Қожа Ахмет Йассауи «Диуани хикмет»

Пән: қазақ әдебиеті

Сабақтың тақырыбы: Қожа Ахмет Йассауи «Диуани хикмет»

Мектеп: Ғани Мұратбаев атындағы шағын жинақты жалпы орта мектеп

Күні: 16.11.2018 ж.

Мұғалімнің есімі: А.Амирешова

Сынып: 9

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабаққа негізделген оқу мақсаттары

Ахмет Йасауидің өмірі мен шығармашылығын таныту. «Диуани хикмет» кітабындағы негізгі ойды анықтау.

Сабақ мақсаттары

Ақын шығармаларын терең меңгереді, сыни тұрғыдан ойлауға дағдыланады, өз бетімен ізденеді. «Даналық кітабындағы» хикметтерінің мазмұны мен мағынасын аша отырып, болашақ ұрпаққа айтар насихатын анықтай алады. «Диуани хикмет» кітабынан алынған хикметтерден үзінді жаттайды, орнымен қолдана алады, талдау жасайды Ақын туралы мәлімет алады, шығармаларын талдайды

Тілдік мақсат

Оқушылар: Ақын шығармалары арқылы оқушылар ой - өрістерін кеңейтеді, сөздік қорын байытады. Блум таксономиясы арқылы кез келген тапсырманың мәселесін анықтап, оның шешу жолдарын табуға және топтық жұмыстар арқылы сын тұрғысынан ойлауға дағдыланады.

Негізгі сөздер мен тіркестер: Ахмет Йассауи, хикметтер, негізгі ой, теңеу, эпитет т.б.

Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:

Талқылауға арналған тармақтар:

1.Қорқыттың анасы қай тайпадан шыққан? 
2. Қорқыт ата кітабында қанша дастан бар? 
3. Кімнің еңбегінде Қорқыт ҮІІ-ҮІІІ ғасырларда өмір сүрген деген ой айтылды? 
4. Қорқыттың әкесі қай тайпадан шыққан? 
5. Жер кіндігін тапсаң, тірі қаласың дегенді естіп Қорқыт қай жерге келді? 
6. Ортекенің терісінен Қорқыт не жасады? 

Пәнаралық байланыс

тарих

Құндылықтарды дарыту

Тарихтың,мәдениет пен тілдің біртұтастығы

АКТ қолдану дағдылары

АКТ –дағы суреттер,кері байланыс, стикер

Алдыңғы оқу

Қорқыт ата кітабы

Жоспарланған

уақыт

Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)

Ресурстар

Басталуы

5 мин

Ұйымдастыру кезеңі

Сабақты бастамастан бұрын оқушыларға жақсы көңіл-күй сыйлау үшін тренинг өткізу.

Сыныпты топқа топтастыру

1. Білу:

2. Оқушылардың үй тапсырмасына дайындығын қорытындылау үшін «Конверт сұрақ» тақырып бойынша сұрақка жауап алу

1.Қорқыттың анасы қай тайпадан шыққан? 
2. Қорқыт ата кітабында қанша дастан бар? 
3. Кімнің еңбегінде Қорқыт ҮІІ-ҮІІІ ғасырларда өмір сүрген деген ой айтылды? 
4. Қорқыттың әкесі қай тайпадан шыққан? 
5. Жер кіндігін тапсаң, тірі қаласың дегенді естіп Қорқыт қай жерге келді? 
6. Ортекенің терісінен Қорқыт не жасады? 

«Конверт сұрақ» әдісі

Ортасы

15 мин

10 мин

5 мин

5 минут

Болжау стратегиясы.

Мұғалім сөзі: Оқушылар бүгінгі жаңа сабағымызды бастамастан бұрын тақтадағы суретке назар аударайық. (Тақтада кесененің суреті көрсетілген)

Бұл кесене қайда орналасқан? Түркістан қаласында демек, қасиетті қалада кімнің кесенесі бар деп ойлайсыздар? (Қожа Ахмет Йассауи кесенесі) Олай болса бүгінгі біздің сабағымыз Қожа Ахмет Йассауидің өмірі және «Диуани хикмет» кітабы.

Сабақты мынандай дәйексөзді негізге ала отырып бастаймыз: «Ең алдымен,өзіңді өзің таны!»-дейді грек ғалымы. «Өзіңді танығаның-хақты танығаның»-дейді ұлы бабамыз Қожа Ахмет Йасауи. Хақ деп отырғаны-ақиқат, дүниенің мәні. Демек, әрбір адам, ең алдымен, өз елінің өткенін, тарихын, ата-бабаларын білуі керек. Ендеше, біз баба жайлы не білеміз?Қожа Ахмет Йассауи кім? деген сауалға оқушылар постер қорғау арқылы жауап береді.

Постер қорғау

Түсіну: «Үш қадамдық сұхбат» әдісі бойынша тақырыпты өз беттерінше оқуға беремін.

Өздері оқып болғаннан кейін топта түсіндіреді, топтан баяндамашы шығып ортада түсіндіреді.

