«Жер бетіндегі адамдар арасындағы тәртіп орнату үшін
заңды қолдану – шөлге жауған жаңбырдай
қайырымды.»
385
- хадис Мұхамбет Пайғамбар (с.ғ.с.)
Қолыңда
болса бір билік,
Қарғаға
залым болмаңыз.
Алдыңа
келсе бітпес дау,
Әділін
айтып қорғаңыз.
Төле
би
ҚР - ң
Конституциясы – елдің басты саяси құқықтық құжаты. Конституция
латынның «constitutio» сөзінен шыққан «құрылым» деген мағына
береді. Еліміздің Конституциясы - адамның құқықтары, бостандықтары,
қадір - қасиетінің гуманистік тұжырымдамасы және қоғамның даму
деңгейіне сәйкес келетін әділетті заң жиынтығы. ҚР Конституциясы
1993ж 28 қаңтарда, кейін 1995ж 30 тамызда қабылданды. Заңды
парламент шығарады. ҚР Конституциясы 9 бөлім 98 баптан тұрады. Ал
бала құқығы туралы конвенция 1989 ж 20 қарашада Біріккен Ұлттар
Ұйымының Бас Ассамблеясы қабылдады. Екі бөлім 54 баптан
тұрады.
І
бөлім
7 –
бап.
1.
Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік тіл – қазақ
тілі.
ІІ бөлім.
27 - бап.
3. Кәмелетке толған еңбекке
қабілетті балалар еңбекке жарамсыз ата - анасына қамқорлық жасауға
міндетті.
30 - бап.
1. Азаматтардың мемлекеттік
оқу орындарында тегін орта білім алуына кепілдік беріледі. Орта
білім алу міндетті.
2. Азаматтың мемлекеттік оқу
орнында конкурстық негізде тегін жоғары білім алуға құқығы
бар.
34 - бап.
2. Әркім Республиканың
мемлекеттік нышандарын құрметтеуге міндетті.
36 - бап.
1. Қазақстан Республикасын
қорғау – оның әрбір азаматының қасиетті парызы және
міндеті.
38 - бап.
Қазақстан Республикасының
азаматтары табиғатты сақтауға және табиғат байлықтарына ұқыпты
қарауға міндетті.
14 - бап.
1. Заң мен сот алдында
жұрттың бәрі тең.
15 - бап.
1. Әркімнің өмір сүруге құқы
бар.
2. Ешкімнің өз бетінше адам
өмірін қиюға хақысы жоқ. Өлім жазасы ерекше ауыр қылмыс жасағаны
үшін ең ауыр жаза ретінде заңмен белгіленеді, ондай жазаға кесілген
адамның кешірім жасау туралы өтініш ету хақы бар.
29 - бап.
1. Қазақстан Республикасы
азаматтарының денсаулығын сақтауға құқығы бар.
2. Республика азаматтары
заңмен белгіленген кепілді медициналық көмектің көлемін тегін алуға
хақылы.
79 - бап. Кәмелетке
толмағандарға тағайындалатын жаза түрлері.
1. Кәмелетке толмағандарға
тағайындалатын жаза түрлері:
• Айыппұл;
• Белгілі бір қызметпен
айналысу құқығынан айыру;
• Қоғамдық жұмыстарға
тарту;
• Түзеу
жұмыстары;
• Қамау
•
Бас бостандығынан айыру
болып табылады.
|