Құндылық-130-6 сынып Қаз.т-ҚМЖ-ІІІ тоқсан.docx

Тақырып бойынша 15 материал табылды

Құндылық-130-6 сынып Қаз.т-ҚМЖ-ІІІ тоқсан.docx

Материал туралы қысқаша түсінік
Құндылық-130-6 сынып Қаз.т-ҚМЖ-ІІІ тоқсан.docx
Материалдың қысқаша нұсқасы

Тарих пәніне қатысты сұрақтарыңыз болса хабарласыңыз: 87027984413

(Ашық сабақ,баяндама,авторлық бағдарлама)

6 сынып ІІІ оқу тоқсанына Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихынан

Қысқа мерзімді жоспар.

Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Моңғол империясының құрылуы.

Зерттеу сұрағы: Моңғолдар мемлекеттілік деңгейге қалай жетті?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.2.2.3 көшпелілердің әскери өнеріндегі жетістіктерін сипаттау;

6.3.1.6 картаны қолдану арқылы XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердегі саяси процестерді түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Деректерді талдау арқылы көшпелілердің тарихында қандай саяси үрдіс орын алғанын сипаттайды.

Құндылықтар


Ұлттық мүдде: қазақ тілінің қолдану аясын кеңейту;

Талап: физикалық белсенді болу;

Ар-ұят: Отбасының,өз ортасының абыройын асыру;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Сәлемдесу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

Психологиялық ахуал орнату.Сынып оқушыларына түрлі геометриялық фигуралар ұсыну арқылы оқушыларға психологиялық мінездеме беріледі.

«Сәтті дөңгелек» әдісі бойынша өткен сабақты қайталау арқылы өтілген тақырыптар бойынша конверттегі сұрақтар

сұрақтарға жауап ала отырып,тақырыппен жаңа сабақтың тікелей байланысты екенін түсіндіреді.

Ой қозғау

Оқушылардың тақырыпқа қызығушылығын ояту үшін бастапқы ынталандырушы материал ретінде «Моңғол мемлекеті» жайлы бейнефильм көрсетіп, төмендегі сұрақтар бойынша талдау жасату.

  • Нені көрдіңдер?

  • Нені түсіндіңдер?

  • Қандай сезімде болдыңдар?

  • Қандай қорытындылар шығаруға болады?

Сыныптық талқылаудан кейін оқушыларды сабақ тақырыбына алып келіңіз.Жаңа сабақтың тақырыбын, зерттеу сұрағы, мақсаты мен бағалау критерийлерін таныстырыңыз.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушыны өзін сыныптан шеттетілгендей сезінбеуі үшін мұғалімнің үстеліне жақын, мінез-құлқы жайлы балалардың тобына орналастыру.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. І том. Атамұра, 2010

Бейнеролик http://www.youtube.com/watch?v=gFVz08_bLAI

Жаңа білім




Зерттеу және талдау

1-тапсырма Дерекпен жұмыс

1.«Моңғол империясының құрылуын»дерекпен танысып, Time Line» уақыт сызығын құру

Деректі талдауға нұсқаулық:

1.Моңғол империясының құрылуындағы маңызды тарихи оқиғалар мен мерзімдерді таңдап алып, сызық бойына орналастыру

2.Ең маңызды бір тарихи оқиғаны таңдап алып, моңғол империясы үшін неліктен аса маңызды екендігін дәлелдеу.

3.Маңызды оқиғаларды картаға түсіру.

2Жасақ заңын» талдау.

Деректі талдауға нұсқаулық:

1. Деректің қандай түріне жатады?
2. Қай уақытта жазылған?
3. Авторы кім?
4. Қазір қолдануға болады ма?

3-дерек. «Шыңғыс хан» туралы пікірлер

Деректі талдауға нұсқаулықтар:

  1. Берілген мәтіндегі бос сөздердің орнына көмекші сөздерді қойыңыздар.

  2. Мәтінді мұқият оқып шығып, негізгі идеясын табыңыз.

ЕБҚ оқушыға дереккөздің форматын үлкейтіп, қолдау жасау

2-тапсырма « Тарихи тұлғаға мінездеме».

Өмір жолынан мәлімет (шығу тегі, өмірінің ең маңызды кезеңінен мәлімет).

Тұлға іс әрекет еткен тарихи орта мен тарихи жағдайды сипатта.

Қандай ортадан шықты, оның қалыптасуына әсер еткендер адамдар.

Жеке тұлға мен оның көзқарасы мен сенімінің қалыптасуына әсер еткен жағдай

Тұлғаның жеке қасиеттері оның алдына қойған міндеттерін шешуге сәйкес келу дәрежесі.

Оның айналысындағы адамдармен қарым қатынасын анықта

Мақсатқа жетудегі әрекеті, құралы, әдісі.

Сенің ойыңша оның ұлы ісі қандай? Кімнің мүддесін көздегенін ойланып жауап бер.

Оған берген ұлы адамдардың бағасы жөнінде пікірлерін келтір.

Өзіңнің көзқарасың қандай? Көзқарасыңда қарама қайшылық жоқпа? Қорытынды жаса.

ЕБҚ оқушыға көмекші карточкалар арқылы тапсырма беру


Интерпретация

М. Сабақтың қорытынды бөлімінде тапсырманы барлық оқушыларға беріңіз. Оқушыларға «ШЫҢҒЫС ХАН – ұлы қолбасшы және реформатор» келісесіз бе? сауалына пікір талас ұйымдастырыңыз.

Дәлелдер

ЖАҚТАУ

Дәлелдер

ТЕРІСКЕ ШЫҒАРУ

1.

2.

3.

1.

2.

3.


Дескриптор:

Моңғол империясының құрылуындағы маңызды тарихи оқиғалар мен мерзімдерді таңдап алып, уақыт сызығы бойына орналастырады;

Ең маңызды бір тарихи оқиғаны таңдап алып, моңғол империясы үшін неліктен аса маңызды екендігін дәлелдейді.

Маңызды оқиғаларды картаға түсіреді.

Дескриптор:

Қандай деректің түріне жататынын анықтайды;

Жазылған мерзімін сипаттайды;

Авторын анықтайды;

Бүгінгі күні қолдануға болады/болмайды пікір келтіреді;



Дескриптор:

Берілген мәтіндегі бос сөздердің орнына көмекші сөздерді орналастырады.


Мәтіннің негізгі идеясын табады.




Дескрипторы:

Әр оқушы тарихи тұлғаға мінездеме бере алады.

ЕБҚ оқушыға тапсырма шығарылып беріледі.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»


бір-бірімен жұмыстарын алмасып,өзара бағалау жасайды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады


Кері байланыс. Топтық жұмысты оқушыларға «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі бойынша бағалатыңыз.


Өзін-өзі бағалау




Сұлтанов Т. Шыңғыс хан және оның ұрпақтары. – А: Мектеп, 2007.

http://lms.nci.kz/history/view?f=1 46&id=7&lang=kaz








Моңғол дәуіріндегі Қазақстан http://e-history.kz/kz/contents/view/1218

















«Біздің тарих" Моңғол атты әскері. https://www.youtube.com/watch?v=xOWR3pqLABA


Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

«ХІІІ ғасырдың басындағы әлем» және «ХІІІ ғасырдың аяғындағы әлем» карталарының мәліметтерін қолданып, ыдыраған және құрылған мемлекеттерді анықтаңыз

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


Сабақты қорытындылау

Кері байланыс.

Тілек хаты

Жақсы...

Қызықты...

Қзіме алдым...

Кедергілер...

Үйге тапсырма

«Шапқыншылық салдарының қазақ қоғамына әсері.»

Оқушы тақырып бойынша не білдім?, не қызықты болды? не білгім келеді?-деп жазады.


Дескриптор арқылы мұғалім бағалайды.




А4 парағы



Тарих пәніне қатысты сұрақтарыңыз болса хабарласыңыз: 87027984413

(Ашық сабақ,баяндама,авторлық бағдарлама)



Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақстандағы моңғол шапқыншылығы.

Зерттеу сұрағы: Неліктен Шыңғыс хан әскерлері Отырарды алты ай бойы ала алмады?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.6 картаны қолданып XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердегі саяси процестерді түсіндіру

6.3.1.5 Отырарды қорғаудағы қала халқының ерлігін сипаттау

Сабақтың мақсаты

Деректі талдап, Отырарды қорғаудағы қала халқының ерлігіне баға береді;Шыңғыс ханның жаулап алған қалаларын картадан көрсетеді.

Құндылықтар


Ұлттық мүдде: Қазақстан мүддесіне қызмет етуге ұмтылу:

Талап:салауатты өмір салтын ұстану;

Ар-ұят:Шешім қабылдай білу және жауапкершілікті сезіну;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Ой салу

Оқушылардың тақырыпқа қызығушылығын ояту үшін бастапқы ынталандырушы материал ретінде Отырар қаласының әртүрлі авторлар салған ортағасырлық суреттерін ұсыныңыз.

Суреттерден нені көріп тұрсыңдар?

Суретте не бейнеленген?

Қалада кімдер тұрған?

Одан кейін Отырар қаласының қазіргі кейпі бейнеленген бүгінгі күнгі суреттерін көрсетіңіз.

Осы екі түрлі суреттердің өзара байланысы қандай?

Қандай ұқсастықтарын/айырмашылықтарын көріп отырсыздар?

Неліктен қазіргі күні қала тым өзгерді?

Бұған қандай жағдайлар себепші болуы мүмкін?

Сыныптық талқылаудан кейін оқушыларды сабақ тақырыбына алып келіңіз.

Жаңа сабақтың тақырыбын, зерттеу сұрағы, мақсаты мен бағалау критерийлерін таныстырыңыз.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.







Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ: оқушы шығарылып берілген тапсырманы орындайды


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. І том. Атамұра, 2010





Бейнеролик http://www.youtube.com/watch?v=gFVz08_bLAI (32.55 мин)

Презентация

Жаңа білім




Зерттеу мен талдау

Топтық жұмыс

«Ортадағы қаламсап»-мәтінмен жұмыс

Оқушыларға мәтін таратады, тапсырма мәнін түсіндіреді Берілген мәтін мен бейнежазба мазмұнына сүйене отырып, Шыңғыс ханның жаулап алған қалаларын анықтайды

1-топ: - «Мәтіннің пирамидасы» әдісі бойынша Монғолдардың Қазақстан аумағын жаулапалуының басталуы тарихын сипаттайды;

Схема 1

2-топ: «Ой-талқы» әдісі бойынша Моңғол шапқыншылығы тарихын сипаттайды;

Схема 4

3-топ: «Трида» кестесі бойынша Сырдарияның төменгi ағысы бойындағы қалаларды Шыңғыс хан жорықтарыанықтайды;.

Себептері?

Сырдарияның төменгi ағысы бойындағы қалалар

Салдары?

Салдары?

Салдары?




Жұптық жұмыс

Сөздер банкасы”-жұптық жұмыс

Жұптар берлігне сөз тіркестері бойынша Отырарды қорғаудағы қала халқының ерлігіне баға береді;;

Сөздер

Біздің тақырып

Елшiлiк

Керуен

Сауда

құрылтай


Жеке жұмыс

«Отырар апаты»

Деректі талдауға нұсқаулықтар:

  1. Шыңғыс хан әскері не себепті Отырарға жорық жасады?

  2. Отырар қаласы Шыңғыс ханды несімен қызықтырды?

  3. Отырардың геосаяси жағдайын картаны пайдалана отырып талда.

мәтін мен бейнежазба мазмұнына сүйене отырып, Шыңғыс ханның жаулап алған қалаларын анықтайды

Монғолдардың Қазақстан аумағын жаулапалуының басталуы тарихын сипаттайды;


















Жұптар берлігне сөз тіркестері бойынша Отырарды қорғаудағы қала халқының ерлігіне баға береді;;




Оқушы

лар дерекке талдау жасайды;

Сұрақтарды топ басшылары өзара алмасып, жауап берген топтың жауабын алдын ала дайындалған жауаппен салыстыруын қадағалаңыз.





Дескриптор:

Дәлел келтіре отырып, моңғол шапқыншылығының негізгі себептерін түсіндіреді;

Деректі пайдаланып, сатқынның неге қызыққанын сипаттайды;

Монғол билігінің күшеюіне қандай маңызды факторлар әсер еткенін анықтайды;

Дескриптор:

Монғолдардың Орталық Азияны жаулап алуының 3 негізгі себебін анықтап, 3 салдарын сипаттайды;

Отырарды қорғаудағы қала халқының ерлігіне баға баға береді;

Отырарды қоршауға алған Монғол әскерлерінің бағыттарын картаға орналастырады

Дескриптор:

Шыңғыс хан әскерінің Отырарға не себепті жорық жасағанын анықтайды;

Отырар қаласына Шыңғыс ханның қызығуының себебін түсіндіреді?

Отырардың геосаяси жағдайын талдайды

Жалпы бiлiм беретiн мектептiң 8(7)-сыныбына арналған оқулық

З.Е. Қабылдинов, Ж.Н. Қалиев, А.Т. Бейсембаева

Алматы «Атамұра» 2018

122-124 беттер






«Мәтіннің пирамидасы»







Тірек-сызбалар





«Трида» кестесі





«Сөздер банкасы» кестесі







Тақырыптық кесте




Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

Қазақстандағы моңғол шапқыншылығы.


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


«Үлкен шеңбер» тәсілі

  • Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?

  • Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?

  • Сабақта қандай қиындықтар туындады?

  • Сабақ аяғындағы көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект




Тарих пәніне қатысты сұрақтарыңыз болса хабарласыңыз: 87027984413

(Ашық сабақ,баяндама,авторлық бағдарлама)




Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақстандағы моңғол шапқыншылығы.

Зерттеу сұрағы: Неліктен Шыңғыс хан әскерлері Отырарды алты ай бойы ала алмады?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.6 картаны қолданып XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердегі саяси процестерді түсіндіру

6.3.1.5 Отырарды қорғаудағы қала халқының ерлігін сипаттау

Сабақтың мақсаты

Отырарды қорғаудағы қала халқының ерлігін біледі, картадан көрсетеді.Тарихи тұлғалардың ерлігіне баға береді.

Шыңғыс хан әскері Отырарды 6 ай бойы ала алмағандығын дәлелдермен көрсетеді.Саяси жағдайды,өзгерісті талдайды

Құндылықтар


Ұлттық мүдде:қоғам игілігі үшін қызмет ету;

Талап:технологиялық және цифрлық дағдыларды ілгерлету;

Ар-ұят:Әдеп нормаларын ұстау;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Бастапқы стимул.