1-топ. Қожа Ахмет Йассауидің өмірі мен шығармашылығы

2-топ. «Диуани хикмет» кітабына жалпы сипаттама

3-топ. Қожа Ахмет Йассауи кесенесінің тарихы туралы

Талдау: Кестемен жұмыс. Қожа Ахмет Йассауи хикметтеріне поэтикалық талдау жасау

Қолдану: «Сәйкестендіру кестесі»

Қожа Ахмет Йассауи сақтандырған 5 нәрсемен оқушыларды таныстыра отырып, кімнің даналық ойымен сәйкес келетіндігін анықтау мақсатында, кестені толтыру.

Йасауи: Абай:

Жинақтау: «Ой толғау»

«Диуани хикмет» кітабы туралы оқушылар өз көзқарастарын, пікірлерін жинақтап жазу.

Қорытындылау «Тест сұрақтары»

1.Қожа Ахмет Йассауидің туған жерін көрсетіңіз.

А) Сыр бойында

Ә) Отырар қаласында

Б) Йасы қаласында

2. Қожа Ахмет Йассауидің ата-анасын белгілеңіз.

А) Құнанбай мен Ұлжан

Ә) Ибраһим мен Қарашаш

Б) Ибраһим мен Қарлығаш

3.Алғаш ұстаздық еткен қала

А) Түркістан

Ә) Испиджаб

Б) Мерке

4.Қожа Ахмет Йассауидің рухани ұстазы кім?

А) Арыстан баб

Ә) Әл-Фараби

Б) Баласағұни

5.27 жасында Бұхараға барып кімнен білім алады?

А) Арыстан баб

Ә) Юсуф Хамадани

Б) Әл-Фараби

6.Не себептен өмірін қылуетте өткізеді?

А) Мұхаммед пайғамбардың жасынан артық өмір сүру

Ә) Әкесінің жасынан артық өмір сүру

Б) Дүниеден безінеді

7. Бүгінгі заманға жеткен көлемді шығармасы қалай аталады?

А) «Пақырнама»

Ә) «Құтты білік» дастаны

Б) «Диуани хикмет» кітабы

8. Бұл кітап қай тілде жазылған.

А) түрік

Ә) араб

Б) латын

9. Кітаптың негізгі идеясы

А) Алланың ақ жолын мойындамаудан сақтануға үндеу

Ә) Кішіпейілдікке, адалдыққа, имандылыққа, даналыққа шақыру

Б) Дүние-мүлік үшін арыңды сатпауға негіздеу

10. Қожа Ахмет Йассауидің кесенесі қай жылдары тұрғызылған?

А) 1396-1399 жылдары

Ә) 1396-1400 жылдары

Б) 1399-1405 жылдары

Тест жауаптарын бағалау критерийі:

1. 10-8 дұрыс жауапқа бағасы «5»

2. 7-6 дұрыс жауапқа бағасы «4»

3. 5-4 дұрыс жауапқа бағасы «3» 6.

Үйге тапсырма

1.Қожа Ахмет Йассауи өмірі мен шығармашылығын оқу

2. Хикметтерінен үзінді жаттау

Бағалау

Кері байланыс - «БББ» стратегиясы арқылы сабақтан алған әсерлерімен бөліседі. Бүгін сабақ саған ұнады ма? Бұл сабақ қаншалықты қиын болды? Бүгінгі сабақтың соңында қандай сезімде болдыңыз? Әр топ қысқаша айтып шығады.

А3 парағы, қаламсап, түрлі-түсті маркерлер, стикерлер, қарындаш, оқулық т.б.

Поэтикалық кесте

Сәйкестендіру кестесі

Тест сұрақтары

«БББ» парақшасы, қалам

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау – Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс. Құндылықтардағы байланыс

• Жұптар бірі-біріне қолдау көрсетеді. Нәтижені саралау.

• Қосымша көмек қажет ететін оқушыларға ой толғау жазуда тірек сөздер ұсынамын; жұппен, топпен жұмыс барысында бағыттап отырамын.

• Қошеметтеу, бас бармақ –уәж.

• Оқушылардың жұмысын арнайы құрастырылған смайликтермен және кері байланыс арқылы бағалаймын.

1. Тарих пәнімен тығыз байланысты.

2. Сыныпты 3 топқа бөлемін.

3. Топпен жұмыс істеу дағдылары.

(бір-бірін тыңдау, құрметтеу).

Рефлексия

Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарланған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Сабақ барысында қойылған оқу мақсаттарына жеттім. Сабақ мақсатына жетуімнің негізі тиімді әдістерді таңдап, үйлесімділік табуымда болды. Оқушылар нақты мақсатқа құрылған дескрипторлар арқылы өз білімдерін толықтырды. Топтық, жұптық жұмыстардағы тапсырмалар негізінде саралау жүргізілді. Уақытты белгіленген өлшемде қолдана білдім.

Қорытынды бағамдау:

Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1. «Үш қадамдық сұхбат» әдісі

2. «Сәйкестендіру кестесі»

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1. Кестемен жұмыс.

2. Тест тапсырмалары

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім? Сабақ барысында саралау әдістері топтық, жұптық, ұжымдық жұмыстар арқылы жүзеге асатынын білдім.