Рефлесиялық есеп

Сұрақ - жауапқа негізделеген әдістер арқылы оқушылардың сыни тұрғыда ойлау қабілеттерін арттыру .

Рефлексивтік есеп

Lesson Study – мұғалім тәжірибесі саласындағы білімді жетілдіруге бағытталған, сабақтағы іс-әрекеттегі зерттеудің ерекше үлгісі болып табылатын педагогикалық тәсіл. Ол ХІХ ғасырдың 70-жылдарында Жапонияда бастау алып, осылайша Батыста қолданылатын «Іс-әрекеттегі зерттеу» тәсілінен 70 жыл бұрын қолданыла бастаған. Lesson Study тәсілі тиімді, себебі ол мұғалімдерге: әдеттегіге қарағанда балалардың білім алғандығының анағұрлым анық, әртүрлі қырларынан және егжей-тегжейлі дәлелін көруге; мұғалімнің пікірі бойынша балаларды оқыту барысында не болуға тиіс, ал шындығында жағдай қандай екендігі арасындағы айырмашылықты көруге; оқытуды нәтижесінде оқушылардың қажеттіліктерін барынша қанағаттандыратындай етіп қалай жоспарлау керектігін түсінуге; Lesson Study-ді басты мақсаты оқушыларға білім алуға көмектесу және топ мүшелерінің кәсіби дамуына ықпал ету болып табылатын мұғалімдердің желілік қоғамдастығы аясында іске асыруға; Lesson Study мүмкіндіктерін өзінің педагогикалық тәжірибесінде қолдануға көмектеседі. Бұл туралы мәліметтерді: интернет желісінен білімділер , smk.kz, тәрбие сайттарынан, П. Дадлидің кітабынан хабардар болып, соған орай мектепішілік ұйымдастырылған коучингті мектеп директорының инновация жөніндегі орынбасары Маханова Бибінұр өткізді. Lesson Study тәсілі кем дегенде үш Lesson Study-ден тұратын 3мциклден құралады, ол сабақтарды мұғалімдер тобы бірлесіп жоспарлап, оқытып қадағалайды және талдайды . Сабақ жоспарын құру барысында зерттеуші 3 мұғалім және 1 бақылаушы мұғалімнен құралған топ бірігіп, зерттеу сабағын ұйымдастыру үшін әдебиеттік оқу пәнін таңдап алдық. Зерттеуші топ аптасына бір реттен жиналып, А,В,С деңгейіндегі оқушылар тобына жататын оқушының сабақ барысында іс –әрекетін зерттеу үшін, оның қажеттілігін анықтауға болатын тиімді әдіс -тәсілдерді сабақтың жоспарын құруда талқылап шықты. Оқушының қажеттілігін қанағаттандыру үшін Блум таксономиясы бойынша талдау сұрақтарын сабақ барысында қолданып, оқушының сыни тұрғыдан ойлау қабілетін жетілдіре түсу жұмыстарын қолға алып, оны сабақ сайын күрделендіре түсу жоспарланды.Жоспар бойынша зерттеудің бірінші циклы мектепішілік ұйымдастырылды ,ол әдебиеттік оқу пәнінен А. Байтұрсыновтың «Маймыл мен көзілдірік» атты мысалы . Сабақтың бастапқы бөлімінде қолданылған «Сұрақтарды қағып ал» әдісі, онда оқушылардың үй тапсырмасы боынша өз беттерінше топтар сұрақтар дайындап келу тапсырылған болатын , әрине оқушының бұл жерде ізденімпаздық қабілетінің дамуына әсер етті . Осы жерде айта кететін жайт оқушылардың бірі үйден дайындап келеген сұрақтарының бірінде Қожаның жасаған әрекеттерін қайталар ма едің ? Неге ол серт бермеді? деген сұрақ қойылды,әрине бұған оқушылар әр түрлі жауаппен өз пікірлерін білдірді . Ұтымды жауабы : Мен Қожаның жақсы оқушы болатынына сенемін , себебі ол өзгеруге ұмтылысы бар деген тұжырым айтты. «Бұл сұрағы болса,онда жауап қандай болады? » әдісі бойынша қойылған сұрақтарға топ басшылары тез әрі ұтымды жауаптар айта білді , сонымен қатар сұрақ- жауап стратегиясын пайдаланып , оқушылар өздеріне пайдалы және пайдасыз қасиеттерді ажырата білуге үйренді. Өлең мысалдан маймылдың іс-әрекеттеріне сипаттама бергенде «Ол санасыз дегенімен ақылды маймылдар да болады ғой?»- деген жауап бере алды . Сонымен бірге оқушылардың сыни тұрғыда ойлануына берілген сұрақтардың кем болуы да, 1- циклда болған тағы бір әлсіз жағы- бейнекөрсетілім көрсетілмеді . Сондықтан келесі 2-циклда сол қателікті болдырмау керектігін баса назарға алынды. 2- зерттеу сабағы, яғни 2 циклда әдебиеттік оқу пәнінен Б.Баймахановтың « Құмдағы құпия» атты әңгімесі тақырыбын аймақтық деңгейде ұйымдастырылды.Зерттеуші топ мүшелері бірігіп сабақ жоспары түзілді. Сабақ жоспарына 1- зерттеу сабағында синквейн әдісі сәтсіз болғандықтан кейіпкерге хат жұптық жұмысын ұйымдастырылды. Құмның қасиетін талдап беру үшін сарамандық жұмыс жүргізіліп, білім .ленд сайтынан ботаника жайында бейнекөрсетілім қосымша алынып, сабақты түрлендіре түсті . Мұнда әдіс –тәсілдердің ұтымды жағы оқушылардың кейіпкерге жазған хатында сыни тұрғыда ойлау қабілеттерін дамыта отырып, жетістікке жету үшін оқушының талпынысы, белсенділік қабілеттері арта түсті. Миға шабуыл әдісі бойынша қойылған сұраққа оқушылар «Бозторғай ұясын қалай көшіріп әкетті ?- деген сұраққа қанатымен , тұмсығымен, немесе басқа бозторғайды көмекке шақырды деген тұжырым айтты . Әлі де бізге бұл әрекет құпия түрінде қалғанын айтып шығып , мәтіннің негізгі идеясы пысықталды .