Ширату жаттығулары

«Стоп-кадр» стратегиясы

Бұл стратегия бойынша оқушылар суретке қарай отырып, әңгімелейді

Сіз нені көріп тұрсыз?

Қандай нәтиже шығара аласыз?

Отырар қаласының қазіргі кейпі бейнеленген бүгінгі күнгі суреттері көрсетіледі.

Осы екі түрлі суреттердің өзара байланысы қандай?

Қандай ұқсастықтарын/

айырмашылықтарын көріп отырсыздар?

Неліктен қазіргі күні қала тым өзгерді?

Бұған қандай жағдайлар себепші болуы мүмкін?

Сыныптық талқылаудан кейін оқушыларды сабақ тақырыбына алып келу.

Интерактивті тақтаға бірнеше кілттік сөздер шығады.Оқушылар сол кілттік сөздерді қолдана отырып,өткен тақырыпқа қысқаша шолу жасайды.


Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушыға өзіне қажетті көмек деңгейіне қарай бірнеше карточка ұсыныңыз

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін.

5 томдық.

І том. Атамұра, 2010Бейнеролик http://www.youtube.com/watch?v=gFVz08_bLAI (32.55 мин)

Презентация

Жаңа білім




«Неліктен Шыңғыс хан әскері Отырарды 6 ай бойы ала алмады?»

Отырар қаласының орналасқан жерін картадан көрсетеді.

М.Шахановтың «Отырардың күйреуі» дастаны бойынша түсірілген анимациялық фильмді тамашалау

Мәтінмен жұмыс

Барлық оқушыларға «Неліктен Шыңғыс хан әскері Отырарды 6 ай бойы ала алмады?» тақырыбын ашатын мәтін тарату.

Мәтіннен фактілерді түсті маркермен белгілеуге тапсырма беру,дәлелдеу.

Неге олай ойлайсыңдар?

«Тұлғаны таны»






«Сандар да сөйлейді» ойыны

Тақтада берілген сандарды тиісті оқиғамен байланыстырып айту.

1213ж,450,500,150,1219ж,6,1220....

Тарихи диктант

Әскери жорық ------- жылы --------- жағалауынан басталды. ----------- қаласы қоршалды. Отырарды жаулап алуға Шыңғысхан өз балалары ---------мен ----қалдырды.Үлкен баласы----------Сырдария төменгі бойына аттанды. Шыңғысханның өзі кетті. Отырар билеушісі-------------- ерлікпен шайқасты, ол басқарған әскер мен қала тұрғындары басқыншыларға қарсылық көрсетті және қаланы ----- ай бойы қорғады. Бірақ әскербасы ----------- опасыздық жасап, қаланың қақпасын ашып жібереді.Сөйтіп-------- жылы ақпанда Отырар қаласы жауалап алынды, оның билеушісі -------------------жазаланады.





Дискриптормен

«Білу және түсіну» дағдысына негізделген жұмыс тапсырмасы:

Мәтіннен оқыған және фильмнен көрген мәліметтері бойынша сұрақтарға жауап беру.








Оқушылар Мұхтар Шахановтың суреті бойынша тұлғаға сипаттама береді


Дсекриптор:

Шыңғысханның жаулап алу саясатын анықтайды;

Шыңғысханның ұлыстарына сипаттама береді;

Отырар қаласының тарихының ерекшеліктерін атайды;

ЕБҚ оқушыға тапсырманы орындау үлгісі, шешу тәсілін көрсету, пайымдау үлгісін ұсыныңыз


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»


бір-бірімен жұмыстарын алмасып,өзара бағалау жасайды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Өзін-өзі бағалау

Ақпараттық мәтіндер






Тақырыптық тапсырмалар




М.Шаханов суреті





Хронологиялық тапсырмалар



Тарихи сынақ хат

Бекіту


Сабақты қорытындылау

«Сен маған, мен саған»Оқушылар бір-біріне тақырып бүгінгі өтілген тақырып бойынша сұрақтар қояды

Үйге тапсырма

Қазақстандағы моңғол шапқыншылығы.

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


  • Менің бәрінен де бұрын … жасау қолымнан келді

  • Мен өзімді … үшін мақтай аламын

  • Мен сыныптастарымды ... үшін мақтай аламын

  • Мені таң қалдырды…

  • Мен үшін ... жаңалық болды

  • Менің пікірім бойынша … іске аспады, себебі ….

  • Болашақта мен … ескеремін

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Моңғол шапқыншылықтарының салдары.

Зерттеу сұрағы: Орталық Азияға ең үлкен өзгерісті әкелген кімдер: қыпшақтар ма, әлде моңғолдар ма?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.1.1.2 XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердің этноәлеуметтік құрылымын анықтау

6.3.1.8 Қазақстан аумағындағы мемлекеттердің басқару жүйесінің ерекшеліктерін анықтау

Сабақтың мақсаты

Моңғол шапқыншылықтарының салдарын талдайды

Құндылықтар


Ұлттық мүдде:Қазақстанның қауіпсыздыгін қамтамасыз етуге дайын болу;

Талап:дұрыс қарым-қатынас орната білу;

Ар-ұят:Халқына адал қызмет ету;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдасты

ру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


»Өз болжамың» әдісі

«Орасан зор аумақты алып жатқан Моңғол империясы ыдырағаннан кейін картада қандай өзгерістер орын алуы мүмкін?»

Жаңа сабақтың тақырыбын, зерттеу сұрағы, мақсаты мен бағалау критерийлерін таныстырыңыз.

ЕБҚ оқушыға сөздерді түсіндіру, тапсырманың нақты бір бөлігін ерекшелеп көрсетіп ұсыныңыз

Оқушылар түрлі жауаптарды қайтарулары мүмкін: империяның құлдырап, бөлшектеніп кетуі, бағынышты мемлекеттердің өз тәуелсіздігі үшін күресінің басталуы, ішкі алауыздық пен кикілжіңдердің орын алуы және т.б.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Атамұра, 2010

Алтын Орда

http://e-history.kz/media/upload/

Жаңа білім




Зерттеу және талдау

Дерекпен жұмыс Жошы ұлысының орнына құрылған алғашқы ірі мемлекеттердің бірі ретінде Алтын Орданың өмірлік циклін зерттейді.

1.Алтын Орданың құрылуына әсер еткен факторлар (соғыстар, географиялық, экономикалық, сыртқы, әлеуметтік-саяси факторлар).

2.Алтын Орданың күшеюі (билік үшін күрес, мемлекеттіліктің қалыптасуы,басқа территорияларды басып алу, экономикалық күштілік, мәдениеттің дамуы).

3.Мемлекеттің құлдырауы (ішкі алауыздық, әлеуметтік теңсіздік, экономикалық дағдарыс, үздіксіз соғыстар, бөлшектеніп кету).

ЕБҚ оқушыға тапсырманың шешу жолының бастапқы бөлігін ұсыныңыз

Кескін картамен жұмыс. Алтын Орда территориясын және ыдырағаннан кейін құрылған мемлекеттерді астанасы мен қоса кескін картада белгіле.



Интерпретация

«Мемлекетті таны» ролдік ойыны. Әр мемлекет атауы беріледі. (Мыс: Алтын Орда, Ақ Орда, т.б.) «Мемлекет ханы» өз мемлекетінің атын атамай, сынып алдында оған қысқаша сипаттама береді.

ЕБҚ оқушығатақырып бойынша ұсынылған мәтін негізінде кесте ұсыныңыз

Дескриптор:

- Қазақ хандығы құрылғаннан кейінгі елдің ішкі жағдайын сипаттайды;

- Қазақ хандығы құрылғаннан кейінгі елдің ішкі жағдайында орын алған өзгерістерді экономикалық, әлеуметтік, этникалық, тарихи, саяси, демографиялық факторларға жіктейді.

Дескриптор:

- Қазақ хандығының құрылуын кімдер еске сақтау керектігін атайды;

-Қазақ хандығының құрылуындағы оқиғалардың жағымды/жағымсыз нәтижелерін талдайды;

- Қазақ хандығы құрылған кезде және бүгінгі күні оқиғаның маңыздылығына баға береді.

Дескриптор:

- Кестедегі бос және сұрақ белгісінің орындарын толтырады;

- Қазақ елін кім, қашан «Ұлы Дала» деп атағанын анықтайды;

- Елбасының қазақ даласын не себепті «Ұлы Дала» деп атағанына болжам жасайды.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»


бір-бірімен жұмыстарын алмасып,өзара бағалау жасайды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады


Өзін-өзі бағалау


http://www.vostlit.info (Восточная литература. Средневековые исторические источники Востока и запада).


Қазақстан тарихы туралы моңғол деректемелері. ауд. Н. Базылхан; ғыл. ред. М. Қ. Әбусейітова. Р. Б.

К. Д. Оссон «от Чингисхана до Тамерлана». – Алматы: «Санат», 2001.

Бас ред. М.Х.Асылбеков, Қ.С. Алдажұманов, К.М.Байпақов.

Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердің дамуындағы өзгерістерді төмендегі кестеге толтырыңыз


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


Бүгінгі сабақтан алған әсері «Бес бармақ» тәсілі бойынша жүргізіледі. Бұл тәсіл арқылы барлығын түсіндім, енді түсініп келемін, түсінбедім деген сұрақтардың пәрменінде белгілейді

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Моңғол шапқыншылықтарының салдары.

Зерттеу сұрағы: Орталық Азияға ең үлкен өзгерісті әкелген кімдер: қыпшақтар ма, әлде моңғолдар ма?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.1.1.2 XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердің этноәлеуметтік құрылымын анықтау

6.3.1.8 Қазақстан аумағындағы мемлекеттердің басқару жүйесінің ерекшеліктерін анықтау

Сабақтың мақсаты

Моңғол шапқыншылығы салдарын талдап, ассимиляция әсерінен болған өзгерістерді анықтау

Құндылықтар


Ұлттық мүдде:қазақ тілінің қолдану аясын кеңейту;

Талап:физикалық белсенді болу;

Ар-ұят:Отбасының,өз ортасының абыройын асыру;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Иллюстрациямен жұмыс.

Сіздер нені көріп тұрсыздар?

Қандай сұрақтар туындады?

Қандай сезімдесіздер?

Қандай қорытынды шығара аласыздар?

Жаңа сабақтың тақырыбын, зерттеу сұрағы, мақсаты мен бағалау критерийлерін таныстырыңыз.

Тақырыпқа қатысты жаңа сөздер мен терминдарды таныстыру мақсатында оқушыларға сәйкестендіру тапсырмасын орындайды.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.





Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушыға мәтіннен тұжырымын растайтын немесе жоққа шығаратын фактілердің астын сызын көрсетуді ұсыныңыз


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. ІІ том. Атамұра, 2010

Өзгеріс пен ұқсастықты анықтауға арналған суретттер


Жаңа білім




Зерттеу және талдау

Дерекпен жұмыс

1 тапсырма:

-Орта Азияға моңғолдардың әкелген өзгерісін анықтаңыз.

-Орта Азияға қыпшақтардың әкелген өзгерісін анықтаңыз.

-Орта Азияға моңғолдардың және қыпшақтардың әсерінен болған 2 өзгерістің маңыздылығын дәлелдеңіз.

ЕБҚ оқушы (көру және есту қабілеті төмен) сұрақтарға жауапты жазбаша ұсынады.

2-тапсырма:Берілген оқиғаларды сәйкес салалары бойынша жіктеп, маңыздылығы бойынша орналастырыңыз

Келесі тапсырманың ерекшелігі алдыңғы тапсырманың жалғасы немесе зерттеу нәтижелерін нақтылау үшін беріледі.

Мұнда қыпшақтардың да моңғолдардың да әсері берілген. Оқушылар келесі кестенің сәйкес бөлігіне осы өзгерістерді анықтау қажет.

ЕБҚ оқушыға суреттер/иллюстрациялар ұсынылады;

3-тапсырма

XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердің дамуындағы өзгерістерді төмендегі кестеге толтырыңыз

Этноәлеуметтік



Шаруашылық



Территориялық



Саяси




ЕБҚ оқушылар негізгі термин сөздерді мәтіннен анықтайды;


Дескриптор:

Орта Азияға моңғолдардың өзгеріс әкелгенін дәлелдейтін 4 дәйек және дәлел келтіреді

Орта Азияға қыпшақтардың өзгеріс әкелгенін дәлелдейтін 4 дәйек және дәлел келтіреді

Орта Азияға моңғолдардың және қыпшақтардың әсерінен болған 2 өзгерістің маңыздылығын анықтап, талдайды.

Дескриптор:

Қыпшақтардың қай салада өзгерістері басым болғанын көрсетеді

Моңғолдардың қай салада өзгерістері басым болғанын көрсетеді

Өзгерістерді маңыздылығы деңгейі бойынша орналастырады

Қорытындылайды.

Дескриптор:

XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердің құрылымындағы этноәлеуметтік,шаруашылық,территориялық,саяси өзгерістерін жазады

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»


бір-бірімен жұмыстарын алмасып,өзара бағалау жасайды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады


Өзін-өзі бағалау

Оқушыларға қажетті ақпараттарды жинау үшін әр түрлі деректер ұсынылады.

Моңғолдардың басқару жүйесі туралы мәтін.



Моңғолдардың жаулап алу бағыттары көрсетілген карта



Қазақстан территориясындағы ұлыстардың құрылуы туралы карта.

ҚЫПШАҚ ТІЛІНІҢ ҚҰДІРЕТІhttp://e-history.kz/kz/publications/view/

Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

Моңғол шапқыншылықтарының салдары

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс

Құрметті еңбекті түсінетін әріптестерім!

Не білдім?

Не көрдім?

Не түсіндім?

Нені жетілдіруім керек?


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақстан аумағында ұлыстардың құрылуы.

Зерттеу сұрағы: Моңғол ұлыстарының құрылуы нәтижесінде саяси картада қандай өзгерістер болды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.6 картаны қолдану арқылы XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердегі саяси процестерді түсіндіру;

6.1.1.2 XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердің этноәлеуметтік құрылымын анықтау

6.3.1.7 ортағасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және жанама себептерін анықтау

Сабақтың мақсаты

Моңғол империясы ыдырауы нәтижесінде орын алған өзгерістерді көрсету.


