Материалдар / Ш дыбысы

Ш дыбысы

Материал туралы қысқаша түсінік
Логопедиялық түзету сабағы
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
03 Қырқүйек 2024
134
0 рет жүктелген
700 ₸
Бүгін алсаңыз
+35 бонус
беріледі
Бұл не?
Бүгін алсаңыз +35 бонус беріледі Бұл не?
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын қоюға дайындық. Менің отбасым және достарым


Кезеңі

Дайындық кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)

А.Аманова

Күні:

12.10.2023ж

Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын қоюға дайындық. Менің отбасым және достарым

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш» дыбысының кинестетикалық бейнесін қалыптастыру;

  • Бағытталған ауа ағынын қалыптастыру;

  • Фонематикалық қабылдауын дамыту;

«Менің отбасым және достарым» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:


Сабақтың кезеңі/ уақыт



Логопедтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин



















Сабақтың басы 10 минут
























-Сәлемдесу

« Күлімде күн, күлімде!

Күлсін барлық бала шат!

Берекелі бүгіндей

Бейбіт болсын болашақ!»

Осындай жақсы көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

 Логопед: -балалар, мен сендерге жұмбақ жасылғым келіп тұр.

Онсыз қызық жоқ маған, онсыз бақыт жоқ маған.
Ол әр баланың панасы, ол не екен, балалар?


- Дұрыс, балалар, бұл жұмбақтың шешуі отбасы екен
- Олай болса бәріміз тақтаға назар аударайықшы.
Бұл суретте кімдердің суретін көріп тұрсыңдар?

Отбасы мүшелеріне кімдер жатады?


-Бүгінгі біздің тақырыбымыз өз отбасымыз және достарымыз туралы болмақ.

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.


«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.


«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.


-Ендігі кезекте сабағымызды тыныс алу жаттығуымен жалғастырайық.

Тыныс алу жаттығулары

«Допты қақпаға кіргіз»

Езу тартып күлу, астыңғы ерінге тілдің алдыңғы шетін төменгі ерінге салып, ф дыбысын айтқандағыдай, үстел үстіндегі мақтаны арғы шетіне үрлеу.

Орманда аңдардан басқада көбелектер бар екен.

«Жұлдыздарды ұшырайық»

Ойын шарты: жұлдыздар мен жүрекшелерді үрлеу, (заттардың өте жеңіл екенін ескеру) балалардың заттарды ұшыру үшін үрлеу жылдамдығын түсіндіру.


Енді мына суретке назар аударайық. Бұл Шоқанның отбасы.

-Шоқаның отбасында кімдер тұрады екен?

-Суреттегі көріністер бойынша әңгіме құрастыр.


-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.


Шаттық шеңберін орындау






-Жұмбақтың шешуі: отбасы




-Суретте тату отбасыны көріп тұрмыз.

-Отбасы мүшелеріне: ата- әже, әке, ана, аға, әпке, іні, қарындас жатады.
















Логопед нұсқаулығымен балалар артикуляциялық жаттығуларды орындайды.































































Логопед нұсқаулығымен балалар тыныс алу жаттығуын орындайды









-Шоқанның отбасында атасы, әжесі, әкесі, анасы, інісі және қарындастары бар.

-Шоқанның атасы газет оқып отыр. Ал әжесі немересіне «Шалқан» ертегісін оқып беруде. Шоқанның әкесі жұмыс жасап жатыр. Шоқанның қарындасы Шара қарындашпен сурет бояп отыр. Шоқанның інісі Шыңғыс ойыншықтармен ойнап отыр. Шоқан анасына кешкі асқа дастарқан дайындап, үй шаруасына көмектесуде.





















































































































































Сабақтың ортасы

20 минут


Фонематикалық естуін қалыптастыру бойынша жұмыс

Логопед:- балалар, мен қазір сендерге сөздерді айтамын. Сол сөздердің ішінен «ш» дыбысын естісең шапалақ ұрыңдар.

Сөздер: Шоқан, ата, әже, шалқан, қарындас, Шара, іні, Шыңғыс, ана, ойыншық, қарындаш, шаруа.

Логикалық тапсырмалар

«Ш» әріпі

Шарты: әріптердің ішінен ш әріпін тауып, астын сыз.

КУШРВСШЕЫШ

ЛМНШҚЙУШГІД

ШФҮЦШЗПШӨҰ

АСШТИБЮШӘҒҢ

« Сәйкестендір» жаттығуы

Шарты: шарларды түстеріне қарай сәйкестендір, ата.


Shape6 Shape1 Shape5 Shape4 Shape3 Shape2



-Балалар, берілген тапсырма сендер үшін қызықты болды ма?

-Ендеше, тілге және ерінге арналған артикуляциялық жаттығуларды қайта еске түсіріп, қайталап жіберейік.

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.


«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.

Шапалақтап жауап берді.


Шоқан, шалқан, Шара, Шыңғыс, ойыншық, қарындаш, шаруа.




КУШРВСШЕЫШ

ЛМНШҚЙУШГІД

ШФҮЦШЗПШӨҰ

АСШТИБЮШӘҒҢ





-ия.





Логопед нұсқаулығымен балалар артикуляциялық жаттығуларды орындайды.





































































Сабақтың соңы

Логопед: - Бүгінгі сабақта біз қандай тақырып бойынша әңгіме құрадық?


- Қандай артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын орындадық?

-бүгінгі сабақта біз отбасы тақырыбы бойынша әңгіме құрадық.

-«Түтікше», «Күрек», «Қамыр», «Кесе», «Гармон», «Саңырауқұлақ», «Допты қақпаға кіргіз», «Жұлдыз ұшырайық» жаттығуларын орындадық.



Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-Отбасы суретін салып келу.






Дайындаған: А.Аманова


















Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Тексерілді:__________

Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын қою (еліктеу тәсілі арқылы). Менің мектебім

Кезеңі:

Дыбысты қою

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):


Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын қою(Еліктеу тәсілі арқылы).Менің мектебім

Сабақтың мақсаты:

-«Ш» дыбысының артикуляциялық қалпын қалыптастыру;

-Жеке дыбысты дұрыс айтуға дағдыландыру;

-Фонематикалық қабылдауын дамыту;

-«Менің мектебім» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:


Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин



















Сабақтың басы 20 минут
























Сәлемдесу

Шаттық шеңбері

Күн шуағын жинаймын.

Достарымасыйлаймын.

Күнжылуынаямасын,

Шуағыменаяласын.

Достықдегенбәйтеректі

Барлық бала саяласын.

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау.




  • Балалар, бүгін біз мектепке саяхат жасаймыз!

Бұл біздің білім орламыз. Біздің мектеп өте әдемі, биік. Мектептің сыныптары кең, жарық, таза. Мектеп үш қабатты. Бірінші қабатта спорт залы, еңбек кабинеті, асхана бар. Екінші қабатта қазақ тілі, орыс тілі, математика, шет тілдері кабинеттері бар.

  • Саған мектеп ұнайды ма?



Тыныс алу жаттығуы

«Фокус»

Орындалуы: Ауызды ашып, жалпақ тілді жоғарғы ерінге жақындатады. Мұрынның ұшында тұрған мақтаны мұрынмен тыныс алып, мұрынның ұшына бағыттап, үрлеп ұшырады. Мақта тік ұшып кетуі үшін ауа тілдің дәл ортасынан шығуы керек.

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.


«Ш» дыбысын қою

«Ш» дыбысының артикуляциялық профилі

- Ерін дөңгеленеді. Тістердің арасы шамамен 1 мм ашық. Тіл таңдайға «кесе» болып көтеріледі. Оның бүйірлері жоғарғы азуларға тиеді. Алдыңғы ұшы альвеолаларға тиіп, ортасында жарты ай қуысын жасайды. Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Дауыс перделері ажыраған, шығатын демді жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өткізеді.

Еліктеу тәсілімен дыбыс қою

«Шар».

- Қане, балалар, біздің қолымыздағы шарды үрлеп, желін шығарайық. Сонда бізде қандай дыбыс шықты?

- Ш дыбысы.


Жеке дыбыстың айтылуын бекіту

«Дөңгелек үрлейміз» жаттығуы

Орындалуы: ерінді алға шығарып, мұрынмен тыныс алып, демді шығарғанда қолға жылы ауа сезілетіндей болуы қажет, осы кезде ш-ш-ш дыбысы естіледі. Жолды ш-ш-ш-дыбысын созып айтып саусақпен жүргізіп өт.


-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.


Шаттық шеңберін орындау




-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау

-«Менің досым» тақырыбында сурет салып келу.


Оқушыға мектеп туралы мағлұмат беру.



  • Иә, мектебім өзіме қатты ұнайды. Мен өз мектебімді жақсы көремін.








Логопед нұсқаулығымен балалар тыныс алу жаттығуларды орындайды.











Логопед нұсқаулығымен балалар артикуляциялық жаттығуларды орындайды.


































































Логопед көмегімен оқушыға еліктеу тәсілі арқылы дыбыс қою.











Логопед нұсқаулығымен жаттығуды орындау.







































































































































































Сабақтың ортасы

10 минут


Фонематикалық естуін қалыптастыру

Орындалуы: көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойып жазу; (егер оқушы әріпті танымаса, дыбыстарды жасыру)

Қарында..., ө...іргі..., оқу...ы, сурет...і.

Суретке қарап әңгіме құрастыр.


Оқушылар сыныпқа кірді. Шара

ға отырды.

О л - сін ашты.



Сөмкесінен



алды. Ол өзіне ұнайтын сурет салды.Шара

- ға шықты. Сабақ қызық болды.


К өп нүктенің орнына тиісті жалғауды қойып оқы.

Мен оқушы... . Біз оқушы... .

Сен оқушы... . Сендер оқушысың.... .

Ол оқушы. Олар оқушы.




С ергіту сәті: «Бұл қай пәнде болады?» ойыны





Дыбыс пен таңбаны сәйкестендіру

«Ш» дыбысы мен әріпі

Сипаттамасы:ш дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.

Дәптермен жұмыс

«Ш» дыбысының баспа және жазба түрін дәптерге жазып, үйрену.



Қарындаш, өшіргіш, оқушы, суретші.


Оқушылар сыныпқа кірді. Шара партаға отырды. Ол сөмкесін ашты. Сөмкесінен қарындаш, бояулар алды. Ол өзіне ұнайтын сурет салды.Шара қоңырауға шықты. Сабақ қызық болды.






Мен оқушымын.

Сен оқушысың.

Ол оқушы.

Біз оқушымыз.

Сендер оқушысыңдар.

Олар оқушы.




Ана тілі

Дене шынықтыру

Музыка

Цифрлық сауаттылық

Еңбекке баулу

Бейнелеу



















































Сабақтың соңы

- Бүгін қай дыбыс бойынша жұмыс жүргіздік?

-Қандай тақырыпта әңгіме құрадық?

-«Ш» дыбысы

-«Менің мектебім» тақырыбында әңгіме құрадық.



Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысын еліктеу тәсілі арқылы қайталау.

-Суретті ермексазбен бастыру.







Дайындаған: А.Аманова

Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Тексерілді:____________

Сабақтың тақырыбы: «Ш» дыбысын қою (механикалық тәсіл арқылы). Үй жануарлары мен жабайы жануарлар


Кезеңі:

Дыбысты қою

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):


Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын қою (механикалық тәсіл арқылы).

Үй жануарлары мен жабайы жануарлар

Сабақтың мақсаты:

Ш» дыбысының артикуляциялық қалпын қалыптастыру;

-Жеке дыбысты дұрыс айтуға дағдыландыру;

-Фонематикалық қабылдауын дамыту;

-«Үй жануарлары мен жабайы жануарлар» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;



      Сабақтың барысы:


Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин



















Сабақтың басы 20 минут
























Сәлемдесу

Шаттық шеңбері

Мынау менің жүрегім,

Бәрі осыдан басталады.

