Мектеп: №113 Әл-Фараби атындағы жалпы орта мектебі

Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі:

Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі-

қазақ тілін оқып үйренеміз.

Үш тілді білу- үлкен өнер.

Сабақтың тақырыбы: Көп тіл білгім келеді

Күні

Мұғалімнің есімі Эралиева Бахриниса Исмаилкуловна

Сынып 7 - сынып

Қатысқандар саны

Қатыспағандар саны

Сабаққа негізделген оқу мақсаты

7.1.2.1. Тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну, ақпараттың өзек-тіліг тілігін анықтау;

7.2.1.1. Мақал-мәтелдерді орынды қолдана отырып, мәтін мазмұнын

дамыту;

7.4.2.1.Эссе құрылымы мен дамыун сақтап, көтерілген мәселе бойынша

келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу;

7.5.1.1. Мәтіндерден көмекші есімдерді ажырата білу, жазбаша, ауызша

жұмыстарда қолдану;

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар: Тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсінеді,

ақпараттың өзектілігін анықтайды;

Оқушылардың басым бөлігі: Мақал-мәтелдерді орынды қолдана оты-

рып, мәтін мазмұнын дамытады;

Кейбір оқушылар: Эссе құрылымы мен дамуын сақтап, мәтіндердегі

көмекші есімдерді ажыратады. Көтерілген мәселе бойынша келісу-

келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазбаша, ауызша жұмыстарда

қолданады.

Кейбір оқушылар:Эссе құры

Бағалау критерийлері:

(жетістік критерийлері, табыс критерийлері, күтілетін нәтиже)

Оқушы тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсінеді, мәтіндегі негізгі ойды

білдіретін тірек сөздерді табады, қазақ тілінде көп тілділік жайлы ақпа-

рат береді;

Тақырып бойынша қосымша деректер келтіреді, мәтінде көтерілген

мәселеге қатысты өз ойын айтады, сыныптастарымен пікір алмасады;

Тілдік мақсаттар

Тілдік дағдылар:

Тыңдалым, Айтылым, Жазылым

Терминология: Көмекші есімдер

Сөз тіркестері: Шет тілдері, тіл үйрену курстары, тілдік деңгей, белсенді сөздер

Құндылықтарды дарыту

Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы . Мемлекеттік тілдің мәртебесін арттыруға баулу.

Пәнаралық байланыстар

Өзбек тілі 43сабақ. Достық-тіл және діл бірлігі 92 -93 беттер.

Орыс тілі 24 сабақ 34-35 беттер, ағылшын тілі 7 сабақ 26-27 беттер

АКТ қолдану дағдылары

Интерактив тақта, компьютер

Алдыңғы оқу/ Бастапқы білім

Басқа тілді үйрену үшін ең алдымен ана тілінің жақсы білу керектігін біледі. Тілді тез меңгеру үшін тіл курстарына барған жөн деп

Түсінеді

Жоспар

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған жаттығулар

Ресурстар

Басталуы

8 минут

1.Ұйымдастыру кезеңі.

Сәлемдесу. Түгендеу

Қызығушылықты ояту.

«Шаттық шеңберін» құрғызып ынтымақтастық атмосфераны орнату. Оқушылыр бір-біріне жақсы тілектер айтады.

Топқа біріктіру (Олар қазақ тілі, орыс тілі, ағылшын тілі сөздері жазылған стикерлер арқылы үш топқа бірігеді)

Өткен сыныптан сөз таптары бойынша өткен тақырыптар «Қағаздағы сұрақтар» әдісі арқылы

(топтар ортасында) сұралады

Дескриптор: Қағазда сұрақтар дайындауды қадағалайды.

Сөз таптары бойынша берілген сұрақтарға жауап береді.

Жауаптың дұрыс, бұрыстығын тексереді.

Кері байланыс беру

ҚБ: смайликтер

Стикер

«Қағаздағы

сұрақтар»

әдісі

смайликтер

Ортасы

20 минут

Сабақ тықырыбын болжау

«Галерияда ой шарлау»

• Балалар не себепті біз топқа осылай бөліндік деп ойлайсыңдар?

• Яғни сендердің ойларыңша, бүгінгі тақырыбымыз не

туралы болмақ?

• Әріне тіл туралы

• Қазақ тілі қандай тіл?

• Мемлекеттік тіл. Мемлекеттік тілді білу-Қазақстанның әр

азаматының міндеті.

Елбасының «Қазақ тілі және тілдің үштұғырлығы» жайлы

сөйлеген бейнеролигін тыңдайды.