Құндылықтар


Ұлттық мүдде:ұлттық мұраға ұқыпты қарау;

Талап:білуге,жаңаны тануға құштар болу;

Ар-ұят:Сөзіне берік,ісіне адал болу;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Қызығушылықты ояту

«Орасан зор аумақты алып жатқан Моңғол империясы ыдырағаннан кейін картада қандай өзгерістер орын алуы мүмкін?» проблемалық сұрағын қойып, оқушылардың болжамдарын сұраңыз.

Сабақтың тақырыбымен,оқу мақсаттарымен, бағалау критерийлерімен танысу.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушы (есту, көру, ойлау қабілеті) тапсырманы саралау арқылы орындайды.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін.

5 томдық.

І том. Атамұра, 2010

Жаңа білім




Зерттеу және талдау

Моңғол империясы ыдырауы нәтижесінде орын алған өзгерістерді көрсету үшін оқушыларға карта арқылы түсіндірме жүргізіңіз. Алтын Орда, Ақ Орда, Ноғай Ордасы, Сібір, Қазан, Қырым, Астрахан хандықтары туралы қысқаша айтып кетіп, олардың жер-аумақтарын картадан көрсетіңіз.

1-тапсырма.Алтын Орда, Ақ Орда, Ноғай Ордасы, Сібір, Қазан, Қырым, Астрахан хандықтарының аумағын кескін картаға белгілеп, аумағын сипаттаңыз.

ЕБҚ оқушыға қолдау көрсету мақсатында суреттің үлкен нұсқасын ұсынамын.

2-тапсырма.Алтын Орданың құрылуы бейнематериалмен жұмыс. Оқушыларға алдын-ала сұрақтарды беріңіз.

Бейнематериал сілтемесі:

https://www.youtube.com/watch?v=ncuNszUv0SE

Талқылау сұрағы:

Моңғол мемлекетінің ыдырауына қандай факторлар әсер етті?

Алтын Орда мемлекеті қалай құрылды?

Алтын Орда мемлекетінің ішкі-сыртқы саясатының қандай ерекшеліктері болды? Бұл бағытта олар қандай жетістіктерге жетті?

ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;

Бағалау критерийі: Моңғол империясы ыдырау нәтижесінде құрылған мемлекеттерді атап, аумағын көрсетеді.

Дескрипторлар:

Алтын Орда, Ақ Орда, Ноғай Ордасы, Сібір, Қазан, Қырым, Астрахан хандықтарын атайды;

Кемінде 4 мемлекеттің аумағын картадан көрсетеді;

Кемінде 4 мемлекеттің шекараларын сипаттайды.

Бағалау критерийі: Алтын Орда мемлекетінің ыдырау себептерін талдайды Дескрипторлар

Алтын Орда мемлекетінің ыдырауының негізгі бір себебін атайды;

Алтын Орда мемлекеті ыдырауының жанама екі себебін талдайды;

Сұрақтарға толық жауап береді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады


Өзін-өзі бағалау



Алтын Орда

http://e-history.kz/media/upload/55/2013/10/22/5eff006ac06f8b33293772b1ac92cd83.pdf

http://www.vostlit.info Қазақстан тарихы туралы моңғол деректемелері. ауд. Н. Базылхан; ғыл. ред. М. Қ. Әбусейітова. Р. Б.

К. Д. Оссон «от Чингисхана до Тамерлана». – Алматы: «Санат», 2001.

Бейнематериал

Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

Қазақстан аумағында ұлыстардың құрылуы

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


  • Алдымен біз былай деп ойладық.....

  • Одан кейін біз мына проблемаға тап болдық.............

  • Проблеманы шешу үшін......жасадық.

  • Бұдан біз..................көрдік.

  • Демек, бұл мынаны білдіреді.................


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект




Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақстан аумағында ұлыстардың құрылуы.

Зерттеу сұрағы: Моңғол ұлыстарының құрылуы нәтижесінде саяси картада қандай өзгерістер болды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.6 картаны қолдану арқылы XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердегі саяси процестерді түсіндіру;

6.1.1.2 XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердің этноәлеуметтік құрылымын анықтау

6.3.1.7 ортағасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және жанама себептерін анықтау

Сабақтың мақсаты

Моңғол империясы ыдырауы нәтижесінде орын алған өзгерістерді көрсету, Алтын Орданың өмірлік циклін зерттеу.

Құндылықтар


Ұлттық мүдде:Қазақстанның оңтайлы имиджін қалыптастыруға үлес қосу;

Талап:жеке және командамен жұмыс істей білу;

Ар-ұят:Адал еңбекті құрметтеу; Достарына,сыныптастарына,отбасы мүшелеріне қамқор болу,мейрімділік таныту;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Талқылау сұрақтарын қойыңыз:

Тарихта өмір сүрген мемлекеттер қандай кезеңдерден өтті? Әр мемлекеттері оқиғалар мен үдерістер барлық мемлекеттерге тән бе? Қандай ортақ заңдылықтарды айтуға болады?

Сабақтың оқу мақсаттарымен, бағалау критерийлерімен танысу.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушыға тапсырманы үлгі бойынша жасауды ұсыныңыз


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. І том. Атамұра, 2010

Жаңа білім




Зерттеу және талдау

Тапсырма:

Жошы ұлысының орнына құрылған алғашқы ірі мемлекеттердің бірі ретінде Алтын Орданың өмірлік циклінзерттеу.Постер дайындау.

1.Алтын Орданың құрылуы (соғыстар, географиялық, экономикалық, сыртқы, әлеуметтік-саяси факторлар).

2.Алтын Орданың күшеюі (билік үшін күрес, (басқа территорияларын басып алу, экономикалық күштілік, мәдениеттің дамуы).

3.Алтын Орданың қоғамдық құрылысы (әлеуметтік құрылымы, басқару жүйесі, діні)

4.Тұрақтылық (мемлекеттің гүлденуі, көрші мемлекеттермен қарым-қатынасы,)

5.Мемлекеттің әлсіреуі (ішкі алауыздық, әлеуметтік теңсіздік, экономикалық дағдарыс, үздіксіз соғыстар, бөлшектеніп кету, жаңа мемлекеттердің пайда болуы).

Оқушылар бір-бірінің зерттеулерімен танысқаннан кейін, сыныппен Алтын Ордаға қатысты нақты 5 тұжырым жасайды.

ЕБҚ оқушыға тапсырмада жетіспейтін сөзді толықтыруды ұсыныңыз

Жеке жұмыс

Карта мазмұны мен өз біліміңізге сүйеніп, сұрақтарға жауап беріңіз






XIII-XV ғғ. Қазақстан аумағында қандай мемлекеттер құрылды?

Монғол империясының құрылуы мен ыдырауы нәтижесінде қандай өзгерістер орын алды

ЕБҚ оқушыларына (есту, көру, қабылдау деңгейі төмен)қосымша қолдау көрсету мақсатында үлестірме материал беріледі.

Бағалау критерийі:

Алтын Орда мемлекетінің өмірлік циклін зерттейді.

Дескрипторлар:

Алтын Орданың құрылуына әсер еткен басты үш факторды атайды;

Алтын Орда мемлекеті күшеюіне ықпал еткен үш факторды атап, пікірін негіздейді;

Алтын Орда мемлекетінің қоғамдық құрылысының сатыларын талдайды;

Алтын Орданың көрші мемлекеттермен қарым-қатынасының жетістіктеріне үш дәлел келтіреді;

Мемлекеттің әлсіреуіне әсер еткен негізгі екі факторды, жанама екі факторды атайды.









Дескриптор:

XIII-XV ғғ. Қазақстан аумағында қандай мемлекеттер құрылғандығын атайды;

Монғол шапқыншылығыныңЕуразия құрлығына енгізген өзгерістерін анықтайды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»


бір-бірімен жұмыстарын алмасып,өзара бағалау жасайды





ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады





Өзін-өзі бағалау



Алтын Орда

http://e-history.kz/media/upload/55/2013/10/22/5eff006ac06f8b33293772b1ac92cd83.pdf


http://www.vostlit.info (Восточная литература. Средневековые исторические источники Востока и запада).






Қазақстан тарихы туралы моңғол деректемелері. ауд. Н. Базылхан; ғыл. ред. М. Қ. Әбусейітова. Р. Б.

К. Д. Оссон «от Чингисхана до Тамерлана». – Алматы: «Санат», 2001.

Карта


Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

Қазақстан аумағында ұлыстардың құрылуы

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


«Тауға шығу»

1-аймақ: 2-аймақ: 3-аймақ;

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект





Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ақ Орда.

Зерттеу сұрағы: Қазақ мемлекеттілігінің қалыптасуындағы Ақ Орданың рөлі қандай болды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.6 картаны қолданып XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердегі саяси үдерістерді түсіндіру;

6.1.1.2 XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердің этноәлеуметтік құрылымын анықтау

6.3.2.5 тарихи оқиғалардың өзара байланысын анықтап, Қазақстан аумағында XIII XV ғасырларда құрылған мемлекеттердің сыртқы саясатын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

XIII ғасырдың басында Еуразияның саяси картасында қандай өзгеріс орын алғанын анықтайды

Құндылықтар


Ұлттық мүдде:Қазақстан мемлекеттілігін нығайтуға атсалысу;

Талап:сыни және креативті ;

Ар-ұят:Академиялық адалдық қағидасын қолдау;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Ой салу

1. Мына сурет сендерге таныс па?

2.ҚР Президенті Н.Назарбаевтың резиденциясы не себепті Ақорда деп аталады?

3.XIII-XV ғғ. арасында Шығыс Дешті Қыпшақта өмір сүрген, орта ғасырларда Қазақстан аумағында құрылған алғашқы мемлекет туралы не білеміз?

.Ойланып көріңіз,сабақтың тақырыбы қандай болмақ? Болжам жасаңыз.

Жаңа сабақтың тақырыбын, зерттеу сұрағы, мақсаты мен бағалау критерийлерін таныстырыңыз.

Жұптық жұмыс жасауда ЕБҚ оқушыларға жұпты таңдауда қолдау көрсетіледі


Оқушылар өз ойларын ортаға салады.





Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


Сабақтың тақырыбы, оқу мақсаттары мен бағалау критерийлерімен таныстыру

2-3 оқушыны тыңдау, тақырыпқа шығу

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. І том. Атамұра, 2010

Презентация

Жаңа білім




Зерттеу және талдау

Карта мен жұмыс: Тапсырма-1: Ақ Орда мемлекетінің мекендеген жерлерін көрсету

ЕБҚ маңызды кездесетін термин сөздерді атайды не жазып көрсетеді

Тапсырма-2. Ақ Орда мемлекетінің мекендеген жерлерін кескін картаға түсіру

Тапсырма 3. «Тұлғаны тап»

Келесі сөйлемдер қай тұлғаға сәйкес келеді?

- «Ақ Орданың тәуелсіздігіне мен алғаш қол жеткіздім!».

- «Біз мемлекетімізді нығайту үшін ислам дінін нығайттық».

- «Әмір Темір болмағанда, Мәскеу біздің астанамыз болар еді...».

- «Мен әлемді жаулап алмағанда, олар бізге қылыш көтерер еді».

Оқушылар осы цитаталардың қандай ханға байланыстылығын анықтауы қажет.

ТапсырмаМәтінмен жұмыс


Мемлекет

Ақ Орда

Ақ Орданың құрылуы


Жер аумағы


Этникалық құрамы


Ішкі-сыртқы саяси жағдайы


 Шаруашылығы


ЕБҚ оқушыға дереккөздің форматын үлкейтіп, қолдау жасау

Тапсырма-5.

Оқушылар терминдерді мәтіннен қарап, мағынасын ашады.

1.Консолидация – біріктіру, нығайту, шоғырландыру,(адамдарды, әлеумтік топтарды, қоғамдық ұйымдарды белгілі бір ортақ мақсат үшін біріктіру);

2.Біліктілер (хатшылар) –түрік жазуымен іс жүргізушілер;

3.Мәлік-түрік әулетінен шыққан жергілікті әкімдер

4.Даруғалар-салым жинаушылар

5.Уәзірлер-азаматтық билік жүргізушілер

6.Басқақтар-басқарушы жергілікті халыққа әскери бақылау жүргізеді,салық жинайды.

Зерттеу мен талдау.Мәтінмен жұмыс..

Ақ Орданың күшейген кезі.

Ақ Орданың хандары.

Ақ Орданың ішкі-сыртқы саясаты

Шаруашылығы

Сабақ соңында тарихи тұлғалардың оқиғалармен өзара байланысын табады,олардың жүргізген саясатының нәтижелерін тұжырымдайды, себеп-салдарларын анықтайды.

ЕБҚ оқушыға көмекші карточкалар арқылы тапсырма беру


Дереккөздерін сөйлету.

хандар

Оқиғалар мен саясаттары

Ұрыс хан


Тоқтамыс


Әмір Темір


Барақ хан


Қорытынды: Сәйкестендіру тесті

Интерпретация

Берілген суретке талдау жасау арқылы қорытындылау.

Адамдар

Нысандар

Іс-әрекет





Мәтінмен жұмыс




Дескриптор:

Картадан Ақ Орда мемлекетінің алып жатқан аумағын анықтайды;



Дескриптор:

Тарихи тұлғаларды анықтайды;

Деректердің оғиғаларға негізделгенін ажыратады;

Оқушылардың міндеті – бұл оқиғалардың өзара байланысын табу, көрсетілген тарихи тұлғалардың жүргізген саясатының нәтижелерін тұжырымдап, себеп-салдарларын анықтау.











Дескриптор:

Оқушылар термин сөздермен жұмыс жасайды;

Мағынасын анықтайды;









Мәтіннен негізгі ойды анықтайды;

Дескриптор:

Ақ Орданың мемлекетінің тарихына талдау жасайды;

Ақ Орданың хандарының ерекшеліктерін ажыратады;

Ақ Орданың ішкі-сыртқы саясатын анықтайды;

Шаруашылығына талдау жасайды;


Дескриптор:

Деректердегі тарихи тұлғалардың тарихи роліне сипаттама береді;

ЕБҚ оқушыға тапсырма шығарылып беріледі.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады












«Ең үздік жауап»










ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады








Өзін-өзі бағалау



Шыңғыс ханның, моңғолдар шапқыншылығы суреттері












Бейнеролик

https://www.youtube.com/watch?v=5jwJyhVoJpc









Сұлтанов Т. Шыңғыс хан және оның ұрпақтары. – А: Мектеп, 2007.






http://lms.nci.kz/history/view?f=1 46&id=7&lang=kaz










Моңғол дәуіріндегі Қазақстан http://e-history.kz/kz/contents/view/1218















«Біздің тарих" Моңғол атты әс- кері. https://www.youtube.com/watch?v=xOWR3pqLABA


Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

Кескін картаға Ақ Орда мемлекетінің территориясын белгілеңіз

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


«Жақсы сұрақ» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.

