Пәні: математика
|
Сыныбы: 5
«В»
|
Уақыты: 13.09.2016
|
Мұғалімі: А.Маренова
|
Сабақтың
тақырыбы:
|
Натурал сандарды
қосу
|
Сабақтың
мақсаты:
|
Оқушыларға натурал
сандарды қосуды үйрету. Қосылғыштар және қосындының мәні
ұғымдарымен таныстыру. Қосудың ауыстырымдылық қасиеті мен
терімділік қасиетін пайдалана отырып есептер шығаруға дағдыландыру.
Координаталық сәуле тақырыбына берілген есептерді шығаруды
үйрету.
|
Сабақтың міндеттері:
А) білімділік:
Ә) тәрбиелілік:
Б)
дамытушылық:
|
Оқушыларға қосылғыштарды толық ондықтарға топтастырып,
қосындының мәнін табуды, қосудың ауыстырымдылық және терімділік
қасиеттерін пайдаланып, тиімді тәсілмен есептеуді, натурал сандарды
қосу тақырыбына берілген мәтін есептерді шешуді
үйрету.
Оқушыларды өзіне – өзі баға беруге, өз жетістіктерін
сезініп, білім сапасын арттырып, пәнге деген қызығушылыққа
тәрбиелеу.
Өз бетінше есептер
шығару арқылы ой – өрісін, ойлау қабілетн
дамыту.
|
Сабақтың
типі:
|
Жаңа материалды
меңгерту
|
Сабақтың
әдістері:
|
сұрақ – жауап,
түсіндірмелі – иллюстациалы, кітаппен жұмыс,
жаттығулар
|
Сабақтың
көрнекілігі:
|
Плакаттар, оқулық,
үлестірмелі қағаздар, сызығыш
|
Сабақтың
барысы:
|
Оқытушының
іс
–әрекеті
|
Оқушының
іс -
әрекеті
|
Күтілетін
нәтиже
|
І. Ұйымдастыру
бөлімі:
(2
мин)
|
- оқушылармен амандасу;
- сыныптың тазалығын
қадағалау;
- сыныпта жоқ оқушыларды
түгендеу;
- оқушыларды 4 топқа
бөлу. Топ басшысын тағайындау.
|
- оқытушымен амандасу;
- кезекші оқушы жоқ оқушыларды оқытушыға
айту;
- тақтаны сүртіп,
сабаққа даярлану.
|
Оқушылардың түгел
болуы, сабаққа дайындығы, сыныптың
тазалығы.
|
ІІ. Үй жұмысын
тексеру:
(2
мин)
|
№
98 есеп. Жұлдызшаның орнына қандай санды қойғанда теңдік
тура болады:
-
(63 - 48)
9
(І
топ)
-
(38 + 127)
(ІІ
топ)
-
29 – 41
(ІІІ
топ)
-
(IV
топ)
|
ІІІ. Ой қозғау:
(4
мин)
|
Сабақтың тақырыбын хабарлау
мақсатында оқушыларға «қосу» сөзіне құрылған сөзжұмбақ
беріледі.
Өткен сабақта натурал сандарды
салыстыруды үйренген болсақ, бүгінгі сабағмызда натурал санды
қосуды үйренеміз.
|
Сөзжұмбақ бойынша
«қосу» сөзін табады.
|
Жаңа тақырып хабарланады
|
ІV. Жаңа материалды
меңгерту:
(10
мин)
|
І. Натурал сандарды
қосу.
Қосу амалын орындағанда қосылатын сандар
қосылғыштар деп, ал қосу
нәтижесінде шыққан сан қосындының
мәні деп
аталады.
1 – мысал. 15 + 8
, 15 + 8 – қосынды, қосылғыштар , 23 – қосындының
мәні.
Әріптермен жазсақ:
2.1 – суреттегі
координаталық сәуледе 3 + 8 қосындысының мәнін табу
кескінделген.
2.1 – сурет
Кез келген санның 0 – мен қосындысы сол санның өзіне
тең.
Мысалы, 5 + 0
ІІ. Қосудың
қасиеттері.
-
Қосудың ауыстырымдылық
қасиеті.
Қосылғыштардың орындарын
ауыстырғаннан қосындының мәні
өзгемейді.
2 –
мысал. 2 + 7 немесе 7 + 2 (2.2 - сурет).
Әріптермен
жазсақ:
Мұндағы
a және b
– кез
келген сандар.
-
Қосудың терімділік
қасиеті.
Екі санның қосындысына
үшінші санды қосу үшін бірінші санға екінші сан мен үшінші санның
қосындысын қосуға болады.
3 –
мысал.
(2.3 -
сурет)
2.3 –
сурет
Әріптермен
жазсақ:
Мұндағы
a, b және с – кез келген
сандар.
Қосудың ауыстырымдылық және
терімділік қасиеттерін пайдаланып, қосылғыштардың орындарын
ауыстырып, топтап (жақшаға алып), өрнекті ықшамдауға
болады.