Мынау- басым ақылды,

Бәрін осы басқарады.

Мынау- менің оң қолым,

Мынау- менің сол қолым,

Барлық істі атқарады.

Сәлеметсің бе, балақай?!

Осындай жақсы көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау.




-Балалар, бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы: «Үй жануарлары мен жабайы жануарлар».

Үй жануарлары деп- біз үйде ұстайтын жануарларды айтамыз. Олар мыналар: қой, ешкі, сиыр, түйе, жылқы.

«Ненің дауысы?» ойыны

-Мен қазір үй жануарларының дауысын тыңдатамын. Сен қай жануардың дауысы екенін атайсың.

-Жарайсың, сиыр «мө-мө-мө» деген дыбыс шығарады. Сиырдың адамға пайдасы көп. Сүтін ішіп, етін жейміз, терісінен киім тігеміз, сондықтан да сиырды күтіп бағуымыз керек. Сиырға шем шөп берерде «аухау-аухау» деп шақырамыз.

-Қой «мә-мә-мә» деп маңырайды. Суарарда «пұшайт-пұшайт» деп шақырады. Қойдың сүтін қорғасын дейді. Етін жеп, жүнін тұрмыста пайдаланымыз.

-Ешкіні , лақты «шөре-шөре» деп шақырады. Ешкі сүті құнарлы, ем болып келеді. Ешкінің түбітінен шәркей, орамал, қолғаптар тоқиды.

-Жылқы кісінейді. Жылқыны «қырау-қырау» деп дауыстап шақырады. Жылқының сүтінен қымыз аламыз. Жылқының еті адам ағзасына пайдалы.

-Түйе «бө-бө-бө» деп боздайды. Түйені «көс-көс» деп шақырамыз. Түйенің сүтінен шұбат дайындайды.

-Ал жабайы жануарларға: аю, қасқыр, жолбарыс, арыстан, қоян, барыс, піл, тиін, кірпі, керік жатады. Олар үй жануарымен салыстырғанда орманда өмір сүреді. Әр жануардың өзіндік ерекшелігі бар және сүйіп житін қорегі бар. Мысалы аю балды, балықты ұнатса, қоян сәбізді, қасқыр етті, тиін жаңғақты ұнатады. олар суыққа да ыстыққада төзімді болып келеді. Жыл мезгіліне қарай сырқы түстері өзгеріп отырады. Жабайы аңдар жыртқыш және пайдалы болып келеді. Аңдардың бізге пайдасы мол,олардың терісінен тон, жаға киімдер,бас киімдер тігеді.

«Ненің дауысы?» ойыны

-Мен қазір аңдардың дауысын тыңдатамын. Сен қай аңның дауысы екенін атайсың.

















Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.


«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.


«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.


«Ш» дыбысын қою

«Ш» дыбысының артикуляциялық профилі

- Ерін дөңгеленеді. Тістердің арасы шамамен 1 мм ашық. Тіл таңдайға «кесе» болып көтеріледі. Оның бүйірлері жоғарғы азуларға тиеді. Алдыңғы ұшы альвеолаларға тиіп, ортасында жарты ай қуысын жасайды. Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Дауыс перделері ажыраған, шығатын демді жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өткізеді.

Механикалық тәсіл арқылы жүзеге асырылады

Зонд алмастырғыш мақталы таяқшамен жұмыс.
1-тәсіл. Бұл тәсіл Т дыбысын негізге алуды көздейді. Балаға айна алдында Т дыбысын 3-4 секунд интервалменбірнешеретайтқызады. Сосынжаттығуөзгертіліп, артикуляция жақындалғантістерменемес, жартылайашылғанауызбенқайталанады, бірақтілдіңалдыңғышетітіске

емес, альвеолаға жабысатыны ескертіледі.

Сонан соң альвеоларлы Т дыбысын аспирациясымен /шұғыл дем шығару айтылады, алғашқы сияқты. Осы кезде дыбысқа жеңіл қысқа шу қосылады. Әрі қарай бұл шу созылып айтылады. Онан соң тек тілді ауыз қуысына қарай тереңірек жылжытып тістерді жақындатып, ерінді дөңгелету керек.

2-тәсіл. Ш дыбысын қалыптастырудың келесі тәсілі-зонд қолдану. Оғаннегізболатын С дыбысыныңдұрысартикуляциясы. Балаға С дыбысыбірнешеретдауыстысы бар буынқұрамында /С-С-А/

/создырыпайтқызады. Ізіншеашықжағдайдатіластына № 5 зонд қойылады, сосынтілдіқысыпайтқызады.

Жеке дыбыстың айтылуын бекіту

«Кім жылдам?»ойыны

Шарты:«ш» дыбысын айтып, сызық бойымен жүріп отырып, күшікті бауырларына жеткіз.

Тыныс алу жаттығуы

«Футбол»

Шарты: түрлі түсті қағаздан жасалған доп пен қақпа жасау. Оқушыларға терең тыныс алу арқылы допты қақпаға үрлеп кіргізуді түсіндіру. Оқушымен бірге ойнау. Көп ұпай жинаған ойыншы ұтады.

Рисунок 9

«Мақтаны ұшыр»

Шарты: терең тыныс алып, мұрныңның ұшында тұрған мақтаны дем шығару арқылы үрлеп ұшыр.

-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.


Шаттық шеңберін орындау








-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау

-«Ш» дыбысын еліктеу тәсілі арқылы қайталау.







«Ненің дауысы?» ойыны




Сиыр: мө-мө-мө.




Қой: бә-бә-бә.




Ешкі: мә-мә-мә.

Жылқы: иго-го.




Түйе: бө-бө-бө













«Қалай дыбыстайды?» ойыны

қасқыр: а-а-у-у.

аю: а-а-а.

қоян: пи-пи-пи.

түлкі: у-у-у.

жолбарыс: р-р-р










Логопед нұсқаулығымен балалар артикуляциялық жаттығуларды орындайды.


















































«Ш» дыбысының профилімен танысады.



























Логопед көмегімен оқушыға дыбыс қою

















Логопед нұсқаулығымен жаттығуды орындау.






Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.
































































































































































































































Рисунок 9





Сабақтың ортасы

10 минут


-Балалар, суретте не көріп тұрсыңдар?

-Қоян қандай жануар?

-Ал, қоянға көмек қажет екен.


Фонематикалық естуін қалыптастыру

«Қоянға көмектес» ойыны

Шарты: қоянның қарны ашты. Оған «ш» дыбысынан басталатын дәмді заттарды жинап бер.




Сергіту сәті

Жазда атамның аулына

Барып едім қыдырып,

Бір қошақан алдымнан

Шықты ойнап, секіріп.

Ақ маңдайлы айма екен

Шекер ме екен бал ме екен.

Кеттім оны сағынып,

Қошақаным қайда екен. 

Дыбыс пен таңбаны сәйкестендіру

«Ш» дыбысы мен әріпі

Сипаттамасы:ш дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.

Дәптермен жұмыс. Суреттен «ш» әріпін тауып, боя.

«Топтастыр» ойыны

Шарты: үй жануарлары мен жабайы жануарлардың суреті беріледі. Жануарлардың суретін бөліп, топтастыру.

-Суретте қоянды көріп тұрмыз.

-Қоян жабайы жануар.







Жауабы: шие, шабдалы, шырын, шербет.





Логопед нұсқаулығымен сергіту сәтін орындау.















Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.






















































Сабақтың соңы

- Бүгін біз қай дыбысты айтып үйрендік?

-«Ш» дыбысын сипаттап бер.








-Қандай тақырыпта әңгіме құрадық?

-«Ш» дыбысы

-«ш» дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.

-Біз үй жануарлары мен жабайы жануарлар туралы мағлұмат алдық.



Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысын еліктеу тәсілі арқылы қайталау.

-Үй жануарлары мен жабайы жануарлардың суретін салып келу.










Дайындаған: А.Аманова





«Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Тексерілді:_______________

Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын қою (аралас тәсіл арқылы).Үй құстары мен жабайы құстар

Кезеңі:

Дыбысты қою

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда:

А.А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны: 1

Қатыспағандар саны: 0

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын қою (аралас тәсіл арқылы).Үй құстары мен жабайы құстар

Сабақтың мақсаты:

-«Ш» дыбысының артикуляциялық қалпын қалыптастыру;

-Жеке дыбысты дұрыс айтуға дағдыландыру;

-Фонематикалық қабылдауын дамыту;

Үй құстары мен жабайы құстар» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:


Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин















Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу

Шаттық шеңбері

Сүйейік табиғатты, аялайық,                                                    

Бізде одан жақсылықты аямайық.

Табиғаттан нәр алған ғой жанымыз.                                                  

Ұсынайық жүрек нұрын бәріміз.

Осындай жақсы көңіл- күймен сабағымызды бастайық!


Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау.






-Балалар, бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы: «Үй құстары мен жабайы құстар».

Құстар деген не?


-Дұрыс айтасың. Құстар екіге бөлінеді: үй құстары, дала құстары. Үй құстары үйде бағылады, адамның көмегін қажет етеді. Ал дала құстары өз бетінше тамақтарын тауып өмір сүре алады.

-Сен үй құстары қалай амандасатынын білесің бе?

-Үй құстары сөйлемесе де, өзіне тән дыбыс шығарып, бір- бірімен амандасып, қарым- қатынаста болады. Олар бір- бірін өте жақсы түсінеді. Үй құстарына: тауық, үйрек, қаз, көгершін, бөдене жатады.

Ал жабайы құстар далада, орманда, сулы және таулы аймақтарда тіршілік етеді.

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.


«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.

«Ш» дыбысын қою

«Ш» дыбысының артикуляциялық профилі

- Ерін дөңгеленеді. Тістердің арасы шамамен 1 мм ашық. Тіл таңдайға «кесе» болып көтеріледі. Оның бүйірлері жоғарғы азуларға тиеді. Алдыңғы ұшы альвеолаларға тиіп, ортасында жарты ай қуысын жасайды. Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Дауыс перделері ажыраған, шығатын демді жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өткізеді.

Еліктеу тәсілімен дыбыс қою

«Шар».

- Қане, балалар, біздің қолымыздағы шарды үрлеп, желін шығарайық. Сонда бізде қандай дыбыс шықты?

- Ш дыбысы.

Механикалық тәсілмен дыбыс қою

5зонд

Зондпен жұмыс:Ш дыбысын қалыптастырудың келесі тәсілі-зонд қолдану. Оған негіз болатын С дыбысының дұрыс артикуляциясы. Балаға С дыбысы бірнеше рет дауыстысы бар буын құрамында /С-С-А/

/создырып айтқызады. Ізінше ашық жағдайда тіл астына № 5 зонд қойылады, сосын тілді қысып айтқызады.

Тыныс алу жаттығуы

«Қарға» ойыны

Орындалуы: бала отырады. Қол дене бойымен төмен түскен. Қолымызды жоғары көтеріп – дем алып, асықпай қолымызды түсіріп- дем шығару керек. «Кар!» деп айту керек.


-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.


Шаттық шеңберін орындау




«Көлеңкесін тап» ойыны

Шарты:үй жануарлары мен жабайы жануарлардың суретін көлеңкесін тауып, сәйкестендіру.





-Құстардың қанаты болады. Олар ұшады.





-жоқ.

















Логопед нұсқаулығымен балалар артикуляциялық жаттығуларды орындайды.



























































«Ш» дыбысының профилімен танысады.



















Логопед көмегімен оқушыға дыбыс қою











Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.































































































































Сабақтың ортасы

10 минут


Фонематикалық естуін қалыптастыру

« Жинақта» ойыны

Шарты:Суретке қарай отырып «ш» дыбысы бар құстарды бөлек, ш дыбысы жоқ құстардың атауын бөлек жинақтау.