  1. Неліктен...?

  2. Егер... болса қалай?

  3. Сіз қалай ...?


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ақ Орда.Зерттеу сұрағы: Қазақ мемлекеттілігінің қалыптасуындағы Ақ Орданың рөлі қандай болды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.6 картаны қолданып XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердегі саяси үдерістерді түсіндіру;

6.1.1.2 XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердің этноәлеуметтік құрылымын анықтау

6.3.2.5 тарихи оқиғалардың өзара байланысын анықтап, Қазақстан аумағында XIII XV ғасырларда құрылған мемлекеттердің сыртқы саясатын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

XIII ғасырдың басында Еуразияның саяси картасында қандай өзгеріс орын алғанын анықтайды;тарихи құбылыстарды, оқиғаларды бағалайды және оларға қатысты тарихи тұлғалардың рөлін анықтайды;тарихи кезеңдердің ерекшеліктерін анықтайды және салыстырады.

Құндылықтар


Ұлттық мүдде:Қазақстанның оңтайлы имиджін қалыптастыруға үлес қосу;

Талап:жеке және командамен жұмыс істей білу;

Ар-ұят:Адал еңбекті құрметтеу; Достарына,сыныптастарына,отбасы мүшелеріне қамқор болу,мейрімділік таныту;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Жариялау әдісі: Картамен жұмыс істеу әдісі

Оқушыдан шығып хронологияларды тақтаға жазады. Сол жылдары қандай оқиға болғандығын анықтайды;

Мұғалімнің сұрақтары арқылы оқушылар картадан мемлкеттерді көрсетеді

Сабақтың тақырыбы мен оқу мақсаты хабарланады

ЕБҚ оқушыны өзін сыныптан шеттетілгендей сезінбеуі үшін мұғалімнің үстеліне жақын, мінез-құлқы жайлы балалардың тобына орналастыру.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. І том. Атамұра, 2010

Жаңа білім




Мәтінмен жұмыс. «Балық қаңқасы» әдісі

Жағдаят,себеп-салдар,дәлел,қорытынды

1. Ақ Орданың құрылу тарихын анықтау

2.Саяси тарихын сипаттайды

3. Ақ Орданың ыдырау себебін анықтау

«Хронология»

жыл


Оқиға

1226-1253


Орда Ежен

1361-1376


Ұрыс хан

1423-1428


Барақ хан

1425


Сығанақты

қайтарды

ХІҮғ 70-80


Әмір Темір жорығы

Жеке жұмыс

1. Ақ Орда және Алтын Орда хандарын анықтаңыз.

Жошы ұлысы

Алтын Орда

Ақ Орда







Орда Ежен; Тоғылық-Темір Ұрұс; Әмір Темір, Барақ

Берке; Өзбек; Ілияс-Қожа, Жәнібек; Бердібек,Тоқтамыс, Едіге, Ұрұс хан

ЕБҚ оқушыға дереккөздің форматын үлкейтіп, қолдау жасау

2. Ақ Орда және Алтын Орда мемлекеттерінің жер аумағын анықтаңыз

Жошы ұлысы

Алтын Орда

Ақ Орда







А) Жайық өзенінен Батыс Сібір ойпатына дейінгі, Сырдарияның орта және төменгі ағысы аралығы

B) Еділ бойы бойы мен Кавказдың терістік жағы

C) Шығыс Түркістаннан Ферғана аймағы аралығы

D) Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу аймағы

F) Солтүстік Қазақстан мен Сібір жазығы

3. Ақ Орда хандарына баға бер!


Орда Ежен Ұрыс хан Барақ хан

ЕБҚ оқушыға көмекші карточкалар арқылы тапсырма беру

Дескрипторлар

- Оқулықтағы мәтінді толығымен меңгереді.

- Мәтіннен топ тапсырмасына қатысты мәліметті табады.

- «Балық қаңқасына» жауап нұсқаларын жазады.

Дескриптор:

1.Оқулықтан өздеріне қажетті ақпаратты табады

2.Маңызды элеметтерді сұрыптап, кестеге түсіреді

3.Ақпаратты жеткізеді




Дескриптор

Ақ Орда мен Алтын Орда мемлекетінің билеушілерін айтады;

Ақ Орда мен Алтын Орда мемлекетінің аумағын айтады.

--- Ақ Орда хандарының саясатына баға беріп,Қазақ мемлекеттілігінің қалыптасуындағы Ақ Орданың рөлі қандай болғанын дәлелдейді.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады








«Ең үздік жауап»















ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



Өзін-өзі бағалау



Ақ Орда мемлекеті

http://e-history.kz/kz/contents/view/1947






Қазақстанның саяси картасы


Хронологиялық кесте






Тақырыптық кестелер:

Ақ Орда Алтын Орда ұлыстары








Ақ Орда және Алтын Орда мемлекеттерінің жер аумағық картасы







Ақ Ор да зандарының суреттер

Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

Ақ Орданың территориясын және астанасын кескін картаға түсіру. Венн диаграммасы Ақ Орда мен Алтын Орданың сыртқы саясатын салыстыру. Ұқсастықтары мен айырмашылықтарын жазу

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


ҚҚҚ картасы

Қызық

Қиын

Құнды





Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Моғолстан. Әбілқайыр хандығы.

Зерттеу сұрағы: Моғолстан мен Әбілқайыр мемлекеттеріндегі оқиғалар қандай саяси өзгерістерге әкелді?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.6 картаны қолданып XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердегі саяси үдерістерді түсіндіру;

6.1.1.2 XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердің этноәлеуметтік құрылымын анықтау

6.3.2.5 тарихи оқиғалардың өзара байланысын анықтап, Қазақстан аумағында XIII - XV ғасырларда құрылған мемлекеттердің сыртқы саясатын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Тарихи оқиғалардың өзара байланысын анықтап, Қазақстан аумағында XIII – XV ғғ. құрылған мемлекеттердің сыртқы саясатын талдау.Қазақ мемлекеттілігінің қалыптасуындағы өзгерістерді және бұл өзгеріске әсер еткен факторларды қарастыру.Оқушыларды еліміздің өткен тарихына құрметпен қарауға, отансүйгіштікке тәрбиелеу

Құндылықтар


Ұлттық мүдде:ұлттық мұраға ұқыпты қарау;

Талап:білуге,жаңаны тануға құштар болу;

Ар-ұят:Сөзіне берік,ісіне адал болу;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Ширату сқрақтары

1.XIII-XV ғғ. арасында Шығыс Дешті Қыпшақта өмір сүрген, орта ғасырларда Қазақстан аумағында құрылған алғашқы мемлекет туралы не білеміз?

Ойланып көріңіз,сабақтың тақырыбы қандай болмақ? Болжам жасаңыз.

Сабақтың тақырыбы, оқу мақсаттары мен бағалау критерийлерімен таныстыр

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.




Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушыға тапсырма шығарылып беріледі.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Есенберлин «Көшпелілер» романы

2010


Жаңа білім




Карта мен жұмыс: Тапсырма-1: Әбілқайыр мен Моғолстан мемлекеттерінің орталығы және оған шекаралас мемлекеттерді картадан қарастырады: ЕБҚ: оқушы шығарылып берілген тапсырманы орындайды

Тапсырма-2.Әбілқайыр мен Моғолстан мемлекеттерінің орталығы және оған шекаралас мемлекеттерді кескін картадан көрсетіңіз:

ЕБҚ: оқушыға тапсырманың нақты бір бөлігін ерекшелеп көрсетіп беріледі.

Тапсырма-3.

Оқушылар терминдерді мәтіннен қарап, мағынасын ашады.

«Моғол», «Моғолстан», «Ұлы моғол империясы»Сығанақ, Алмалық, Шағатай ұлысы, «Көшпелі өзбектер», т.б.

Зерттеу мен талдау

Зерттеу сұрақтары:

1)Қазақстан жерінде XІV-XV ғасырларда өмір сүрген Моғолстан мен Әбілқайыр хандығы неліктен бір-бірімен достық қарым-қатынас орната алмады?

2)Қарама-қайшылықтың нәтижесі қандай?

Зерттеу

ЕБҚ: оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастары және мұғалім диалог арқылы қолдау жасайды

Тапсырма-4.Б/Т/Ж Оқушылар қажетті деректермен қамтамасыз етіледі:

Тоғылық-Темірдің сыртқы саясатындағы Шағатай ұлысының кезінде орныққан Орта Азия жеріндегі билікті қалпына келтіру әрекеті.

Әмір Темір жорықтары; Әбілқайырдың мемлекетті нығайтудағы іс-шаралары, Әбілқайыр хандығындағы әлеуметтік-экономикалық теңсіздіктің орын алуы.

Берілген ақпарат арқылыӘбілқайыр хан мен Тоғылық Темір билік құрған кезде болған басты үш оқиғаны анықтауға тапсырма беріледі.

ЕБҚ оқушыға өзіне қажетті көмек деңгейіне қарай бірнеше карточка ұсыныңыз


Бағалау критерийі: XIV –XVғғ пайда болған Әбілқайыр мен Моғолстан мемлекеттерінің орталығы және оған шекаралас мемлекеттерді кескін картаға түсіреді.

Дескрипторлар:

Әбілқайыр хандығының аумағын картадан дұрыс белгілейді;

Моғолстан мемлекетінің аумағын дұрыс белгілейді;

Моғолстан мемлекетінің астанасын белгілейді.

Әбілқайыр хандығының астанасын белгілейді.

Көршілес 3 мемлекетті атап, аумағын белгілейді

1. Оқушылар өз таңдауларын негіздейді.

2. Осы оқиғалардың мемлекеттің жағдайына қаншалықты әсер еткенін, қандай салдарларға әкелгенін талдайды.

Бағалау критерийі:Моғолстан мен Әбілқайыр хандығының сыртқы саясатындағы негізгі оқиғаларды талдайды.

Дескрипторлар:

Моғолстанның Ақ Орда мен Әмір Темір мемлекетімен қарым қатынасындағы үш оқиғаны анықтайды;

Моғолстан мен Әбілқайыр хан мемлекеттерінің арасындағы қарама-қайшылықтың үш себебін талдайды;

Мемлекеттердің сыртқы саясат нәтижелерінің үш салдарын анықтайды.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»


бір-бірімен жұмыстарын алмасып,өзара бағалау жасайды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады


Өзін-өзі бағалау



Моғолстан мемлекеті

http://kitaphana.kz/ru/downloads/referatu-na-kazakskom/239-tarikh/2803-mogolstan-memleketi.html


Орта ғасырлық мемлекеттер

http://e-history.kz/kz/contents/view/324


Қазақ елі. Қазақстан тарихы. Kazak eli. 1 seriya. http://www.youtube.com/watch?v=Jkuzz_U8D-E

.Мемлекеттердің әкімшілік құрылысын басқа мемлекеттермен салыстыру, ұқсастығы мен ерекшеліктерін бағалау мүмкіндігі бар

Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

Моғолстан. Әбілқайыр хандығы


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


Оқу мақсатына жеттім, себебі ...

Оқу мақсатына жету үшін әлі де жұмыстануым қажет, себебі...


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Моғолстан. Әбілқайыр хандығы.

Зерттеу сұрағы: Моғолстан мен Әбілқайыр мемлекеттеріндегі оқиғалар қандай саяси өзгерістерге әкелді?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.6 картаны қолданып XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердегі саяси үдерістерді түсіндіру;

6.1.1.2 XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердің этноәлеуметтік құрылымын анықтау

6.3.2.5 тарихи оқиғалардың өзара байланысын анықтап, Қазақстан аумағында XIII - XV ғасырларда құрылған мемлекеттердің сыртқы саясатын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Тарихи оқиғалардың өзара байланысын анықтап, Қазақстан аумағында XIII – XV ғғ. құрылған мемлекеттердің сыртқы саясатын талдау

Оқушылардың Қазақстан аумағында XIII – XV ғғ. құрылған мемлекеттердің этноәлеуметтік құрылымын анықтап, сыртқы саясатын талдау арқылы алған білімдерін одан әрі жетілдіріп, зерттеушілік дағдыларын  дамыту.


Құндылықтар


Ұлттық мүдде:қазақ тілінің қолдану аясын кеңейту;

Талап:физикалық белсенді болу;

Ар-ұят:Отбасының,өз ортасының абыройын асыру;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Ой салуТақтаға Әбілқайыр хан, Моғолстан мемлекеттері белгіленген тарихи картаны шығарып, сұрақ қойыңыз:

- ХIV ғасырдағы Қазақстан картасы берілген. Алдыңғы кезеңдермен салыстыр.Қандай өзгерістерді байқадың?

Оқушылардың жауаптары негізінде сабақ тақырыбына шығу.

(М) Сабақ тақырыбы, оқу мақсатымен бағалау критерийлері, зерттеу сұрағы таныстырылады.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушыға тапсырманы орындау үлгісі, шешу тәсілін көрсету, пайымдау үлгісін ұсыныңыз


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. І том. Атамұра, 2010


Жаңа білім




Зерттеу сұрағы:

Моғолстан мемлекетімен Әбілқайыр хандығында қандай саяси оқиғалар орын алды? Бұл оқиғалар алдыңғы тарихи оқиғалар желісіне әсер етті ме?

Тапсырма-1.Ж.Мәтінмен жұмыс.

Оқушыларды жұпқа бөліп орындатыңыз:

Әбілқайыр хандығы мен Моғолстанның мемлекеттік – әкімшілік құрылысын салыстырып,ортақ белгілерін сипаттау.

Әбілқайыр хандығы

айырмашылығы

Ұқсастығы

Моғолстан хандығы

айырмашылығы

1

2.

3.

1.

2.

3

1.

2.

3

«Әбілхайыр хандығы. Моғолстан.».

ЕБҚ оқушыға суреттер/иллюстрация, қысқаша жазба, схема ұсыныңыз

Мағынаны ажырату.