Мұғалім: Қазақ тілім өз тілім, ана тілім

Абай, Мұхтар сөйлеген дана тілім

Қастерлейді ұл-қызың мәңгі сені,

Болашағым, бақытым дара тілім!

дея отырып кемеңгер, ұлы ақын, жазушыларымыздың тілі

болған қазақ тілі сабағыны бастаймыз.

Бүгінгі тақырыбымыз: «Көп тіл білгім келеді»

Сөздікпен жұмыс. Интерактивті тақтадан тақырыпқа қатысты жаңа сөздер таныстырылады, аудармасы айтылады. Оқушылар сөздік дәптерге жаңа сөздерді жазады, оқиды және қайталайды.

1.Тыңдалым, оқылым, айтылым. 1 тапсырма сөйлемдерді тыңдайды.

Қазақ тілін білу не үшін керек? деген сұраққа өз ойыны айтады.

Дескриптор: Сөйлемдерді тыңдайды.

Өз ойыны айтады.

Қазақ тілін мәртебесін арттыру жолдарын

қарастырады.

Кері байланыс беру.

ҚБ: Қошемет

2-тапсырма. Оқылым. Жазылым.

Қанатты сөздерді оқиды. Түсіндірме сөздіктің көмегімен қою қаріп-пен жазылған сөздердің мағынасын анықтайды. Тіл туралы өзіне ұнаған мақал-мәтелмен, нақыл сөздерді жазып алады.

Дескриптор: Қанатты сөздерді оқиды.

Түсіндірме сөздіктің көмегімен қою қаріппен жазыл- . ған сөздердің мағынасын анықтайды.

Тіл туралы өзіне ұнаған мақал-мәтелмен нақыл сөздер-

ді жазып алады.

Кері байланыс беру

ҚБ. Бас бармақ арқылы бағалау.

3. Тілдік бағдар. Көмекші есімдерді меңгереді.

Көмекші сөздер

Көмекші есімдер

Лексикалық мағынасынан айырыла бастаған зат есімдер

Сырт, іш, Көмекші есімдерге тәуелдік

маң, жан, жалғауы жалғанады да

түс, қас негізгі сөзбен тіркесіп қол

алт, арт, данылады.

аст, үст

4. Жазылым. 4-тапсырма. «Жоғалған сөздер» әдісі арқылы сөйлемдегі көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойып жазады

Керекті сөздер: ішінде, алды, артында,сыртында, артта, арты

Өнер ... – қызыл тіл. Үй ... кісі бар, әр нәрсемен ісі бар. Мал аласы

..., адам аласы .... Адасқанның алды --- жөн, ... --- соқпақ. Бала ----

қалған із.

Оқушылар назар аударсақ қандай сөздер қойылды?

Дескриптор: Сөйлемдегі көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойып

жазады.

Қандай сөздер қойылғанын айтады.

Мақал-мәтелдердің мағынасын түсінеді.

Кері байланыс беру.

ҚБ: топтағы оқушылар бірін-бірі бағалайды.

Мәтінмен жұмыс.

Оқылым Айтылым

6-тапсырма.

Мәтінді түсініп оқып, өз сөзімен айтады.

Тіл үйренудің құпиясы

Басқа тілді үйрену үшін, ең алдымен, ана тіліңнің қыр-сырын жақсы білуің керек. Өз тіліңді жақсы білсең ғана, басқа тілді үйрене аласаң.

Кейбір зерттеушілердің пікірінше, басқа тілде өз ойыңды жеткізу үшін 2 мың белсенді сөзді білген дұрыс. Сонда ғана кітап оқып, емін-еркін ақпарат алуға болады. Ол үшін тіл үйрену курстарына барған дұрыс. Кем дегенде 5 мың сөз игерсең, ақпарат есігі ашылады.

Қазақ тілі –көркем тіл. Ол синоним сөздерге . фразеологизмдерге, мақал-мәтелге бай. Қазақ тілі түркі тілдер тобына жатады. Қазақ тілін білген адамға өзбек,түрікмен, ұйғыр тілдерін түсіну оңай.

Орыс тілі роман-герман тілдері тобына жатады. Олай болса, орыс тілін білетін адам ағылшын тілінің ерекшеліктерін тез меңгереді.

Қытай тілінде 10 мыңдай таңбаны үйренсең, кәріс пен жапон жазуын тез үйренесең.

Дескриптор: Мәтінні оқып, мазмұныны түсінеді.

Мазмұныны өз сөзімен айтады.

Пікір алмасады.

Кері байланыс беру.

ҚБ: мадақтау сөздер.

8-тапсырма. «Дұрыс емес ақпарат» әдісі арқылы мәтіндегі ақпарат-тың дұрыс,бұрыстығын тексереді.