«ш» дыбысы бар құстар атауы

«ш» дыбысы жоқ құстар атауы



Сергіту сәті

«Ұшты- ұшты» ойыны

Шарты:логопед балаларға ұшатын заттардың атауын айтқанда, балалар ұшқандай қимыл жасау керек.

Дыбыс пен таңбаны сәйкестендіру

«Ш» дыбысы мен әріпі

Сипаттамасы:ш дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.

Дәптермен жұмыс. «Ш» әріпінің жазба түрін жазып үйрену.

«ш» дыбысы бар құстар атауы

«ш» дыбысы жоқ құстар атауы

Әтеш

Қарлығаш

Көгершін

Шағала

Қарға

Үйрек

Қаз

Сауысқан




Логопед нұсқаулығымен сергіту сәтін орындау.





































Сабақтың соңы

- Бүгін біз қай дыбысты айтып үйрендік?

-«Ш» дыбысын сипаттап бер.








-Қандай тақырыпта әңгіме құрадық?

-«Ш» дыбысы

-«ш» дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.

-Біз үй құстары мен жабайы құстар туралы мағлұмат алдық.





Үйге тапсырма

«Көлеңкесін тап» ойыны

Шарты:үй құстары мен жабайы құстардың суретін көлеңкесін тауып, сәйкестендіру.







Дайындаған: А.Аманова





«Т .Әубәкіров атындағы жалпы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді:________


Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын ашық буында машықтандыру. Қазақтың ұлттық тағамдары

Кезеңі:

Машықтандыру кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын ашық буында машықтандыру. Қазақтың ұлттық тағамдары

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш» дыбысын ашық буында дұрыс айтуға жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

«Қазақтың ұлттық тағамдары» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин











Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу

Шаттық шеңбері

« Армысың ба, нұрлы күн!

Армысың ба, Жер Ана!

Аман- есен болайық!

Бейбітшілік қалайық!»

Осындай жақсы көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.





-Балалар, бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы: «Қазақтың ұлттық тағамдары».

-Қазақта «Ас – адамның арқауы», «Ас жүрген жер – береке», «Тату үйдің тамағы тәтті» деген мақал - мәтелдер бар. Жер бетінде өмір сүретін әр халықтың өзіне тән дәстүрі, салты, ұлттық киімі, тағамдары бар. Біздің қазақ халқы бұрын көшпелі өмір сүріп, мал шаруашылығымен айналысқан. Олар төрт түлік малды бағып, оны сауса – сүт, сойса – ет, мінсе - көлік, кисе – киім етіп пайдаланған. Тамақтың ең құнарлысын, адам ағзасына қажеттісін ішіп - жеген. Сондықтан біздің халқымыздың дені сау, батыр халық болған. Соның арқасында осы ұлан байтақ жерді көзінің қарашығындай сақтап, бізге мұраға қалдырған.


Тыныс алу жаттығуы

«Шам жағайық» тыныс алу жаттығуы

Шарты: қолды түсіру. Ауаны ішке жинап, ерінді түтікше етіп, шамды үрлеу.

Рисунок 1

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.


«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.


«Ш» дыбысының артикуляциялық профилі

- Ерін дөңгеленеді. Тістердің арасы шамамен 1 мм ашық. Тіл таңдайға «кесе» болып көтеріледі. Оның бүйірлері жоғарғы азуларға тиеді. Алдыңғы ұшы альвеолаларға тиіп, ортасында жарты ай қуысын жасайды. Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Дауыс перделері ажыраған, шығатын демді жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өткізеді.


-Ш-ш-ш

-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.


Шаттық шеңберін орындау


-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысын еліктеу тәсілі арқылы қайталау.

-Үй құстары мен жабайы құстардың суретін салып келу.





















Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.














Логопед нұсқаулығымен балалар артикуляциялық жаттығуларды орындайды.


















































Логопед нұсқаулығымен ш дыбысының артикуляциясымен танысу.








«Ш» дыбысын жекеде айту.



-Ш-ш-ш































































Рисунок 2













































Сабақтың ортасы

10 минут


«Ш» дыбысын ашық буында машықтандыру

-Шәкен бүгін «Ш» дыбысын дұрыс айтуға үйретеді. Ол үшін ол буынды өлең ойлап тапты. Мұқият тыңдап Шәкен мен бірге қайтала.



шта-


шта- што- штұ-шты

шма-шмо-шму-шмы

шқа-шқо-шқу-шқы

шна- шно-шну-шны

шпа-шпо-шпу-шпы

шва-шво-шву-швы

Фонематикалық естуін қалыптастыру

«Жинақта» ойыны

Шарты: ш дыбысы бар қазақтың ұлттық тағамдар атауын бөлек, ш дыбысы жоқ тағамдар атауын бөлек жинақта.

«ш» дыбысы бар ұлттық тағамдар атауы

«ш» дыбысы жоқ

ұлттық тағамдар атауы









Сергіту сәті

«Дастархан» әнін тыңдау.

Ей, халайық, халайық,

Бар өнерге салайық.

Ас ұсынып, бас тартқан

Жайылып тұр дастарқан.

Қ-сы:

Дастарқан-ау, дастарқан,

Берекелі дастарқан,

Мерекелі дастарқан,

Ей-ей-ей!

Жақсы келсе - құт болар,

Жаман келсе - жұт болар.

Жолаушымыз біз деген

Асыл мұрат іздеген.

Қ-сы:

Дастарқан-ау, дастарқан,

Берекелі дастарқан,

Мерекелі дастарқан,

Ей-ей-ей!


Дыбысты талдау- жинақтауды қалыптастыру

«Дыбысты жинақта»ойыны

Шарты: берілген суреттердің бірінші дыбыстарын жинақтап, сөз құра.


«Дыбысты талдау» ойыны

Шарты: «шұбат» сөзіне дыбыстық талдау жасайық.

-«Шұбат» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Бесінші қай дыбыс?

-Шұбат сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?



Логопед нұсқаулығымен «ш» дыбысын ашық буында қайталап үйрену.























«ш» дыбысы бар ұлттық тағамдар атауы

«ш» дыбысы жоқ ұлттық тағамдар атауы

Бешбармақ

Ірімшік

Шұбат

Шұжық

Құрт

Май

Сүзбе








Логопед нұсқаулығымен сергіту сәтін орындау.


















-Шар, ұшақ, бантик, алма, тарақ.

-«Шұбат» сөзі шығады.




-ш дыбысы;

-ұ дыбысы;

-б дыбысы;

-а дыбысы;

-т дыбысы.

-екі дауысты дыбыс бар. Олар: ұ, а дыбысы.

-үш дауыссыз дыбыс бар. Олар: ш,б,т дыбысы.

-шұбат сөзі екі буыннан тұрады.



































































Сабақтың соңы

- Бүгін біз қай дыбысты айтып үйрендік?

-«Ш» дыбысын сипаттап бер.








-Қандай тақырыпта әңгіме құрадық?

-«Ш» дыбысы

-«ш» дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.

-Біз қазақтың ұлттық тағамдары туралы мағлұмат алдық.





Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысын ашық буында қайталау.








Дайындаған А. Аманова.





















6- сабақ

«Т:Әубәкіров жалпы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді:_________

Сабақ тақырыбы:«Ш» дыбысын тұйық буында машықтандыру. Пайдалы және зиянды тағамдар


Кезеңі:

Машықтандыру кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)

А:Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын тұйық буында машықтандыру. Пайдалы және зиянды тағамдар

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш» дыбысын тұйық буында дұрыс айтуға жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

  • «Пайдалы және зиянды тағамдар» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин











Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу

Шаттық шеңбері

«Жарқырап күн ашылды,

Айналаға нұр шашылды.

Қайырлы күн, балақай!

-Осындай жақсы көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.







-Балалар, бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы: «Пайдалы және зиянды тағамдар».

-Ауырмау үшін жеке гигиенаны сақтап, спортпен шұғылдану керек. Сонымен қатар дұрыс тамақтану да өте маңызды. Денсаулық жақсы болуы үшін пайдалы тағамдарды, көкөністер мен жемістерді жеу керек.Дұрыс тамақтану ағзаны нығайтып, аурумен күресуге көмектеседі.

«Топтастыр» ойыны

Шарты: суреттегі пайдалы тағамдарды жасыл қарындашпен, зиянды тағамдарды қызыл қарындашпен дөңгелекте.

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.


«Ш» дыбысының артикуляциялық профилі

- Ерін дөңгеленеді. Тістердің арасы шамамен 1 мм ашық. Тіл таңдайға «кесе» болып көтеріледі. Оның бүйірлері жоғарғы азуларға тиеді. Алдыңғы ұшы альвеолаларға тиіп, ортасында жарты ай қуысын жасайды. Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Дауыс перделері ажыраған, шығатын демді жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өткізеді.

Тыныс алу жаттығуы


-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.


Шаттық шеңберін орындау



-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысын ашық буында қайталау.

-«Ірімшік» сөзін дыбыстық талдау- жинақтау.
























Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.










Логопед нұсқаулығымен балалар артикуляциялық жаттығуларды орындайды.















































«Ш» дыбысының профилімен танысады.








Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.







































































































Сабақтың ортасы

10 минут


«Ш» дыбысын тұйық буында машықтандыру

Фонематикалық естуін қалыптастыру

«Дыбысты ұстап ал»
Шарты: логопед пайдалы және зиянды тағамдардың атауларын айтады, оқушы сөздерден ш дыбысын естісе шапалақ ұрады. Мысалы: шабдалы, газды сусын, гамбургер, шұбат, шие, чипсы т.б.


Дыбысты талдау- жинақтауды қалыптастыру

«Дыбысты жинақта»ойыны

Шарты: берілген суреттердің бірінші дыбыстарын жинақтап, сөз құра.

«Дыбысты талдау» ойыны

Шарты: «тағам» сөзіне дыбыстық талдау жасайық.

-«Тағам» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Бесінші қай дыбыс?

-Тағам сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?







Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.






-тағам.




-т; (нақты айту)

-а; (созу, әндету)

-ғ; (нақты айту)

-а; (созу, әндету)

-м; (нақты айту)

-2 дауысты дыбыс бар.

-3 дауыссыз дыбыс бар.

-Екі буыннан тұрады.


























Сабақтың соңы

- Бүгін біз қай дыбысты айтып үйрендік?

-«Ш» дыбысын сипаттап бер.







-«Ш» дыбысы

-«ш» дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.



Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысын тұйық буында қайталау.

-«Шабдалы» сөзін дыбыстық талдау- жинақтау.






Дайындаған: А.Аманова



«Т:Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді:­­­­­__________

Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын жабық буында машықтандыру. Қазақтың ұлттық киімдері


Кезеңі:

Машықтандыру кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А.А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын жабық буында машықтандыру. Қазақтың ұлттық киімдері

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш» дыбысын жабық буында дұрыс айтуға жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

«Қазақтың ұлттық киімдері» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин











Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу


Логоритмика

  • Сәлеметсің бе, қолдарым?! (шапалақ)

  • Сәлеметсің бе, аяқтар?! (топ- топ- топ)

  • Сәлеметсің бе, беттерім?! (плю- плю-плю)

  • Алқызыл менің беттерім!

  • Сәлеметсің бе, еріндер?! (ерінді қосу)

  • Сәлеметсің бе, тістерім?! (тістерді қосу)

  • Сәлеметсің бе, мұрындар?! (бим-бим- бим)

  • Сәлеметсің бе, балақай?!

  • Сәлеметсіз бе?!


-Осындай жақсы көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.

-Балалар, бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы: «Қазақтың ұлттық киімдері».