Кубизм стратегиясы. Кубиктің 6 қырына көмекші сөздер мен сөз тіркестерін жазамыз.
- Суреттеңіз
- Салыстырыңыз
- Қолданыңыз
- Талқылаңыз
- Саралаңыз
- Ойыңызбен байланыстырыңыз


ЕБҚ оқушыға сөздерді түсіндіру, тапсырманың нақты бір бөлігін ерекшелеп көрсетіп ұсыныңыз

Ой толғаныс.Талқылау.

«Елді нығайтатын Соғыс па әлде Бейбітшілік пе?».

Негізгі оқиғалар, мысалы:

«Әбілқайыр өзін қолдаған көшпелі феодал ақсүйектерінің көңілінен шығу үшін жаңа жерлерді басып алып, оңтүстік аймақтарға жорық жасады».

«Әбілқайыр экспансиясының табысты болуына оның жергілікті феодалдармен келісімге келуі қолайлы жағдай тудырды».

«Тоғылық Темір өз билігін Мауереннахрға да жүргізбек болды. Өзінің сыртқы саяси әскери істерімен беделін арттырып, мемлекетін нығайтуға тырысты».

«Көрші егіншілік өлкелерінен оңай олжа тауып, тұтқын түсіру дәмесі хан төңірегіне көшпелі ақсүйектерінің топтала түсуіне жағдай жасады».

ЕБҚ оқушыға тапсырманың шешу жолының бастапқы бөлігін ұсыныңыз


Бағалау критерийі:Әбілқайыр мен Моғолстанның мемлекеттік – әкімшілік құрылысын салыстырып,ортақ белгілерін сипаттау.

Дескриптор:

Екі мемлекеттің саяси, экономикалық, әлеуметтік (этникалық) кем дегенде 2ұқсастықтарынанықтайды;

Екі мемлекеттің саяси, экономикалық, әлеуметтік (этникалық) кем дегенде 2 айырмашылықтарын анықтайды



Оқушылар мәтінді талқылайды




Оқушылар сөз тіркестері бойынша Моғолстан немесе Әбілхайыр хандығына байланыстырып талдайды, сұрақтарға жауап береді.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»











ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады




Өзін-өзі бағалау



Моғолстан мемлекеті

http://kitaphana.kz/ru/downloads/referatu-na-kazakskom/239-tarikh/2803-mogolstan-memleketi.html




Орта ғасырлық мемлекеттер

http://e-history.kz/kz/contents/view/324


Қазақ елі. Қазақстан тарихы. Kazak eli. 1 seriya. http://www.youtube.com/watch?v=Jkuzz_U8D-E



Ф.Мемлекеттердің әкімшілік құрылысын басқа мемлекеттермен салыстыру, ұқсастығы мен ерекшеліктерін бағалау мүмкіндігі бар.






Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

Моғолстан. Әбілқайыр хандығы

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


Жалғастырыңыз:

Маған ... қызықты болды

Бұл ... қиындық туғызды

Осы ... мені ойландырды


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

XIII - XV ғасырлардағы Қазақстанның мәдениеті.

Зерттеу сұрағы: XIII - XV ғасырлардағы өнер мен әдебиет ортағасырлық қоғамды қалай бейнелейді?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.2.2.1 күй, аңыз, шежіре, эпостық жырлардың тарихи дереккөзі ретіндегі маңыздылығын айқындау

Сабақтың мақсаты

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жырлардың тарихи дереккөзі ретіндегі маңыздылығына баға береді.

Құндылықтар


Ұлттық мүдде: Қазақстан мүддесіне қызмет етуге ұмтылу:

Талап:салауатты өмір салтын ұстану;

Ар-ұят:Шешім қабылдай білу және жауапкершілікті сезіну;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Жаңа тақырыпқа шығу үшін тақтаға суреттер шығарылады, берілген суреттерді байланыстыра отырып бүгінгі тақырыбымыз не жайында екендігін оқушылар болжау жасайды.

Нені көріп тұрсыңдар?

Қандай сұрақтар туындады?

Қандай қорытынды шығара аласыз?

Оқушыларға сабақ мақсаты мен бағалау критерийлерімен таныстыру.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушығатақырып бойынша ұсынылған мәтін негізінде кесте ұсыныңыз


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. І том. Атамұра, 2010

Жаңа білім




1-тапсырма. ПТМС стратегиясы арқылы талдау: «XIII – XV ғғ. қазақ халқының өнері мен әдебиетінің өркендеу кезеңі болды»

Позиция (мен солай санаймын,......................)

Түсіндіру (....себебі,..........................................)

Мысал (мен мұны мынадай мысал арқылы дәлелдей аламын...................)

Салдар(айтылған мәселе бойынша мынандай қорытынды жасаймын..................)

ЕБҚ оқушыға мәтіннен тұжырымын растайтын немесе жоққа шығаратын фактілердің астын сызын көрсетуді ұсыныңыз


2-тапсырма. «Ақиқат немесе жалған» тапсырмасы.

Алтын Орда ыдыраған кезде пайда болған тарихи батырлық жыр – Ер Тарғын



Материалдық мәдениетке халықтың әдет-ғұрпы, салт-санасы, ауыз әдебиеті, аңыз, қиял-ғажайып әңгімелері, діни наным-сенімдер.



Аттары бізге аңыз болып жеткен жырау - Дурбек



Алтын Орда дәуірінен бері келе жатқан күй-аңыз - Ескендір



Өнегелік ертегі – Орақ-Мамай




«XIII – XV ғғ. Өнер мен әдебиетте ортағасырлық қоғамның қандай аспектілерін (өзекті мәселелерін) айрықша сипатталды» тақырыбына 35-40 сөзден тұратын ой-түйін жасайды

ЕБҚ оқушығатақырып бойынша өз мысалымен толықтыруды, ойдан құрастыруды ұсыныңыз


Бағалау критерийі: XIII – XV ғғ. қазақ халқының өнері мен әдебиетінің өркендеу кезеңі болғандығын дәлелдейді.

Дескрипторлар:

Дамыған орта ғасырлар кезеңіндегі қазақ өнері мен әдебиетінің дамуы туралы пікірін дәлелдейді;

Қазақ өнері мен әдебиеті туралы қорытынды жасайды.





Бағалау критерийі: Қазақ өнері мен әдебиетінің деректік маңызы туралы білімін көрсетеді.


Дескрипторлар:

Ауыз әдебиеті шығармалары бойынша білімін көрсетеді;

Материалдық және рухани мәдениет туралы білімін көрсетеді.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»


бір-бірімен жұмыстарын алмасып,өзара бағалау жасайды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады


Өзін-өзі бағалау

Әдеби жәдігерлер. Жиырма томдық. Ұжымдық. Авт. Таймас баспа үйі, 2007


Қазақстың салт – дәстүрлері мен әдет – ғұрыптары. Коллективн. Авт. – А: Атамұра, 2010


Қазақ халқының тұрмысы мен мәдениеті. Коллективн. Авт. – А: Алматыкітап, 2010


Жошыны ашуландарған ақсақ құлан

http://akjunis.kz/?p=3439 (мәтін)


Қамбар батыр

http://bilimland.kz/kk/content/lesson/8054-1_bolim_qambar_batyr_zhyry (мәтін)

Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

XIII - XV ғасырлардағы Қазақстанның мәдениеті

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


«Мен...»

Білемін

Есте сақтадым

Істей аламын


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ортағасырлық саяхатшылардың Қазақстан туралы мәліметтері.

Зерттеу сұрағы: Ортағасырлық саяхатшылар Қазақстанды қалай сипаттады?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.4.1.2 көшпелілердің шаруашылық өмірінің ерекшеліктерін анықтау;

6.2.2.5 көшпелілердің қолданбалы өнер жетістіктерін сипаттау

Сабақтың мақсаты

көшпелілердің дәстүрлі шаруашылығының ерекшеліктерін анықтау

көшпелілердің қолданбалы өнер жетістіктерін сипаттау

Құндылықтар


Ұлттық мүдде:қоғам игілігі үшін қызмет ету;

Талап:технологиялық және цифрлық дағдыларды ілгерлету;

Ар-ұят:Әдеп нормаларын ұстау;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Ой қозғау

Оқушыларға ортағасырлық қаланың суретін көрсетіп, саяхатшы ретінде суретке сипаттама беруін сұраңыз. Осы суретке қарап:

Суретте ортағасырлық қалалардың шаруашылығы қалай бейнеленген?

Көріністе қала мәдениетінің дамуы орын алған ба?

Саяхатшы ретінде сізді не таң қалдырды?

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбын болжап көріңіздер

Сабақ тақырыбын, оқу мақсаттары мен бағалау критерийлерін, зерттеу сұрақтарын таныстырыңыз.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.



Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушы (көру және есту қабілеті төмен) сұрақтарға жауапты жазбаша ұсынады.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін.

5 томдық.

І том. Атамұра, 2010


Жаңа білім




Зерттеу сұрақтары

Ортағасырдағы қазақ жерін зерттеген саяхатшылар өз жазбаларында көшпелі бабаларымыздың өмірін қалай сипаттайды?

Қалалар, жергілікті тайпалардың шаруашылығы, баспана түрлері, басқару жүйесі, халқы жайлы ортағасырлық саяхатшылар қандай мәліметтер келтіреді?

Ортағасырлық саяхатшылардың Қазақстан аумағына саяхаты туралы қысқаша ақпарат беру.

Зерттеу талдау

1-тапсырма.

Мұғалім оқушыларға жұптық тапсырмалар береді. тапсырмада оқушылар берілген мәтіндегі бос орынды төмендегі цифрлы сөздермен толықтырады.

Оқушылар өздерінің жазған сөйлемдерімен бөліседі, мұғалім кері байланыс береді. Жұптар бір-бірін бағалайды.

ЕБҚ оқушыға суреттер/иллюстрациялар ұсынылады;

2-тапсырма.

Диктоглосс әдісі арқылы мәтінді меңгеру.

Оқушылар үш топқа бөлінеді. Мұғалім оқушыларға мәтінді екі рет оқиды, оқушылар осы мәтінді тыңдай отырып естеріне қалған сөздерді жазып отырады, одан кейін топтаса отырып мәтін құрастырады.

Топтың арасынан бір-екі оқушы шығып өздерінің жазған мәтіндерін оқиды. Барлығы мәтінді оқып болған соң мұғалім кері байланыс береді.

ЕБҚ оқушылар негізгі термин сөздерді мәтіннен анықтайды;


Бағалай критерийі: Орта ғасырлардағы көшпелілердің шаруашылық ерекшеліктерін біледі.

Дескрипторлар:

Саяхатшылардың еңбектері бойынша көшпелілердің шаруашылық түрлерін атайды;

Көшпелілер шаруашылығының өнімдерін дұрыс толтырады;

Көшпелілер шаруашылығының ерекшеліктерін көрсетеді;

Мәтіндегі бос орындарды дұрыс толтырады

Бағалау критерийі: Саяхатшылар еңбектері бойынша көшпелілердің шаруашылығын сипаттайды.

Дескрипторлар:

П. Карпинидің Азияға саяхат жасауының мақсатын түсіндіреді;

П. Карпинидің жүріп өткен жолын сипаттайды (немесе картадан көрсетеді);

Саяхаты бойынша көшпелілер туралы жинаған ақпаратын түсіндіреді;

П.Карпини саяхатының нәтижесін баяндайды.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады


Өзін-өзі бағалау



Презентация





Путешествие в восточные страны ПланоКарпини и Гильома де Рубрука. (Серия: Путешествия. Открытия. Приключения). – Алматы: Гылым, 1993.

ЕсмагамбетовК. Что писали о нас на Западе. – Алма-Ата: «Қазақуниверситеті», 1992



Үлестірме материалдар

Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

«Жүретін арба туралы»

Ибн Баттута

«Шығыс елдеріне саяхат» Гильом де Рубрук

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

орта ғасырлық саяхатшылардың Қазақстан тарихына қатысты еңбектеріне сипаттайды

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


«Ғажайып аралға саяхат»

Оқушылар сабақтан алған әсерлерін бір «аралды» таңдап сипаттайды:

«Қуаныш» аралы

«Жаңалық» аралы

«Оқиғалар» аралы

«Сұрақтар» аралы

«Көңілсіздік» аралы

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ортағасырлық саяхатшылардың Қазақстан туралы мәліметтері.

Зерттеу сұрағы: Ортағасырлық саяхатшылар Қазақстанды қалай сипаттады?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.4.1.2 көшпелілердің шаруашылық өмірінің ерекшеліктерін анықтау;

6.2.2.5 көшпелілердің қолданбалы өнер жетістіктерін сипаттау


Сабақтың мақсаты

Көшпелілердің қолданбалы өнері жетістіктерін талдайды

Құндылықтар


Ұлттық мүдде:Қазақстанның қауіпсыздыгін қамтамасыз етуге дайын болу;

Талап:дұрыс қарым-қатынас орната білу;

Ар-ұят:Халқына адал қызмет ету;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


2-сабақтың оқу мақсаттары мен бағалау критерийлерін, зерттеу сұрақтарын таныстырыңыз.

Зерттеу сұрақтары

Ортағасырдағы қазақ жерін зерттеген саяхатшылар өз жазбаларында көшпелі бабаларымыздың өмірін қалай сипаттайды?

Қалалар, жергілікті тайпалардың шаруашылығы, баспана түрлері, басқару жүйесі, халқы жайлы ортағасырлық саяхатшылар қандай мәліметтер келтіреді?

Саяхатшылардың жазбалары тарихи дерек көзі ретінде қаншалықты құнды?

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.






Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушы (есту, көру, ойлау қабілеті) тапсырманы саралау арқылы орындайды.



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. І том. Атамұра, 2010


Жаңа білім



Зерттеу және талдау

1-тапсырма. Орта ғасырлық саяхатшылардың деректері бойынша көшпелілердің қолданбалы өнер жетістіктерін талдау.

1) Г.Рубрук деректері

2) Ибн Баттута

Кестені толтыру

Авторлар /

Сұрақтар

Г.Рубрук

Ибн Баттута

Суреттелген қолданбалы өнер саласы (ағаш өңдеу, қыш, тігу, тері өңдеу, металл, т.б.)



Қолданбалы өнер саласы туралы жазылған негізгі ақпарат



Көшпелілердің қолданбалы өнері туралы авторды таң қалдырған ақпарат



Деректердің ұқсастығы



Дерек көзі ретінде маңызы



ЕБҚ оқушыға қолдау көрсету мақсатында суреттің үлкен нұсқасын ұсынамын.

2-тапсырма.Мат әдісі арқылы ақпаратты талдау.

