қазақ тілін оқыту

Сабақтың түрі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың әдісі:

1)сұрақ-жауап

2)салыстыру

3) топтастыру

4) сатылай кешенді талдау

5) мәтінмен жұмыс, пікір айту.

Көрнекілігі: Тірек сызбалар, слайдтар, кесте.

Пәнаралық байланыс: әдебиет, тарих, музыка.

Сабақтың барысы: 

I.Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен амандасу, түгендеу, топқа бөлу(әдебиетшілер, тілшілер, тарихшылыр)

II. Өткенді пысықтау

III. Жаңа сабақ

Біз қазақ тілінің түркі тілдер тобына жататынын білеміз.Халқымыздың жазба әдебиетінің тарихына назар аударайық.Түркі тілдеріне ортақ тарихи жазба мұралар негізінен үш дәуірді қамтиды.

Елбасымыз Н.Әбішұлының жолдауында  еліміздің әлемнің дамыған, алдыңғы қатарлы 50 елінің қатарына енуін басты міндет еткен болатын. Өркениетті елдердің қатарына қосылу

үшін ,  алдымен ана тіліміздің мәртебесін көтеру қажет екені анық.

1989  жылы қыркүйектің 22  Қазақ ССР-і Жоғарғы Советі Қазақ ССР-і Тіл туралы заңын қабылдаған еді.  Осы күн сол кезден бастап Қазақстан Республикасы халқының тілдер мерекесі болып аталып келеді.  Атамыздың адал қанымен тарап, анамыздың ақ сүтімен бойымызға сіңген  ана тілімізді ардаұтайық, қолдайық. Азаттығымыз, қазақтығымыз , ғажап дініміз,қазақ тіліміз  қиямет-қайымға шейін ,бізбен бірге мәңгі жасасын.Қай ұлтты , халықты алсақ та , бәрінің өзіне лайық тілі бар. Халық өз ана тілін ең ардақты нәрсе деп санайды, сүйеді. Тілді жасаушы – халықтың өзі. Сондықтан тіл халыққа қызмет етеді. Ана тілін қадірлемеген халықтың болашағы жоқ. Себебі ана тілінсіз ұлт мәдениеті, ұлт әдебиеті жоқ.

1989  жылы қыркүйектің 22  Қазақ ССР-і Жоғарғы Советі Қазақ ССР-і Тіл туралы заңын қабылдаған еді . 1992 және 1995 жылы 30 тамызда  қабылданған Конститутцияда Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі – қазақ тілі боп бекітілді.

Тіл саясаты туралы тұжырымдама – 1996 жылы

Қазақстан Республикасының Тіл туралы Заңы 1997 жылы 11шілдеде қабылданды.

Тілдің Мемлекеттік тіл ретінде қызмет етудің алғышарттарымен таныстыру

Тіл туралы Заңмен таныстырып өту.

• Тіл туралы Заң VI тарау, 27 баптан тұрады.

• I Тарау. Жалпы ережелер

• IIТарау. Тіл – мемлекеттік және мемлекеттік емес, ұйымдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарында

• IIIТарау. Тіл – білім беру,ғылым, мәдениет, және бұқаралық ақпараттар құралдары саласында

• IVТарау . Тіл – елді мекен атауларында, жалқы есімдерде, көрнекті ақпаратта

• Y Тарау. Тілді құқықтық қорғау

• YIТарау. Тілді шетелдермен және халықаралық ұйымдармен қатынастарда пайдалану

«Топтастыру» стратегиясы  бойынша топпен жұмыс.

Тіл жөнінде мақал-мәтелдер айтып,  үш топ жарыса отырып, бір мақалдың мағынасын ашу

Тапсырма 2.

Қағазда жасырынған сөздерге сатылай кешенді  талдау жасау (домбыра, жылқы, шаңырақ)

Осы сөздердің  топ болып мәнін ашу.

Домбыра,жылқы, шаңырақ.

n  1.Құрамына қарай

n  2.Тұлғасына қарай

n  3.Құрылысына қарай

n  4. Сөзда қанша мағына бар?

n  5. Лексикалық мағынасы

n  6.Грамматикалық мағынасы

n  7. Сұрағы, сөз табы

       8. Мағынасына қарай

Тапсырма 3

1-      Топ. Сөздерге математикалық тәсілмен  дыбыстық мінездеме беру.

2-      Топ.Берілген сөйлемнің сөйлем мүшелеріне сатылый кешенді талдау.

3-      Топ. Морфологиялық талдау.

Кітаппен жұмыс.

16- жаттығу.

Мәтінді оқып отырып, тарих пәнінен алған білімдеріңмен толықтырып, мазмұндаңдар.Көнерген сөздерді теріп жазып жазылуын есте сақтаңдар.

Y . Сабақты қорытындылау.

10 минуттық эссе (тіл туралы әр топ әдебиетшілер, тілшілер, тарихшылар өз ойларын қорытады)

1. Туған тіл- басты байлығым!

2. Қазақ тілі – қазақ баласының мақтанышы

3. «Өлең сөздің патшасы...» - неге олай?

YI. Бағалау

YII.Үйге тапсырма.

17- жаттығу