Ерте заманнан күні бүгінге дейін өзінің қадір-қасиетін  жоймай, қол өнерінің  озық  үлгісі  ретінде  ғана  емес, әрі әсем, әрі ыңғайлылығымен  де
Пайдаланудан қалмай келе жатқан  қазақтың  ұлттық  киімдері  әлі де аз емес.
Олардың кейбіреулерін  ескінің  көзі  қарттар күнделікті киіп жүрсе, енді біреулерін қыз ұзату, келін түсіру тойларында ойын-сауыққа пайдаланады.
\қалыңдыққа сәукеле кигізу, сондай-ақ кқпшілігі театрлардың арнаулы заказы бойынша тігіліп жүр.

 Қазақтың киім-кешектеріне: тақия, бөрік сәукеле, шапан, тон, камзол, бүрмелі көйлек, етік т. б жатады. Бұл киімдер түр - түрге бөлінеді.
Сырт киімдер: шапан, тон, тұлып, тымақ, етік, саптама етік.
Сулық киім: шекпен.
Бір киер: той думанда киетін қымбат материалдан сәнді етіп тігілген киімдер.
Ішкі киімдер: көйлек, қамзол, кәзекей.
Қазақ халқы бас киімді аса қадірлейтін болған. Бұл бас киімдер екіге бөлінеді: Ер адамдарға, әйел адамдарға арналған.
Ер адамдарға: тақия, бөрік, тымақ, қалпақ.
Әйел адамдарға: тақия, сәукеле, бөрік, орамал, кимешек.

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.


«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.


«Ш» дыбысының артикуляциялық профилі

- Ерін дөңгеленеді. Тістердің арасы шамамен 1 мм ашық. Тіл таңдайға «кесе» болып көтеріледі. Оның бүйірлері жоғарғы азуларға тиеді. Алдыңғы ұшы альвеолаларға тиіп, ортасында жарты ай қуысын жасайды. Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Дауыс перделері ажыраған, шығатын демді жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өткізеді.

Тыныс алу жаттығуы

1) мұрын арқылы дем алып-дем шығару (тез, терең емес дем алу, ұзақ дем шығару);

2) мұрын арқылы дем алып, ауыз арқылы дем шығару;

3) ауыз арқылы дем алып, мұрын арқылы дем шығару;

4) дем алып, дем шығару мұрынның бір жартысы, содан кейін екінші жартысы арқылы (кезекпен);

5) дем алу мұрынның бір жартысы, ал дем шығару мұрынның екінші жартысы арқылы (кезекпен);

6) мұрын арқылы дем алып, мұрын арқылы баяу, соңында күшейтіп дем шығару;

7) мұрын арқылы дем алып, толық жабылмаған еріндер арқылы дем шығару;

8) мұрын арқылы дем алып, ауаны мұрын арқылы бөлшектеп шығару (тынысын бір сәтке тоқтатып, ауаны аз мөлшермен шығару.

«Ш» дыбысын жабық буында машықтандыру

«Қайтала» ойыны

Шаш-шош-шуш-шыш-шұш-шүш

Шош- шуш-шыш-шұш-шүш-шаш

Шуш-шыш-шұш-шүш-шаш-шош

Шыш-шұш-шүш-шаш-шош-шуш


Таш- тош- тұш- туш- түш

Баш- бош- бұш- буш- бүш

Қаш- қош- құш- қуш-қыш

Жаш- жұш- жош- жуш- жыш

Сергіту сәті

Нейрогимнастикалық жаттығулар




-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.


Шаттық шеңберін орындау


-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысын тұйық буында қайталау.

қайталау.

-«Бешбармақ» сөзін дыбыстық талдау- жинақтау.





Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.












































Логопед нұсқаулығымен балалар артикуляциялық жаттығуларды орындайды.
























































«Ш» дыбысының профилімен танысады.














Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.














Логопед нұсқаулығымен «ш» дыбысын жабық буында қайталау.








Логопед нұсқаулығымен нейрогимнастикалық жаттығуларды орындау.





































































































































Рисунок 3

































Сабақтың ортасы

10 минут


-Енді мен сендерге жұмбақ жасырайын.

Маңдайы бар тілі жоқ,
Құлағы бар үні жоқ.

«Дыбысты талдау» ойыны

Шарты: «құлақшын» сөзіне дыбыстық талдау жасайық.

-«құлақшын» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Бесінші қай дыбыс?

-Алтыншы қай дыбыс?

-Жетінші қай дыбыс?

-Сегізінші қай дыбыс?

-құлақшын сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?


- құлақшын




-қ; (нақты айту)

-ұ; (созу, әндету)

-л; (нақты айту)

-а; (созу, әндету)

-қ; (нақты айту)

-ш; (нақты айту)

-ы; (созу, әндету)

-н; (нақты айту)


-үш дауысты дыбыс бар.

-бес дауыссыз дыбыс бар.

-Үш буыннан тұрады.















Сабақтың соңы

- Бүгін біз қай дыбысты айтып үйрендік?

-«Ш» дыбысын сипаттап бер.







-«Ш» дыбысы

-«ш» дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.






Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысын жабық буында қайталау.










Орындаған: А.Аманова



















«Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді____________

Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын сөздің басында машықтандыру. Қазақтың ұлттық ойындары

Кезеңі:

Машықтандыру кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын сөздің басында машықтандыру. Қазақтың ұлттық ойындары

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш» дыбысын сөздің басында дұрыс айтуға жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

«Қазақтың ұлттық ойындары» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин











Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу

Шаттық шеңбері

«Қол ұстасып тұрайық,

Үлкен шеңбер құрайық.

Амандықты тілеп біз,

Сау- саламат болайық!»

-Осындай жақсы көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.







-Балалар, бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы: «Қазақтың ұлттық ойындары».

-Сендер жайлауға бардыңдар ма?

-Онда не көрдіңдер? Ол жердің табиғаты қандай?

-Сендер қазақтың ұлттық ойындарын білесіңдер ме?

-Олай болса, біз жайлауға атаның үйіне қонаққа барып, ұлттық ойындар туралы атадан тереңірек естіп, үйренейік.

Жалпы моторикамен жұмыс (қамшымен)

Құлақ түріп күйге, жаттығамыз биге.

  1. «Қамшы алға, қамшы жоғарыға»

Б.қ. аяқ сәл ашық, қамшы екі қолмен төменде.

1- қамшы алдыда

  1. қамшы жоғарыды

  2. қамшы алдыда

  3. қамшы жоғарыда.

  1. «Қамшы оңға, солға»

Б.қ. аяқ сәл ашық, қамшы жоғарыда, оңға, солға иілу. (8 рет)

3) «Домбырашы»

Б.қ.: аяқ бірге, қамшы екі қолмен төменде.

Оң аяқ бір адым алдыға, тізеге бүгіліп отыру. Оң қол саусақтары төменде, сол қол саусақтары жоғарыда. Бастапқы қалыпқа оралу (4 рет)

Тыныс алу жаттығуы

«Самаурын үрлеу»

Б.қ.: аяқты алшақ қойып, кеудені алдыға еңкейте екі қолды артқа соза, демді ішке терең алып, самаурын үрлеп, дем шығару. (2-3 рет)


Логопед: -Біз жайлауға да келіп қалдық. Киіз үйдің алдында бізді ата күтіп алады. Амандасайық.

Логопед:- ата, бізге қазақтың ұлттық ойындары туралы тереңірек айтып берсең.

Ата:-Қарақтарым, ата- бабаларымыз ұлттық ойындармен сусындап өскен. Ұлттық ойындарсыз ешқандай жиын, той өтпеген. Ұлттық ойындардың түрлері өте көп. Мысалы: «Қыз қуу», «Арқан тарту», «Көкпар», «Ханталапай», «Аударыспақ», «Сақина салма», «Алтыбақан».

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.


«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.


«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.



«Ш» дыбысының артикуляциялық профилі

- Ерін дөңгеленеді. Тістердің арасы шамамен 1 мм ашық. Тіл таңдайға «кесе» болып көтеріледі. Оның бүйірлері жоғарғы азуларға тиеді. Алдыңғы ұшы альвеолаларға тиіп, ортасында жарты ай қуысын жасайды. Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Дауыс перделері ажыраған, шығатын демді жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өткізеді.

-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.


Шаттық шеңберін орындау




-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысын тұйық буында қайталау.

-«Ішік» сөзін дыбыстық талдау- жинақтау.



-Иә.

-Керемет.

-Жоқ.







Логопед нұсқаулығымен жалпы моторикаға арналған жаттығуды орындау.













Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.

-Сәлеметсіз бе, ата?!




























Логопед нұсқаулығымен артикуляциялық жаттығуды орындау.
















































«Ш» дыбысының профилімен танысады.
























































































































Сабақтың ортасы

10 минут


«Ш» дыбысын сөздің басында машықтандыру

[Ш] дыбысы бар қысқа сөздерді мүдірмей айтып көр.

[Ш] дыбысын дұрыс айтылуын мұқият қадағалаңыз!

шу

шар

шоқ

шөл

шам

шаң

шет

шық

шақ

шәй

шөп

шыт

Буын ұйқасы арқылы сөздің басында машықтандыру

Ша-ша-ша-шана Ша-ша-ша-шағала

Ша-ша-ша-шаңғы Ша-ша-ша-алаша

Шы-шы-шы-шыныШы-шы-шы-қойшы

Шы-шы-шы-қайшы Шы-шы-шы-аспазшы

Шо-шо-шо-Шоқан Шо-шо-шо-Шона

Шо-шо-шо-шолақ Шо-шо-шо-шортан

Фонематикалық естуін қалыптастыру

«Жоғалған дыбысты тап» ойыны

Шарты: ш дыбысы сөздің басында кездесетін сөздерді атау.

Дыбыстық талдау- жинақтау бойынша жұмыс

Шарты: «шеге» сөзіне дыбыстық талдау жасайық.

-«шеге» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Шеге сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?




Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.





Логопед нұсқаулығымен «ш» дыбысын буын ұйқасы арқылы сөздің басында қайталау.







-шамадан, шөп, шалбар, шеге, шыбын, шегіртке, шахмат, шалқан, шие.






-ш; (нақты айту)

-е; (созу, әндету)

-г; (нақты айту)

-е; (созу, әндету)

-екі дауысты дыбыс бар.

-екі дауыссыз дыбыс бар.

-екі буыннан тұрады.



































Сабақтың соңы

- Бүгін біз қай дыбысты айтып үйрендік?

-«Ш» дыбысын сипаттап бер.







-«Ш» дыбысы

-«ш» дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.





Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысын тұйық буында қайталау.

-«Шалбар» сөзін дыбыстық талдау- жинақтау.











Дайындаған: А.Аманова










«Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді____________

Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын сөздің ортасында машықтандыру. Жыл мезгілдері, айлар, апта күндері


Кезеңі:

Машықтандыру кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):


Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын сөздің ортасында машықтандыру. Жыл мезгілдері, айлар, апта күндері

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш» дыбысын сөздің ортасында дұрыс айтуға жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

«Жыл мезгілдері, айлар, апта күндері» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин











Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу.

-Балалар, суретке назар аударайықшы. Не көріп тұрмыз?

-Балалар, бұл жылдың қай мезгілі деп ойлайсыңдар?

-Дұрыс айтасыңдар. Қазір қыс мезгілі.

-Қазір жылдың қай айы?

-Аптаның қай күні?!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.









-Бүгінгі жаңа сабақтың тақырыбы: «Жыл мезгілдері, айлар, апта күндері».

-Жыл мезгілдері төртке бөлінеді: қыс, көктем, жаз, күз.