Саяхатшылардың еңбектері біздің тарихымыз үшін қаншалықты құнды деп ойлайсыз? деген сұраққа оқушылар өз пікірлерін жазады.

Жеке жұмыс

Көшпелілердің өнер туындыларына сипаттама беріңіз

Қолөнер түрлері

Сипаттама

Темір ұсталығы


Ағаш ұсталығы


Зергерлік


Киім тігу



Бағалау критерийі: Көшпелілердің қолданбалы өнері жетістіктерін талдайды.





Дескрипторлар:

Дерек көзі бойынша суреттелген қолданбалы өнер саласын атайды;

Қолданбалы өнер саласының дамуы туралы автор ұсынған негізгі ақпаратты түсіндіреді;

Авторды таң қалдырған ақпаратты жазады;

Г.Рубрук пен Ибн Баттута деректерінің екі ұқсастығын жазады;

Деректердің маңызына баға береді.






Оқушылар өздерінің жазғандарын оқиды мұғалім қалыптастырушы бағалау жұмысын жүргізеді.





Дескриптор:

темір ұсталығына сипаттама береді;

ағаш ұсталығына сипаттама береді;

зергерлік кәсібіне сипаттама береді;

киім тігу кәсібіне сипаттама

ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады






«Ең үздік жауап»








ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады








Өзін-өзі бағалау

ПланоКарпини мен Гильома де Рубруктың Шығыс елдеріне саяхат. (Серия: Саяхат. Ашу. Шытырман оқиғалар). – Алматы: Ғылым, 1993.





Есмағамбетовк. Олар біз туралы қоймада не жазды. -Алматы: "Қазақ Университеті", 1992






Кесте






Үлестірме материалдар



Тақырып

тық кесте

Бекіту


Сабақты қорытындылау

Ортағасырдағы қазақ жерін зерттеген саяхатшылар өз жазбаларында көшпелі бабаларымыздың өмірін қалай сипаттайды?

Саяхатшылардың жазбалары тарихи дерек көзі ретінде қаншалықты құнды?

Үйге тапсырма

Ортағасырлық саяхатшылардың Қазақстан туралы мәліметтері

Сабақтың тақырыбын қорытындылау


«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


«Аяқталмаған сөйлемдер» әдісі.

Мен бүгін білдім...

Мен бүгін сезіндім...

Мен келесі сабақта білгім келеді ...


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

6.3 Қазақ халқының қалыптасуы

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақ халқының қалыптасу процесінің аяқталуы.

Зерттеу сұрағы: Ұлы Дала мұрагері – қазақ халқы қалай қалыптасты?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.1.1.3 ежелгі және ортағасырлар тарихының оқиғалары арасында байланыс орнату арқылы қазақ халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерді анықтау

6.1.1.4 «қазақ» этнонимінің мағынасын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Ежелгі және ортағасырлар тарихының оқиғалары арасында байланыс орнату арқылы қазақ халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерін анықтау;

Құндылықтар


Ұлттық мүдде:қоғам игілігі үшін қызмет ету;

Талап:технологиялық және цифрлық дағдыларды ілгерлету;

Ар-ұят:Әдеп нормаларын ұстау;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


ОЙ ШАҚЫРУ. ТАҚЫРЫПҚА ШЫҒУ

- Қола дәуірінен бүгінгі заманымызға дейінгі Қазақстан көрінісі бейнеленген слайдты көрсете отырып, оқушыларға сұрақтар қою:

1.Суреттен не байқап тұрсыздар?

2. Екі суреттің бір-бірімен қандай байланысы бар?

3. Суреттен қандай ақпарат аламыз?

4. Екі суреттің бір-бірімен тарихи сабақтастығы неде деп ойлайсыздар?

- Осы қойылған сұрақтар арқылы жаңа тақырыпқа шығу және сабақтың мақсаттары мен бағалау критерийлерімен таныстыру.

ЕБҚ оқушыға тапсырманы үлгі бойынша жасауды ұсыныңыз


Оқушылар өз ойларын




ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. І том. Атамұра, 2010


Жаңа білім




Мәтінмен жұмыс

Халық – қандай да бір аумақта тұрақты дамыған адамдар жиынтығы.

Алаш – орта ғасырлық және одан ерте кезеңдегі деректерде қазақтың өз алдына ел болып хандық құрғанға дейінгі ежелгі тайпаларының ортақ атауы.

Қазақ –Қазақстан Республикасы жергілікті халқының атауы.

Жүз – қазақ халқының үш рулық-тайпалық бірлестіктерінің ортақ атауы.

1-тапсырма. Сөйлемді тиісті ұғымдармен толықтырып аяқтаңыз:

(қалыптастырушы бағалау)

1. Қазақ халқының ата-бабалары _____ .

2. Казақ халқының ата-бабалары сақтардың тілі ____ , бет келбеті ____ , _____ тайпаларына ұқсас болған.

3. Кейін ____ нәсілге айнала бастаған.

4. Б.з.б. І мыңжылдықтың ортасынан бастап тілдес тайпалар мекендеген.

5. VІ-ХІ ғғ. _____, _____ және ____ Түрік қағанаттары, ____ қағанаты және т.б. түрік мемлекеттері құрыла бастады.

6. ХІ – ХІІ ғғ. Ертістен Еділге дейінгі жерді мекендеген түрік тайпалары өздерін _____ деп атаған.

7. XIII ғ. басында Дешті Қыпшақта басталған қазақ халқының қалыптасу процесін бұзған ______.

8. Қазақ халқының қалыптасу процесі ______ ғғ. аяқталды.

ЕБҚ оқушыға тапсырмада жетіспейтін сөзді толықтыруды ұсыныңыз

2-тапсырма.

Тайпаларының бір “халық” болып қалыптасуын дәлелдеу

Ортақ мәдениеттері


Тарихи мекендеген аймақтары


Өздерін қазақ халқының өкілі ретінде санай бастаған кезі

Ортақ тілде сөйлей бастауы


Ортақ атаумен аталуы


Өзіне тән антропологиялық бет пішіні










ЕБҚ оқушыларына (есту, көру, қабылдау деңгейі төмен)қосымша қолдау көрсету мақсатында үлестірме материал беріледі.

Сұрақтарға жауап беріу

  1. "Қазақ» сөзі кездескен сөздік қалай аталады?

  2. Қазақ” сөзі кездесетін сөздік қай жылы жазылған?

  3. Бұл сөздік қай мемлекетте жазылған ?

  4. Бұл сөздікте “қазақ” сөзі қандай мағына береді?

  5. «Қазақ» атауы көне түрік тілінде қандай мағына білдіреді?

  6. Қазақ хандығының негізін салған сұлтандар ?

  7. Қазақ халқының құрамына кірген тайпалар?

Жұптық жұмыс жасауда ЕБҚ оқушыларға жұпты таңдауда қолдау көрсетіледі

Мәтіндегі қателерді табу

- "Қазақ" термині туралы ғалымдар арасында бір ғана пікір бар. Бір деректерде "қазақ" атауы туралы "Қазақ» сөзі тұңғыш рет 1242 жылы жазылған араб-француз сөздігінде кездеседі. Бұл сөздікте «қазақ» ұғымы, «сарбаз», «жауынгер» деген мағынада түсіндіріледі.

«Қазақ» атауы көне түрік тілінде «малшылар» деген мағынаны білдіреді. Өзбек пен Берке сұлтандар қазақ халқының қалыптасуына, Қазақ хандығының құрылуының негізін салды. Жәнібек пен Керей хан тұсында олардың қоластындағы барлық халық «өзбек» деп атала бастады. Біртіндеп «түрік» атауы, Қазақстан аумағын мекендеген, сыртқы бет-әлпеті, тілі, мәдениеті ұқсас адамдардың  біртұтас біріккен тобын қалыптастырды.

 Қазақ халқының құрамына арғын, найман, дулат, барлас, үйсін, қаңлы, қыпшақ, алшын, монғол, қоңырат, уақ, боржігін, жалайыр, табын, адай және башқұрт басқа да тайпалар кірді. Бұл тайпалардың ортақ тілі – татар тілі болды. Нәсілдік белгілері – монғолоидтық.

ЗЕРТТЕУ. ТАЛДАУ

ЕБҚ маңызды кездесетін термин сөздерді атайды не жазып көрсетеді

3-тапсырма.Қазақ халқы этногенезінің қалыптасу кезеңдерін талдау.

  1. Территорияны анықтау

  2. Территорияда бір немесе бірнеше этностардың өмір сүруі

  3. Белгілі бір этностың пайда болуы туралы аңыз-дастандардың орын алуы

  4. Этностың күшейе бастауы

  5. Этностың шарықтау кезеңі

  6. Этнос дамуының бәсеңдеуі

  7. Тұрақтылық

ЕБҚ оқушыға дереккөздің форматын үлкейтіп, қолдау жасау

Мәтінмен жұмыс





Қазақ халқының қалыптасуы ресурсын тыңдағаннан кейін оқушылар өздеріне берілген жеке тапсырмаларды орындайды.








Тапсырмада қазақ халқы этногенезінің (шығу тегі) қалыптасу кезеңдері талданады. Оқушыларға кез-келген этностың қалыптасуы мыңдаған жылдарға созылатынын, шарықтау мен құлдырау кезеңдерін өткеретінін және қазақ халқы да осы өмірлік циклдан өткенін айтып кетіңіз. Осы түсінікті қалыптастырғаннан кейін, оқушыларға мәтін мен кестені таратыңыз. Мәтінді сынып деңгейіне қарай, қысқартып беріңіз. Соңында топтар өз жұмыс нәтижелерін басқа топтардың жұмыстарымен салыстырып, айырмашылықтарын талдайды.









ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады













«Ең үздік жауап»








ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады





«Ең үздік жауап»




















«Ең үздік жауап»





















Өзін-өзі бағалау



- слайдтар;


















үлестірмелі материалдар;











Түрлі түсті қағаз, фломастер, стикерлер










http://e-history.kz/kz/scorm/course/148)




















Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы. Қазақ шежіресі /Дайындаған С.Дәүітов. – Алматы: Жалын, 1993.


http://e-history.kz/kz/scorm/course/148


Халид К. Тауарих хамса (Бес тарих) /ауд. Б.Төтенаев, А.Жолдасов. – Алматы: Қазақстан, 1992.


Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

«ҚАЗАҚ» сөзінің синонимі болған «АЛАШ» атауы қазіргі заманда қандай мағынада қолданылады деп ойлайсыз?

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


«Бұл сабақты оқып, мен…»

Білмеймін .......

Білемін .....

Түсінемін .....

Түсінемін және қолдана аламын ....

Басқа біреуді үйрете аламын .....


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


Тарих пәніне қатысты сұрақтарыңыз болса хабарласыңыз: 87027984413

(Ашық сабақ,баяндама,авторлық бағдарлама)


Бөлім:

6.3 Қазақ халқының қалыптасуы

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақ халқының қалыптасу процесінің аяқталуы.

Зерттеу сұрағы: Ұлы Дала мұрагері – қазақ халқы қалай қалыптасты?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.1.1.3 ежелгі және ортағасырлар тарихының оқиғалары арасында байланыс орнату арқылы қазақ халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерді анықтау

6.1.1.4 «қазақ» этнонимінің мағынасын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Қазақ халқы қалыптасуының кезеңдерін талдау

Құндылықтар


Ұлттық мүдде: Қазақстан мүддесіне қызмет етуге ұмтылу:

Талап:салауатты өмір салтын ұстану;

Ар-ұят:Шешім қабылдай білу және жауапкершілікті сезіну;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Оқушыларды түгендеу, қолайлы атмосфера қалыптастыру

Берілген суреттер негізінде жаңа тақырыпқа шығу.

Көрсетілген суреттерде не бейнеленген?

Суреттердің арасында қандай байланыстар болуы мүмкін?

Бүгінгі сабағымызға қандай қатысы болуы мүмкін?


Сабақ мақсаты, бағалау критерийлерімен таныстыру.

Халықтың халық болып қалыптасуы үшін қандай шарттар болуы қажет деп ойлайсыз?

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.


Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушыны өзін сыныптан шеттетілгендей сезінбеуі үшін мұғалімнің үстеліне жақын, мінез-құлқы жайлы балалардың тобына орналастыру.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін.

5 томдық.

Ітом. Атамұра, 2010

Бейнеролик


Жаңа білім




Зерттеу және талдау

Бейнематериалмен жұмыс

«Қазақ» атауының шығуы жөнінде қандай пікірлер бар?

Кейін оқушыларға халықтың халық болып қалыптасуы үшін қажетті шарттар таныстырылады:

1. халықтың өзіне тән мәдениетінің қалыптасуы;

2. халық мекендеген аумағының қалыптасуы;

3. өзін бір халықтың өкілі санайтын елдік, халықтық сананың орнығуы;

4. халықтың тілінің қалыптасуы;

5. халықтың ортақ атауының қалыптасуы;

6. халықтың өзіне тән антропологиялық бет пішінінің қалыптасуы.

ЕБҚ оқушыға көмекші карточкалар арқылы тапсырма беру

Қазақ атауының қалыптасуы жөніндегі пікірлермен танысады.

Академик В. В. Радлов «Қазақ» сөзінің мағынасы тәуелсіз, ерікті адамдар деп жазады.

Ш. Ш. Уалиханов «қазақ» өте қадірлі сөз, күшті, мықты, шабытты дегенді білдіреді дейді.

1871 жылы В.И.Григорьев сақтардың өмір сүруі, күн көрісі қазақтарға өте ұқсас екендігін айта келіп: «Біздіңше «сақ» деген атау «қыпчақ» және «қазақ» (қассақ) деген сөздердің морфемаларында сақталған» деп жазады

А. Н. Бернштам: «қазақ» сөзі кас - пи мен сақ тайпасының бірігуінен пайда болған деп тұжырымдайды.

Зерттеуші А. Әбдірахманов: «қазақ» сөзінің төркіні қаз және оғ (оқ) деген екі сөздің қосылуынан жазылған: оғ - көне түркі тілінде ру, тайпа дегенді білдіреді. Қазоғ (оқ)- қаз тайпалары деген ұғымды білдіреді.

ЕБҚ оқушыға тапсырма шығарылып беріледі.


Оқушылар берілген сұрақ шеңберінде өз пікірлерін ортаға салады.



Бейнематериал қарап шыққаннан кейін берілген сұрақ төңірегінде оқушылар өз пікірлерімен бөліседі.







