Қазақ-жоңғар шайқастары

Сабақ тақырыбы:

Қазақ-жоңғар шайқастары

Зерттеу сұрағы: Неліктен Аңырақай шайқасы қазақ-жоңғар соғысындағы түбегейлі бетбұрыс деп саналады?

Мектеп: Бозой ЖББОМ КММ

Мерзімі:

Абуталиева Жанаркул Акбаевна

Сынып: 8 (7)

Қатысқандар саны: 18

Қатыспағандар саны:

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

7.3.2.1 – Жоңғар шапқыншылығына қарсы күресте танылған хандар мен батырлардың рөлін түсіндіру

Сабақ мақсаттары

Шайқастар барысындағы хандар мен батырлардың рөлін түсіндіру

Бағалау критерийлері

• Ақырақай шайқасының тарихи маңыздылығын негіздеу

• Шайқастар барысындағы хандар мен батырлардың рөлін анықтау

Тілдік мақсаттар

Аңырақай шайқасына қатысты сториборд жазады, қазақ батырларының резюмесін құрастырады (жазылым дағдысы)

Суреттермен жұмыс жасайды (сөйлеу дағдысы)

Ақпараттық мәтіндермен жұмыс жасайды (оқылым дағдысы)

Пәнге қатысты лексика и терминология:

Хан, батыр, шайқас, Бұланты, Аңырақай шайқастары.

Диалог пен жазуға пайдалы сөз тіркестер:

Аңырақай шайқасындағы жеңістің тарихи маңызы зор, өйткені...

Бұланты шайқасы келесі мүмкіндіктер берді...

Ордабасы құрылтайында қабылданған шешім маңызды нәтижелерге әкелді...

Маңызды нәтижелер/өзгерістер...

Құндылықтарды дарыту

Азаматтылықты, патриотизм сезімін, ұлттық сана-сезімді тәрбиелеу, қоғам мүдделеріне қызмет етуге дайын болуға жетелеу. Айналадағы адамдарды құрметтеу, топтық және жұптық жұмыс барысындағы оқушылар арасындағы ынтымақтастық дағдыларын, академиялық адалдықты қалыптастыру.

Пәнаралық байланыстар

Қазақ әдебипеті, география (оқушылар картада шайқастардың өткен жерін анықтап, белгілейді).

АКТ қолдану дағдылары

Интернет ресурстарын, бейнематериалдарды қолдану

Бастапқы білім

Оқушылар Жоңғар хандығының құрылуы, «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама» кезеңі, Қарақұм мен Ордабасындағы құрылтайлар туралы біледі.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Ресурстар

Сабақтың басы

12 мин

М Суреттермен жұмысты ұйымдастырыңыз.

1. Суреттерден нені көріп тұрсыздар?

2. Қандай қорытынды шығара аласыздар?

3. Қосымша қандай сұрақтар қоя аласыздар?

Т Болжау. Суреттердің негізінде оқушыларға тарихи оқиғалардың барысын болжауға тапсырма беріңіз:

1. Бір жыл бұрын қандай жағдай болды? Қандай оқиғалар орын алды?

2. Бір күн бұрын не болды?

3. Қазір не болып жатыр? Нақты қандай әрекеттер орын алуда?

4. Ары қарай не болуы мүмкін?

5. Бір жылдан кейін қандай жағдай қалыптасуы мүмкін?

Оқушылар бұрынғы сабақтар алған білімдерін қолдана алады. Осылайша, олар болмажды оқиға желісін құрастыра алады.

Сабақтың ортасы

23 мин

Б Зерттеу сұрақтары:

1. Аңырақай шайқасының барысы қандай болды?

2. Хандар мен батырлардың рөлі қандай болды?

Т Мәтінмен жұмыс (Қосымша 1)

Оқушыларға мәтінмен жұмыс жасауға тапсырма беріңіз. Сторибордты қолдана отырып оқушылар Аңырақай шайқасына қатысты оқиға желісін қалпына келтіріп, тиісті дәйектер мен дәлелдерді келтіреді.

Ж Оқушыларға қазақ батырларының өмірбаяны туралы ақпарат беріңіз (Қосымша 2). Оқушылардың міндеті – ақпараттардың негізінде олардың резюмелерін құрастыру. Резюменің үлгісі:

Қозыбаев М. Аңырақай шайқасы – Отан тарихының жарқын белесі//Егемен Қазақстан, 1999, 25 тамыз.

Қазақстан тарихы. Көне заманнан бүгінге дейін. Бес томдық. 3 том. – Алматы: Атамұра, 2010.

Бес ғасыр жырлайды. 1 том. А., 1984, 110-б, Қобландин Қ. И. Ер есімі – ел есінде// Қазақ халқының 18 ғасырдың бірінші жартысында өз бостандығы мен тәуелсіздігі үшін азаттық күресі. Целиноград, 1991.

(Казахстанская республиканская национальная библиотека).

И.В.Ерофеева, Б.Ж.Аубекеров, А.Е.Рогожинский и др. «Аныракайский треугольник: историко-географический ареал и хроника великого сражения». – Алматы: Дайк-Пресс, 2008.

Сабақтың соңы

5 мин

Т Оқушыларға келесі тақырыптар аясында кіші-гірім презентациялар дайындауға тапсырма беріңіз:

1-топ: қазақ-жоңғар соғыстарының шайқастары.

2-топ: шайқасқа қатысқан хандардың өмірбаяны.

3-топ: шайқасқа қатысқан батырлардың өмірбаяндары.

4-топ: шайқастарға қатысты бар ақын-жыраулардың өмірбаяны.

Қосымша ақпарат

Дифференциациялап оқыту – Оқушыларға көбірек қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндеттер қоюды жоспарлайсыз?

Бағалау – Оқушылардың білімін қалай тексересіз?

Пәнаралық байланыс

Қауіпсіздік ережелері

АКТ-ны қолдану

Құндылықтармен байланыс

(тәрбие элементі)

Коммуникативті дағдыларын дамыту мақсатында құрылған топтар/жұптар қабілеті төмен оқушыларды қабілеті жоғары оқушылардың қолдау көрсетуін меңзейді. Мұғалім талқылау үрдісі кезінде барлық оқушылардың бірегей қатысуын қадағалау тиіс.

Дәйекті дәлелдерге ғана негізделген қорытындыға жетудің мағынасының мәні, сыныптағы қабілеті төмен оқушы дәлелдерге негізделе отырып кем дегенде өзінің ойын білдіре алады, ал қабілеті жоғары оқушы тәуелсіз, негізгі жауап береді. Сабақтың әр кезеңі жасырын дифференциацияны көздейді.

Қабілеті жоғары оқушылар Аңырақай шайқасына қатысқан хандар мен батырлардың рөлін негіздей алады. Оқушылардың көбісі батырлардың ерлігіне сипаттама бере алады.

Топтар арасында жұмыс жасау, талқылауды тыңдау немесе талқылауға көмек беру, қажетіне қарай топтар немесе жеке оқушыларға қолдау көрсету.

Оқушылардың денсаулығын қолдау мақсатында, қажеттілігіне қарай дене шынықтыру минутын ұйымдастыру.

Рефлексия

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты қаншалықты жүзеге асты? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Дифференциациялап оқыту өз мәнінде жүзеге асты ма? Өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты сол жақ бағанда келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты)

1:

2:

Қандай екі нәрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (оқытуға және үйренуге қатысты)?

1:

2:

Осы сабақтың барысында барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпаратты білдім?