Дескриптор: Мәтінден ақпаратты іздейді.

Ақпараттың дұрыстығын тексереді.

Көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін

айқын көрсетіп айтады.

Кері байланыс беру.

ҚБ: «Отшашу» арқылы бағалау

Интерактив-

ти тақта,

тақырыпқа

қатысты

буклеттер,

слайдтар,

«Мемлекет-

тік тіл-менің

тілім»

бейнебаяны

сөздік

дәптер

жұмыс

дәптер

интерактив

тақта

жұмыс

дәптері

«Жоғалған

сөздер»әдіс

Қазақ тілі

Бәйшешек

1 бөлім

Көкжиек

Горизонт

«Дұрыс емес ақпа-рат» әдісі

Аяқталуы

12 минут

14-тапсырма. Айтылым.

Диалог. «Көп тіл білу үшін...» тақырыбында диалог құрастырады.

Диалогте тіл туралы мақал-мәтелдер мен нақыл сөздерді қолдайды.

Сөздерге көмекші есімдерді кірістіреді.

Дескриптор: Диалог құрастырады.

Диалогте тіл туралы мақал-мәтел, нақыл сөздерді қолдайды

Көмекші есімдерді кірістіреді.

Кері байланыс беру

ҚБ: «Бағдаршам» әдісі

Сабақты қорыту кері байланыс.

Оқушылар «Жетістік баспалдағы» тәсілі арқылы сабаққа рефлекция

жасайды.

Үй тапсырмасы: 12-тапсырма

Тіл үйрену курстарына баратын оқушылар «Көп тіл білгім келеді»

тақырыбында эссе жазып келеді.

«Бағдар-шам» әдісі

«Жетістік

баспалдағы» тәсілі

Қосымша ақпарат

Саралау - Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлайсыз?

Сабағымдағы саралау әдістерін оқушылардың деңгейлік

қабілеттеріне қарай жүргіздім. Сабағымда қолданған

«Қағаздағы сұрақтар», «Жоғалған сөздер», «Дұрыс емес

ақпарат» әдістерін оқушының деңгейіне қарай қадағалай-

мын. Барынша оқушыға қолдау көрсетіп, еркін пікір

айтуға дағдыландырамын.

Бағалау - Оқушылардың үйренгенін, матералды меңгергенін тексеруді қалай жоспарлайыз?

Қалыпластырушы бағалау, мұғалімнің марапаты,

«Смайликтер» арқылы, қошемет, «Бағдаршам» әдісі

бірін-бірі бағалайды

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақтың оқу мақсаты шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен орындаған саралау шаралары тиімді болды ма?

Мен бүкіл уақыт ішінде үлгердім бе?

Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Сабақ оқу мақсаттарына толық жету үшін оқушы ойын

жетілдіретін түрлі белсенді әдіс-тәсілдерді қолдандым.

Оқушылар мәтінде қолданылған жаңа сөздердің мәнін

түсінді; мәтінді түсініп, өз сөзімен мазмұнын айтты. Тіл

туралы мақал-мәтел, нақыл сөздердің мәнін түсініп

қолданды. Көмекші есімдер туралы мағлұмат алды.

Сабақта жоспарланған саралау шаралары төмен деңгейдегі оқушы мен жоғары деңгейдегі оқушы үшін тиімді қолданылды. Алайда орта деңгейлі оқушы үшін де саралау тапсырмалары қарастырылуы қажет екендігі-не, жіті көңіл бөлу керектігі белгілі болды. Берілген уақыт ішінде жоспарланған сабақты өткізіп үлгердім. Әр тапсырманы қорытындылау үшін арнайы уақыт болу қажеттілігін сезіндім, сабақты жоспарлауда мұны де есепке алу керектігін байқадым. Оқушының үйренуге деген қызығушылығын арттыру үшін қалыптастырушы бағалауды түрлендірдім.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1. Сабақта қолданылған әдіс тәсілдердің тиімділігі

2. Сабақтың жүйелі жоспарлануы

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алады (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1. Қалыптастырушы бағалауды түрлендіру

2. «Жетістік баспалдағы» әдісі арқылы кері байланыс алғаным оқушының ойын нақты білуіме тиімді болды.

Сабақ барысында сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиындықтары туралы не білдім? Менің келесі сабағымды жетілдіруге не көмектеседі, неге көңіл бөлу керек?

1. Келесі сабақты жетілдіру үшін оқушының жеке қызығушылықтарын есепке алу

2. Ойын әдістерінің бала санасына ақпаратты жылдам сіңіруге әсер ететіндігін ұғындым.