-Балалар, маған қараңдаршы, менің қолымда әр түрлі түсте шарлар бар.
Бұл шарлардың түстері осы төрт жыл мезгілін сипаттайды.
Күз –сары түсті.
Қыс – ақ түсті.
Көктем — көк түсті.
Жаз — жасыл түсті.
Осы шарларды жылдың қай мезгіліне сәйкес келетінін мына сөз жұмбақтар арқылы табамыз.
Ой – қозғау:

Сөз жұмбақ:
1. Жапырақтар сарғаяды.
Күн бұлттанады,
Жаңбыр жиі жауады.
Құстар жылы жаққа ұшады,
Айтыңдаршы балалар
Бұл қай кезде болады? (Күз)

2. Шана зырғып келетін,
Шаңғы, коньки тебетін.
Аққала жасап ойнайтын
Қай мезгіл деп ойлайсың? (Қыс)

3.Қар – мұз еріп,

Су көбейіп .
Бүршік шашып.
Жапырақ ашып ,
Бәйшешектер басады .
Айтыңдарышы балалар ,
Бұл қай кезде болады? (Көктем)

4. Күнің көзі шуақты .
Балалар жүр шомылып,
Көбелектер қуып ойнайтын .
Қай мезгіл деп ойлайсың? (Жаз)

-Сондай- ақ балалар, бір жылда 12 ай бар. Олар:

-Апта күндері:

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.

Тыныс алу жаттығуы

«Ш» дыбысының артикуляциялық профилі

- Ерін дөңгеленеді. Тістердің арасы шамамен 1 мм ашық. Тіл таңдайға «кесе» болып көтеріледі. Оның бүйірлері жоғарғы азуларға тиеді. Алдыңғы ұшы альвеолаларға тиіп, ортасында жарты ай қуысын жасайды. Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Дауыс перделері ажыраған, шығатын демді жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өткізеді.


-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.

-Суреттке күннің аяздығы, қалың киімдер, шырша, жапырағы жоқ ағаш, шана, аққала, коньки көріп тұрмыз.

-Қыс мезгілі.

-Ақпан.

-Сәрсенбі.

-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысын сөздің басында машықтандыруды қайталау.

-«Шаңырақ» сөзін дыбыстық талдау- жинақтау.


























-Күз.



-Қыс.



-Көктем.





-Жаз.





























Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.









«Ш» дыбысының профилімен танысады.



































Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.







































































































































Сабақтың ортасы

10 минут


«Ш» дыбысын сөздің ортасында машықтандыру

[Ш] дыбысы сөздің ортасында ашық буынды келетін сөздерді қайталау.

алша-ша-ша

көше-ше-ше

ақшаша-ша

текше-ше-ше

бақша--ша-ша

қайшы-шы-шы

патша -ша-ша

оқушы -шы-шы


[Ш] дыбысы сөз ортасында бітеу буынды болып келетін сөздер.

пышақ-шақ-шақ

көшет-шет-шет

моншақ -шақ-шақ

бөлшек-шек-шек

ошақ -шақ-шақ

ашық-шық-шық

ұшақ- шақ-шақ

балшық -шық-шық


Фонематикалық естуін қалыптастыру

Шарты: «ш» дыбысы бар айларды дөңгелекте.

Дыбыстық талдау- жинақтау бойынша жұмыс

Шарты: «шілде» сөзіне дыбыстық талдау жасайық.

-«шілде» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Шілде сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?




Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.

















-шілде, қараша.



-ш; (нақты айту)

-і; (созу, әндету)

-л; (нақты айту)

-д; (нақты айту)

-е; (созу, әндету)

-екі дауысты дыбыс бар.

-үш дауыссыз дыбыс бар.

-екі буыннан тұрады.






































Сабақтың соңы

- Бүгін біз қай дыбысты айтып үйрендік?

-«Ш» дыбысын сипаттап бер.







-«Ш» дыбысы

-«ш» дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.






Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысы сөздің ортасында келетін сөздерді қайталау.

-«Қараша» сөзіне дыбыстық талдау жасау.













Дайындаған: А.Аманова






















« Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді_________


Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын сөздің соңында машықтандыру. Көлік түрлері


Кезеңі:

Машықтандыру кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын сөздің соңында машықтандыру. Көлік түрлері

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш» дыбысын сөздің соңында дұрыс айтуға жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

  • «Көлік түрлері» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин






















Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу.

Шаттық шеңбері

«Мынау менің жүрегім,

Бәрі осыдан басталады.

Мынау- басым ақылды,

Бәрін осы басқарады.

Мынау менің оң қолым,

Мынау менің сол қолым

Барлық істі атқарады.»

-Осындай жақсы көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.







-Балалар, бүгінгі жаң сабағымыздың тақырыбы: «Көліктер»

-Көліктер-адамдарды, жолаушыларды тасиды. Көліктердің түрлері көп. Ал сен қандай көліктерді білесің?

-Дұрыс айтасың. Көліктер 3-ке бөлінеді.

Ауада ұшатын көліктер-ұшақ, тікұшақ, зымыран

Жерде жүретін көліктер-автобус, машиналар, поез

Суда жүзетін көліктер- кеме, қайық, сүңгуір қайық

«Бөліктерді құрастыр» дидактикалық ойын

Шарты: көліктердің бөлшектеген түрлерін құрастыру.

«Орны қайда?» дидактикалық ойын

Шарты: көліктерді түрлеріне қарай топтастыру(әуеде, жерде, суда).

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.

Тыныс алу жаттығуы

«Кеме жүзді»

Ойын шарты: қағаздан жасалған кеме жасалады, тегіс үстелге кою. Балаға кеме үстелдің соңына дейін жету үшін қалай үрлеу керек екенін үйрету. (Ойын баланың ұзақ, қатты тынысын дамытады.)

Рисунок 4

«Ш» дыбысының артикуляциялық профилі

- Ерін дөңгеленеді. Тістердің арасы шамамен 1 мм ашық. Тіл таңдайға «кесе» болып көтеріледі. Оның бүйірлері жоғарғы азуларға тиеді. Алдыңғы ұшы альвеолаларға тиіп, ортасында жарты ай қуысын жасайды. Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Дауыс перделері ажыраған, шығатын демді жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өткізеді.

-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.





-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысы сөздің ортасында келетін сөздерді қайталау.

-«Ш» әріпін таңбалап жаз.









-машина, автобус, мотоцикл.









Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.














Көктем – көрікті, жаз – жайдары, күз– жомарт, қыс– қаһарлы.

















Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.









«Ш» дыбысының профилімен танысады.

























Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.
































































































Рисунок 5










Сабақтың ортасы

10 минут


«Ш» дыбысын сөздің соңында машықтандыру

ағаш

пеш

қылыш

әтеш

бояғыш

қуаныш

өркеш

қыш

тыныш


бәліш

күріш

өтініш

кірпіш

күш

ілгіш

Буын ұйқасы арқылы «ш» дыбысы сөздің соңында келетін сөздерді машықтандыру

Аш-аш-аш-қалаш Аш-аш-аш-алаш

Іш-іш-іш-ілгіш Іш-іш-іш-күріш

Өш-өш-өш-көш Өш-өш-өш-өшіргіш

Ұш-ұш-ұш-ұшқыш Ыш-ыш-ыш-бұрыш

Ыш-ыш-ыш-тоңазытқыш Ыш-ыш-ыш-мұздатқыш

Фонематикалық естуін қалыптастыру

Шарты: берілген тапсырманы орындай отырып дыбысты машықтандырумен қатар, баланың есту жадын дамытамыз. Ол үшін баланың деңгейіне байланысты бірнеше сөздерді қатар оқисыз, бала естігенде шапалақ ұрып, сөздерді сол қатарымен қайталау керек. Мысалы, бірден 3 сөз: ағаш, әтеш, өркеш.

Дыбыстық талдау- жинақтау бойынша жұмыс

Шарты: «өркеш» сөзіне дыбыстық талдау жасайық.

-«өркеш» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Бесінші қай дыбыс?

-Өркеш сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?




Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.







Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.






Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.





-ө; (созу, әндету)

-р; (нақты айту)

-к; (нақты айту)

-е; (созу, әндету)

-н; (нақты айту)

-екі дауысты дыбыс бар.

-үш дауыссыз дыбыс бар.

-екі буыннан тұрады.







































Сабақтың соңы

- Бүгін біз қай дыбысты айтып үйрендік?

-«Ш» дыбысын сипаттап бер.







-«Ш» дыбысы

-«ш» дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.





Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысы сөздің соңында келетін сөздерді қайталау.

-«Ш» әріпін таңбалап жаз.












Дайындаған: А.Аманова











Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді__________

Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын сөз тіркесінде машықтандыру. Мамандықтар әлемінде

Кезеңі:

Машықтандыру кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын сөз тіркесінде машықтандыру. Мамандықтар әлемінде

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш» дыбысын сөз тіркесінде дұрыс айтуға жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

  • «Мамандықтар әлемінде» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті


Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин


















Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу.

Шаттық шеңбері

« Кел балақай, күлейік!

Күлкіменен түлейік

Қабақ түйген не керек?

Көңілді боп жүрейік!»

Сәлеметсің бе, балақай?!

-Осындай жақсы көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.







-Балалар, бүгінгі жаңа сабақтың тақырыбы: «Мамандықтар әлемінде»

-Сендер, қандай мамандық түрлерін білесіңдер?


-Балалар, сендер мына күнделікті келіп жүрген,өздерін тұрып жатқан үйлерді салатын адамдар,ауырып қалсақ емдейтін адамдар, киімдерімізді тігіп беретін адамдар, бізге білім беретін адамдар, шашымызды әдемілеп қиып беретін және дәмдеп тамақ пісіретін адамдар бар. Бұл адамдардың барлығын бір сөзбен айтқанда мамандық иелері дейміз.

Мамандық дегеніміз – адамның еңбек қызметінің түрі.

Мамандықтаңдау да мектепқабырғасынанбасталады.

Әсемепазболмаәрнеге

Өнерпазболсаңарқалан

Сен де біркірпішдүниеге

Кетігінтапта бар қалан,

депөмірденөзорнынтауып, елімізгеқажеттікәсіпиесі болу әрбаланың  арманы.

Біздіңтаңдауымыз да әртүрлі. Біреуіңертеңақын, екіншің инженер, үшіншіңқұрылысшыболасың. Жаманмамандықжоқ. Мамандықтыңбәріжақсы.

«Кімге тиесілі?» дидактикалық ойын

Шарты:мамандық иелерінің суреттері беріледі, балалар қай зат кімге тиесілі екенін сәйкестендіріп, орналастырады.

«Мағынасын өзгерт» ойыны

Шарты: -шы, -ші жұрнағын жалғау арқылы сөздің мағынасын өзгерту.

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.


«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.

Тыныс алу жаттығуы

«Ш» дыбысының артикуляциялық профилі

- Ерін дөңгеленеді. Тістердің арасы шамамен 1 мм ашық. Тіл таңдайға «кесе» болып көтеріледі. Оның бүйірлері жоғарғы азуларға тиеді. Алдыңғы ұшы альвеолаларға тиіп, ортасында жарты ай қуысын жасайды. Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Дауыс перделері ажыраған, шығатын демді жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өткізеді.

-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.







-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысы сөздің соңында келетін сөздерді қайталау.

-«Ш» әріпін таңбалап жаз.





-Мұғалім, дәрігер, жүргізуші т.б









Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.





















































Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.









«Ш» дыбысының профилімен танысады.





























Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.








































































































































Сабақтың ортасы

10 минут


«Ш» дыбысын сөз тіркесінде машықтандыру

«Мамандық иелеріне сипаттама»ойыны

Шарты: балалар мамандық иелерінің жұмысына қарай сипаттап, қасиетін айтады.



Буын ұйқасын қайтала

  • Ша - ша - ша біздің апай тамаша

  • Ша - ша - ша әкем берді ақша

  • Ша - ша - ша көктем қандай тамаша

  • Ша - ша - ша ақшыл түсті алаша

  • Ша - ша - ша жедім тәтті алша

  • Ше - ше - ше үлкен екен көше

  • Ше - ше - шекөрдімсенікеше

  • Шы - шы - шы менің атам қойшы

  • Шу - шу - шу шабаданды ашу

  • Шу - шу - шу тәтті шырын ішу

Дыбыстық талдау бойынша жұмыс

«Аспазшы» сөзіне дыбыстық талдау жаса.