Жалпы сыныптық талқылау ұйымдастырылады.






Оқушылар мәтінді оқып шығып, кілтті сөздердің негізінде тірек-сызба жасайды







Қорытынды талқылау жұмысы.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»


бір-бірімен жұмыстарын алмасып,өзара бағалау жасайды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады


Өзін-өзі бағалау



https://www.youtube.com/watch?v=Oo6w1AK6x7w








Дерек

http://lms.nci.kz/history






http://e-history.kz/kz/scorm






Таратпа материал

Дар



ҚБ парағы

Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

Қазақ халқының қалыптасу процесінің аяқталуы.

Зерттеу сұрағы: Ұлы Дала мұрагері – қазақ халқы қалай қалыптасты?


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


МЕН бүгін сабақта білдім?

МЕН бүгін сабақта қиналдым?

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

6.3 Біртұтас қазақ мемлекетінің құрылуы

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақ хандығының құрылуы.

Зерттеу сұрағы: Неліктен Қазақ хандығы Орталық Азиядағы алғашқы ұлттық мемлекет деп саналады?


Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.9 Қазақ хандығы құрылуының тарихи маңызын анықтау;

6.2.3.4 М.Х.Дулатидің «Тарихи-Рашиди» еңбегінің маңыздылығын түсіндіру

6.3.1.10 қазақ хандарының мемлекетті нығайтудағы рөлін анықтау;

6.2.1.3 тарихи оқиғалар мен процестердің сабақтастығын сипаттауда «Ұлы Дала» ұғымын қолдану

Сабақтың мақсаты

Қазақ хандығының құрылуының алғышарттарын біледі.

Қазақ хандығының қалыптасуындағы қазақ хандарының рөліне баға береді.

Құндылықтар


Ұлттық мүдде:қазақ тілінің қолдану аясын кеңейту;

Талап:физикалық белсенді болу;

Ар-ұят:Отбасының,өз ортасының абыройын асыру;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Миға шабуыл

Сабақ тақырыбына шығу үшін оқушыларға сурет көрсетіледі. Оқушылар өз пікірлерін айтқаннан кейін, оқушылардың жауаптары мұғалім тарапынан толықтырылады. Оқушылар күтілетін нәтижелерге болжам жасайды.

Сабақ мақсаты, бағалау критерийлермен таныстыру

ЕБҚ: оқушы шығарылып берілген тапсырманы орындайды


Оқушылар өз ойларын ортаға салады.






Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін.

5 томдық.

Ітом. Атамұра, 2010

Бейнеролик

Жаңа білім




Оқушыларға бейнематериал қарау ұсынылып, сұрақтар тізімі таныстыралады.

Қазақ хандығы қашан құрылды?

Алғашқы территориясы қай жерде болды?

Қазақ хандарының бастапқы кездегі негізгі мақсаты қандай болды?

Бейнематериалмен жұмыс барысында оқушылардың аудиал, визуал түріндегі қабылдау қабілеттері ескеріледі.

Оқушылардың назарын негізгі ақпараттарға аударып өту.

Қазақ хандығының негізін қалаушылар Ұрыс ханның ұрпағы Керей мен Жәнібек хандар.

ХІV ғасырдың 60-жылдары Керей мен Жәнібек Әбілқайыр хандығынан бөлініп, Қазақ хандығының негізін Моғолстан жерінде қалады.

М.Х.Дулатидің дерегі бойынша Қазақ хандығының негізі 1465-1466 жж. қаланған.

Тапсырма:Керей мен Жәнібек хандардың Қазақ хандығын дамытудағы қызметін талдаңыз.


Керей хан

Жәнібек хан

Билік жүргізген жылдары



Негізгі мақсаты



Саяси қызметінен 2-3 мысал



ЕБҚ: оқушыға тапсырманың нақты бір бөлігін ерекшелеп көрсетіп беріледі.

Жеке жұмыс

Төмендегі ақпаратқа сүйене отырып, қазақ хандығының құрылуының тарихи маңызын салалар бойынша анықтаңыз

Саяси

Экономикалық

Әлеуметтік







Қазақ хандығының құрылуының маңызы

А

Сасы-Бұқа мен Орыс хан басқарған Ақ Орда мемлекетті қайта жаңғырды

B

Дешті Қыпшақ даласындағы қандас ру-тайпалардың арасындағы соғысты тоқтатты

C

Дешті Қыпшақтан ығысытырылып, Шайбан әулиетінің хандары Мәуеренаһрға барып қоныстанды. Атадан мирас болып келе жатқан жер қайтарылды.

D

Дешті Қыпшақта бейбітшілік орнады. Қарапайым халық шаруашылықпен айналысты. Малшылар малдарын өсірді. Егіншілер егіс алқаптарын ұлғайтты. Өз өнімдерін Сыр бойы қалаларына әкеліп өткізді. Бұл халықтың тұрмысын жақсартты

E

Халық саны тез өсе бастады. Халық саны өсуіне екі жағдай ықпал етті: біріншіден, басқа ағайынды жұрттардың келіп қоныстануынан болса, екіншіден, халықтың тұрмысы жақсарып, адамдардың әл-ауқаты арттуына байланысты болды. Мысалы, ХV ғасырдың аяғына қарай Қазақ хандығының халық саны - 200 мың адамды құрады. Ал ХVІ ғасырдың басында Қазақ хандығының халық саны – 1 миллион адамға жетті

Ғ

Қазақ хандығы бірорталықтанған мемлекет болғандықтан, сыртқы саясаты күшейді.

G

Қазақ хандығы құрылып, көшпелі және отырықшы шаруашылықтар арасында байланыс орнады. Шаруашылық өркендеді, сауда қатынастары дамыды.

H

Қазақ хандығы құрылып, ішкі алауыздық тоқтатылды.

ЕБҚ: оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастары және мұғалім диалог арқылы қолдау жасайды


Оқушылар берілген сұрақ шеңберінде өз пікірлерін ортаға салады.



Бейнематериал қарап шыққаннан кейін берілген сұрақ төңірегінде оқушылар өз пікірлерімен бөліседі.







Жалпы сыныптық талқылау ұйымдастырылады.











Қорытынды талқылау жұмысы.






Дескриптор

Қазақ хандығы құрылуының саяси алғышарттарын анықтайды;

Қазақ хандығы құрылуының экономикалық маңызын анықтайды;

Қазақ хандығы құрылуының әлеуметтік маңызын анықтайды
































ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









«Ең үздік жауап»









ҚБ Бағалау алгорит

мі негізінде өзара бағалау жүзеге асырылады.









Мұғалім тарапынан кері байланыс беріледі.



























Өзін-өзі бағалау



https://www.youtube.com/watch?v=Oo6w1AK6x7w








Дерек

http://lms.nci.kz/history






http://e-history.kz/kz/scorm






Таратпа материал

дар


http://lms.nci.kz/history/view?f=316&id=10&lang=kaz








Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. ІІ том. Атамұра, 2010


Бейнематериал


Қазақ елі. Қазақстан тарихы. Kazak eli. 2 seriya. https://www.youtube.com/watch?v=l_IBpGqSvfk







http://e-history.kz/kz/scorm/course/149






ҚБ парағы

Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

Қазақ хандығының қалыптасуынан туындайтын артықшылықтарды салалар бойынша жіктеңіз.

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


Нысана әдісі

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект




Бөлім:

6.3 Біртұтас қазақ мемлекетінің құрылуы

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақ хандығының құрылуы.

Зерттеу сұрағы: Неліктен Қазақ хандығы Орталық Азиядағы алғашқы ұлттық мемлекет деп саналады?


Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.9 Қазақ хандығы құрылуының тарихи маңызын анықтау;

6.2.3.4 М.Х.Дулатидің «Тарихи-Рашиди» еңбегінің маңыздылығын түсіндіру

6.3.1.10 қазақ хандарының мемлекетті нығайтудағы рөлін анықтау;

6.2.1.3 тарихи оқиғалар мен процестердің сабақтастығын сипаттауда «Ұлы Дала» ұғымын қолдану

Сабақтың мақсаты

Қазақ хандарының елді өркендетудегі рөліне баға береді

Құндылықтар


Ұлттық мүдде:Қазақстан мемлекеттілігін нығайтуға атсалысу;

Талап: Сыни және креативті ;

Ар-ұят: Академиялық адалдық қағидасын қолдау;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Оқушыларды түгендеу, қолайлы атмосфера қалыптастыру

Берілген суреттер негізінде жаңа тақырыпқа шығу.

Көрсетілген суреттерде не бейнеленген?

Суреттердің арасында қандай байланыстар болуы мүмкін?

Бүгінгі сабағымызға қандай қатысы болуы мүмкін?


Сабақ мақсаты, бағалау критерийлерімен таныстыру.

Халықтың халық болып қалыптасуы үшін қандай шарттар болуы қажет деп ойлайсыз?

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.


Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушыға өзіне қажетті көмек деңгейіне қарай бірнеше карточка ұсыныңыз


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін.

5 томдық.

Ітом. Атамұра, 2010

Бейнеролик


Жаңа білім




Зерттеу және талдау

Бейнематериалмен жұмыс

«Қазақ» атауының шығуы жөнінде қандай пікірлер бар?

Кейін оқушыларға халықтың халық болып қалыптасуы үшін қажетті шарттар таныстырылады:

1. халықтың өзіне тән мәдениетінің қалыптасуы;

2. халық мекендеген аумағының қалыптасуы;

3. өзін бір халықтың өкілі санайтын елдік, халықтық сананың орнығуы;

4. халықтың тілінің қалыптасуы;

5. халықтың ортақ атауының қалыптасуы;

6. халықтың өзіне тән антропологиялық бет пішінінің қалыптасуы.

ЕБҚ оқушыға тапсырманы орындау үлгісі, шешу тәсілін көрсету, пайымдау үлгісін ұсыныңыз

Қазақ атауының қалыптасуы жөніндегі пікірлермен танысады.

Академик В. В. Радлов «Қазақ» сөзінің мағынасы тәуелсіз, ерікті адамдар деп жазады.

Ш. Ш. Уалиханов «қазақ» өте қадірлі сөз, күшті, мықты, шабытты дегенді білдіреді дейді.

1871 жылы В.И.Григорьев сақтардың өмір сүруі, күн көрісі қазақтарға өте ұқсас екендігін айта келіп: «Біздіңше «сақ» деген атау «қыпчақ» және «қазақ» (қассақ) деген сөздердің морфемаларында сақталған» деп жазады

А. Н. Бернштам: «қазақ» сөзі кас - пи мен сақ тайпасының бірігуінен пайда болған деп тұжырымдайды.

Зерттеуші А. Әбдірахманов: «қазақ» сөзінің төркіні қаз және оғ (оқ) деген екі сөздің қосылуынан жазылған: оғ - көне түркі тілінде ру, тайпа дегенді білдіреді. Қазоғ (оқ)- қаз тайпалары деген ұғымды білдіреді.

Оқушылар берілген сұрақ шеңберінде өз пікірлерін ортаға салады.



Бейнематериал қарап шыққаннан кейін берілген сұрақ төңірегінде оқушылар өз пікірлерімен бөліседі.







Жалпы сыныптық талқылау ұйымдастырылады.






Оқушылар мәтінді оқып шығып, кілтті сөздердің негізінде тірек-сызба жасайды







Қорытынды талқылау жұмысы.

ЕБҚ оқушыға суреттер/иллюстрация, қысқаша жазба, схема ұсыныңыз


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»


бір-бірімен жұмыстарын алмасып,өзара бағалау жасайды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады


Өзін-өзі бағалау



https://www.youtube.com/watch?v=Oo6w1AK6x7w








Дерек

http://lms.nci.kz/history






http://e-history.kz/kz/scorm






Таратпа материал

Дар



ҚБ парағы

Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

Қазақ халқының қалыптасу процесінің аяқталуы.

Зерттеу сұрағы: Ұлы Дала мұрагері – қазақ халқы қалай қалыптасты?


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


МЕН бүгін сабақта білдім?

МЕН бүгін сабақта қиналдым?

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақ хандығының құрылуы.

Зерттеу сұрағы: Неліктен Қазақ хандығы Орталық Азиядағы алғашқы ұлттық мемлекет деп саналады?


Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.9 Қазақ хандығы құрылуының тарихи маңызын анықтау;

6.2.3.4 М.Х.Дулатидің «Тарихи-Рашиди» еңбегінің маңыздылығын түсіндіру

6.3.1.10 қазақ хандарының мемлекетті нығайтудағы рөлін анықтау;

6.2.1.3 тарихи оқиғалар мен процестердің сабақтастығын сипаттауда «Ұлы Дала» ұғымын қолдану

Сабақтың мақсаты

Қазақ халқы қалыптасуының кезеңдерін талдау

Құндылықтар


Ұлттық мүдде: Қазақстанның оңтайлы имиджін қалыптастыруға үлес қосу;

Талап: Жеке және командамен жұмыс істей білу;

Ар-ұят: Адал еңбекті құрметтеу; Достарына,сыныптастарына,отбасы мүшелеріне қамқор болу,мейрімділік таныту;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Бастапқы ынталандырушы материал.Оқушылардың тақырыпқа қызығушылығын ояту үшін

Сабаққа кірген кезде отыратын орындарын сызып қоршап қойыңыз да келесі сұрақтарды беріңіз:

- Неге отырған орындарың қоршалған деп ойлайсыңдар?

- Қоршау нені білдіреді?

Жетелеуші сұрақтар:

1.Уақытқа байланысты шекаралардың өзгеруі мүмкін бе?

2.Қазақ хандығы құрылғаннан кейін мемлекет билеушілерінің алдында қандай міндеттер тұрды?

3.Биліктің өзгеруі шекараға өзгерістер әкеле ме?

4.Шекараның халық үшін қаншалықты қажеттілігі бар?

Жаңа сабақтың тақырыбын, зерттеу сұрағы, мақсаты мен бағалау критерийлерін таныстырыңыз.


Оқушылар өз ойларын ортаға салады.









Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушыға сөздерді түсіндіру, тапсырманың нақты бір бөлігін ерекшелеп көрсетіп ұсыныңыз


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін.

5 томдық.

Ітом. Атамұра, 2010

Бейнеролик


Жаңа білім




1-тапсырма. Сәйкестендіру. Бұл тапсырманың мақсаты өтілген материалды еске түсіріп, жаңа сабақтың қандай бағытта болатындығын түсіндіру.

