Ұйымдастыру: журнал бойынша сабақта жоқтарды
белгілеу.
Оқушыларды сабақ тақырыбымен, сабақ мақсаттарымен
және жетістік критерийлерімен таныстыру. Білімдерді тексеру, шартты
оператордың құрылымын күнделікті өмірдегі жағдай арқылы еске
түсіру:
Тапсырма1. Шартты оператор көмегімен жазыңыздар
«Егер ертең жаңбыр болса, огда мен үйде қаламын, олай болмаса,
қыдыруға барамын».
Тапсырма2. Шартты оператор көмегімен жазыңыздар
«Если Егер мен жақсы оқысам, мен ақылды боламын».
(W) Мұғалім құрылтақ шарт не екенің түсіндіреді,
және құрылтак шарттау кезінде қандай операторлар қолданатының айтып
кетеді.
Әр
түрлі есептер шығару кезінде кейде екі не одан да көп шарттарды
тексеру қажеттілігі туады. (мысалы 0 < a < 5). Осындай
шарттарды құрылтак деп атайды. Құрылтак шарттарды бағдарламалық
тілде жазу үшін келесі логикалық операциялар
қолданылады:
·
and – логикалық «және»;
·
or – логикалық «немесе»;
·
xor – логикалық «немесені жоқтайтын»;
·
not – логикалық жоққа шығару.
Логикалық операциялар көмегімен қарапайым
шарттарды құрылтақ шарттарға біріктіреді.
Қарапайым шарттар міндетті түрде жақшаға
алынады, өйткені логикалық операциялар, салыстыру операцияларына
қарағанда, көбірек артықшылыққа ие.
Логикалық операцияларды орындау
тәртібі
Ø
Құрылтақ шарттары, екі қарапайым шарттан тұратын, and операциясымен
қосылған, шындық болады, егер екі қарапайым шарт шындық
болса.
Шарт А
|
Шарт В
|
Шарт А and B
|
Ақиқат
|
Ақиқат
|
Ақиқат
|
Ақиқат
|
Жалған
|
Жалған
|
Жалған
|
Ақиқат
|
Жалған
|
Жалған
|
Жалған
|
Жалған
|

Мысал1: Логикалық операциялар көмегімен 0 <a
<= 5 с шарттын жазңыздар
Жауабы: If (a>0)and(a<=5)
Ø
Құрылтақ шарттары, екі қарапайым шарттан тұратын, or операциясымен
қосылған, шындық болады, егер қарапайым шарт тардын екеуінің біреуі
шындық болса.
Шарт А
|
Шарт В
|
Шарт А or B
|
Ақиқат
|
Ақиқат
|
Ақиқат
|
Ақиқат
|
Жалған
|
Ақиқат
|
Жалған
|
Ақиқат
|
Ақиқат
|
Жалған
|
Жалған
|
Жалған
|

Мысал2: Логикалық операциялар көмегімен a<=0
или a>5 шарттын жазңыздар
Жауабы: If (a>=0)or(a>5)
Ø
Егер қарапайым шарттар жалған болған кезінде ғана not құрылтақ
шарттары шындық болады.
Шарт А
|
Шарт not A
|
Ақиқат
|
Жалған
|
Жалған
|
Ақиқат
|

Мысал3: а 5-тен кем емес шарттын логикалық
операциялар көмегімен жазыңыздар. Можно записать как If (a>=5)
түрінде жазуға болады немесе not логикалық операция
көмегімен.
Жауабы: If not(a<5)
Ø
құрылтақ шарттары, екі қарапайым шарттан құрылған, егер бір ғана
қарапайым шарт шындық болса ғана, логикалық операциясы шындық
болады.
Шарт А
|
Шарт В
|
Шарт А xor В
|
Ақиқат
|
Ақиқат
|
Жалған
|
Ақиқат
|
Жалған
|
Ақиқат
|
Жалған
|
Ақиқат
|
Ақиқат
|
Жалған
|
Жалған
|
Жалған
|

Мысал4: 2 немесе 3 санына еселік санды, бірақ
6-ға еселік емес санды таңдаңыз.
Жауабы: If (a mod 2=0) xor (a mod
3=0)
(I)
Жоба бойынша жұмыс
Оқушылар жеке меншік жобаларды дайындау кезінде
құрылтак шарттарды қолданады
Стикерлерге
жауап/ұсыныс/сұрақ
түрінде өткіземін.
|