-«аспазшы» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Бесінші қай дыбыс?

-Алтыншы қай дыбыс?


-Аспазшы сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?






Білікті дәрігер, білімді ұстаз, мықты құрылысшы, шебер етікші, он саусағынан бал тамған аспазшы, батыл өрт сөндіруші.







Логопед нұсқаулығымен буын ұйқасын қайталау.






-а; (созу, әндету)

-с; (нақты айту)

-п; (нақты айту)

-а; (созу, әндету)

-з; (нақты айту)

-ш; (нақты айту)

-ы; (созу, әндету)

-үш дауысты дыбыс бар.

-төрт дауыссыз дыбыс бар.

-үш буыннан тұрады.

























Сабақтың соңы

- Бүгін біз қай дыбысты айтып үйрендік?

-«Ш» дыбысын сипаттап бер.







-«Ш» дыбысы

-«ш» дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.




Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысы сөз тіркесінде келетін сөздерді қайталау.









Дайындаған: А.Аманова



























Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді__________

Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын жай сөйлемде машықтандыру. Қазақстан қалалары


Кезеңі:

Машықтандыру кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын жай сөйлемде машықтандыру. Қазақстан қалалары

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш» дыбысын жай сөйлемде дұрыс айтуға жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

  • «Қазақстан қалалары» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин












Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу.

Шаттық шеңбері

«Үлкенге де Сіз
Кішіге де Сіз
Құрметпенен сіздерге
Бас иеміз біз. (Бас иеді).»

-Осындай жақсы көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.







-Балалар, бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы: «Қазақстан қалалары»

Қазақстанда 87 қала бар. Оның 16-сы ірі қалалар. Солтүстікте – Көкшетау, Қостанай, Петропавл, Павлодар. Шығыста – Өскемен, Семей қалалары орналасқан.Орталықта – Қарағанды. Оңтүстікте – Қызылорда, Талдықорған, Түркістан, Тараз, Шымкент, Алматы. Батыста – Орал, Ақтөбе, Атырау, Ақтау қалалары. Отанымыздың бас қаласы – Нұр -Сұлтан. Оңтүстік аймақта күн жылы. Жеміс-жидек тез піседі. Шығыс аймақта тау,орман бар. Батыс өлкесі мұнайға бай.Солтүстік , Орталық аймақ- астығы мол өлке.

Фонематикалық естуін қалыптастыру

«Жинақта» ойыны

Шарты: ш дыбысы бар қалалар атауын бөлек, ш дыбысы жоқ қалалар атауын бөлек жинақта.

«ш» дыбысы бар қалалар атауы

«ш» дыбысы жоқ қалалар атауы






Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.

Тыныс алу жаттығуы

«Ш» дыбысының артикуляциялық профилі

- Ерін дөңгеленеді. Тістердің арасы шамамен 1 мм ашық. Тіл таңдайға «кесе» болып көтеріледі. Оның бүйірлері жоғарғы азуларға тиеді. Алдыңғы ұшы альвеолаларға тиіп, ортасында жарты ай қуысын жасайды. Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Дауыс перделері ажыраған, шығатын демді жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өткізеді.

-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.







-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш» дыбысы сөз тіркесінде келетін сөздерді қайталау.




















Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.

«ш» дыбысы бар қалалар атауы

«ш» дыбысы жоқ қалалар атауы

Шымкент

Көкшетау

Балқаш

Астана

Алматы

Қызылорда

Ақтөбе







Логопед нұсқаулығымен артикуляциялық жаттығуды орындау.

















































Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.









«Ш» дыбысының профилімен танысады.





















































































































Сабақтың ортасы

10 минут


«Ш» дыбысын жай сөйлемде машықтандыру

Айша шабдалы шырынын ішті.

Қуаныш бақшадан шие теріп әкелді.

Айнаш Шымкентке ұшақпен ұшып келді.

Шынар әжесін шайға шақырды.

Тігінші Кәмшатқа ерекше шалбар тігіп берді.

Кішкентай балаларға қайшы, пышақ беруге болмайды.

Шолпан үш шумақ тақпақты айтып берді.

Әжем шашу шашты.

Шоқан шалғымен шөп шапты.

Күлаш моншадағы шамды өшірді.

Шота ұшақтың суретін салды.

Бораш пен Шынар шаңғы, шана тепті.

Шәкен шұлық пен шалбарын шкафқа жинады.

Шырынгүл қуыршақтың мойнына моншақ тақты.

Шара мен Шолпан қалаш жеп, шырын ішті.


Дыбыстық жинақтау- талдау бойынша жұмыс

Шарты: логопед сөздерді оқиды. Оқушы сол сөздердің соңғы дыбысынан сөз құрастырады.

Сөздер: шаш, шабдалы, шам, шәйнек, шеге, шырын, шұбат.


-«Шымкент» сөзіне дыбыстық талдау жаса.

-«Шымкент» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Бесінші қай дыбыс?

-Алтыншы қай дыбыс?

-Жетінші қай дыбыс?

-«шымкент» сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?




Логопед нұсқаулығымен «ш» дыбысы кездесетін жай сөйлемді оқу.





















-«Шымкент» сөзі шығады.


ш; (нақты айту)

-ы; (нақты айту)

-м; (нақты айту)

-к; (нақты айту)

-е; (созу, әндету)

-н; (нақты айту)

-т; (нақты айту)


-екі дауысты дыбыс бар.

-бес дауыссыз дыбыс бар.

-екі буыннан тұрады.




































Сабақтың соңы

- Бүгін біз қай дыбысты айтып үйрендік?

-«Ш» дыбысын сипаттап бер.







-«Ш» дыбысы

-«ш» дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.





Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Қазақстан қалалары» мәтінін оқу.













Дайындаған: А.Аманова






















Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді_________

Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын құрмалас сөйлемде машықтандыру. Менің сүйікті ертегім


Кезеңі:

Машықтандыру кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын құрмалас сөйлемде машықтандыру. Менің сүйікті ертегім

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш» дыбысын құрмалас сөйлемде дұрыс айтуға жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

  • «Менің сүйікті ертегім» лексикалық тақырыбы бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин

















Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу.

Шаттық шеңбері
Сәлем, сәлем басым!
Сәлем, сәлем көзім!
Сәлем, сәлем бетім!
Сәлем, сәлем қолым!
Сәлем, сәлем балалар!

-Осындай жақсы көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.






-Балалар,мынау сиқырлы қапшық. Балалар бұл қапшық жәй қапшық емес, сиқырлы.
-Оның ішінде не бар деп ойлайсыңдар?
-Балалар, оның ішінде сендердің сүйікті ертегілерің бар!
-Сендер ертегілерді жақсы көресіңдер ме?
-Қандай ертегілерді білесіңдер?


«Жеті лақ» «Бауырсақ» «Толағай» «Шалқан»


- Жарайсыңдар балалар, сендер көп ертегілерді біледі екенсіңдер.

-Балалар, бүгінгі жаңа сабақтың тақырыбы: «Менің сүйікті ертегім»

-Ең алдымен артикуляциялық жаттығуды орындайық.

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.


Тыныс алу жаттығуы


«Ш» дыбысының артикуляциялық профилі

- Ерін дөңгеленеді. Тістердің арасы шамамен 1 мм ашық. Тіл таңдайға «кесе» болып көтеріледі. Оның бүйірлері жоғарғы азуларға тиеді. Алдыңғы ұшы альвеолаларға тиіп, ортасында жарты ай қуысын жасайды. Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Дауыс перделері ажыраған, шығатын демді жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өткізеді.


-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.







-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Шырайлы» сөзіне дыбыстық талдау жаса.






-Шалқан, жеті лақ, толағай, бауырсақ т.б.

















Логопед нұсқаулығымен артикуляциялық жаттығуды орындау.















































Логопед нұсқаулығымен тыныс алу жаттығуын орындау.




«Ш» дыбысының профилімен танысады.































































































Сабақтың ортасы

10 минут


«Ш» дыбысын құрмалас сөйлемде машықтандыру

«Шалқан» ертегісі

Атай шалқан егіпті. Шалқан үйдей болып өсіпті.Атай шалқанды жерден суырып алмақ боп, шалқалай тартады. Олай тартқылайды, былай тартқылайды, суыра алмайды.

Атай әжейді шақырады. Әжей атайдың белбеуінен ұстайды, атай шалқанның желегінен ұстайды, олай тартқылайды, былай тартқылайды суыра алмайды.


Әжей немере қызын шақырады. Немере қызы әжейдің белінен ұстайды. Атай шалқанның желегінен ұстайды, олай тартқылайды, былай тартқылайды суыра алмайды.

Немере күшігін шақырады. Күшік мысықты шақырады. Мысық күшіктің құйрығынан ұстайды, күшік немере қыздың етегінен ұстайды, қыз әжейдің белінен ұстайды, атай шалқанның желегінен ұстайды, олай тартқылайды, былай тартқылайды суыра алмайды.

Мысық тышқанды шақырады, тышқан мысықтың құйрығынан ұстайды, мысық күшіктің құйрығынан ұстайды, күшік немере қыздың етегінен ұстайды,немере қыз әжейдің белінен ұстайды, әжей атайдың белбеуінен ұстайды,атай шалқанның желегінен ұстайды , қатты тартып қалғанда , шалқанды суырып алыпты.


Дыбыстық жинақтау- талдау бойынша жұмыс

«Жинақта» ойыны

Шарты:суреттегі заттардың бірінші дыбыстарынан сөз құра.


«Шалқан» сөзіне дыбыстық талдау жаса.

-«шалқан» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Бесінші қай дыбыс?

-Алтыншы қай дыбыс?

-«шалқан» сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?




Логопед нұсқаулығымен «ш» дыбысы кездесетін құрмалас сөйлемнен тұратын ертегіні оқу.





















































-шалқан


-ш; (нақты айту)

-а; (нақты айту)

-л; (нақты айту)

-қ; (нақты айту)

-а; (созу, әндету)

-н; (нақты айту)

-екі дауысты дыбыс бар.

-төрт дауыссыз дыбыс бар.

-екі буыннан тұрады.






































Сабақтың соңы

- Бүгін біз қай дыбысты айтып үйрендік?

-«Ш» дыбысын сипаттап бер.







-«Ш» дыбысы

-«ш» дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.



Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Шалқан » ертегісін оқу.










Дайындаған: А.Аманова











Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді_________

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын жұмбақ, жаңылтпаштарда машықтандыру.

Кезеңі:

Машықтандыру кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын жұмбақ, жаңылтпаштарда машықтандыру.

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш» дыбысын жұмбақ, жаңылтпаштарда дұрыс айтуға жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

  • сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин












Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу.

Шаттық шеңбері
Сәлеметсіздер ме, апайлар!

Бақшамызға барамыз,

Досымызды табамыз.

Сәлемет пе, міне мен,

Доспын енді сенімен.

-Осындай жақсы көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.





-Балалар, бүгінгі сабақта «ш» дыбысын машықтандыру мақсатында «жаңылтпаш, жұмбақтар» айтып, жаттығамыз.

Логикалық ойын: «Адасқан әріптер»

Шарты: сыни сөздерді оқы, жауабын тап. Суретті сәйкестендіріп, адасқан әріптерді орналастыру.

Жасырынған сөздер:

Тіс деген жоқ, ерні өткір,
Қазықтаулы көмейі.
Қан шығармай өмірде бір,
Өлтіреді, жемейді.
(Қайшы)

Алыстан көрсем ақ тас,
Жақыннан көрсем – дәмді ас.

(Күріш)


  • Аспанда ұшады, жерге қонады...

  • Жазда жайқалады, қыста қурайды....

  • Сүйкімді,әрі момақан.....

  • Қызыл,жасыл,сары түсті...



Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.


«Ш» дыбысын жұмбақ, жаңылтпаштарда машықтандыру

«Кел, жұмбақ шешейік»

Құстай ұшар,

Қанаттытұлпар.

