Мектеп:

Мұғалім:

Маңғыстау облысы, Мұнайлы ауданы, «№10 жалпы білім беру орта мектебі» КММ-сі

Таңбаева Гульшат Жанбырбайқызы

Күні:

Сынып:

Пәні:

29.06.2018 ж.

6-сынып

Қазақ тілі

Қатысқандар:

17

Қатыспағандар:

0

Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі

Тақырып

6-бөлім. Су – тіршілік көзі. Қазақстандағы өзен-көлдер. Морфология.

Есімдік, оның түрлері.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

6.1.3.1

1. Тыңдалым/Айтылым

3. Мәтіннен ақпаратты анықтау

1. Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау

6.4.4.1

4.Әдеби тіл нормалары

4. Грамматикалық норма

1. Сөйлемдегі есімдіктің қызметін түсіну, зат есім, сын есім орнына қолдану.

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар орындай алады:

• “Су – тіршілік көзі” тақырыбындағы мәтінді тыңдау;

• мәтін мазмұнын түсіну;

• мәтіндегі детальді ақпаратты анықтау;

• сөйлемдегі есімдіктерді білу.

Оқушылардың көпшілігі орындай алады:

• мәтіннен түсінгенін айту;

• мәтіннен детальді ақпараттарды айту;

• есімдіктерді мәтінде қолдану.

Кейбір оқушылар орындай алады:

• мәтіннен детальді ақпараттарды жіктеу;

• нақты детальді ақпараттарды модельдеу;

• есімдіктердің қызметін түсіну.

Бағалау критерийі

• мәтін мазмұнын түсінеді;

• детальді ақпаратты анықтайды;

• есімдіктердің қызметін біледі;

• есімдіктерді орынды қолданады.

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білу, түсіну.

Қолдану

Құндылықтарға баулу

«Мәңгілік Ел» жалпыұлттық идеялар құндылығының «Жалпыға бірдей еңбек қоғамынан» білім саласына қатысты азаматтық жауапкершілік, еңбек және ынтымақтастық құндылықтары жүзеге асырылады.

Тілдік мақсат

Оқушылар орындай алады:

Мәтін және тапсырмалардағы детальді ақпаратты анықтай алады, есімдіктердің қызметін біледі, қолдана алады.

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:

Мәтіндегі «тіршілік» сөзінің мағынасын түсінеді;

Мәтіндегі «тіршілік көзі» сөз тіркесінің мәні неде екенін біледі.

Диалог құруға/шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер:

Тіршілік көзі

Талқылауға арналған сұрақтар:

Неліктен суды «тіршілік көзі» дейді?

Судың адам денсаулығына тигізер пайдасын қалай түсіндірер едің?

Меніңше,.....

Мен былайша,... түсіндірер едім.

Пәнаралық байланыс

Судың адам өмірі мен табиғаттағы маңызын түсіну мақсатында биология, география, химия пәндерімен байланыстыруға болады.

Алдыңғы оқу

« 1минут» әдісі арқылы тақырыпқа қатысты есімдіктің орынбасушы сөздер екенін еске түсіреді.

Жоспар

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Басы

1 минут

6 минут

1 минут

1 минут

1. Сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу.

2. «Ребус» әдісі. Ребусты шешіңіз.

Интерактивті тақтадан ребус көрсетіледі. Ребуста суға қатысты «Су жүрген жер береке, ел жүрген жер мереке» мақалын табады.

Оқушылардың назарын бір арнаға тоғыстыру үшін ашық сұрақтар қойылады:

• Неліктен суға қатысты мақал таңдалды?

• Судың күнделікті тұтынудағы рөлі қандай?

Осы сұрақтар арқылы бүгінгі сабақ не жөнінде сөз болатыны анықталады.

Дескриптор

• шаблонды оқиды;

• ребусты шешеді.

Кері байланыс: Ауызша

3. Оқу мақсатын оқушылардың өздеріне оқыту арқылы таныстырамын.

Топқа бөлу: «Су», «Көл», «Өзен», «Теңіз» сөздері арқылы топқа бөлінеді.

Ребус

«Су», «Көл», «Өзен», «Теңіз» сөздер

Ортасы

3 минут

4 минут

4 минут

2 минут

4 минут

4 минут

4 минут

Тыңдалымалды тапсырмасы:

«Бұзық телефон» әдісі

Топтық жұмыс.

Шаттық шеңберге тұрып бастаушы келесі адам құлағына тақырыпқа қатысты бір сөз сыбырлайды, соңында бастаушыға қайта келгенде сол сөз жету керек, кейін сөзді ауыстырып жіберген адам анықталады.

1-тапсырма.

Бағалау критерийі:

• тақырыпқа қатысты сөзді айтады.

Ойлау дағдыларының деңгейі: білу

Тапсырмасы:Тақырыпқа қатысты сөзді дұрыс жеткізіңіз.

