Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Мектеп:

9.3А 17 (VII), 16 (VI), 15 (VI), 14 (IV) - топ элементтері және олардың қосылыстар

Күні Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 9

Сабақтың тақырыбы

Хлор

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

9.2.1.9 –хлордың химиялық қасиеттері: металдармен,сутегімен,галогенидтермен реакциясы

Сабақтың мақсаттары

Хлордың жай және күрделі заттармен реакциясын сипаттау

Бағалау критерийлері

- хлордың күшті тотықтырғыш болатынын түсінеді

Хлордың жай заттармен а)металдармен(темір,мыс,натрий), б)бейметалдар (сутегі)реакция теңдеулерін құрастырады.

Тілдік мақсаттар

Пәнге қатысты лексика мен терминология

сублимация, галоген, физикалық/химиялық қасиеттері, хлор, бром, йод, молекулалар, реакциялар

Металл/металды, улы

Топ бойынша төменге қарай

Құндылықтарды дарыту

• Қазақстандық патриотизм және жауапкершілік Құрмет

• Ынтымақтастық

• Өмір бойы білім алу

Пән аралық байланыстар

Биология,физика

Дағдылары

Сын тұрғысынан ойлау

Бастапқы білім

Бөлшектер теориясы (6.4B)

Атом құрылысы (6.4C, 7.1A)

Зат күйінің өзгерісі (7.1C)

Химиялық реакциялар мысалдары (7.2C)

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

3 мин

Белсендіру.

Элементке сипаттама беріледі.Оқушылар қандай элемент туралы айтылғанын анықтап,сабақтың тақырыбын ашу керек.

Өте активті элемент, бос күйінде жанартау лавасында ғана, ал байланысқан түрінде тау жыныстарында, теңіз, мұхит, өзен суларында, өсімдік және жануарлар организмдерінде кездеседі. Байланыстағы көптеген минералдардың: галит, сильвин, сильвинит, карналлит, т.б. құрам бөлігі. Қалыпты жағдайда— сарғыш жасыл, ерекше өткір иісті газ, 

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтап,оқушылармен бірлесе бағалау критерийлерін анықтау

Жаңа сабақты түсіндіру (Жаңа сабақты меңгеру үшін жұмыс парағымен жұмыс жасайды.)

Оқушылар хлорға ПЖОБ сипаттама беріп,электрондық-құрылымдық формуласын жазады .

Талқылау:

Сабақтың ортасы

5 мин

- Сыртқы энергетикалық деңгейде хлорда қанша электрон бар?

- тотығу дәрежелері қандай?

- табиғатта қандай түрде болуы мүмкін?

Студенттер хлордың күшті тотықтырғыш зат екендігі туралы табиғатта қосылыстар ретінде табылған деген тұжырымға келді.

Оқушылар лабораторияда хлор өндірісін көрсететін бейнелерді көреді, ал хлормен жұмыс істеген кезде ТБ ережелері туралы ескертеді. Оқушылар жұмыс парағында көргендері бойынша жазады..

Хлор - химиялық белсенді зат, ең күшті тотықтырғыш.

1. Жай заттармен әрекеттесуі:

а) металлдармен.

Көптеген Ме хлорда жанады (Na, K, Li, Ca, Ba, Cu, Fe, Sn  және т.б.):

2К + Cl₂ = 2КCl 

2Fe + 3Cl₂ = 2FeCl₃;

2Au + 3Cl₂ = 2AuCl₃ – қыздырғанда

б) сутегімен :

H₂ + Cl₂ = 2HCl – жарықта

в)басқа бейметалдармен:

5Cl₂ + 2P = 2PCl₅

ЭТ бойынша хлор фтор,азот,оттектен кейін орналасқан , сондықтан көптеген бейметалдарды тотықтырады.

Күрделі заттармен :

а) сумен Cl₂ + H₂O = HCl + HClO

Хлорлылау қышқылы тұрақсыз болғандықтан, қараңғыда, суықта, жабық шыныда сақталады:

HCl - жарық  HCl +: O: атомдық оттегі

Хлор суындағы атомдық оттегінің болуы сулы ортада хлордың тотықтырғыш және ағартқыш әсерін түсіндіреді. Құрғақ хлор материалдарды ағартпайды.б) хлор бром мен йодты сутегі қосылыстарынан және тұздарынан ығыстыра алады:Cl₂⁰ + 2HBr^-12HCl ^-1+ Br₂⁰(P) Оқушылар жұппен зерттелген тақырып бойынша кестедегі бос орындарды толтырады.

https://www.youtube.com/watch?v=8-xilghJe2k&list=PLtQqrP6X6Mr3G5Zf_MA1M28BxKnSDPYrq

https://www.youtube.com/watch?v=Uns5vuDK6_E

презентация

Таратпа материал

Сабақтың соңы

Сабақты қорытындылау

Бағалау критерийлеріне оралып,бағдаршам бойынша оқушылардың қаншалықты жаңа сабақты меңгергендерін анықтайды.

Рефлексия.

Сіз мақсатыңызға жеттіңіз бе? Қандай қиындықтар туындады?

Келесі сабақта жұмысты жақсартатын бір әрекетті ұсыныңыз.