ҚысқамерзімдіКүні:

Мұғалімніңаты-жөні:

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтақырыбы

«Орташа салыстырмалы атомдық массаны есептеу» тақырыбына есептер шығару

Осысабақтақолжеткізілетіноқумақсаттары

Изотоптар қоспасындағы химиялық элементтің салыстырмалы атомдық массасын есептеу

Бағалау

критерийлері

- изотоптардың табиғатта таралған үлесі арқылы элементтің салыстырмалы атомдық массасын есептей алады;

- салыстырмалы атомдық массасы арқылы изотоптардың табиғатта таралуын анықтай алады;

Тілдікмақсаттар

Оқушыларорындайалады:

тақырыптызерттейотырыпжәнеалынғанмәліметтерденөздерініңқалауларыбойыншасапалыауызша презентация жасау;

Пәнге қатысты лексика мен терминология

деңгей, деңгейше, орбиталь, айналу, квант саны, изотоптар, (радиоактивті) ыдырау, (масс-) спектрометр, (масс-) спектр, (электрондық) конфигурация, иондану, экрандау

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер

X -ті yyyy-та ашқаннан кейін, Z… тұжырымдамасы

Z атом ядросы … тұрадыдепболжады

Бұл теория … ашуғакөмектесті (анықталған факт)

Құндылықтарды

дарыту

Қазақстанда ғылыми прогресс жасай алатын жас ұрпақ тәрбиелеу

Жаһандықазаматтықтытәрбиелеу

Сабақ барысында білім құндылықтары:

• Құрмет

• Ынтымақтастық

• Өмір бойы білім алу

көрсетілім жасау, жеке және сыныппен бірлесіп жұмыс жасату арқылы, олардың жеке тұлға болып қалыптасуына ықпал ету.

АҚТ қолдану

дағдылары

Сабақ презентациясы, атом құрамы, құрылысы изотоптар

Өмірмен байланыс

Радиация, изотоптардың табиғатта таралуы және оның қоршаған ортаға әсері.

Пәнаралық

байланыстар

Физика (атом құрылысы, изотоптар, радиоактивтілік)

Математика – салыстырмалы атомдық массаны есептеу

Бастапқы білім

«атом құрылысы», «изотоп»

Сабақбарысы

Сабақтыңжоспарланғанкезеңдері

Сабақтағыжоспарланғаніс-әрекет

Ресурстар

Сабақтыңбасы

0-5мин

Ұйымдастыру сәті. Сәлемдесу.Жағымды атмосферақұру.

- Сабақтың тақырыбын, оқу мақсаттарын және бағалау критерийлерін анықтау.

Бағалау критерийлері:

изотоптардың табиғатта таралған үлесі арқылы элементтің салыстырмалы атомдық массасын есептей алады;

- салыстырмалы атомдық массасы арқылы изотоптардың табиғатта таралуын анықтай алады;

Сабақтың ортасы

6-10 мин

11-15 мин

16-18 мин

19-25 мин

26-30 мин

31-35 мин

Сабақтың стартері негізінде «изотоптар» тақырыбында бейнематериалдар беріледі. Изотоптардың атаулары мен химиялық таңбалары . Сутек изотоптары.

көрсетілген видеоның негізінде сұрақтар беріледі?

1. Изотоптар дегеніміз не?

2. Неге элементтердің атомдық массалары бүтін сандармен өрнектелмейді? Мысалдар келтіре отырып түсіндіріңіздер.

3. Сутегінің қандай изотоптары бар?

4. Табиғатта кездесетін изотоптарға мысал келтіріңіз.

5.Элементтердің салыстырмалы атомдық массасының мәні қайда көрсетілген?

6.Салыстырмалы атомдық масса қандай шама?

7.Реттік нөмірлері 12, 24,13 тең элементтердің салыстырмалы атомдық массалары нешеге тең және олар қалай аталады?

8. Химиялықэлементтің изотоптар қоспасындағысалыстырмалы атомдық массаларын қалай есептеуге болады?

Дескриптор Білім алушы

- атомдық массаны өлшеу шамасын айтады

- периодтық кестеден элементтердің с.а.м тауып, бүтін санға дейін дөңгелектейді

- периодтық жүйеден с.а.м берілген элементтерді табады

- изотоп туралы анықтаманы тұжырымдайды

- с.а.м анықтамасын айтады

- массаның атомдық бірлігі не екенін айтады

- сутегінің изотоптарына мысал келтіреді

- табиғатта кездесетін изотоптарға мысал келтіреді

- элементтердің с.а.м мәні шамасын анықтайды

- с.а.массаның шамасын айтады

(G-W) Оқушылар изотоптың мөлшерін білу атомның негізгі бөлшектері туралы ақпарат алу үшін пайдалануға болатындығын талқылау.

