ҚМЖ.Алюминий қосылыстары.10-сынып

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Ұйымдастыру кезеңі 3 минут

1.Психологиялық дайындық «Іздесең –табасың, талаптансаң ұғасың» деген ұранмен бастаймыз.

Көзімізді жұмып,жақсы нәрсе туралы ойлаңдар,тек қана бір-біріңе жақсы көңіл-күй сыйлаңдар. «Бәрі өз қолыңда» әңгімесінен үзінді.

Топқа бөлу. Рольдерге бөлу.

Топбасшыларына бағалау парағын беремін.

Бағалау.

Жинаған ұпайлар саны

«5»- 15-20, «4»-10-14, «3»- 5-9

-мұғаліммен сәлемдеседі

-кезекшілік қызметін атқарады

-оқушылар өз көңіл-күйлерін білдіреді

-оқушылар топқа бөлінеді, рольдерге бөлінеді.Топбасшы белгілеп отырады.

- оқушылар бағалау критерийлерін ескере отырып, жақсы бағалануға ұмтылады.

-топ басшылары оқушылардың жауап беруін қадағалап отырады.Ең жақсы жауап берген оқушыларды бағалау парағына белгілеп отырады.

Үй жұмысын тексеру 5 минут

Білу. «Шеңбердегі әңгіме» әдісі

Миға шабуыл сұрақтары

1 кезең. І топқа:

1.Ең қатты металл.

2. Коррозияға бейім металл.

3.Қанның ұюына әсер ететін қай металдың ионы.

4.Адам қолында балқитын металл

ІІ топқа:

1.Ең жеңіл металл.

2. Темір таралуы жөнінен нешінші орынды алады?

3. Аспаннан жерге құлайтын металл?

4.Су қайнағанда ыдыстың түбіне қандай тұздар тұнбаға түседі?

ІІІ топқа:

1.Меккедегі темірдің қалқып тұруы неге байланысты?

2. Коррозия дегеніміз не?

3.Өте ертеде сақтар темірді не үшін пайдаланған?

4.Аса қымбат,саф күйінде кездесетін металл.

Оқушылар шеңбер жасап, сұрақтарға жауап береді.

Бағалау парақшасына түртіп отырады.

Жаңа сабақ 10 минут

Түсіну. «Аквариум» әдісі.

Түсінгенін постерге салады. Әр топқа тапсырмалар беріледі

Физик. Постерге салады .

1. Күмістей ақ түсті

2. Жеңіл металл

3. Бүйірлі орталынған торы бар

4. d -2,7г/см3

5. t – 660,24 С

6. t – 2500 С

7. Иілгіштік қасиеті жоғары

8. Электрөткіздігіштігі ,

жылуөткіздігіштігі жоғары

табиғатта жүздеген минералдары кездеседі,өте жеңіл болады.

Электрөткізгіштігі күміс және мыстан кейінгі орында.

Биолог. Постерге салады.

Ересек адам күніне алюминийдің 30-50 грамм өмірде оны нан өнімдерінен аламыз.Адам ағзасының 10% -ын құрайды.Қан ұйығанда өкпеде,бауырда, сүйекте,шашта,жүйке жүйесінің,ми қыртысының құрамына енеді.Бір тәулікте 47 мг қажет.Алюминий эпителий және байланыстырғыш ұлпалардың дамуына және сүйек ұлпаларының түзілуіне,фосфор алмасуына әсер етеді.

Географ. Постерге салады

Алюминий кендерінің бай қорлары Қазақстанның тауларында, Башкирияда,Сібірде кездеседі. Павлодарда Торғай кен орнындағы бокситтен электролиттік әдіс арқылы алюминийді алу үшін электролиз зауыты жұмыс жасайды.

1827 жылы неміс химигі Ф.Вёлер.

Француз ғалымы Берцелиус латынша аІumеn – ашудас

2АІ₂О₃ 4АІ + 3О₂↑

.

Оқушылар тапсырмаларды постерге салады.Оны қорғайды.

5мин

6 мин

2 мин

5 мин

3 мин

3 мин

2 мин

2мин

• Қолдану. «Қиыстыру” кілті» Үйлеспейтін екі объектінің қасиеттерін санамалау, жаңа жақсарған өнім шығару үшін осы қасиеттерді пайдалану

Алюминийдің химиялық қасиеттері.

