Тілдік
мақсат
|
Оқушылар: Алаш идеясының негізгі
ұстанымдарын талдайды (оқылым, жазылым), топта талқылайды (айтылым,
тыңдалым)
Негізгі ұғымдар мен
лексикология: Алаш қозғалысы, Алаш
партиясы, Алаш зиялылары, Алаш автономиясы, Алаш
орда
Талқылауға арналған
сұрақтар:
«Алаш» ұлттық идеясының
тұжырымдамалық негіздері неде? Бұл мәселе туралы саралап айта аласыздар
ма?
Диалогқа/жазылымға арналған
сөзтіркестері:
Алаш идеясының негізгі
ұстанымдары...; Алаш идеясының өзегі... деп ойлаймын
Жазылымға арналған
тапсырмалар:
«Алаш» қоғамдық ой және ұлттық идея»
графикалық органайзер
|
Басталуы
|
Ұйымдастыру
кезеңі
(Ұ) «Серпілген
сауал» әдісі
Алаш,Үш жүз,
Түркістан туралы
не білесіздер?
(М)
Сабақтың оқу мақсаты мен
критерийлерімен таныстыру
|
Стикерде
жапсырыл ған жазбалар бойынша
сұрақтарға жауап береді
сабақтың тақырыбына,
мақсатына қарап болжам жасайды
|
«Қосарымыз
бар»
|
Стикерлер
Слайд 2
|
Ортасы
|
(Жт) «Тұлғаны таны»
әдісі
Зиялыларды және олардың негізгі
қызметтерін атаңыз
(Т) «Ранжирлеу» әдісі –
дерекпен
жұмыс
Деректі тарихи ақпарат көзі ретінде
бағалаңыз:
-
Бұл дерек қарастырылған кезең туралы
қаншалықты маңызды ақпарат береді?
-
Бұл деректе қарастырылған мәселелер,
жорамалдар, идеялар мен құндылықтар жайлы ақпарат беретін өзге
деректер бар ма?
-
Өзіңіздің қорытындыңызды негіздейтін басқа
да дәйектер келтіре аласыз ба?
(Ж) Қалыптастырушы бағалауға арналған
тапсырма
Берілген деректерге сүйене отырып,
«Алаш» ұлттық идеясының туындауын «IDEA
формуласы» бойынша
талдаңыз
Тапсырма:
Берілген деректерге
сүйене отырып, «Алаш» ұлттық идеясының туындауын «IDEA формуласы»
бойынша талдаңыз 1-дерек.
«Алаш» сөзі шамамен
ІХ-Х ғасырлар арасында алғаш рет айтылады. Кейбір шежірелерде
қазақтардың ұраны немесе қазақ атауының орнына қолданылған
делінеді. Аңызда Қотан байдың үш ұлы Алашаны хан көтеріп, Үйсіні
–Ұлы Жүз, Болаты- Орта жүз, Алшыны –Кіші жүз болып еншілерін алып,
бөлінеді. Бұларға барып қосылған қазақ қауымы «Алаш мыңы» аталады.
Содан ел аузында «Атамыз- Алаш, атымыз –қазақ, үш жүздің ұрпағымыз»
деген сөз қалады. Жезқазған аймағындағы Жанғабыл өзенінің бойында
Алаша хан ордасының , ал Қаракеңгір өзенінің оң жағында оның
күмбезінің болуы аңызға дәлел. 2-дерек.
Хиуа тарихшысы Әбілғазы
Баһадур-хан Алаша ханның аңыздық билік ету дәуіріне келесі
сипаттама береді: «Алаша хан ұзақ уақыт бойы мемлекетті басқарды.
Нұх пайғамбардың заманынан бастап Алаша ханның дәуіріне дейін
Иафеттің барлық ұрпағы мұсылмандар болған; Алаша ханның кезінде ел
нығайды, халық байыды. … Алаша ханның екі егіз ұлы болды: үлкен ұлы
- Татар, кенже ұлы - Моңғол. Қартайған кезде Алаша хан өз
иеліктерін екі ұлына бөліп берді. Ағайындылар өз өмірін ауқатты
және бақытты шақта өткізіп, бір-біріне қиянат жасамады». Құрбанғали
Халид қазақтардың тарихи фольклор мәліметтеріне сүйеніп,
хабарлаған: «Алаш, Алаш болғанда, Алаша хан болғанда, Қазақ,
қалмақ, ноғайлар, Бәрі сонда бір болған». 3-дерек.
«Алаш» партиясы 1917 ж.
21–26 шілдеде Орынбор қаласында Жалпықазақтың съезінде құрылды [2;
999]. «Алаш
мұрасы» сериясын жарыққа
|
Таныстырылымдағы суреттегі тұлғалар туралы
түйіндеме жасайды. Деректермен танысып, төмендегі кестені
толтырады:
|
Алаш
партиясы
|
Үш
жүз
партиясы
|
Түркістан
одағы
|
Көтерілген
мәселелер
|
|
|
|
Идеяларындағы
ерекшеліктер
|
|
|
|
Тұлғаның сіңірген
еңбегі
|
|
|
|
Ой-пікірлерінің мықты
тұсы
|
|
|
|
Ой-пікірлерінің әлсіз
тұсы
|
|
|
|
Қорытынды ой
|
|
|
|
Дескрипторы:
-Алаш
идеясының тууына себеп болған тарихи оқиғаларды
анықтайды;
-Сол
оқиғаға дәлел келтіреді;
-Тарихи
оқиғаның Алаш идеясының тууына әсерін түсіндіреді;
-Алаш
идеясының тууының маңызын талдайды
|
«Мен саған, сен
маған»
«Аукцион»
әдісі
«Өзін-өзі бағалау»
|
Таныстырылым
«Тұлғаны таны»
Қосымша №1, №2, №3 деректер
«Қазақ» газеті,
1913 жыл,
«Қазақтың тарихы» мақаласы
1911 жылы, «Қазақ өкпесі»
мақаласы 1913 жыл, «3-июнь законы һәм қазақ»
мақаласы
ҚБ парағы
|