Сергіту сәті ретінде құмның қасиетін зерттеп, сарамандық жұмыс жүргізу барысында оқушылар құмның сусымалы және оны сумен араластырған кездегі әрекеттерін өз сөзімен «Суды көп қажет етеді, сусымалы, ылғал сақтағыш қасиеттерін атап , сипаттап берді. С деңгейлі оқушым «Суды құйғанда нені байқадың? –деген жетелеу сұрақтары арқылы жауап берді. Әлі де болса С деңгейлі оқушыға топпен, жұппен жұмыс жасауда белсенділігін арттыру үшін белсенді әдістерді пайдалану керектігі байқалды .Келесі 3 зерттеу сабағын математика пәнінен « Үш таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту және бөлу тәсілдерінің жазбаша тәсілі» тақырыбын таңдап алып , сабақ жоспарын жоспарлап отырмыз. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру мақсатында топты банктер арқылы біріктіріп, қалыптастырушы бағалауды ақшамен , яғни теңге купюраларымен бағалап отыруды жоспарладық. SWOT талдау әдісі арқылы оқушылардың топта бірігіп постер құруын , семантикалық картамен жұп болып жұмыс жасауын , логикалық сұрақтарға бейнекөрсетілім арқылы жауап беруін жоспарлап отырмыз. Бұл сабақтан бүкіл сынып бойынша әр деңгейге сәйкес келетін оқушыларды түгелімен бақылауға алып , олардың іс –әрекетін бақылауды алға мақсат етіп қойдық. Зерттеу сабақтары зерттеуші топта бірігіп жұмыс жүргізген мұғалімдерге өзара әдіс алмасып қана қоймай бірігіп жұмыс жүргізуге , өз білім мне білік деңгейін көтеруге де өз ықпалын арттыра түсті. Әрине бұл 3 циклмен тоқтап қалмаймыз , зерттеу сабақтары келесі оқу жылында да өз жалғасын табады .