І топқа:

Алюминийдің мына заттармен:а) броммен ә) мыс сульфаты ерітіндісімен в) күкірт қышқылымен сұйылтылған г) хром ІІІ оксидімен әрекеттесу реакция теңдеулерін жазыңдар.

ІІ топқа:

Мына айналуларды жүзеге асырыңдар: алюминий ----

алюминий хлориді --- алюминий гидроксиді ---

алюминий оксиді --- натрий металюминаты

НСl ІІІ топқа: NaOH

------- алюминий гидроксиді ------

НСl NaOH

------ алюминий оксиді ------

Сергіту сәті. «Орныңды жылдам ауыстыр»

• Талдау. «Конструктор” кілті» әдісі. Шектеулі нәрсені креативтілікпен пайдалануды талап ететін мәселелерді шешу жөніндегі тапсырма

Әр топқа есептер беріледі.

№1. 1 моль алюминий неше моль алюминий оксиді түзіледі?

№2.23,7грамм алюминий мен оның оксиді натрий гидроксидінің концентрлі ерітіндісінің артық мөлшерімен әрекеттескенде 16,8 литр газ жиналды.Бастапқы қоспадағы алюминий оксидінің массалық үлесін анықтаңыз..

Берілгені:m(Al + Al₂O₃)=23.7

V (H₂)= 16.8K

V (қ.ж)= 22,4 л/моль

Табу керек:W( Al₂O₃)= ?

№3. 10 грамм алюминий мен мыс құймасы тұз қышқылымен әрекеттескенде 6,72 литр сутек бөлінді.Реакция үшін қанша мыс пен алюминий қажет?

“Тағы қалай?” әдісі

• Күнделікті қолданылатын заттарды әртүрлі жағдайда пайдалану тізімін жазу үшін қиялға ерік беру

Негізгі термин сөздерді қазақша,орысша,ағылшынша айту:тұнба- осадок-sediment; екідайлы-амфотерная- amphoteric;сілті-щелочь -alkalu

Жинақтау. «Кім жүйрік» ойыны Ойна.Ойла.Оқы!

«Өрмекшінің торы »әдісі арқылы сабақты қорыту

Бағалау. Бес жолды өлең құрастыру.Эссе жазу.

Бағалау парағы бойынша бағаланады.

Алюминий және оның қосылыстары

Рефлексия.

Үйге тапсырма беру:

Алюминий және оның қосылыстары

Оқушылар реакцияларды жазып көреді және кітаппен салыстырады.

Оқушылар жаттығу жасайды

№1.Шешуі:

1 моль х моль

4Аl + 3O₂= 2Al₂O₃

4 моль 2 моль

х= 0,5 моль

№2.Шешуі:Алюминий екідайлы болғандықтан мынадай реакция жүреді:

Аl +2NaOH+ 6H₂O =2[Na[Al(OH )₄] + 3H₂

Аl₂O₃ +2NaOH+ 3H₂O =2[Na[Al(OH )₄]

Сутектің зат мөлшері :

2моль Аl - 3 моль H₂

x моль Аl - 0.75 моль H₂

x = 0.5 моль H₂

Қоспадағы Аl массасын табамыз.

m(Al) =Мх V= 0.5 x27г /моль=13,5

:m( Al₂O₃) = m (қоспа)- (Al )= 23.7-13.5 =10.2

W( Al₂O₃) =10.2/23.7x100%=43.04%

№3.Шешуі:

2Al +6HCl = 2AlCl₃ +3H₂

X--------------------- 6.72л

2x27---------------------67.2л

X = 5.4 г

m(Cu)= m(қоспа)- m(Al) =10г - 5.4 г =4.6г

Дәптерге жазып алып,қайталайды

1.Алюминийді қолданып металл алу әдісі.

2.Алюминийді алу әдісі.

3.Алюминийдің минералы.

4.Күлгін түсті әшекейлік зат.

5. Бокситтің балқу температурасын төмендету үшін қосылатын зат.

6. Алюминий оксидінің өте қатты кристалдық формасы.

7. Алюминий алу үшін қолданылатын зат.

8. Алюминий оксидінің бір модификациясы

Оқушылар сұраққа жауап береді..Әр топбасшылар жинаған ұпай саны бойынша бағалау жасайды.

Үй тапсырмасын күнделікке жазып алады.

ББҮ кестесін толтырады

Оқушылар рефлексия береді

Күнделікке жазып алады