Мысалдар:
1)
|
V. Жаңа материалды меңгергендерін алғашқы
тексеру:
(5
мин)
|
Үлестірмелі қағаздардағы сұрақтарға жауап беру
арқылы:
-
Қандай сандар қосылғыштар деп
аталады? (І топ)
-
Қандай сан қосындының мәні деп
аталады? (ІІ
топ)
-
Қосудың ауыстырымдылық
қасиетін тұжырымдаңдар?(ІІІ
топ)
-
Қосудың терімділік қасиетін
әріптермен жазыңдар.(IV топ)
|
VI. Есептер
шығару:
(15 мин)
|
І
топ
|
ІІ
топ
|
ІІІ
топ
|
IV
топ
|
№201. Қосылғыштарды толық
ондықтарға топтастырып, қосындының мәнін табыңдар
(ауызша):
|
-
17 + 12 + 3 + 8 40
-
355 + 124 + 24 724
|
-
325 + 164 + 175 614
-
12 + 6 + 8 + 14 40
|
1.219 + 485 + 281 985
2. 168 + 23 + 32 + 177 400
|
1. 124 + 228 +
372 724
2.
11 + 28 + 9 +
2 50
|
Қосудың ауыстырымдылық
және терімділік қасиеттерін пайдаланып, тиімді тәсілмен
есептеңдер (202, 203).
(Тақтаға
орындайды).
|
1) 129 + 75 +
25 229 терім.
қ
2) 318 + 29 +
82 429 ауыс.
Қ
3) 64 + 33 + 16 + 47
=160ауыс.қ
|
1) 543 + 64
+ 634терім.
қ
2) 812 + 54 +
88 954
ауыс.қ
3) 56 + 25 + 45 + 24 = 150а.
қ
|
1) 526 + 81 +
74 681 ауыст.
қ
2) 997 + 48 +
103 1148
ауыс.қ
3) 72 + 67 +23 + 18 = 180
ауыс.қ
|
1)
32+11+18+39=100ауыст.қ
2)
45+21+15+49 130
ауыс.қ
3) 97 + 42 + 58 + 103 =
300а.қ
|
№
204. Қосындының мәні 100 –
ге тең болуы үшін:
-
69 – ға; 2) 16- ға; 3) 71 –
ге; 4) 48 – ге қандай санды қосу керек? (алдарындағы ақ бетке жазып
көрсетеді)
|
1. 69 +
31 = 100
|
2. 16 + 84 =
100
|
3. 71 + 29 =
100
|
5. 48 + 52 =
100
|
№ 205.Разрядтары бойынша
жіктелген санды табыңдар: (ақ бетке
орындайды)
|
1.700 + 90 +
6 =
796
700
– жүздік.
90 –
ондық
6 -
бірлік
|
2.
6000+500+40+3=6543
6000 – бірлік
мыңдар
500 –
жүздік
40 –
ондық
3 -
бірлік
|
3. 20 000+8000+600+3=28603
20 000 – ондық
мыңдар
8000 – бірлік
мыңдар
600 –
жүздік
3 -
бірлік
|
4.
400 000+30 000+5000+
+ 90 + 3 =
435 093
400 000 – жүздік
мыңдар
30 000 – ондық
мыңдар
5000 – бірлік
мыңдар
90 –
ондық
3 -
бірлік
|
№207. Элеватордан 1726т
астықты тасып алып кеткенде, онда 2380т астық қалды. Алғашқыда
элеваторда неше тонна астық болды?
Шарты: элеватордағы астық – х
т
алып кетті – 1726т
қалды – 2380т
Табу керек: Алғашқыда элеваторда
неше тонна астық болды?
Шешуі: х – 1726
= 2380
x = 2380
+ 1726
x =
4106
Тексеру: 4106 –
1726 =
2380
Жауабы: алғашқыда элеваторда
4106 тонна астық болды.
|
|
VII. Жаңа материалды
бекіту:
(5 мин)
|
Математикалық диктант: (сөйлемді
аяқтау)
І
топ
|
ІІ
топ
|
ІІІ
топ
|
IV
топ
|
Қосу амалын орындағанда
қосылатын сандар ... қосылғыштар деп
аталады.
|
Қосылғыштардың
орындарын ауыстырғаннан ... қосындының мәні
өзгермейді.
|
Қосу нәтижесінде шыққан
сан ... қосындының мәні деп
аталады.
|
Екі санның
қосындысына үшінші санды қосу үшін
...
бірінші санға екінші сан мен
үшінші санның қосындысын қосуға
болады.
|
|
IX. Үйге тапсырма
беру:
(2 мин)
|
№206 есеп – «3»
№
206, 211есептер –
«4»
№
206, 211, 208есептер – «5» ережелерді
жаттау
|
Өз беттерімен білім алуға дағдыланады,
ізденеді.
|
Өткен тақырыптарды қамтып, есептерді шығарып
келу.
|
X. Бағалау
(2 мин)
|
Сабаққа белсене араласқан оқушыларды бағалаймын. Бағаны
талдау. Әр топқа берілген жетондар арқылы
бағалау.
|
Бағаланады
|
Оқушылардың сабаққа белсенділігі артады. Еңбектерінің
нәтижесіне қол жеткізеді.
|