Қазақ тілі пәні мен гаджет: заманауи сабақтың жаңа келбеті»

Мақала тақырыбы:

«Қазақ тілі пәні мен гаджет: заманауи сабақтың жаңа келбеті»

Арқалық педагогикалық университеті

4 курс студенті: Батаева Ақгүл

Жетекшісі: Абильдина Айгүл Нағашыбайқызы

Біз өмір сүріп отырған дәуір – цифрландыру дәуірі. Бұл кезең тек техника мен технология салаларын ғана емес, білім беру жүйесін де түбегейлі өзгертіп жатыр. Әрбір ұстаз, әсіресе қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі, дәстүрлі әдістер мен цифрлы мүмкіндіктерді үйлестіру арқылы бүгінгі альфа мен зетта ұрпаққа жаңа форматта білім беруі қажет.

Гаджет – қарсылас емес, көмекші

Ұялы телефон, планшет, компьютер сынды гаджеттер – оқушылардың күнделікті өмірінің ажырамас бөлігі. Көп жағдайда бұл құрылғылар оқудан алаңдататын фактор деп қабылданғанымен, дұрыс бағытта қолдана білсек – олар керісінше, тиімді көмекші құралға айналады.

Қазақ тілі сабағында гаджеттерді тиімді қолдануға мысалдар:

• QR-кодпен жұмыс: тапсырмаларды немесе видеосабақты QR арқылы ұсыну;

• Quizizz, Kahoot, Wordwall платформалары арқылы тест алу;

• Padlet немесе Jamboard бетінде эссе, пікірталас ұйымдастыру;

• Google Lens көмегімен мәтінді тану және аудару;

• Instagram/Facebook пост түрінде сөйлем құрау (практикалық жазылым дамыту).

Мемлекеттік стандарт пен мобильді технологиялар

ҚР Білім беру стандартына сәйкес, оқушылардың тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым дағдылары жүйелі түрде дамуы тиіс. Бұл дағдыларды дамытуда оқушының өз құрылғысы арқылы:

• аудиомәтінді тыңдап, жауап беруі;

• бейнематериалға қатысты пікір қалдыруы;

• жылдам мәтін теруі немесе өңдеуі;

• фотомен жұмыс істеуі (мысалы, пост жазу, сипаттау) – оқушының тілді тиімді әрі қызығушылықпен меңгеруіне жол ашады.

Оқу мақсаттары бойынша сабақта қолдану:

5.1.3.1 – Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау

Мақаладағы негізгі ой – гаджеттің сабақтағы рөлі. Оқушы негізгі ақпаратты (гаджетті пайдалы қолдану), қосымша ақпаратты (платформалар атауы) ажырата біледі.

6.1.3.1 – Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау

Мысалы, «Padlet, Quizizz, Kahoot» платформаларының сабақтағы қолданысын тыңдай отырып, детальді ақпараттарды атап шығуға болады.

7.1.3.1 – Факт пен көзқарасты ажырата білу

Мәтіндегі "Гаджет кедергі емес, көмекші" деген ой – автордың көзқарасы. Ал "QR-кодпен тапсырма беру" – нақты факт.

8.1.3.1 – Астарлы ойды анықтау

Астарлы ой – мұғалімнің цифрлық әлемге икемделуі қажет екені және білім мен технологияны үйлестіре білу маңыздылығы.

9.1.3.1 – Тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу

Сабақта гаджет қолдану туралы тыңдалған мәтінді оқушы өз өміріндегі тәжірибемен (мысалы, онлайн оқуда қолданған платформалармен) байланыстыра отырып талдайды.

Мұғалім – медиасауатты модератор

Гаджеттерді сабақта қолдану – тек техниканы меңгеру емес, сонымен қатар ақпаратты дұрыс таңдай білу, медиамәтінді сараптай алу, креативтік ойлау сияқты қабілеттерді қалыптастыру жолы. Мұғалім цифрлы ресурстарды дұрыс таңдай білуі керек және баланың назарын ойыннан білімге аударуға қабілетті медиамодератор болуы тиіс.

Қазақ тілі пәнін цифрлы форматта өткізу – бүгінгі күннің талабы. Бұл тәсіл оқушының танымдық белсенділігін арттырып, пәнге деген қызығушылығын күшейтеді. Гаджет – кедергі емес, керісінше білімге апарар көпір. Сондықтан әр ұстаз цифрлы білім кеңістігіне бейімделіп, заман талабына сай оқыту әдістемесін үнемі жетілдіріп отыруы керек.

Пайдаланылған әдебиеттер:

• ҚР Білім және ғылым министрлігі. Жалпы орта білім берудің мемлекеттік стандарты.

• Bilimland.kz – цифрлық білім беру платформасы.

• Меңліахметова, А. «Цифрлық білім беру: мүмкіндіктер мен қауіптер». – Білім беру саласындағы ғылыми журнал, 2022.

• Назарбаев Зияткерлік мектептері. "Цифрлық педагогика" курсы материалдары.

• UNESCO (2021). Digital Learning for Sustainable Development: Global Report

• Әбдірахманова Г.Ж. «Медиаcауаттылық және білім: жаңа үрдістер». – Ұлағат журналы, 2023.