Масс-спектр дегеніміз не? Масс – спектрометрде анықталған изотоптар көрсеткіштермен салыстырмалы атомдық массаны есептеу (слайд бойынша мысалдар мен тапсырмалар келтіріледі)
(I) Оқушылар салыстырмалы атомдық және молекулалық және молярлық массаны есептейді және элементтердің атомдық массасы мен изотоптар арасындағы байланысты анықтауды еске түсіреді.

Оқушыларға ақпараттық парақтарды таратамын. Мәліметпен танысып болғаннан кейін оқушылармен бірге табиғатта таралған элементтердің үлесі арқылы, олардың салыстырмалы атомдық массасын есептеуді және оған кері есепті тақтаға шығарамын.

Сынып жұмысы:

1. Табиғатта уранның үш изотопы кездеседі: ²³⁴U, (үлесі 0,0055 %), ²³⁵U (0,7200 %), ²³⁸U (99,2745 %). Уранның салыстырмалы атомдық массасын есептеңіз.

2. Табиғатта азоттың екі тұрақты изотобы кездеседі: ¹⁴N және¹⁵N. Азоттың салыстырмалы атомдық массасы 14,00643 екенін ескеріп, әрбір изотоптың табиғаттағы үлесін анықтаңыздар.

Топтық жұмыстар

1. Табиғатта ⁶³Cu (72,7%) және ⁶⁵Cu (27,3%) изотоптар қоспасы кездесетін мыс атомының орташа салыстырмалы атомдық массасын есептеңіз. Неліктен орташа салыстырмалы атомдық масса бөлшек сан болады?

Бағалау критерийлері:

• Мыс атомының орташа салыстырмалы атомдық массасын есептейді;

• Неліктен бөлшек сан болатынын түсіндіреді.

2. Табиғи магний ²⁴Mg, ²⁵Mg, ²⁶Mg изотоптарынан тұрады. Магнийдің атомының изотоптарының нуклондары мен нуклидтерін анықтаңыз және салыстырмалы атомдық массасын есептеңіз. Магний атомының салыстырмалы атомдық массасы қанша?

Бағалау критерийлері:

• Магнийдің атомының изотоптарының нуклондары мен нуклидтерін анықтайды, салыстырмалы атомдық массасын есептейді;

• Магний атомының салыстырмалы атомдық массасын есептейді?

3. Табиғатта бор элементініңекітүрлі изотопы ¹¹В 80% және¹⁰В 20%кездеседі. Бордыңсалыстырмалыатомдықмассасынесептеңіз. Неліктен орташа салыстырмалы атомдық масса бөлшек сан болады?

Бағалау критерийлері:

• Бор атомының орташа салыстырмалы атомдық массасын есептейді;

• Неліктен бөлшек сан болатынын түсіндіреді.

Бағалау: Қол шапалақтау арқылы

Жеке тапсырма:

Оттек изотоптары үшін массалық сандарын анықта.

₈O (8 нейтроны бар оттек изотопы).

₈O (9 нейтроны бар оттек изотопы).

₈O (10 нейтроны бар оттек изотопы).

Қорытынды: бір элемент атомының массасы екінші бір элементтің массасынан айырмашылығы бар.

Оқушыларға өздеріне қорытынды жасатуға болады

Изотоп – атомның массалық саны бірдей элементтің нуклидтерінің жиынтығы деген қорытынды жасайды .

https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/7-synyp/atom-quramy-men-qurylysy-izotoptar

Сабақтың соңы

36-45 мин

Рефлексия.«Бес саусақ» тәсілі

Оқушылар параққа алақандарын қойып, оны жиегімен қаламмен айналдырып өтеді. Осыдан соң олар сабақ туралы мына

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

ЖИ арқылы жасау

Бөлісу

1 - айлық

Материал тарифі

-96% жеңілдік

00

05

00

ҚМЖ

Ашық сабақ

Тәрбие сағаты

Презентация

БЖБ, ТЖБ тесттер

Көрнекіліктер

Балабақшаға арнарлған құжаттар

Мақала, Эссе

Дидактикалық ойындар

және тағы басқа 400 000 материал

Барлық 400 000 материалдарды шексіз
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз

1 990 ₸ 49 000₸

1 айға қосылу

Таңдау

Материалға шағымдану

Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз

Жариялаған:

Жайлаубаева Раушан Газизовна

15 Мамыр 2022

456

Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз

Шағымды қалдыру

сабақ жоспар

Тақырып бойынша 11 материал табылды

сабақ жоспар

Материал туралы қысқаша түсінік

ввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввв

Материалды жүктеу

Материалдың қысқаша нұсқасы

ҚысқамерзімдіКүні:		Мұғалімніңаты-жөні:
Сынып: 10		Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтақырыбы	«Орташа салыстырмалы атомдық массаны есептеу» тақырыбына есептер шығару
Осысабақтақолжеткізілетіноқумақсаттары	Изотоптар қоспасындағы химиялық элементтің салыстырмалы атомдық массасын есептеу
Бағалау критерийлері	- изотоптардың табиғатта таралған үлесі арқылы элементтің салыстырмалы атомдық массасын есептей алады; - салыстырмалы атомдық массасы арқылы изотоптардың табиғатта таралуын анықтай алады;
Тілдікмақсаттар	Оқушыларорындайалады: тақырыптызерттейотырыпжәнеалынғанмәліметтерденөздерініңқалауларыбойыншасапалыауызша презентация жасау; Пәнге қатысты лексика мен терминология деңгей, деңгейше, орбиталь, айналу, квант саны, изотоптар, (радиоактивті) ыдырау, (масс-) спектрометр, (масс-) спектр, (электрондық) конфигурация, иондану, экрандау Казақша орысша ағылшынша Атом Атом Atom Элемент Элемент Element Изотоптар Изотопы Isotopes Салыстырмалы атомдық масса Относительная атомная масса Relative atomic mass Массалық атом бірлігі Атомная единица массы Atomic mass unit Протий Протий Рrotius Дейтерий Дейтерий Deuterium Тритий Тритий Tritium Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер X -ті yyyy-та ашқаннан кейін, Z… тұжырымдамасы Z атом ядросы … тұрадыдепболжады Бұл теория … ашуғакөмектесті (анықталған факт)
Құндылықтарды дарыту	Қазақстанда ғылыми прогресс жасай алатын жас ұрпақ тәрбиелеу
Жаһандықазаматтықтытәрбиелеу	Сабақ барысында білім құндылықтары: Құрмет Ынтымақтастық Өмір бойы білім алу көрсетілім жасау, жеке және сыныппен бірлесіп жұмыс жасату арқылы, олардың жеке тұлға болып қалыптасуына ықпал ету.
АҚТ қолдану дағдылары	Сабақ презентациясы, атом құрамы, құрылысы изотоптар
Өмірмен байланыс	Радиация, изотоптардың табиғатта таралуы және оның қоршаған ортаға әсері.
Пәнаралық байланыстар	Физика (атом құрылысы, изотоптар, радиоактивтілік) Математика – салыстырмалы атомдық массаны есептеу
Бастапқы білім	«атом құрылысы», «изотоп»
Сабақбарысы
Сабақтыңжоспарланғанкезеңдері	Сабақтағыжоспарланғаніс-әрекет				Ресурстар
Сабақтыңбасы 0-5мин	Ұйымдастыру сәті. Сәлемдесу.Жағымды атмосферақұру. - Сабақтың тақырыбын, оқу мақсаттарын және бағалау критерийлерін анықтау. Бағалау критерийлері: изотоптардың табиғатта таралған үлесі арқылы элементтің салыстырмалы атомдық массасын есептей алады; - салыстырмалы атомдық массасы арқылы изотоптардың табиғатта таралуын анықтай алады;
Сабақтың ортасы 6-10 мин 11-15 мин 16-18 мин 19-25 мин 26-30 мин 31-35 мин	Сабақтың стартері негізінде «изотоптар» тақырыбында бейнематериалдар беріледі. Изотоптардың атаулары мен химиялық таңбалары . Сутек изотоптары. көрсетілген видеоның негізінде сұрақтар беріледі? Изотоптар дегеніміз не? Неге элементтердің атомдық массалары бүтін сандармен өрнектелмейді? Мысалдар келтіре отырып түсіндіріңіздер. Сутегінің қандай изотоптары бар? Табиғатта кездесетін изотоптарға мысал келтіріңіз. 5.Элементтердің салыстырмалы атомдық массасының мәні қайда көрсетілген? 6.Салыстырмалы атомдық масса қандай шама? 7.Реттік нөмірлері 12, 24,13 тең элементтердің салыстырмалы атомдық массалары нешеге тең және олар қалай аталады? 8. Химиялықэлементтің изотоптар қоспасындағысалыстырмалы атомдық массаларын қалай есептеуге болады? Дескриптор Білім алушы - атомдық массаны өлшеу шамасын айтады - периодтық кестеден элементтердің с.а.м тауып, бүтін санға дейін дөңгелектейді - периодтық жүйеден с.а.м берілген элементтерді табады - изотоп туралы анықтаманы тұжырымдайды - с.а.м анықтамасын айтады - массаның атомдық бірлігі не екенін айтады - сутегінің изотоптарына мысал келтіреді - табиғатта кездесетін изотоптарға мысал келтіреді - элементтердің с.а.м мәні шамасын анықтайды - с.а.