3 « Б » сынып жетекшісі

Жолдас Роза Жарылқасынқызы

Хаттама №1

Зерттеу сабағы бойынша зерттеушілер тобының отырысы

6 қаңтар 2018 ж

Зерттеуші топ мүшелері:

1 .Жолдас Р

2.Құрал Г

3.Тәжібай Х

4.Кенбай Т

Күн тәртібінде :

1. Лессон стади –зерттеу сабағы туралы жаңашыл тәсіл

2. А,В,С тобына жататын оқушыларды талдап шығу

3. Пәнін таңдап, қысқа мерзімді жоспар құру .

1- мәселе бойынша мектептің инновация жөніндегі меңгерушісі Маханова Б сөз алып Лессон стади заманауи әдіс- тәсілдің ең тиімділігі туралы түсіндіріп өтті . Зерттеу барысында оқушының қажеттілігін танып білуге өте тиімді екенін айтып өтті. Оқу үдерісінде сұрақ - жауапқа негізделеген әдістер арқылы оқушылардың сыни тұрғыда ойлау қабілеттерін арттыру үшін осы зерттеуді жүргізу зерттеуші топқа жүктелетінін атап өтті .

2- мәселе бойынша Құрал Гүлбахар А деңгейдегі оқушы ретінде Орымбек Бағжанды зерттеуге алатынын , сонымен қатар бұл оқушының ойлау, ізденімпаздық қабілеттерін байқай келе күрделі тапсырмалар беру арқылы оның білім деңгейінің жоғарылауына мүмкіндік беретініне сенім білдірді.

Тәжібай Ханымай В тобына жататын оқушы Амангелди Алина бұл өте байсалды өзі білп отырса да алға талпынысы жоқ , тек жетелеу сұрағы қойылғанда ғана жауап беретінін көрсетеді. Сол үшін де оның белсенділігін арттыратын әдіс тәсілдерге тарту көзделді . Омарова Перизат С тобына жататын Сарыпбек Ерсұлтан ол өте баяу қимылдайды, баяу сөйлейді, себебі сенімсіздік көрсетіп отырады. Топта белсенділік таныту үшін жеке және топпен жұмыс атқаруға жетелеу сұрақтарын пайдалануды ұсынды .

Қаулы :

1. 3 «Б» сыныбында зерттеу сабағын өткізу

2. Оқушылардың сыни тұрғыда ойлау қабілеттерін сұрақ –жауап арқылы дамыта түсетін әдістерді таңдап алу .

3. Әдебиеттік оқу пәнінен А. Байтұрсынов «Маймыл мен көзілдірік»атты мысалға қысқа мерзімді жоспар құру, 17 қаңтарға мектепішлік сабақ өтуге жоспарланды.

Хатшы : Кенбай Т

Хаттама №2

Зерттеу сабағы бойынша зерттеушілер тобының отырысы

10 ақпан 2018 ж

Зерттеуші топ мүшелері:

1 .Жолдас Р

2.Құрал Г

3.Тәжібай Х

4.Кенбай Т

Күн тәртібінде :

1. Әдебиеттік оқу пәнінен 1 –зерттеу сабағын талдау

2. Сабақта қолданылған стартегиялардың тиімділігі .

3. Жіберген әлсіз тұстары мен жетістіктерін келесі сабақ жоспарында ескеріп жоспар құру .

1- мәселе бойынша Құрал Гүлбахар сөз алып үш оқушының сабақтағы іс –әрекетіне сәйкес таңдап алған стратегиялар өз деңгейінде жүргізіліп сабақ мақсатына жетті . Себебі оқушылар өздері ізденіп сұрақ дайындады , топта бірігіп жұмыс жасауда белсенділік таныта алды.