Әбілқайыр хандығы мен Моғолстан хандығының күш –қуаты әлсіреп,

күйреу дәрежесіне жетті.

Рулар мен тайпалар көсемдерінің арасындағы

өзара талас – тартыстар толастамады

Қазақ тайпалары мен руларын мемлекет етіп,

біріктіру міндеті алға тартылды.

Бұл міндеттердің шешілуі үшін

Қазақ хандығын құру мүмкіндігі туды.

Бұл жағдайлар Біртұтас қазақ мемлекетін құрудың

негізгі себептері мен алғышарттары еді.


Зерттеу және талдау

ЕБҚ оқушыға тапсырманың шешу жолының бастапқы бөлігін ұсыныңыз

2-тапсырма. «Қазақ хандығының сыртқы саясаты»

Мәтінді мұқият оқып шығыңыз.

Негізгі даталарды анықтаңыз.

Көрші мемлекеттерін анықтап, кескін картаға түсіріңіз.

Сыртқы саясатта қандай нәтижеге жеткеніне баға беріңіз.

ЕБҚ оқушығатақырып бойынша ұсынылған мәтін негізінде кесте ұсыныңыз

3-тапсырма. «Қазақ хандығының ішкі саясаты»

Мәтінді мұқият оқып шығыңыз.

Ішкі саясаттағы негізгі, экономикалық және әлеуметтік оқиғаларды анықтаңыз.

Прогрессті көрсеткіштерге дәлел келтіріңіз.


ЕБҚ оқушыға мәтіннен тұжырымын растайтын немесе жоққа шығаратын фактілердің астын сызын көрсетуді ұсыныңыз

4-тапсырма. «Ұлы Дала Елі» ұғымы туралы мәтінге тұжырым жасау.

1.Мәтінде қандай кілтті сөздер бар және олар қандай мағынаны білдіреді?

2.Автор қандай ой-пікірді білдіргісі келеді? Мәтіндегі ақпаратты жинақтап, тұжырымдаңыз.3.Автор өзінің жазғанына қандай дәлелдер мен дәйектер келтіріңіз

Интерпретация

ЕБҚ оқушығатақырып бойынша өз мысалымен толықтыруды, ойдан құрастыруды ұсыныңыз

5-тапсырма.«Тарихшы жазбалары».

Қазақ хандығы құрылған кездегі тарихшы ретінде Керей мен Жәнібектің бірін таңдап мінездеме жазу.

Кейіпкерге мінездеме жазу үшін келесі критерийлерге негізделу қажет:

кейіпкердің өмір сүріп отырған дәуіріне толық сипаттама жазу;

кейіпкердің өмір сүрген ортасы, өмірбаяны;

адами қасиеті, ерекшеліктері.

Қазақ хандығын құрудағы рөлі

Кейіпкерге тарихи баға беріп қорытындылау.

ЕБҚ оқушы (көру және есту қабілеті төмен) сұрақтарға жауапты жазбаша ұсынады.

6-тапсырма Деректі мазмұнын оқып, төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз Әбілқайыр хан қайтыс болған соң, өзбек ұлысы бір-бірімен шайқасты. Жұрттың көпшілігі Керей мен Жәнібек ханның маңына топтасты. Олардың саны 200 мың адамға жетті. Олар «өзбек-қазақ» атала бастады. Қазақ сұлтандарының алғаш билік жүргізуінің басы 870 жылдан (1465-1466 жж) басталады. <Алла жақсы біледі>. 940 жылға дейін (1534 ж.) қазақтар Өзбекстанның көп бөлігіне биліктерін орнатты.

Деректе қандай тарихи фактілер келтірілуде?

Деректің тарихи маңыздылығына дәлел келтіріңі

ЕБҚ оқушыға суреттер/иллюстрациялар ұсынылады;

Оқушылар берілген сұрақ шеңберінде өз пікірлерін ортаға салады.

Жалпы сыныптық талқылау ұйымдастырылады.

Оқушылар мәтінді оқып шығып, кілтті сөздердің негізінде тірек-сызба жасайды

Дескриптор:

-Берілген мәтіннен негізгі даталарды анықтайды;

-Көрші мемлекеттерін кескін картаға түсіреді.

-Сыртқы саясатта жеткен нәтижелеріне баға береді.


Дескриптор:

-Ішкі саясаттағы негізгі, экономикалық және әлеуметтік оқиғаларды анықтайды;

- Қазақ хандығы құрылғаннан кейінгі елдің ішкі жағдайындағы прогрессті көрсеткіштерге дәлел келтіреді.

Дескриптор:

- Мәтіннен кілтті сөздерді анықтап, мағынасын түсіндіреді;

- Автордың пікіріне болжам жасайды;

- Белгілі бір тұжырымға келу үшін дәлелдер мен дәйектер келтіреді.



Қорытынды талқылау жұмысы.

Дескриптор:

М.Дулатидің «Тарихи-Рашиди» еңбегінің мазмұнын анықтайды;

М.Дулатидің «Тарихи-Рашиди» еңбегінің тарихи маңыздылығын дәлелдейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады














«Ең үздік жауап»


бір-бірімен жұмыстарын алмасып,өзара бағалау жасайды












ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



















Өзін-өзі бағалау



https://www.youtube.com/watch?v=Oo6w1AK6x7w








Дерек

http://lms.nci.kz/history






http://e-history.kz/kz/scorm






Таратпа материал

дар


Мәңгілік-Ел тарихы. Керей хан (бейнематериал)

https://www.youtube.com/watch?v=yaQp0Gi9tgc

Мәңгiлік-Ел тарихы. Әз Жәнібек хан (бейнематериал)

https://www.youtube.com/watch?v=uvqhetWjPtI






Деректің авторы – Мұхаммед Хайдар Дулат. Ол Моғолстан хандарында қызмет етіп, өмірінің соңғы күндерін Үндістанда өткізді. Рашидтың тарихы кітабының бірінші дәптерін 1544-1546 жылдары толықтырып аяқтады

ҚБ парағы

Бекіту


Сабақты қорытындылау

«Ұлы Дала елі» ұғымының маңызы туралы өз пікіріммен бөлісу,

Үйге тапсырма


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс


  • Алдымен біз былай деп ойладық.....

  • Одан кейін біз мына проблемаға тап болдық.............

  • Проблеманы шешу үшін......жасадық.

  • Бұдан біз..................көрдік.

  • Демек, бұл мынаны білдіреді.................


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект



Бөлім:

Өлкетану

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Бір ел – бір ел - бір тағдыр

(менің өлкемнің халықтары)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.1.2.2 өлкедегі әр түрлі ұлттардыңтарихын,салт-дәстүрін сипаттау


Сабақтың мақсаты

Сұрақтар негізінде тыңдалған мәтіннен негізі ойды түсіндіру;

Тірек сөздерге сүйеніп, мәтіндегі негізгі және қосымша ақпараттарды анықтау;Сюжетті суреттер желісі бойынша мәтін тақырыбына сәйкес әңгіме құрастыру;

Құндылықтар


Ұлттық мүдде: Ұлттық мұраға ұқыпты қарау;

Талап: Білуге,жаңаны тануға құштар болу;

Ар-ұят:Сөзіне берік,ісіне адал болу;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру




Өткен білімді еске түсіру


Ой қозғау

Мақсаты: бейнежазба тыңдау арқылы сабақтың мақсаты мен тақырыбын ашу.

Жетекші сұрақтар:

  • Бейнежазбадағы өлең не туралы?

  • Неліктен Қазақстан көп ұлтты мемлекет деп атайды??

  • Туған өлкеңнің табиғаты қандай?

  • Туған жерінде қандай ерекше орындар бар

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушылар негізгі термин сөздерді мәтіннен анықтайды;


мадақтау


Жаңа білім




Оқулық мәтіні бойынша мұғалім тақырыпқа қысқаша түсініктеме береді.


Оқушылар «Қазақстан халықтар Ассамблеясы: тарихы және келешегі» атты бейнебаянды тамашалап, төмендегі кестені толтырады.

Қазақстан халықтар Ассамблеясы

Мақсаты

Мүшелері

Құрылымы




Дескриптор:

Қазақстан халықтар ассамблеясы құрылу мақсатын біледі.

Ұйымға қандай тұлғалардың және ұлттардың мүше екендігін анықтайды

Ұйымның құрылымын біледі.

ЕБҚ оқушы (есту, көру, ойлау қабілеті) тапсырманы саралау арқылы орындайды.


Берілген дереккөздермен танысып, кестедегі сұрақтарға жауап беріңіз.

1-дереккөз



ЕБҚ оқушыға қолдау көрсету мақсатында суреттің үлкен нұсқасын ұсынамын.

2-дереккөз

- Қазақстан халқы Ассамблеясы - ол әрі іргетас, әрі бейбітшілік, рухани келісім мәдениетінің негізгі қағидаты. Ассамблея

- мемлекеттік органдардың халықпен жемісті үнқатысуын, барлық этностар өмірлерінің өзекті мәселелерінің шешілуін қамтамасыз етуші ұйым. «Дамудың сыры - бірлікте, Табыстың сыры - тірлікте». Мұратқа жолын тапқан жетеді. Еңбегіміздің жанбағы біздің ортақ үйімізді бейбітшіліктің бесігі етіп, барды бағалай білуімізге байланысты. Қазақты қасиетті қара шаңыраққа баласақ, еліміздегі барша этностар - сол шаңыраққа шаншылған уықтар. 

- Ортақ ордамыз - Қазақстанның босағасын берік, шаңырағын биік ұстап, түтінін түзу ұшыру - елдік мақсат. Сонда ғана Қазақстан «2050» Стратегиясында айтылған үздік 30 елдің қатарынан табылады. Біздің Отанымыз - ортақ, тілегіміз - бір, мақсатымыз - жалғыз. Ол - жері гүлденген, елі түрленген, дамуы жедел, ұрпағы кемел Мәңгілік Қазақстан! 

НұрсұлтанӘбішұлыНАЗАРБАЕВ,
ҚазақстанРеспубликасының тұңғыш Президенті 


Қазақстан халқы Ассамблеясы –

қоғамдық келісімнің маңызды тетігі»

деген тұжырыммен қаншалықты келісесіз?

Ойыңызды дәлелдеңіз.


Ұлтаралық келісімнің қазақстандық үлгісі

этностар арасындағы бейбіт әрекеттестіктің

кепілі болды ма? Дәлел келтіріңіз.


«Ел бірлігі доктринасы» мемлекеттік

құжатының бейбітшілік, келісім мен

толеранттылықты қамтамасыз етудегі

маңыздылығына баға беріңіз



«Қазақстан халқы Ассамблеясы-татулық пен бірліктің кепілі» тақырыбына, ПТМС формуласын қолданып, эссе жазыңыз.

Позиция «Қазақстан халқы Ассамблеясы-татулық пен бірліктің кепіліҚазақстан халқы Ассамблеясы-татулық пен бірліктің кепілі деп санауға болады/болмайды?»
Түсіндіру(себебі...)

Мысал (мұны мынадай мысал арқылы дәлелдей аламын....)

Салдар(қорытынды жасаймын....)

ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;


Инфографика

Ғаламторды қолданып, берілген контексті дәлелденіз. Жоспар арқылы ақпаратты инфографика ретінде көрсетіңіз.

Жоспар

1. Жағдайды не себептен жасап отыр?

2. Казақстан территориясы бойынша нақты мысалдар келтіріңіз.

3. ҚХА ұлттарының жетістіктері қандай? Мысалдар келтіріңіз.

ҚАЗАҚСТАН ХАЛҚЫ АССАМБЛЕЯСЫ

Республикада Қазақстанның барлық этностарының мәдениетін, тілін, дәстүрін дамыту үшін қажетті жағдайдың бәрі жасалған . Ассамблея қызметі Қазақстанның этносаралық қатынастар мәселелерін тиімді шешетін ел ретіндегі халықаралық беделін арттыруға ықпал етеді. ( Қазақстан Республикасы Президентінің ресми сайтынан).

IDEA әдісі бойынша оқушылар өздеріне берілген тақырып бойынша талдау жүргізеді.

Қазақстан халқы Ассамблеясының рөлін қалай бағалайсыз?

I-Identify) - мәселенің себептерін анықтау


D (Describe) - сәйкесінше дәлелдерді сипаттау


E (Explain) - осы себептердің мәселеге қалай ықпал еткенін түсіндіру


A (Analyze) - осы себептердің маныздылығына талдау жасау


ЕБҚ оқушыға тапсырманы үлгі бойынша жасауды ұсыныңыз


Оқулықпен жұмыс жасайды



Бейнероликпен танысады





Кестемен жұмыс



















Мәтіннен негізгі идеяны анықтайды





Сұрақтарға жауап жазады





Дескриптор:

1.Қазақстан халқы Ассамблеясы – қоғамдық келісімнің маңызды тетігі» деген тұжырымды дәлелдейді

2.Ұлтаралық келісімнің қазақстандық үлгісі этностар арасындағы бейбіт әрекеттестіктің кепілдігіне нақты дәлелдер келтіре алады

3.«Ел бірлігі доктринасы» мемлекеттік құжатының бейбітшілік, келісім мен толеранттылықты қамтамасыз етудегі маңыздылығын бағалайды.







Сілтемеге өтіп, заң мазмұнымен танысады, кестені толтырады.

Мәтіннен негізгі идеяны анықтап, жоспар бойынша ақпараттарды жазып, мысалдар келтіреді

Ресурс таратылады, оқушылар талдау жүргізеді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады




«Ең үздік жауап»













«Алақан-жұдырық»
















« Екі жұлдыз, бір тілек»

























«Ала

қан, жұды

рық» әдісімен бағалау








« Сэнд

вич» әдісі
















ҚБ парағы


https://assembly.kz/








http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z080000070_









http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z080000070_














https://articlekz.com/kk/article/17171

http://www.akorda.kz/kz/national_projects/kazakstan-halky-assambleyasy

















































http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z080000070_













Ғаламтор материалдары

















Бекіту


Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

«Қазақстан-көп ұлтты мемлекет» эссе

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпараттық карточка



Кері байланыс

« Білімді стикер». Мына сұрақтар бойынша жауап береді.

- Не білдім?

- Не білемін?

- Не білгім келеді?


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


Тарих пәніне қатысты сұрақтарыңыз болса хабарласыңыз: 87027984413

(Ашық сабақ,баяндама,авторлық бағдарлама)


Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
19.01.2025
89
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Жариялаған:
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі