Сабақ:
|
10.1. Молекулалық биология және
биохимия
|
Мектеп: Железин №3 ЖББОМ КММ
|
Күні:
|
Мұғалімнің аты-жөні: Шойбекова
Айгуль Карсыбаевна
|
Сынып: 10
|
Қатысқандар саны:
12
|
Қатыспағандар саны:
0
|
Тақырып:
|
РНҚ молекуласының құрлысы мен
қызметі.Матрицалық РНҚ,Рибосомалық РНҚ , Тасмалдаушы
РНҚ.
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (
оқу бағдарламасына сілтеме)
|
10.4.1.10. РНҚ
типтерінің құрлысы мен қызметтерін ажырату.
|
Сабақ мақсаттары (әдістемелік құралдар,
ТОЖ)
|
Барлық оқушылар:
|
РНҚ типтерінің құрлысымен қызметтерін сипаттай
алады.
|
Оқушылардың басым
бөлігі:
|
РНҚ типтерінің құрлысымен қызметтерінің
ерекшеліктерін ажырата алады.
|
Кейбір оқушылар:
|
РНҚ мен ДНҚ-ның қызметтерінің айырмашылықтарын
талдай алады.
|
Бағалау критерийлері (әдістемелік құралдар,
ҚБ, ЖБ)
|
1.
РНҚ-ның құрлысын,құрлымын ,қызметін сипаттайды.
2.
РНҚ типтерінің құрлысымен қызметтерін ажыратады.
3.
ДНҚ мен РНҚ-ның айырмашылықтарын талдайды.
|
Тілдік мақсат (ОМЖ, ОЖ)
|
Оқушылар орындай алады
Тақырыпты оқып, РНҚ типтерін жіктейді. Шағын
топтарда мәтінмен жұмыс жасайды, пікірлерімен бөліседі, тыңдайды,
терминдерді жазады, тапсырманы орандайды, диологқа
түседі.
|
Пәнге қатысты лексика мен
терминология:
Қазақша
|
Орысша
|
Ағылшынша
|
Рибонуклеин
қышқылы
|
Рибонуклеиновая
кислота
|
Ribonucleic
acid
|
Нәруыз
синтезі
|
Синтез
белка
|
Protein
synthesis
|
Ақпараттық
РНҚ
|
Информационная
РНК
|
Information
RNA
|
Тасмалдаушы
РНҚ
|
РНК-носитель
|
Carrier
RNA
|
Рибосамалық
РНҚ
|
Рибосамальная
РНК
|
Ribosamal
RNA
|
Нуклиотид
|
Нуклеотид
|
nucleotide
|
Антикодон
|
Антикодон
|
Anticodon
|
|
Диалог құруға / жазылымға қажетті сөздер
топтамасы:
Биологиялық диктант.
.........-рибонуклеин қышқылы.РНҚ- ............
молекула.Оның тізбегі ДНҚ тізбектерінің бірі сияқты түзілген, бірақ
айырмашылығы-..... негіздің орнына ....... негіз,бес көміртектекті
қант дизоксирибозаның орныны рибоза болады.
/РНҚ, Т азотты, бір тізбекті, У азотты
/
|
Құндылықтарды дарыту
|
Істелген жұмысқа комуникативті дағдысын
қалыптастыру.
Шығармашылық тапсырмаларды және жазбаларды
рәсімдеуде тиянақтылыққа, өз бетімен жұмыс жасау, іздену
қабілеттерін арттыру.
«Мәнгілік Ел» жалпы ұлттық идеясының
бағыттары:
1.Жалпыға бірдей еңбек құндылығымен
баулу.
2.Инновациялық және индустриялды
даму.
|
Пәнаралық байланыстар
|
Химия
|
Тақырып бойынша алдыңғы
білім:
|
7.2.4.3 Белгілерді ажыратудағы гендердің
рөлі
9.4.1.2 ДНҚ молекуласының қос шиыршықты құрылымын
сипаттау
10.4.1.8 ДНҚ құрлымы мен қызметі арасындағы
байланысты орнату.
оқу
мақсатында РНҚ молекуласына түсінік
карастырылған.
|
Сабақ барысы
|
Сабақтың жоспарланған
кезеңдері
|
Сабақтағы жоспарланған жаттығулар
түрі
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы:
Мақсаты: Психологиялық ахуал
туғызу,жаппай оқуға тарту,өткен білімді толықтыру
шыңдау.
10
минут
|
Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылармен амандасу.
«Менің тұлғамның формуласы » тәсілі арқылы
оқушылар бір- бірлеріне жақсы қасиеттерін айтып шығады.
«Геометриялық фигуралар»әдісі арқылы топқа
бөліну
Жұмыс түрі:
(ж) «Кім
жылдам» әдісі
Алдыңғы сабаққа шолу жасау мақсатында
сұрақ-жауап түрінде өткізіледі.
1.Нуклеин қышқылының түрлері?
2.РНҚ- неше
тізбекті?
3. РНҚ нукиоттерін
атаңыз?
4 РНҚ қайда
болады?
5. РНҚ мен ДНҚ
айырмашылығын атаныз?
6. РНҚ не үшін
қажет?
7.РНҚ-ның жасушадағы
орны?
ҚБ: Мұғалімнің бағалауы:
мадақтау
Жаңа сабаққа шолу жасау үшін
интербелсенді тақтадан слайд презентация
көрсетіледі.
|
Биология 10 сынып Е.А.Очкур, Ж.Ж.
Курманғалиева.
М.А. Нуртаева Алматы
«Мектеп»2019
Интербелсенді тақтадан слайд
презентация
|
Сабақтың ортасы
Талдау жинақтау,
Мақсаты: Рибонуклеин қышқылықылының типтерін
ажыратып, жасушадағы орнын дәлелдеу.
20
минут
|
Бағалау
кртерийі:
Жұмыс
түрі: (Тж)
«Кластер
» әдісі
Тапсырма
: РНҚ-ның құрлысын,құрлымын сипаттау
Оқушылар топпен постер
қорғайды.
1-топ
РНҚ
молекуласының құрылысын сипаттайды
2-топ
РНҚ
молекуласының құрлымын зерттейді
3 топ
РНҚ
молекуласының қызметтерін зерделейді
Дескрипторлар
ҚБ; «Смайлик»
әдісі
Мұғалімнің кері
байланысы
Ауызша Түсінбеген
жерлерін сұрау
2. Бағалау
кртерийі:
(тж)
«Конверт-сұрақ» әдісі
Тапсырма: Рибонуклеин қышқылы
типтерінің құрлысымен қызметтері?
Хаттың ішінде РНҚ
типтерінің құрлысының суреттері және РНҚ типтерінің сипаттамасын
тауып сәйкестендіреді,қызметі туралы ақпараттарды кестеге
жазады
Дескрипторлар
ҚБ: «Екі жұлдыз, бір тілек» топтар өзара
кері байланыс беру арқылы
бағалайды:
Кері
байланыс:Мадақтау
3.
Бағалау кртерийі:
«Семантикалық карта»
әдісі
Жұмыс түрі:
(ж)
Тапсырма :
ДНҚ мен
РНҚ-ның негізгі ұқсастықтарымен айырмашылықтарын
талдайды
Оқулықты пайдалана отырып ДНҚ
мен РНҚ белгілерін салыстыра отырып бос орындарға тиісті ақпаратты
толықтырып жазып кестені
толықтырады.
РНҚ
|
Белгілері
|
ДНҚ
|
|
Көмірсу
типі
|
дизоксирибоза
|
Бір сутекті
байланыс
|
Молекулалар
құрылымы
|
|
|
Азотты
негіздер
|
|
Цитоплазмада ,ядрода, ішін ара ядро
шырындарында,рибосомаларда
|
Жасушалары тұрған
орны
|
|
|
Типтер
саны
|
1 типті
|
Мыңдаған негіздерге
дейін
|
Көлемі молекуладағы нукиотидтер
саны
|
|
|
Атқаратын
қызметтері
|
Тұқым қуалау ақпаратын сақтайды және көбею
кезінде оны еншілес жасушаларға
тасымалдайды
|
Жаңа сутектік. Байланыс есебінен пішінін
үйлесімін, өзгертуі мүмкін
|
Молекуладағы тұрақтылық
дәрежесі
|
|
|
Өздігінен көшірме
жасауы
|
ДНҚ молекуласының екі
еселенуі
|
Дескрипторлар
-
РНҚ- ның белгілерін
жазады;
-
ДНҚ-ның белгілерін
жазады;
-
ДНҚ
менРНҚ-ның
айырмашылықтарын талдайды.
ҚБ: Интербелсенді тақтада жауаптары
көрсетіледі.
«Бағдаршам» арқылы өзін-өзі
бағалау.
Жасыл түс-
барлығына дұрыс
орындағандар
Сары түс- 2-3 қате жібергендер
Қызыл түс- 4 қатеден көп жібергендер
Кері байланыс:
Мұқият болу, жіберген қателіктерін
түзету
|
Биология 10 сынып Е.А.Очкур, Ж.Ж.
Курманғалиева.
М.А. Нуртаева Алматы
«Мектеп»2019
Көкөністер
А3 форматты
қағаз
Түсті
қарандаштар
Интербелсенді тақтадан слайд
презентация
Интербелсенді тақта
«Бағдаршам» түстері
таратылады

|
Сабақтың соңы
(10 минут)
Бағалау: алдағы алған білімдері негізінде оқу
мақсатымызға жетіп қорытынды жасаймыз
|
Жұмыс түрі;
(тж)
«Синквейн» әдісі
арқылы сабақты
қорытындылайды.
РНҚ-тақырыбына синквейн
құрастыру
(шығармашылық
рефлексия)
5 жолдан
тұратын өлен жолын жазады.
1 -ші жол
– тақырып немесе мақсат
(бастауыш); 2-ші жол – тақырыпты сипаттау (сын есім 2
сөз); 3-ші жол – іс-әрекетті бейнелеу (етістік 3
сөз); 4-ші жол – пәнге деген қатынасты сөз
тіркесі; 5-ші жол – синоним, тақырыпты жалпылайты
немесе кеңейтетін
Р
ефлекция.
«
Рефлекстік нысана»
әдісі
Түсінікті болды.. Белсене
қатыстым...

Жаңа нәрсе
білдім....... Қызықты болды.....
Үй
тапсырмасы:
Окулықтағы 71 беттегі №2 талдау
тапсырмасы
|
< |