2- мәселе бойынша Омарова Перизат стратегиялардың әлсіз және ұтымды жақтарына тоқталып өтті. Бұл сабақ жоспарын құруда жіберілген қателіктер Оқушыларға күрделенген сұрақтардың кем болуы. Ал сабақ барысында бейнеролик қолданатын болсақ тіпті дұрыс болар еді деген тұжырым айтты .

Тәжібай Ханымай 1-сабақ жоспарында жіберген қателіктер мен әлсіз тұстарын болдырмау үшін сарамандық жұмысты сабақ жоспарына алуды ұсынды. Келесі сабақтың тақырыбы әдебиеттік оқу пәнінен Б.Баймахановтың «Құмдағы құпия» атты мәтінін таңдап алынып қысқа мсерзімді жоспарын түзу жоспарланды .

Қаулы :

1. Әдебиеттік оқу пәнінен Б.Баймахановтың «Құмдағы құпия» атты мәтініне сабақ жоспарын құру

2. Оқушылардың сыни тұрғыда ойлау қабілеттерін сұрақ –жауап арқылы дамыта түсетін әдістерді таңдап алу .

3. Аймақ деңгейінде аталған тақырып бойынша 28 ақан күні семинар сабақ өткізу.

Хатшы : Кенбай Т

Хаттама №3

Зерттеу сабағы бойынша зерттеушілер тобының отырысы

7 сәуір 2018 ж

Зерттеуші топ мүшелері:

1 .Жолдас Р

2.Құрал Г

3.Тәжібай Х

4.Кенбай Т

Күн тәртібінде :

1. Математика пәнінен 3 –зерттеу сабағына жоспар құру

2. Сабақта қолданылатын стартегияларды таңдап алу .

1- мәселе бойынша Жолдас Роза сөз алып оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру мақсатында топты банктер арқылы біріктіріп, қалыптастырушы бағалауды ақшамен , яғни теңге купюраларымен бағалап отыруға ұсыныс жасады , үш оқушының сабақтағы іс –әрекетіне сәйкес таңдап алған стратегиялар өз деңгейінде жүргізілуіне баса назарға алынып отыр. SWOT талдау әдісі арқылы оқушылардың топта бірігіп постер құруын , семантикалық картамен жұп болып жұмыс жасауын , логикалық сұрақтарға бейнекөрсетілім арқылы жауап беруі жоспарланды.

2- мәселе бойынша Омарова Перизат стратегиялардың әлсіз және ұтымды жақтарына тоқталып өтті. Бұл сабақ жоспарын құруда жіберілген қателіктер оқушыларға күрделенген сұрақтардың кем болуы. Ал сабақ барысында логикалық тапсырманы бейнеролик арқылы қолданатын болсақ тіпті дұрыс болар еді деген тұжырым айтты .

Тәжібай Ханымай эрудит сайысы арқылы оқушылардың ұшқыр ойлы ойынын ұйымдастырып, белсенділік қабілеттерін дамыта түсері анық болатынын анықтап білуді ұсынды.

Қаулы :

1. Математиика пәнінен« Үш таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту және бөлу тәсілдерінің жазбаша тәсілі» тақырыбына сабақ жоспарын құру

2. Оқушылардың сыни тұрғыда ойлау қабілеттерін сұрақ –жауап арқылы дамыта түсетін әдістерді таңдап алу .

3. Облыс деңгейінде 3 цикл бойынша семинар сабақ өтілсін

Хатшы : Кенбай Т

Ордабасы ауданы

«Шұбар» жалпы орта мектебі

Зерттеу сабағы

Бастауыш сыныптарда сабақты зерттеу жұмысын ұйымдастыру жолдары

Зерттеуші топ мүшелері : Жолдас Р.

Тәжібай Х.

Құрал Г.

Омарова П.

Кенбай Т.

2017-2018 оқу жылы