массаның шамасын айтады (G-W) Оқушылар изотоптың мөлшерін білу атомның негізгі бөлшектері туралы ақпарат алу үшін пайдалануға болатындығын талқылау. Масс-спектр дегеніміз не? Масс – спектрометрде анықталған изотоптар көрсеткіштермен салыстырмалы атомдық массаны есептеу (слайд бойынша мысалдар мен тапсырмалар келтіріледі) (I) Оқушылар салыстырмалы атомдық және молекулалық және молярлық массаны есептейді және элементтердің атомдық массасы мен изотоптар арасындағы байланысты анықтауды еске түсіреді. Оқушыларға ақпараттық парақтарды таратамын. Мәліметпен танысып болғаннан кейін оқушылармен бірге табиғатта таралған элементтердің үлесі арқылы, олардың салыстырмалы атомдық массасын есептеуді және оған кері есепті тақтаға шығарамын. Сынып жұмысы: 1. Табиғатта уранның үш изотопы кездеседі: 234U, (үлесі 0,0055 %), 235U (0,7200 %), 238U (99,2745 %). Уранның салыстырмалы атомдық массасын есептеңіз. 2. Табиғатта азоттың екі тұрақты изотобы кездеседі: 14N және15N. Азоттың салыстырмалы атомдық массасы 14,00643 екенін ескеріп, әрбір изотоптың табиғаттағы үлесін анықтаңыздар. Топтық жұмыстар Табиғатта 63Cu (72,7%) және 65Cu (27,3%) изотоптар қоспасы кездесетін мыс атомының орташа салыстырмалы атомдық массасын есептеңіз. Неліктен орташа салыстырмалы атомдық масса бөлшек сан болады? Бағалау критерийлері: Мыс атомының орташа салыстырмалы атомдық массасын есептейді; Неліктен бөлшек сан болатынын түсіндіреді. Табиғи магний 24Mg, 25Mg, 26Mg изотоптарынан тұрады. Магнийдің атомының изотоптарының нуклондары мен нуклидтерін анықтаңыз және салыстырмалы атомдық массасын есептеңіз. Магний атомының салыстырмалы атомдық массасы қанша? Бағалау критерийлері: Магнийдің атомының изотоптарының нуклондары мен нуклидтерін анықтайды, салыстырмалы атомдық массасын есептейді; Магний атомының салыстырмалы атомдық массасын есептейді? Табиғатта бор элементініңекітүрлі изотопы 11В 80% және10В 20%кездеседі. Бордыңсалыстырмалыатомдықмассасынесептеңіз. Неліктен орташа салыстырмалы атомдық масса бөлшек сан болады? Бағалау критерийлері: Бор атомының орташа салыстырмалы атомдық массасын есептейді; Неліктен бөлшек сан болатынын түсіндіреді. Бағалау: Қол шапалақтау арқылы Жеке тапсырма: Оттек изотоптары үшін массалық сандарын анықта. 8O (8 нейтроны бар оттек изотопы). 8O (9 нейтроны бар оттек изотопы). 8O (10 нейтроны бар оттек изотопы). Қорытынды: бір элемент атомының массасы екінші бір элементтің массасынан айырмашылығы бар. Оқушыларға өздеріне қорытынды жасатуға болады Изотоп – атомның массалық саны бірдей элементтің нуклидтерінің жиынтығы деген қорытынды жасайды .				https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/7-synyp/atom-quramy-men-qurylysy-izotoptar
Сабақтың соңы 36-45 мин	Рефлексия.«Бес саусақ» тәсілі Оқушылар параққа алақандарын қойып, оны жиегімен қаламмен айналдырып өтеді. Осыдан соң олар сабақ туралы мына Материалды жүктеу Жүктеу Сақтау Бөлісу ЖИ арқылы жасау Файл форматы: docx Химия Сабақ жоспары 10 сынып 15.05.2022 456 Жүктеу Сақтау ЖИ арқылы жасау Жариялаған: Жайлаубаева Раушан Газизовна Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз, шағым қалдыра аласыз Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз Іздеу Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Министірлікпен келісілген курстар тізімі Химия пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Тарих пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Биология пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Ағылшын тілі пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ География пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Информатика пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Мектепке дейінгі білім беру бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ «Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті» бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Дене шынықтыру пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Білім алушылардың білім сапасын арттыру мақсатында сабақта цифрлық технологияларды қолдану 80/108 сағат Толығырақ Инклюзивті білім беру жүйесінде ерекше білім беру қажеттілігі бар білім алушыға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бойынша педагогтердің кәсіби және пәндік құзыреттіліктерін дамыту 80/108 сағат Толығырақ