Шарлап келіп даланы,

Үйіме үйін салады.

Иректеп еденеді,

Иреңдеп келеді.

Шаңменнен тозаңды,

Қылғыта береді.

Қонаалмасасаспайды,

Төмен саты тастайды.


Алтықырлы,

Алтын сырпы.

-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.






-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Етікші» ертегісін оқу.







Логопед нұсқаулығымен тапсырманы орындау.





-қайшы;

-күріш;









-ұшақ;

-шөп;

-қошақан;

-бағдаршам.











































Логопед нұсқаулығымен артикуляциялық жаттығуды орындау.

















-ұшақ;





-қарлығаш;





-шаңсорғыш;





-тікұшақ.



-қарындаш.



















































































































Сабақтың ортасы

10 минут


Жаңылтпаштар

Тебіншек ат – шегіншек,
Шегіншек ат – тебіншек

Моншақты тақты оншақты,

Оншақты болды моншақты.

Шын еңбекшіл - өрмекші,
Өрмекші - шын өрнекші.

Шалабай шыли шалағай,

Шалағай шыли Шалабай,

Шақша басы шарадай,

Шаладай шала Шалабай

Шәугімдегі

Шай қайнады ма?

«Шай қайнады» деп

Шешем айқайлады ма?

Нақаш ағасы- нағашысы,

Нағаш- Нақаш нағашысының

Нағашысы.


Дыбыстық талдау бойынша жұмыс

«Тікұшақ» сөзіне дыбыстық талдау жаса.

-«тікұшақ» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Бесінші қай дыбыс?

-Алтыншы қай дыбыс?

-Жетінші қай дыбыс?

-«тікұшақ» сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?




Логопед нұсқаулығымен жаңылтпаштарды қайталау.















-т; (нақты айту)

-і; (созу, әндету)

-к; (нақты айту)

-ұ; (созу, әндету)

-ш; (нақты айту)

-а; (созу, әндету)

-қ; (нақты айту)

-үш дауысты дыбыс бар.

-төрт дауыссыз дыбыс бар.

-үш буыннан тұрады.





























Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта біз қандай тапсырмалар орындадық?


-бүгінгі сабақта біз жұмбақтар шешіп, жаңылтпаштар қайталадық.





Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-жұмбақ, жаңылтпаштарды үйде қайталау.














Дайындаған: А.Аманова



























Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді__________

Сабақтың тақырыбы:«Ш» дыбысын байланыстырып сөйлеу тілінде машықтандыру. Спорттық ойындар.

Кезеңі:

Машықтандыру кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш» дыбысын байланыстырып сөйлеу тілінде машықтандыру. Спорттық ойындар.

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш» дыбысын байланыстырып сөйлеу тілінде жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

  • «Спорттық ойындар» лексикалық тақырып бойынша сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин












Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу.

Шаттық шеңбері

Оқушыларды шеңберге тұрғызып, бір-біріне бүгінгі сабаққа сәттілік тілеп, жылы лебіздерін білдіреді.

Бой сергіту жаттығулары.

-Қолға, аяққа арналған жаттығуларды білесіңдер ме? - жүру жаттығулары: -денені түзу ұстап, басты көтере белді түзу ұстап жүру;

-жүгіру жаттығулары: еркін демалып, бірқалыпты жүгіру, тек сол иықпен қарап алға жүгіру, әрбір жаттығуды талапқа сай әдемілеп орындау;

-қозғалыстағы жаттығулар: денені түзу ұстап, қолды иықтың деңгейінде ұстау;

Осындайкүймен сабағымызды бастайық!


Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.







-Балалар, бүгінгі жаңа сабақтың тақырыбы: «Спорттық ойындар»

-Сендер, қандай спорттық ойындарды білесіңдер?

-Балалар, біздің деніміз сау, мықты азамат болып қалыптасуымыз үшін салауатты өмір салтын ұстануымыз міндетті. Ол үшін біз күнделікті таңертең ұйқыдан тұрғанда жаттығу жасап, спортпен шұғылдануымыз керек.

«Қағып ал» ойыны

Шарты: оқушылар шеңбер жасап, «ш» дыбысы бар сөздерді айтып, допты бір-біріне лақтырып, қа,ып алу керек.


Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.

-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.



- Оқушылар өз жауаптарын айтады. Орындай алатын жаттығуларын көрсете алады.













-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

ұмбақ, жаңылтпаштарды үйде қайталау.



-футбол, шайба, шахмат, қазақша күрес.







































Логопед нұсқаулығымен артикуляциялық жаттығуды орындау.







































































































Сабақтың ортасы

10 минут


«Ш» дыбысын байланыстырып сөйлеу тілінде машықтандыру

Шайбалы хоккей

Шайбалы хоккей- шайбамен мұз үстінде ойналатын командалық спорт ойыны. Шайбалы хоккейдің отаны- Канада. Канаданың табиғат жағдайы қазіргі хоккейдің дамуына үлкен әсер етті. Шайбалы хоккей командасы 17-20 адамнан құралады, бірақ бір мезгілде әр командадан 6 адам ойнайды, ойыншы ауыстыруға шектеу жоқ.



Шарты: мәтіндерді әр түрлі қалыппен оқу.

Сөзді созып бірқалыппен айту

Скругленный прямоугольник 1

созып бірқалыппен айту









Сөзді созып бірқалыппен айту





Скругленный прямоугольник 2

Рисунок 6



Сөзді буынға бөліп айту













Сөзді созып бірқалыппен айту









Сөзді созып бірқалыппен айту


Сөзді буынға бөліп айту







ССкругленный прямоугольник 3

у









Сөзді созып бірқалыппен айту


өзді бірқалыпта бөлмей айту





«Күшік»

Қаныш кішкентай күшік сатып алды. Қаныш күшікке ағаштан үйшік жасады. Үйшіктің ішіне шөп төседі. Қаныш шанамен сырғанағанды күшігі шәуілдеп қасынан қалмайды.

Дыбыстық талдау

Дыбыстық талдау бойынша жұмыс

«Шайба» сөзіне дыбыстық талдау жаса.

-«Шайба» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Бесінші қай дыбыс?

-«Шайба» сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?












Мәтіндерді әр түрлі қалыппен оқу.























Мәтінді оқу.










-ш; (нақты айту)

-а; (созу, әндету)

-й; (нақты айту)

-б; (нақты айту)

-а; (созу, әндету)

-екі дауысты дыбыс бар.

-үш дауыссыз дыбыс бар.

-екі буыннан тұрады.

















Сөзді созып бірқалыппен айту

Скругленный прямоугольник 4

созып бірқалыппен айту









Сөзді созып бірқалыппен айту




ССкругленный прямоугольник 5

Рисунок 7



Сөзді буынға бөліп айту













Сөзді созып бірқалыппен айту









Сөзді созып бірқалыппен айту


өзді буынға бөліп айту




Сөзді бірқалыпта бөлмей айту

Скругленный прямоугольник 6

у









Сөзді созып бірқалыппен айту


















Сабақтың соңы

- Балалар, қандай спорттық ойындарды білесіңдер?


-шахмат, футбол, шайбалы хоккей, тоғызқұмалақ т.б.



Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-Спорттықойын суреттерін боя.









Дайындаған: А.Аманова























Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді____________

Сабақтың тақырыбы:«Ш-С» дыбыстарын дыбыста ажырату

Кезеңі:

Ажырату кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш-С» дыбыстарын дыбыста ажырату

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш-С» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш-С» дыбыстарын дыбыста дұрыс айтып жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

  • Сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин












Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу.

Шаттық шеңбері

« Армысың ба, нұрлы күн!

Армысың ба, Жер Ана!

Аман- есен болайық!

Бейбітшілік қалайық!»


Осындай көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.





Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.

-Балалар, бүгінгі сабақта біз «с-ш» дыбыстарын аыратуды үйренеміз.

«Ш-С» дыбыстарының артикуляциялық профилі

-Балалар, «ш» дыбысын айтқанда қолға жылы ауа сезіледі. Ал «с» дыбысын айтқанда қолға салқын ауа сезіледі.

«Ш-С» дыбыстарын дыбыста ажырату

«Дыбыстық жолдар» ойыны

«Ш-С» дыбыстарын таңбалармен белгілеу

«Ш» дыбысы мен әріпі

Сипаттамасы:ш дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.

«С» дыбысы мен әріпі

Сипаттамасы:с дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. С әріпі көк текшемен белгіленеді. С әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.


-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.





-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-Спорттық ойын суреттерін бояу.








































Логопед нұсқаулығымен артикуляциялық жаттығуды орындау.







































«Ш-С» дыбыстық жолдарын оқу.


































































































































Сабақтың ортасы

10 минут


Дәптермен жұмыс.

«Ш-С» әріптерінің жазба түрін таңбалау

Фонематикалық қабылдауын дамытуға арналған жаттығулар

«Жалауша» ойыны

Шарты:баланың қолына қызыл және жасыл түсті жалауға береміз. Сөздерден «ш» дыбысын естісе қызыл жалаушаны, «с» дыбысын естісе жасыл жалаушаны көтеру.


Дыбыстық талдау бойынша жұмыс

«Шырын» сөзіне дыбыстық талдау жаса.

-«Шырын» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Бесінші қай дыбыс?

-«Шырын» сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?



Логопед нұсқаулығы бойынша «ш-с» әріптерінің жазба түрін таңбалап үйрену.






«Ш» дыбысы бар сөздер: ағаш, шар, шие, күзетші, моншақ, шабдалы, шырын.

«С» дыбысы бар сөздер: қасқыр, құс, апельсин, сабын.









-ш; (нақты айту)

-ы; (созу, әндету)

-р; (нақты айту)

-ы; (созу, әндету)

-н; (нақты айту)

-екі дауысты дыбыс бар.

-үш дауыссыз дыбыс бар.

-екі буыннан тұрады.

























Сабақтың соңы

- Балалар, «ш-с» дыбыстарын айтқанда қандай айырмашылықтар бар?


-«ш» дыбысын айтқанда ерін алға шығыңқы болады. Қолға жылы ауа сезіледі. Ал «с» дыбысын айтқанда ерін жымияды, қолға салқын ауа сезіледі.



Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.










Дайындаған: А.Аманова























Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді____________

Сабақтың тақырыбы:«Ш-С» дыбыстарын буында ажырату

Кезеңі:

Ажырату кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны: 1

Қатыспағандар саны: 0

Сабақтың тақырыбы:

«Ш-С» дыбыстарын буында ажырату

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш-С» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш-С» дыбыстарын буында дұрыс айтып жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

  • Сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті



Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин












Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу.

Шаттық шеңбері

««5» болсын алар бағамыз,

Білімнен бақыт табамыз.

Өнер білім көп оқып,

Өсе берсін санамыз»

-Осындай көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.


Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.


Тыныс алу жаттығуы



-Балалар, бүгінгі сабақта біз «с-ш» дыбыстарын буында ажыратуды үйренеміз.

«Ш-С» дыбыстарының артикуляциялық профилі

-Балалар, «ш» дыбысын айтқанда қолға жылы ауа сезіледі. Ал «с» дыбысын айтқанда қолға салқын ауа сезіледі.

«Ш-С» дыбыстарын таңбалармен белгілеу

«Ш» дыбысы мен әріпі

Сипаттамасы:ш дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.

«С» дыбысы мен әріпі

Сипаттамасы:с дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. С әріпі көк текшемен белгіленеді. С әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.


Дәптермен жұмыс.

«Ш-С» әріптерінің жазба түрін таңбалау


Дауыс күшін жаттықтыру

«Ш-С» дыбыстарын буында ажырату

Ша-са шо- со шу-су шы-сы

Шә-сә шө-сө шұ-сұ ші-сі

Аш-ас ос-ош уш-ус ыш-ыс

Әш-әс өс-өш үс-үш іш-іс

Ша-са-ша шо-со-шо

Ыш-ыс-ыш уш-ус-уш

Ұш-ұс-ұш ош-ос-ош

Әш-әс-әш іш-іс-іш

Үш-үс-үш өш-өс-өш

Аша-аса оша-оса

Уша-уса ыша-ыса

Үша- үса ұша- ұса

Өша- өса еша- еса

Ыша- ыса іша- іса

Ашо- асоашу- асу

-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.





-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.













































Логопед нұсқаулығымен артикуляциялық жаттығуды орындау.










































































Логопед нұсқаулығы бойынша «ш-с» әріптерінің жазба түрін таңбалап үйрену.











Логопед нұсқаулығымен «ш-с» дыбыстарын буында ажыратуға арналған буындарды оқу.























































































































Сабақтың ортасы

10 минут


Фонематикалық қабылдауын және жалпы моторикасын дамытуға арналған жаттығулар

«Аю мен қоян» ойыны

Шарты:логопед «ш» дыбысы бар буын айтқанда аю сияқты жүру. Ал «с» дыбысы бар буынды айтқанда қоян сияқты секіру қажет.

Сөздер: ша, са, шо, со, аша, аса, асу, ашо, штағ сто, шту, ста т.б.

Дыбыстық талдау бойынша жұмыс

«Сыншы» сөзіне дыбыстық талдау жаса.

-«Сыншы» сөзінде бірінші қай дыбыс естіледі?

-Екінші қай дыбыс?

-Үшінші қай дыбыс?

-Төртінші қай дыбыс?

-Бесінші қай дыбыс?

-«Сыншы» сөзінде қанша дауысты дыбыс бар? Оларды ата.

-Қанша дауыссыз дыбыс бар, оларды ата?

-Осы сөзді қанша буынға бөлуге болады?















-с; (нақты айту)

-ы; (созу, әндету)

-н; (нақты айту)

-ш; (нақты айту)

-ы; (созу, әндету)

-екі дауысты дыбыс бар.

-үш дауыссыз дыбыс бар.

-екі буыннан тұрады.





















Сабақтың соңы

- Балалар, «ш-с» дыбыстарын айтқанда қандай айырмашылықтар бар?


-«ш» дыбысын айтқанда ерін алға шығыңқы болады. Қолға жылы ауа сезіледі. Ал «с» дыбысын айтқанда ерін жымияды, қолға салқын ауа сезіледі.



Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Құсшы» сөзіне дыбыстық талдау жасау.








Дайындаған: А.Аманова








«Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді__________

Сабақтың тақырыбы:«Ш-С» дыбыстарын ұқсас сөздерде ажырату

Кезеңі:

Ажырату кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А.Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш-С» дыбыстарын сөздерде ажырату

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш-С» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш-С» дыбыстарын ұқсас сөздерде дұрыс айтып жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

  • Сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті


Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин














Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу.

Шаттық шеңбері

Бақыт деген-

Осы шаттық шеңбері.

Қол ұстасып

Тұрайықшы, кел бері.

-Осындай көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.









-Балалар, бүгінгі сабақта «с-ш» дыбыстарын сөзде ажыратып үйренеміз.

Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.

«Ш-С» дыбыстарының артикуляциялық профилі

-Балалар, «ш» дыбысын айтқанда қолға жылы ауа сезіледі. Ал «с» дыбысын айтқанда қолға салқын ауа сезіледі.

«Ш-С» дыбыстарын таңбалармен белгілеу

«Ш» дыбысы мен әріпі

Сипаттамасы:ш дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.

«С» дыбысы мен әріпі

Сипаттамасы:с дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. С әріпі көк текшемен белгіленеді. С әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.

«Ш-С» дыбыстарын ұқсас сөзде ажырату

Шаң-сан шоқ-соқ шана- сана

маша- маса шама-сама баш- бас

таш- тас маш-мас қаш- қас

ешкі- ескі пеш- пес кіші-кісі

піш- піс тегеш- тегіс

-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.





-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш-С» дыбыстарын әріппен таңбалап жазу.



































Логопед нұсқаулығымен артикуляциялық жаттығуды орындау.

















































Логопед нұсқаулығы бойынша тапсырманы орындау.




Шанышқы,  шатыр, шағала, жастық, шұжық, жусан, асқабақ, сауысқан, сызғыш, қапшық, сырнай , бағдаршам.



















































































































Сабақтың ортасы

10 минут


«Жоғалған дыбысты тап» ойыны

.аны…қы           …..атыр        …..ағала          жа…тық

..ұжық                жу….ан       а…қабақ          …ауы…қан

.ызғы….             қап…ық        …ырнай         бағдар…ам


Логикалық ойлауын дамыту

«Төртінші артық затты ата» ойыны

Шарты:берілген суреттерден артық затты атап, себебін түсіндіру.

«Сәйкестендір» ойыны

Шарты: шарларды түстерімен сәйкестендіру.

Шанышқы, шатыр, шағала, жастық, шұжық, жусан, асқабақ, сауысқан, сызғыш, қапшық, сырнай, бағдаршам.































Сабақтың соңы

- Балалар, «ш-с» дыбыстарын айтқанда қандай айырмашылықтар бар?


-«ш» дыбысын айтқанда ерін алға шығыңқы болады. Қолға жылы ауа сезіледі. Ал «с» дыбысын айтқанда ерін жымияды, қолға салқын ауа сезіледі.



Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш-С» дыбыстарынан келетін сөздерді оқу.

«Ш-С» дыбыстарын әріппен таңбалап жазу.






Дайындаған: А.Аманова





Т.Әубәкіров атындағы №43 жалпы орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі


Тексерілді ____________

Сабақтың тақырыбы:«Ш-С» дыбыстарын сөйлемде ажырату

Кезеңі:

Ажырату кезеңі

Логопедтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда):

А,Аманова

Күні:


Сынып/топ:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Ш-С» дыбыстарын сөйлемде ажырату

Сабақтың мақсаты:

  • «Ш-С» дыбысының артикуляциясын бекіту;

  • «Ш-С» дыбыстарын сөйлемде дұрыс айтып жаттықтыру;

  • Дыбыстық-буындық талдау мен жинақтау дағдыларын дамыту;

  • Сөздік қорын молайту;


      Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыт


Логопедтің әрекеті


Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Кіріспе кезеңі

5 мин














Сабақтың басы 20 минут













Сәлемдесу.

Шаттық шеңбері

Бақыт деген-

Осы шаттық шеңбері.

Қол ұстасып

Тұрайықшы, кел бері.

-Осындай көңіл- күймен сабағымызды бастайық!

Логопед: - өткен сабақта үйге қандай тапсырма берілді?

Оқушылардан үй тапсырмасын сұрау және тексеру.



Артикуляциялық жаттығулар

-Кәнекі, біз тілімізді жаттықтырып алайық.

«Түтікше» жаттығуы.

Орындалуы: пілдің тұмсығы секілді ерінді алға созып. 2-3 секунд ұстап тұру.

«Күрек» жаттығуы

Орындалуы: езу тартып күліп, тілдің жалпақ ұшын төменгі ерінге салып қою.

«Қамыр» жаттығуы

Орындалуы: Ауыз сәл ашық, тілді бос қылып, алдыңғы ерінге салып, «пя-пя-пя» дыбыстарын айтып, тілді соғу. Тілді дірілдетпей бос қылып, осы қалыпта 1-5 секунд ұстау.

«Тәтті тосап» жаттығуы

Орындалуы: ауызды сәл ашып, жалпақ тілдің алдыңғы шетімен жоғарғы ерінді жоғарыдан төменге қарай жалау.

«Кесе» жаттығуы

Орындалуы: ауызды кең ашып, тілді жалпақ етіп¸тілдің алдыңғы шеті мен бүйірлерін көтеріп, «кесе» жасау. Тілдің шеттері төмен түспей, жоғары көтерілген қалыпта тұруын қадағалау.

«Саңырауқұлақ» жаттығуы

Орындалуы: жымию, тістерді көрсету, ауызды сәл ашып, жалпақ тілді таңдайға жапсырып, ауызды ашу (тіл- саңырауқұлақтың басы, ал тілдің сіңірі- саңырауқұлақтың аяғы болады).

«Гармон» жаттығуы

Орындалуы: жымию, ауызды сәл ашып, тілді таңдацға жапсырып, тілді төмен түсірмей ауызды ашып жабу. Ерін жымиған қалыпта. Жаттығуды қайталағандаауызды кеңірек ашып, тілді жоғарыда ұзақ уақыт ұстауға тырысу керек.

«Ш-С» дыбыстарының артикуляциялық профилі

-Балалар, «ш» дыбысын айтқанда қолға жылы ауа сезіледі. Ал «с» дыбысын айтқанда қолға салқын ауа сезіледі.

«Ш-С» дыбыстарын таңбалармен белгілеу

«Ш» дыбысы мен әріпі

Сипаттамасы:ш дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. Ш әріпі көк текшемен белгіленеді. Ш әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.

«С» дыбысы мен әріпі

Сипаттамасы:с дыбысы дауыссыз дыбыс. Ол созылтып, әндетіп айтылмайды. С әріпі көк текшемен белгіленеді. С әріпі сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі.

«Дыбыстық жолдар» ойыны


«Ш-С» дыбыстарын сөйлемде ажырату

Шарты: сөйлемді әртүрлі ырғақта оқу.

Санжар шаңғы тепті.

Бақта сары шұбар шабдалы пісті.

Қаламқас бесікті ашты.

Қарлығаш ұясынан ұшты.

Тышқан мысықтан қашты.

Сапар шанамен сырғанады.

Сәкен досымен қоштасты.

Самара қаламұшпен сызды.

Шалқар қоқысты шығарды.

Пошташы Сапарға хат әкелді.

Шұғыла сандықтан шәлі алды.

Апасы Шынарға сиыр сауғызды.

Шәкен скрипкада жақсы ойнайды.

Айсұлу қуыршақтың шашын тарады.

Сұлушаш атасына салқын су берді.


Сөзді созып бірқалыппен айту

Скругленный прямоугольник 7

созып бірқалыппен айту









Сөзді созып бірқалыппен айту





Скругленный прямоугольник 8

Рисунок 8



Сөзді буынға бөліп айту













Сөзді созып бірқалыппен айту









Сөзді созып бірқалыппен айту


Сөзді буынға бөліп айту







ССкругленный прямоугольник 9

у









Сөзді созып бірқалыппен айту


өзді бірқалыпта бөлмей айту





-Сәлемдеседі,назарын сабаққа аудару.






-Өткен сабақта үйге артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.






























Логопед нұсқаулығымен артикуляциялық жаттығуды орындау.













































































«Ш-С» дыбыстарын буында оқу







Мәтіндегі «Ш-С» дыбыстарын сөйлемде ажыратып,оқу.













































































































Сөзді созып бірқалыппен айту

Скругленный прямоугольник 10

созып бірқалыппен айту









Сөзді созып бірқалыппен айту





ССкругленный прямоугольник 11

Рисунок 10



Сөзді буынға бөліп айту













Сөзді созып бірқалыппен айту









Сөзді созып бірқалыппен айту


өзді буынға бөліп оқу


айту



Сөзді бірқалыпта бөлмей айту

Скругленный прямоугольник 12

у









Сөзді созып бірқалыппен айту




Сабақтың ортасы

10 минут


Логикалық ойлауын дамыту



Логопед нұсқаулығымен логикалық тапсырмаларды орындау.













Сабақтың соңы

- Балалар, «ш-с» дыбыстарын айтқанда қандай айырмашылықтар бар?




Үйге тапсырма

-Артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын қайталау.

-«Ш-С» дыбыстарынан келетін сөздерді оқу.









Дайындаған: А.Аманова























Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Осы аптаның ең үздік материалдары
Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары
Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
тақырыптармен дайындаймыз
Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз
Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады
Толығырақ