Қысқа мерзімді жоспарлар

Оқу сабағының жоспары №

Құрылымдық сұраныстар: конструкторлық режимде таңдаулы сұраныстарды құру, SQL

(сабақтың тақырыбы)

Модуль /пән атауы ЖББП 8 Информатика

Педагог ____________ дайындады

20_ жылғы "___" ____________

1. Жалпы мәліметтер

Курс, топ __________________

Сабақтың түрі практикалық

Өткізу формасы: жаңа білімді, дағдыларды бекіту сабағы

2. Мақсаты:

• Access бағдарламасында құрылымдық (таңдаулы) сұраныстарды құрудың мақсатын түсіндір.

• Конструкторлық режимде сұраныс жасау жолдарын меңгерту,
  SQL сұраныстарының синтаксисі мен қызметін көрсету.

Міндеттері:

• Tаңдаулы сұраныстың (выборочный запрос) не екенін түсіну;

• Конструкторлық режим арқылы деректерді сүзу, сұрыптау және іріктеп алу әдістерін үйрену;

• SQL сұранысының жазылу құрылымын (SELECT, FROM, WHERE) меңгеру және оны Access-те қолдану.

3. Күтілетін нәтижелер

- Оқушы SQL тілінде таңдаулы сұраныстар құрудың негіздерін меңгереді

-. Конструкторлық режимде шарт қою, сұрыптау, сүзгілеу сияқты әрекеттерді орындай алады.

- Бір немесе бірнеше кестеден нақты деректерді алу үшін SQL сұраныстарын жаза алады.

.

4. Қажетті ресурстар

Оқулық, компьютер, дәптер

5. Сабақтың барысы

1. Ұйымдастыру бөлімі (5 мин)

-амандасу

-аудитория дайындығын тексеру

-студенттерді түгендеу

2. Білімді бақылау (5 мин)

Сұрақтарға жауап беріңдер.

1)Есеп (Report) дегеніміз не және Access-та ол қандай мақсатта қолданылады?

2) Access-та есепті қандай тәсілдермен құруға болады? (мысалы: Report Wizard, Blank Report т.б.)

3)Есеп құру кезінде қандай дереккөздер (кесте, сұраныс) негізінде есеп жасалады?

4)Access есептерінде топтастыру (Group) және сұрыптау (Sort) функциялары қандай қызмет атқарады?

Білімді бағалау критерийлері:

• Оқушы Access бағдарламасындағы құрылымдық және таңдаулы сұраныстардың не екенін дұрыс түсінеді, олардың мақсатын сипаттай алады.

• Оқушы Конструкторлық режимде сұраныс құру жолдарын біледі және кестелерден қажетті өрістерді таңдай отырып, нақты сұраныс жасай алады.

• Оқушы SQL тілінде қарапайым SELECT сұраныстарын құрып, оның құрылымын, негізгі командаларын (SELECT, FROM, WHERE) дұрыс қолдана алады.

• Оқушы сұранысқа шарт қою, сүзгі қолдану және нәтижелерді сұрыптау арқылы нақты ақпаратты дұрыс ала біледі.

3. Жаңасын баяндау әдісі. Құрылымдық сұраныстар тілі (SQL – Structured Query Language) — деректер базасымен жұмыс жасауға арналған стандартты тіл. Ол арқылы деректерді енгізу, өшіру, жаңарту және ең бастысы — таңдаулы түрде іріктеп алу (SELECT сұраныстары) жүзеге асырылады.

Таңдаулы сұраныс — бұл белгілі бір шартқа сәйкес деректерді таңдап көрсететін SQL-сұраныс түрі. Мысалы, белгілі бір бөлім қызметкерлерінің тізімін, жоғары бағаларды, немесе көрсетілген мерзім аралығындағы тапсырыстарды шығару үшін қолданылады.Бұл сұраныс жалақысы 100 000-нан жоғары қызметкерлердің аты мен жалақысын шығарады.

Конструкторлық режим — бұл сұраныстарды жазбай-ақ, визуалды түрде құру мүмкіндігі. Мұндай режим Microsoft Access секілді жүйелерде жиі қолданылады. Пайдаланушы кестелерді таңдап, қажет өрістерді белгілейді, шарттарды енгізеді және сұранысты автоматты түрде орындай алады.

Конструкторлық режим SQL-ді білмейтіндер үшін ыңғайлы және үйренуге жеңіл. Ал SQL кодын қолдану күрделірек болғанымен, икемділігі мен мүмкіндігі жоғары. Сондықтан нақты әрі күрделі сұраныстарды құруда SQL қолданылады, ал қарапайым сұраныстар үшін конструкторлық тәсіл тиімді.

