«Қазақтардың ру-тайпалық құрылымы»

Бөлімі:

Этникалық және әлеуметтік процестер

Оқытушының аты-жөні:

Жалгасова К.Х

Күні:

22.11.2023ж

Тобы: ИС-23

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Қазақтардың ру-тайпалық құрылымы»

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

10.2.2.2 -тарихи кезеңдерді талдау негізінде қазақтардың ру-тайпалық ұйымдасу түрінің қалыптасу алғышарттарын талдау;

10.2.2.3 -қазақтардың ру-тайпалық құрылымының ерекшеліктерін ауызша тарихнама негізінде түсіндіру (шежіре, генеалогиялық аңыздар);

Қазақ қоғамындағы ру­тайпалық құрылымның ерекшеліктерін түсіндіру, қазақ жүздері туралы білу

Сабақтың мақсаты:

Ру-тайпалық құрылымның қалыптасу кезеңдерінің ерекшеліктерін айқындау

Бағалау критерийлері

Қазақ қоғамындағы шежіре және туыстық пен туыстық қатынастар қағидасының маңызы туралы білу және түсіну

Құндылықтарға баулу

Шығармашылық және сын тұрғысынан ойлау,  қарым қатынас жасау, көзқарастарына құрметпен қарау, студенттер өз бетімен жұмыс жасау,іздену қабілеттерін арттыру.

Мәңгілік ел идеясын дамытуға тәрбиелеу.

Сабақ кезеңі/

Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Студенттің іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

Жаңа сабақ

7-8 минут

Сабақтың ортасы.

6-7 минут

«Тілші әдісі»

13-14 минут

Сабақтың соңы.

Қорытындылау

3-4 минут

Рефлексия

1 минут

Үй тапсырмасы

1минут

Ұйымдастыру кезеңі:

1.Студенттермен амандасу, түгендеу.

2.Өткен тақырыпты еске түсіріп,пысықтап аламыз.

3.Психолгиялық дайындық «Жақсы сөз, жарым ырыс» Топта жағымды ахуал орнатыу.

4.Сабаққа дайындығын бақылау. Сабаққа назарын аудару. Сабақ тақырыбы және мақсатымен таныстыру.

1. ҰЛЫ ЖҮЗ
Жалайыр, дулат, сары үйсін, шапырашты, албан, суан, ошақты, қаңлы, шанышқылы, сіргелі, ысты.ОРТА ЖҮЗ
қыпшақ, арғын, найман, керей, қоңырат, уақ.КІШІ ЖҮЗ
Әлімұлы, жетіру, байұлы
2.Шежіре, (араб.: شَجَرة‎‎ — бұтақ, тармақ) — тарих ғылымының халықтың шығу тегін, таралуын баяндайтын тармағы.
Ру, тайпалардың тарихын ұрпақтан ұрпаққа жеткізген, қалыптасқан ресми Шежіре барлық халықтарда кездеседі. Ресей, Германия, Англия, 
Франция және көптеген шығыс елдерінде Шежіренің көп томдық жинақтары шыққан. Башқұрт, өзбек, түрікмен, қырғыз, Сібір халықтарында Шежіре дерек көздері ретінде молынан кездеседі. Шежірені шежіреші қарттар ауызша таратып отырған. Сондықтан оны кейбір ғалымдар далалық ауызша тарихнама (ДАТ) деп те әспеттей

Ру-тайпалық ұйым – көшпелі қоғамның негізгі белгісі. Шежіре айту дәстүрі бар рулық-тайплық ұйым кезкелген көшпелі қоғамға тән. Рулар мен тайпаларға бөліну көшпелілердің қоғамдық өмірінде маңызды рөл атқарады. Шежіре қатаң түрде әке жағынан есептеліп, баладан әкеге қарай отыз және одан да көп ұрпаққа дейін айтылады.

Туыстық қағидасы мен рулық құрылымның маңызы. Көшпелілердегі әке жағынан туыстыққа негізделген ру-тайпалық жүйенің өмір сүруінің басты себебі – ақпарат пен меншікті әкеден балаға беріп отыруында. Көшпелі малшы болуүшін табиғи құбылыстар туралы қажетті ақпараттың бәрін білу қажет. Ал бұл білімді тек ата-бабалардан ғана алуға болатын еді. Білім жиналды, сақталды және ұрпақтан ұрпаққа берілді.

«Шежіре» сайтына кіру.

Студенттер өздерінің шығу тегін білеме деген ой мен интернет желісіндегі «шежіре» сайытына кіріп,студенттермен талдау жүргізу.

1.Көшпелілерде ру-тайпалық ұйым неліктен сақталды?

2.Шежірені біз неліктен білуге міндеттіміз?

3.Шежірені білмегеннің қауіпі қандай деп ойлайсыз?немесе қандай қауіпі (зияны)бар.

4. Ауызша тарих айту дегеніміз не?

5.Шежірешінің бойындай қандай қасиет мықты болу керек?

Бүгінгі сабақтан қандай әсер алдыңдар?
Қандай жаңа мәліметтер алдыңдар?
Тақырыпқа қатысты ойларыңыз...

«Жеті атаны білудің маңызы»тақырыбында 50-70 сөзден тұратын эссе жазу.

1.Оқытушымен сәлемдеседі, 2.Өткен сабақта,өткен тақырыпты еске түсіріп пысықтап алады.

3.Білім алушылар көңіл –күйлерін сұрап,«Бір тілек» тренингі арқылы студенттер бір-біріне өздерінің аттарының бас әріптеріне сәйкес тілек білдіреді.

4.Жаңа сабаққа дайындалады.

Бүгінгі сабақта

Сенің білетінің:

Туыстық қағидасы мен рулық құрылымның маңызын айқындау;

Жүздерді анықтау.

Студенттер керекті ақпараттарды жазып алып отырады.

Студенттер өздерінің шығу тектері мен аталарының есімдерін, атап көрсетеді.

Студенттер сұраққа жауап береді.Есте сақту қәбілетін және білімін дәлелдейді

Студенттер өз ойларын айтады.

Студенттер «Бас бармақ» тәсілі арқылы сабақтың.Түсінікті немесе түсініксіз болғанын көрсетеді.

Студенттер эссе жазады. Дескриптор: Білім алушы

қазақ қоғамындағы жеті атаға байланысты әдет-ғұрыптарды анықтайды;

жеті атаны білудің маңызын ашады

Бағалау:Кері байланыс: чупа-чупс,тәттілері арқылы

Бағалау:Кері байланыс: чупа-чупс,тәттілері арқылы

Бағалау:Кері байланыс: чупа-чупс,тәттілері арқылы

Слайд

Слайд

Шежіре туралы ақпарат

Слайд

Слайд

Слайд

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті студенттердің алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз студенттердің материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Студенттерге «Түсін,талда, жеткіз» әдісі арқылы сұрақ қойып, жаңа тақырып мазмұнын ашуға көмек беремін. «Тілші немесе Тележүргізуші әдісі» арқылы тақырыпты терең әрі жан –жақты зерттеуге үйретемін. Салыстыру арқылы студенттердің тез ойлау қабілеттерін жылдам ашуға мүмкіндік беремін. Жұппен, топпен жұмыс жасау арқылы, студенттерге бір – біріне көмектесу арқылы, түсінбей тұрған өткелден бірлесіп өту, бауырмалдық , ынтымақтастыққа баулыймын.

Студенттер бұл сабақта "Зар заман" ағымы өкілдерінің идеологиялық құндылықтарын біледі,

Кабинетіндегі қауіпсіздік ережесі еске салынады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақ кезінде, топ немесе жекелеген студенттердің жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?

1:

2: