Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

10.1А Молекулалық биология және биохимия

Мектеп: №28 жалпы орта білім беретін мектебі

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Нурманкулова Улбике Еримбетовна

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Биологиялық нысандар құрамындағы нәруыздар.

Зертханалық жұмыс № Биологиялық нысандарда нәруыздың болуын анықтау.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

Биологиялық нысандардағы нәруыздың мөлшерін анықтау тәсілдерін білу және зерттеу.

Биологиядағы пəндік тұжырымдар: Дəлел- бір нəрсені растайтын дəлел немесе факті, жаңа ереже шығарылатын қорытынды тұжырымдау жүйесі

Сабақ мақсаттары

Оқушы біледі:

• түрлі азық – түлік өнімдері құрамындағы нәруыздарды анықтаудың сапалық реакциясын біледі;

• түрлі азық – түлік өнімдері құрамындағы нәруыздардың рөлін түсінеді;

• - түрлі азақ – түлік өнімдері құрамындағы нәруыз мөлшерін анықтап, зерттей алады.

Бағалау

критерийлері

• болжамды тұжырымдайды және тұжырымды ойды ауызша айтып береді;

• тәуелді, тәуелсіз, бақыланатын өзгерістерді анықтайды;

• ірімшік, ет және үрмебұршақ құрамындағы нәруыздарға зерттеу жүргізеді;

• зерттелетін нысандар құрамындағы нәруыз жайында қорытынды шығарады.

Тілдік мақсаттар

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы

Оқушылар жұпта нәруыздардың құрылысы, құрылымдық ұйымдасуы, және олардың тірі ағзадағы рөлі жайында әңгімелесіп,бір – біріне сұрақтар қойып, жауап бере алады, тұжырымды ойды жазбаша сипаттап, қорытынды жасай алады.

Пәнге тән лексика мен терминология:

Құндылықтарды дарыту

Ынтымақтастық

1. Оқушылардың бір – бірімен және мұғаліммен өзара әрекеттестіктері сабақтың барлық кезеңдері бойы жүзеге асырылады.

2. Мұғалім мен оқушы бірлесе сабақтың мақсатына жетеді және өзара іс-қимыл нәтижелерін талқылайды.

Өмір бойы оқу

3. Сабақ мақсатын біледі және түсінеді. Алған білімінің неге қажет екенің түсінеді.

Азаматтық жауапкершілік

4. Оқушылар жұмыс орындарын тәртіппен ұстайды

Пәнаралық байланыстар

Органикалық химия

АКТ қолдану дағдылары

Ғаламтордан қажетті ақпараттарды іздеп табу, компьютерді белсенді пайдаланушы дағдыларын дамыту

Бастапқы білім

9-сынып курсынан оқушыларда органикалық заттарға сапалы реакциялар жүргізу, зерттеу үшін химиялық реактивтермен жұмыс дағдысы бар.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

0-1 мин

Ұжымдық ортаны қалыптастыру.

1. Оқушылармен амандасу

2. Сабаққа қатысуларын түгендеу

2 – 10 мин

Ой толғау

Мұғалім.

-Осы суреттерді неге біріктіруге болады?

-Азық – түліктер

- Осы азық – түліктердің ішінде нәруызға бай болатындарын тауып көріңдер?

- Бұл азық – түліктерді шығу тегі бойынша жіктеңдер.

- Жануартекті және өсімдіктекті тағамдар.

- Барлық жануартекті тағамдар нәруызға бай болады, ал үрмебұршақ пен асбұршақ басқа өсімдіктермен салыстырғанда нәруызға не себептен бай болады?

- Себебі бұршақ тұқымдас өсімдіктердің тамырымен түйнек бактериялары селбесіп тіршілік етеді. Түйнек бактериялары атмосферадағы азотты сіңіреді. Азот нәруыз молекуласының құрамына енеді.

-Түрлі азық – түлік құрамындағы нәруыздарды қалай анықтауға болады?

-Түрлі азық – түлік құрамындағы нәруыздарды анықтау үшін міндетті түрде зертханалық жұмыс орындауымыз қажет.

Оқушылардың берген жауаптарына сүйене отырып, бүгінгі сабақтың тақырыбын және мақсатын оқушылармен бірге анықтайды (тақтаға жазу)

АКТ: Интербелсенді тақта (ИТ), презентация

Сабақтың

ортасы

10 – 20 мин

Ұғыну

Мұғалімнің түсіндіруі

Биурет реакцияcы.

Биурет реакциясы көмегімен нәруыз молекуласындағы пептидті тобының болуын анықтайды. Нәруыз түсуінің өнімдері – полипептидтер сонымен қатар, биуретті реакцияны береді, түзілетін мыс комплексінің түсі аминқышқыл санымен анықталады, олар бір – бірімен пептидті байланыспен анықталады. Дипептидтер көк түс береді, үшпептидтер – күлгін түсті, тетрапептидтер және одан да күрделі пептидтер – қызыл түс береді. Реакция кезінде күлгін түс түзілсе оны спектрофотометр немесе колориметр құрылғысына салып өлшеуге болады.

Төрт валентті комплекстің координациясы, нәруыздардың биурет реакциясының қатысында анықталған

Бұл тестіде мыс сульфатының көк түсті ертіндісі индикатор қызметін атқарады. Нәруыз анықталған жағдайда күлгін түс береді. Биурет тестісі тек суда еритін нәруыздарға қолданылады, ерімейтін заттар үшін емес.

Интербелсенді тақта (ИТ), презентация

21 -70 мин

Мұғалім: Түрлі азық – түлік өнімдері құрамындағы нәруыздарды анықтаудың сапалық реакциясын білу үшін міндетті түрде зертханалық жұмыс орындауымыз қажет.

Оқушылар жұппен зертханалық жұмыс парақшаларындағы нұсқаулар бойынша жұмыс атқарады.

Зертханалық жұмыс «Түрлі азық – түлік өнімдері құрамындағы нәруыз мөлшерін анықтау. Протеинді тестілеу»

Мақсаты (зерттеу сұрағы)

Болжам (Егер …. , онда ….)

Өзгерістер:

Тәуелсіз өзгеріс – ізденіске ықпалды, әсерлі фактор, бұл факторды, сіз эксперимент барысында өзгерте аласыз. Мысалы, егер сіз температураның ашытқы ферментациясына әсерін зерттесеңіз, онда әртүрлі температура тәуелсіз өзгеріс болады.

Тәуелді өзгеріс – тәуелсіз өзгерістің өзгеруі нәтижесінде өзгеретін, өзгеріс. Бұл өзгерісті, сіз эксперимент барысында өлшейсіз, есептейсіз. Мысалы, тәуелді өзгеріс ашытқыдан бөлінетін СО₂ мөлшері бола алады.

Басқарылатын өзгерістер – экспериментке әсер ететін, қалған барлық факторлар және бұл өзгерістің өзгеруі эксперимент нәтижелерін өзгертеді, бұлар эксперимент тазалығына әсерін тигізеді. Осылайша, жұмысты жоспарлау және орындау барысында өзгерістердің тұрақтылығын қамтамасыз ету қажет және басқарылатын айнымалылардың өзгермеуіне көз жеткізу керек. Мысалы, егер сіз ашытқы ферментациясына температураның әсерін зерттесеңіз, онда басқарылатын өзгерістер: рН, фермент және субстрат мөлшері, ферментация уақыты болып табылады

Құрал-жабдықтар: (сандық және сапалық сипаттамалары көрсетілген, вертикалды қатармен тізілген)

• сынауықтар орналасқан штатив

• ұнтақтағыш

• піскен ет

• ірімшік

• пісірілген үрмебұршақ

• дистилденген су

• 10% сірке қышқылы

• 10% NaOH

• 1% CuSO₄ ерітіндісі

• спиртовка

• шыны түтік ұстағыштар

• тамызғыштар немесе тамшуыр

• маркер

• шпатель, шыны таяқшалар

Жұмыс барысы:

Тәжірибе № 1 «Түрлі тағам өнімдерінде (етте, ірімшікте, үрмебұршақта) нәруыздың болуын анықтау»

1. Тағамдарды жеке – жеке ұнтақтағышқа салып уатып, езіңіз.

2. Езілген езінділерді 2 см тереңдікте жеке – жеке стақандарға салып, үстіне дәл сондай мөлшерде

   Жүктеу

   ЖИ арқылы жасау

   ЖИ арқылы жасау

   

   Бөлісу
   1 - айлық

   Материал тарифі

   -96% жеңілдік

   00

   05

   00

   ҚМЖ

   Ашық сабақ

   Тәрбие сағаты

   Презентация

   БЖБ, ТЖБ тесттер

   Көрнекіліктер

   Балабақшаға арнарлған құжаттар

   Мақала, Эссе

   Дидактикалық ойындар

   және тағы басқа 400 000 материал

   Барлық 400 000 материалдарды шексіз
   жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз

   1 990 ₸ 49 000₸

   1 айға қосылу

   Таңдау
   Материалға шағымдану

   Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз

   Жариялаған:

   Нурманкулова Улбике Еримбетовна

   16 Тамыз 2021

   880

   Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз

   Шағымды қалдыру

   Қысқа мерзімді жоспар 10 сынып

   Тақырып бойынша 11 материал табылды

   Қысқа мерзімді жоспар 10 сынып

   Материал туралы қысқаша түсінік

   Мұғалімдердің құзыреттілігін дамытуда биология пәнінен құрастырылған қысқа мерзімді жоспар 10 сынып

   Материалды жүктеу

   Материалдың қысқаша нұсқасы

   Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 10.1А Молекулалық биология және биохимия					Мектеп: №28 жалпы орта білім беретін мектебі
   Күні:					Мұғалімнің аты-жөні: Нурманкулова Улбике Еримбетовна
   Сынып: 10					Қатысқандар саны:		Қатыспағандар саны:
   Сабақ тақырыбы		Биологиялық нысандар құрамындағы нәруыздар. Зертханалық жұмыс № Биологиялық нысандарда нәруыздың болуын анықтау.
   Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)		Биологиялық нысандардағы нәруыздың мөлшерін анықтау тәсілдерін білу және зерттеу. Биологиядағы пəндік тұжырымдар: Дəлел- бір нəрсені растайтын дəлел немесе факті, жаңа ереже шығарылатын қорытынды тұжырымдау жүйесі
   Сабақ мақсаттары		Оқушы біледі: түрлі азық – түлік өнімдері құрамындағы нәруыздарды анықтаудың сапалық реакциясын біледі; түрлі азық – түлік өнімдері құрамындағы нәруыздардың рөлін түсінеді; - түрлі азақ – түлік өнімдері құрамындағы нәруыз мөлшерін анықтап, зерттей алады.
   Бағалау критерийлері		болжамды тұжырымдайды және тұжырымды ойды ауызша айтып береді; тәуелді, тәуелсіз, бақыланатын өзгерістерді анықтайды; ірімшік, ет және үрмебұршақ құрамындағы нәруыздарға зерттеу жүргізеді; зерттелетін нысандар құрамындағы нәруыз жайында қорытынды шығарады.
   Тілдік мақсаттар		Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы Оқушылар жұпта нәруыздардың құрылысы, құрылымдық ұйымдасуы, және олардың тірі ағзадағы рөлі жайында әңгімелесіп,бір – біріне сұрақтар қойып, жауап бере алады, тұжырымды ойды жазбаша сипаттап, қорытынды жасай алады. Пәнге тән лексика мен терминология: chemical properties химические свойства химиялық құрылымы hydrogen bonds водородные связи сутектік байланыстар cohesion межмолекулярная связь молекулааралықбайланыс adhesion ionic ионная связь иондық байланыс сovalent bonds ковалентная связь ковалентті байланыс globule глобула глобула micro fibrils микрофибрилл микрофибрилл  proteins протеины протеиндер  аminoаcids аминокислоты аминқышқылдар  enzymes ферменты ферменттер
   Құндылықтарды дарыту		Ынтымақтастық Оқушылардың бір – бірімен және мұғаліммен өзара әрекеттестіктері сабақтың барлық кезеңдері бойы жүзеге асырылады. Мұғалім мен оқушы бірлесе сабақтың мақсатына жетеді және өзара іс-қимыл нәтижелерін талқылайды. Өмір бойы оқу Сабақ мақсатын біледі және түсінеді. Алған білімінің неге қажет екенің түсінеді. Азаматтық жауапкершілік Оқушылар жұмыс орындарын тәртіппен ұстайды
   Пәнаралық байланыстар		Органикалық химия
   АКТ қолдану дағдылары		Ғаламтордан қажетті ақпараттарды іздеп табу, компьютерді белсенді пайдаланушы дағдыларын дамыту
   Бастапқы білім		9-сынып курсынан оқушыларда органикалық заттарға сапалы реакциялар жүргізу, зерттеу үшін химиялық реактивтермен жұмыс дағдысы бар.
   Сабақ барысы
   Сабақтың жоспарланған кезеңдері	Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет							Ресурстар
   Сабақтың басы 0-1 мин	Ұжымдық ортаны қалыптастыру. Оқушылармен амандасу Сабаққа қатысуларын түгендеу
   2 – 10 мин	Ой толғау Мұғалім. -Осы суреттерді неге біріктіруге болады? -Азық – түліктер - Осы азық – түліктердің ішінде нәруызға бай болатындарын тауып көріңдер? - Бұл азық – түліктерді шығу тегі бойынша жіктеңдер. - Жануартекті және өсімдіктекті тағамдар. - Барлық жануартекті тағамдар нәруызға бай болады, ал үрмебұршақ пен асбұршақ басқа өсімдіктермен салыстырғанда нәруызға не себептен бай болады? - Себебі бұршақ тұқымдас өсімдіктердің тамырымен түйнек бактериялары селбесіп тіршілік етеді. Түйнек бактериялары атмосферадағы азотты сіңіреді. Азот нәруыз молекуласының құрамына енеді. -Түрлі азық – түлік құрамындағы нәруыздарды қалай анықтауға болады? -Түрлі азық – түлік құрамындағы нәруыздарды анықтау үшін міндетті түрде зертханалық жұмыс орындауымыз қажет. Оқушылардың берген жауаптарына сүйене отырып, бүгінгі сабақтың тақырыбын және мақсатын оқушылармен бірге анықтайды (тақтаға жазу)							АКТ: Интербелсенді тақта (ИТ), презентация
   Сабақтың ортасы 10 – 20 мин	Ұғыну Мұғалімнің түсіндіруі Биурет реакцияcы. Биурет реакциясы көмегімен нәруыз молекуласындағы пептидті тобының болуын анықтайды. Нәруыз түсуінің өнімдері – полипептидтер сонымен қатар, биуретті реакцияны береді, түзілетін мыс комплексінің түсі аминқышқыл санымен анықталады, олар бір – бірімен пептидті байланыспен анықталады. Дипептидтер көк түс береді, үшпептидтер – күлгін түсті, тетрапептидтер және одан да күрделі пептидтер – қызыл түс береді. Реакция кезінде күлгін түс түзілсе оны спектрофотометр немесе колориметр құрылғысына салып өлшеуге болады. Төрт валентті комплекстің координациясы, нәруыздардың биурет реакциясының қатысында анықталған Бұл тестіде мыс сульфатының көк түсті ертіндісі индикатор қызметін атқарады. Нәруыз анықталған жағдайда күлгін түс береді. Биурет тестісі тек суда еритін нәруыздарға қолданылады, ерімейтін заттар үшін емес.							Интербелсенді тақта (ИТ), презентация
   21 -70 мин	Мұғалім: Түрлі азық – түлік өнімдері құрамындағы нәруыздарды анықтаудың сапалық реакциясын білу үшін міндетті түрде зертханалық жұмыс орындауымыз қажет. Оқушылар жұппен зертханалық жұмыс парақшаларындағы нұсқаулар бойынша жұмыс атқарады. Зертханалық жұмыс «Түрлі азық – түлік өнімдері құрамындағы нәруыз мөлшерін анықтау. Протеинді тестілеу» Мақсаты (зерттеу сұрағы) Болжам (Егер …. , онда ….) Өзгерістер: Тәуелсіз өзгеріс – ізденіске ықпалды, әсерлі фактор, бұл факторды, сіз эксперимент барысында өзгерте аласыз. Мысалы, егер сіз температураның ашытқы ферментациясына әсерін зерттесеңіз, онда әртүрлі температура тәуелсіз өзгеріс болады. Тәуелді өзгеріс – тәуелсіз өзгерістің өзгеруі нәтижесінде өзгеретін, өзгеріс. Бұл өзгерісті, сіз эксперимент барысында өлшейсіз, есептейсіз. Мысалы, тәуелді өзгеріс ашытқыдан бөлінетін СО2 мөлшері бола алады. Басқарылатын өзгерістер – экспериментке әсер ететін, қалған барлық факторлар және бұл өзгерістің өзгеруі эксперимент нәтижелерін өзгертеді, бұлар эксперимент тазалығына әсерін тигізеді. Осылайша, жұмысты жоспарлау және орындау барысында өзгерістердің тұрақтылығын қамтамасыз ету қажет және басқарылатын айнымалылардың өзгермеуіне көз жеткізу керек. Мысалы, егер сіз ашытқы ферментациясына температураның әсерін зерттесеңіз, онда басқарылатын өзгерістер: рН, фермент және субстрат мөлшері, ферментация уақыты болып табылады Құрал-жабдықтар: (сандық және сапалық сипаттамалары көрсетілген, вертикалды қатармен тізілген) сынауықтар орналасқан штатив ұнтақтағыш піскен ет ірімшік пісірілген үрмебұршақ дистилденген су 10% сірке қышқылы 10% NaOH 1% CuSO4 ерітіндісі спиртовка шыны түтік ұстағыштар тамызғыштар немесе тамшуыр маркер шпатель, шыны таяқшалар Жұмыс барысы: Тәжірибе № 1 «Түрлі тағам өнімдерінде (етте, ірімшікте, үрмебұршақта) нәруыздың болуын анықтау» Тағамдарды жеке – жеке ұнтақтағышқа салып уатып, езіңіз. Езілген езінділерді 2 см тереңдікте жеке – жеке стақандарға салып, үстіне дәл сондай мөлшерде Материалды жүктеу Жүктеу Сақтау Бөлісу ЖИ арқылы жасау Файл форматы: docx Биология Сабақ жоспары 10 сынып 16.08.2021 880 Жүктеу Сақтау ЖИ арқылы жасау Жариялаған: Нурманкулова Улбике Еримбетовна Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз, шағым қалдыра аласыз Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз Іздеу Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Министірлікпен келісілген курстар тізімі Химия пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Тарих пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Биология пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Ағылшын тілі пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ География пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Информатика пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Мектепке дейінгі білім беру бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ «Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті» бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Дене шынықтыру пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Білім алушылардың білім сапасын арттыру мақсатында сабақта цифрлық технологияларды қолдану 80/108 сағат Толығырақ Инклюзивті білім беру жүйесінде ерекше білім беру қажеттілігі бар білім алушыға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бойынша педагогтердің кәсіби және пәндік құзыреттіліктерін дамыту 80/108 сағат Толығырақ