсіздік туралы түрлі-түсті ақпараттық буклеттер жасайды. Әр топқа қауіпсіздік тақырыбы беріледі (мысалы, өрт қауіпсіздігі, алғашқы көмек, жол қозғалысы ережелері). Оқушылар буклеттерді безендіріп, өз жұмыстары арқылы сыныптастарын қауіпсіздік туралы мәліметтермен таныстырады.

"Қауіпсіздік комиксі"

Әр топ өздеріне берілген қауіпсіздік ережелеріне сәйкес шағын комикс жасап, сол оқиғаның сюжетін ойлап табады. Комикс кейіпкерлері қауіпсіздік ережелерін бұзуы немесе сақтауы мүмкін, ал оқушылар дұрыс шешімді комикс арқылы түсіндіреді. Әр комиксті қабырғаға іліп, шағын көрме ұйымдастыруға болады.

"Тірі сурет" әдісі

Бұл тәсілде оқушылар түрлі қауіпті жағдайларды "тірі сурет" (позалар арқылы қатып қалу) арқылы көрсетеді. Мысалы, бір топ өрт кезінде дұрыс емес іс-әрекеттерді көрсетсе, басқа топ сол жағдайдан шығудың дұрыс тәсілдерін ұсынады. Әр көріністен кейін сыныптастары талқылап, шешімдермен бөліседі.

"Қауіпсіздік бойынша әлеуметтік желі жобасы"

Әр топ белгілі бір қауіпсіздік тақырыбына байланысты әлеуметтік желі парақшасын жасау идеясын ойлап табады (мысалы, өрт қауіпсіздігі, интернет қауіпсіздігі). Олар сол парақшаны қалай құрып, қандай ақпарат орналастыру керек екенін жоспарлайды, пост жазып, инфографика, кеңестер мен сақтық шараларын ойлап табады.

"Сиқырлы қорап" ойындары

Арнайы қорапқа қауіпсіздікке қатысты әртүрлі заттар мен материалдарды салып қойыңыз (мысалы, пластырь, өрт сөндіргіштің суреті, қауіпсіздік белгілері). Оқушылар кезек-кезек қораптан заттарды шығарып, сол заттың қауіпсіздік ережесіне қалай байланысты екенін түсіндіреді.

"Кәсіби қонақтар"

Жергілікті төтенше жағдайлар қызметінің өкілдерін, полиция, дәрігер немесе өрт сөндірушіні шақырыңыз. Олар балаларға өз тәжірибесімен бөлісіп, нақты қауіпсіздік ережелерін көрсетіп береді. Бұл әдіс оқушылардың қауіпсіздікке жауапкершілікпен қарауына ықпал етеді.

"Менің қауіпсіздік постерім"

Әр оқушы қауіпсіздік ережелеріне қатысты постер жасап, оған шығармашылықпен қарауға тырысады. Постерлерді мектеп ішінде көрме ретінде қойып, оқушылардың жұмыстарына дауыс беру арқылы "Ең үздік қауіпсіздік постері" номинациясын беруге болады.

"Қауіпсіздік картасы"

Мектептің немесе үйдің аумағында әр түрлі қауіпті орындарды және олардың дұрыс әрекет ету жолдарын көрсететін арнайы карта жасау. Оқушылар қауіпті жерлерді белгілеп, оларға жақындағанда қандай ережелерді сақтау керектігін түсіндіретін инфографикалар қосады. Карта көрнекі әрі оқушыларға пайдалы ақпарат көзі болады.

"Қауіпсіздік жаңалықтары"

Оқушылар жаңалықтар шығарылымын құрып, қауіпсіздікке қатысты оқиғаларды баяндап береді. Олар өздерін журналистер сияқты сезінеді: тақырып таңдап, сұхбат жасап, оқиғалар туралы ақпарат жинайды. Әр топ өз жаңалығын мектепке немесе сыныпқа таныстырады.

"Қауіпсіздік ережелері туралы анимация жасау"

Оқушылар шағын топтарға бөлініп, қауіпсіздік тақырыбында қысқаша анимация немесе мультфильм жасайды. Бұл үшін қарапайым анимациялық құралдар немесе сурет слайдтарын қолдануға болады. Әр топ өз мультфильмі арқылы қауіпсіздік ережелерін көрнекі түрде түсіндіреді.

"Көрнекі эксперименттер"

Қауіпсіздік ережелерін нақты түсіндіру үшін қарапайым ғылыми эксперименттерді қолдануға болады. Мысалы, отқа су мен майды құюдың айырмашылығын көрсету арқылы өрт қауіпсіздігін түсіндіру. Осылайша, көрнекі тәжірибе арқылы балаларға ережелердің маңыздылығын жеткізуге болады.

"Қауіпсіздік туралы жарнама түсіру"

Оқушыларды шағын топтарға бөліп, қауіпсіздік ережелері бойынша қысқаша жарнама роликтерін түсіруге тапсырма беріңіз. Әр топ өз тақырыбын шығармашылық тұрғыда көрсетеді және бұл жұмыстарды сынып ішінде көрсетіп, ең креативті жарнамаға дауыс беруге болады.

"Суретші бол" тәсілі

Оқушыларға белгілі бір қауіпсіздік жағдайын суреттеуге тапсырма беріледі. Мысалы, жолда жүру қауіпсіздігі, өртке қарсы шаралар, үйде электр құралдарын қауіпсіз қолдану ережелері. Әр оқушы өз суретін салып, оның мағынасын түсіндіріп береді. Бұл балалардың визуалды есте сақтау қабілетін арттырады.

"Қауіпсіздікке байланысты жұмбақтар мен ребустар"

Оқушыларға қауіпсіздік ережелеріне қатысты жұмбақтар, ребустар немесе сөзжұмбақтар шешуге тапсырма беріңіз. Әр топ әртүрлі қиындықтағы жұмбақтарды шешіп, қауіпсіздік туралы ақпаратты ойын түрінде үйренеді. Сөзжұмбақты дұрыс шешкен топтар шағын сыйлықтармен марапатталады.

"Жағдаяттық тренажерлер"

Оқушыларға шынайы жағдайларды имитациялайтын тренажерлар жасаңыз. Мысалы, өрт шыққан кездегі әрекеттер, жарақат алу жағдайында алғашқы көмек көрсету немесе мектептен қауіпсіз эвакуация тәсілдері. Тренажер арқылы әр бала өз әрекетін байқап, қателіктерін түсіне алады.

. "Қауіпсіздік бойынша инспектор бол"

Әр оқушыға бір күн бойы "қауіпсіздік инспекторы" рөлін беру. Ол мектептің ішінде немесе үйде қауіпсіздік ережелерін сақтау-сақтамау жағдайын қадағалап, қауіпті аймақтарды анықтап, ұсыныстар береді. Кешке оқушы сыныпқа немесе ата-анасына өз қорытындысын ұсынады.

"Қауіпсіздік ережелері туралы пікірталас"

Оқушылар арасында пікірталас ұйымдастырып, әр топқа қауіпсіздік мәселесі бойынша жағымды және жағымсыз жағдайларды ойластыруды тапсырыңыз. Мысалы, қауіпсіздік белдігін тағудың қажеті бар ма, өрт қауіпсіздігіне мән беру керек пе деген сияқты тақырыптарды талқылауға болады. Бұл әдіс балалардың сыни ойлауын дамытады.