Құзіретті білім берудегі үздік педагогикалық тәжірибелердің өлшемшарттары

Құзіретті білім берудегі үздік педагогикалық тәжірибелердің өлшемшарттары

Құзіретті білім беру – оқушыларды тек біліммен қамтамасыз ету ғана емес, олардың дағдылары мен құзіреттерін дамытуға бағытталған білім беру процесі. Бүгінгі күні білім беру жүйесі тек ақпаратты меңгеру емес, оның негізінде алған білімді өмірде қолдана алу, дұрыс шешім қабылдай алу қабілетін қалыптастыруға бағытталуда. Бұл үрдіс педагогикада жаңа оқыту әдістері мен тәсілдерін қолдануды талап етеді. Осы ретте, үздік педагогикалық тәжірибелерді анықтау мен өлшемшарттарын жасау құзіретті білім беру жүйесінің тиімділігін қамтамасыз ету үшін маңызды.

Құзіретті білім беру – білім алушылардың жеке, кәсіби, әлеуметтік және азаматтық жауапкершілігін арттыруға бағытталған білім беру моделі. Ол оқушылардың тек теориялық білімдерін ғана емес, сонымен қатар олардың практикалық дағдыларын, сындарлы ойлау қабілеттерін, әлеуметтік дағдыларын дамытуға бағытталған. Құзіретті білім беру процесінде оқушының жеке тәжірибесі мен қызығушылықтары ескеріледі, сонымен қатар оның жеке қажеттіліктеріне және даму деңгейіне сай оқыту әдістері қолданылады.

Үздік педагогикалық тәжірибе құзіретті білім берудің сапасын арттыруға бағытталған әрі тиімді тәсілдер мен әдістерді қамтиды. Бұл тәжірибелерді анықтау және бағалау үшін мынадай өлшемшарттар қажет.

Үздік педагогикалық тәжірибе оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып жасалған оқу бағдарламасымен тығыз байланысты болуы тиіс. Оқу бағдарламасы тек теориялық біліммен ғана шектелмей, практикалық дағдылар мен дағдыларды қалыптастыруды қамтуы керек. Бағдарламаның икемділігі, оның әр түрлі оқушылардың қажеттіліктеріне, қызығушылықтарына және даму деңгейлеріне сай болуында жатыр. Оқушының жеке мүмкіндіктері мен қажеттіліктеріне жауап бере отырып, оқу процесі оның танымдық қабілеттерін дамытуға жағдай жасайды.

Үздік педагогикалық тәжірибе мұғалімнің кәсіби құзіреттілігімен тікелей байланысты. Мұғалім тек пәнді білумен ғана шектеліп қоймай, сондай-ақ оқушыны дұрыс бағыттай білу, сыни ойлауды дамыту, шығармашылық тапсырмалар мен жобалар арқылы оқу процесін ұйымдастыру сияқты дағдыларға ие болуы тиіс. Сонымен қатар, мұғалімнің құзіреттілігі оның педагогикалық тәсілдер мен әдістерді ұтымды қолдануында, оқушының өзін-өзі тануына және ойлау қабілетін дамытуына көмек көрсетуінде көрінеді.

Үздік педагогикалық тәжірибенің бір өлшемі – оқытуда заманауи технологияларды қолдану. Қазіргі уақытта цифрлық технологиялар білім алушылардың оқу процесіне үлкен әсер етеді. Оқушылардың оқуға деген ынтасын арттырып, олардың оқу материалын меңгеруін жеңілдетеді. Технологияларды қолданудың тағы бір артықшылығы – оқушының өз бетінше жұмыс істеуге деген қызығушылығын арттыру, оқу барысында шығармашылық және сыни ойлау қабілеттерін дамыту болып табылады. Бұл тұрғыда білім беру платформалары, электронды оқулықтар, мобильді қосымшалар және басқа да құралдар оқыту процесін тиімді етуге көмектеседі.

Үздік педагогикалық тәжірибе әр түрлі әдістерді қолдануды талап етеді. Әдіс таңдаудағы мақсат – оқушылардың қызығушылығын оятып, оларды оқу процесіне белсенді тарту. Бұл үшін мұғалімдер белсенді оқыту әдістерін, мысалы, топтық жұмыстар, пікірталастар, дебаттар, жобалық жұмыстар мен зерттеу әдістерін қолдануы керек. Сонымен қатар, бұл әдістер оқушыларды өзін-өзі бақылауға, өз пікірін дәлелдеп, сыни тұрғыдан ойлауға үйретеді.

Үздік педагогикалық тәжірибе бағалаудың объективті жүйесіне негізделеді. Оқушылардың жетістіктерін бағалау әділ, нақты және мөлшерлі болуы керек. Құзіретті білім беру процесінде бағалау тек қорытынды баға қоюдан тұрмайды, ол оқушының оқу процесі барысында өзін-өзі бағалауы, өз жетістіктері мен кемшіліктерін анықтауы және даму мүмкіндіктерін бағалауы маңызды. Бағалау жүйесі оқушылардың өзін-өзі дамытуына, сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін арттыруға ықпал етуі тиіс.

Үздік педагогикалық тәжірибе негізінде мұғалім мен оқушы арасындағы ашық және сенімді қарым-қатынас жатыр. Оқушы мұғалімнен тек білім алмай, сонымен қатар оның жеке тәжірибесін, ой-пікірін тыңдай отырып, өзін дамытуға мүмкіндік алады. Бұл қарым-қатынас білім беру процесінің екі жақты болуын қамтамасыз етеді: мұғалім оқушыны тыңдайды, оқушы да мұғалімнің пікірін ескереді. Оқушының сұрақтарына жауап беруде, оның ұсыныстарын тыңдауда және өзінің пікірін білдіруде ашықтық пен ынтымақтастық орнату өте маңызды.

Үздік педагогикалық тәжірибелер құзіретті білім берудің тиімділігін арттыруға ықпал етеді. Бұл тәжірибелерді бағалау үшін түрлі өлшемшарттар маңызды: оқу бағдарламасының икемділігі, мұғалімнің кәсіби құзіреттілігі, технологияларды қолдану, әр түрлі әдістерді пайдалану, бағалау жүйесінің объективтілігі және мұғалім мен оқушы арасындағы сенімді қарым-қатынас. Бұл өлшемшарттар педагогикадағы үздік тәжірибелердің негізін құрауы қажет, себебі олар білім алушылардың толыққанды дамуымен және білім алу процесінің сапасымен тығыз байланысты.