Топқа бөлу:

1-топ – SQL негіздері

2-топ –Конструктор режимі

3-топ –Салыстыру

Топтық жұмыс (10 мин)

1топ: Теориялық түсінік және мысалдар құрастыру

Тапсырма:

• SQL тілінің шығу тарихы және қолданылу салаларын зерттеу

• Құрылымдық сұраныс деген не, оның түрлері қандай?

• SELECT сұранысының құрылымын түсіндіріп, ең жиі қолданылатын операторларға (WHERE, ORDER BY, GROUP BY, JOIN) мысалдар келтіру

• Әр операторға қарапайым 2-3 мысал жазу

Нәтиже:

• Қысқаша баяндама (1 бет)

• Мысалдармен толықтырылған түсіндірме парағы

2-топ: Конструкторлық режиммен жұмыс (практикалық бағыт)

Тапсырма:

• MS Access немесе phpMyAdmin секілді құралдарды қолданып:

  • Кестелер құру (мысалы, студенттер, бағалар, пәндер)

  • Конструкторлық режимде таңдау сұранысын құру:

    • Белгілі пәннен 90-нан жоғары баға алған студенттер

    • Белгілі топқа тиесілі студенттер тізімі

    • Орташа балл есептеу сұранысы

Нәтиже:

• Қолданылған құрал скриншоттары

• Қысқаша есеп: қандай сұраныстар құрылды, нәтижесі қандай болды

3-топ: SQL және конструкторлық режимді салыстыру

Тапсырма:

• SQL кодпен жазылған сұраныстар мен конструкторлық режимде жасалған сұраныстарды салыстыру

• Екі тәсілдің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау

• Қандай жағдайда қай әдіс тиімді екенін анықтап, қорытынды жасау

• Салыстырмалы кесте дайындау

Нәтиже:

• Презентация немесе кестелік баяндама

• Қорытынды тұжырым (артықшылықтары мен ұсыныстар)

Білімді бағалау критерийлері:

• Негізгі ұғымдарды дұрыс түсіндіріп, нақты мысал келтірсе – жақсы бағаланады.

• Конструктор режимінде дұрыс сұраныс құрып, нәтижесін нақты көрсетсе – жоғары ұпай алады.

• SQL мен конструктор тәсілін салыстырып, артықшылықтарын анық көрсетсе – бағасы жоғары болады.

5.Материалды бекіту Жеке жұмыс. Деңгейленген есептер шығару (15 мин)

1. Access бағдарламасында «Кітаптар» атты кесте құрып, мына өрістерді енгіз:

   • ID (Автоөріс), Атауы, Авторы, Жылы

   • Кестеге 5 жазба енгіз.

2. Жоғарыдағы кесте негізінде сұраныс (Query) құр:

   • 2015 жылдан кейін шыққан кітаптар тізімін көрсет.

   • Сұраныс нәтижесінде тек Атауы мен Жылы көрінсін.

3. «Кітаптар» кестесіне форма (Form) жаса және оны безендір (түс, қаріп, тақырып қос).

4. Кестеге есеп (Report) жаса, барлық жазбалар және орташа жыл (орташа шығу жылы) көрсетілсін.

5. Кітаптарды шығу жылы бойынша өсу ретімен сұрыпта (Sort).

Білімді бағалау критерийлері:

• Есептің шартын дұрыс түсінді және орындады;

• Құрылым мен өрістерді дұрыс енгізді, сұранысты нақты құрды;

• Формула мен логикаға сәйкес нәтижені көрсетті.

6. Сабақтың қорытындысы – Бағалау және рефлексия (5 мин)

Рефлексия: «Көңіл-күй» әдісі

Студенттер сабақ соңында өз көңіл-күйін келесі белгілер арқылы көрсетеді:

• Қызыл түс – «Мен тапсырманы орындай алмадым, көңіл-күйім жоқ.»

• Көк түс – «Сыныптастардың көмегімен орындадым, көңіл-күйім жақсы.»

• Жасыл түс – «Барлығын өзім орындадым, көңіл-күйім өте жақсы.»

Бағалау парағы арқылы әр тапсырмаға балл қойылып, жалпы ұпаймен бағаланады.

7. Үй тапсырмасы (1 мин)

SQL сұраныстары мен конструкторлық режим. Таңдаулы сұраныстар құру
Access немесе MySQL-де өз қалауың бойынша 5 өрісті кесте құрып, бір сұраныс жаса.