Дескриптор:

• сөзді дұрыс айтады;

• сөзді мұқият тыңдайды;

• сөзді дұрыс жеткізеді.

Дескрипторды беру жолы:

«! ?» белгісімен белгілеймін

Кері байланыс: ауызша

Тыңдалым тапсырмасы:

«Дауыстап ойлау» әдісі

Жұптық жұмыс.

Білім алушы жұптаса отырып, берілген мәтінді біреуі дауыстап оқиды, ал екіншісі мұқият тыңдап, ой түйеді. Бір-біріне түсіндіреді.

2-тапсырма.

Бағалау критерийі:

• мәтінді оқиды;

• мәтінді тыңдайды;

• мәтінді түсіндіреді.

Ойлау дағдыларының деңгейі: түсіну

Тапсырмасы: Мәтінді жұбыңмен оқып, ой бөлісіңіз.

Дескриптор:

• мәтінді оқиды;

• мәтінді мұқият тыңдайды;

• ойларымен бөліседі.

Дескрипторды беру жолы:

«! ?» белгісімен белгілеймін

Кері байланыс: Ауызша

Графикалық органайзер: «Ақпаратты сүзу»

Топтық жұмыс.

Оқушылар мәтіндегі ақпаратты анықтап, соны «Ақпаратты сүзу» сызбасы арқылы сүзгіден өткізеді.

3-тапсырма.

Бағалау критерийі:

• мәтіндегі ақпаратты анықтайды.

Ойлау дағдыларының деңгейі: түсіну

Тапсырмасы:Берілген мәтіндегі ақпаратты «Ақпаратты сүзу» сызбасы арқылы анықтаңыз.

1. Су – адам өміріндегі маңызды қосылыс.

2. Адам денесінің 65 - 70% -ын су құрайды.

Дескриптор:

• ақпаратты анықтайды;

• анықталған ақпаратты айтады;

• топпен талқылайды.

Дескрипторды беру жолы:

«! ?» белгісімен белгілеймін

Кері байланыс: «Бағдаршам»

«Қазына іздеу жолында» әдісі

Жұптық жұмыс.

Күрделілік деңгейін арттыру үшін мәтіннен детальді ақпаратты жіктейді.

4-тапсырма.

Бағалау критерийі:

• детальді ақпаратты жіктейді.

Ойлау дағдыларының деңгейі: қолдану

Тапсырмаcы: Мәтіннен детальді ақпаратты жіктеңіз.

1.Ересек адамның денесінде 40-50 литр су болады: қанның 83%-ы, бұлшықеттің 75%-ы, мидың 74%-ы, сүйектің 22%-ы судан тұрады.

Дескриптор:

• деталді ақпаратты түсінеді;

• ақпаратты жіктейді.

Дескрипторды беру жолы:

«! ?» белгісімен белгілеймін

Кері байланыс: ауызша

«5 сөйлем» әдісі

Жеке жұмыс.

Нақтыланған детальді ақпараттарды пайдаланып, бес сөйлем жазады.

5-тапсырма.

Бағалау критерийі:

• сөйлем құрайды;

• есімдіктерді қолданады.

Ойлау дағдыларының деңгейі: қолдану

Тапсырмасы: Нақтыланған детальді ақпараттан 5 сөйлем жазыңыз. Сөйлемдер ішінде есімдіктерді кірістіріңіз, астын сызыңыз.

Дескриптор:

• бес сөйлем құрайды;

• есімдіктерді кірістіреді;

• есімдіктердің астын сызады.

Дескрипторды беру жолы:

«! ?» белгісімен белгілеймін

Кері байланыс: ауызша

«Фрейер» моделі

Топтық жұмыс

Фрейер моделіне детальді ақпарат пен есімдік туралы білгендерін жинақтайды.

6-тапсырма.

Бағалау критерийі:

• детальді ақпаратты жинақтайды;

• есімдіктерді жинақтайды.

Ойлау дағдыларының деңгейі: қолдану

Тапсырмасы: Фрейер моделіне детальді ақпарат пен есімдік туралы білгендеріңізді жинақтаңыз.

Дескриптор:

• детальді ақпаратты жинақтайды;

• есімдіктерді жинақтайды;

• жинақталған өнімді түсіндіреді.

Дескрипторды беру жолы:

«! ?» белгісімен белгілеймін

Кері байланыс: «Екі жұлдыз, бір тілек»

Тыңдалымнан кейінгі тапсырма: «Жылдам дебат»

Бірлескен жұмыс.

«Сусыз бірнеше күн төзуге болады» тақырыбын ұсынамын. Сыныптың жартысы жақтайды, жартысы қарсы болады. Екі жақ та өз көзқарастарын дәлелдеп шығады.

7-тапсырма.

Бағалау критерийі:

• пікірталас жүргізеді;

• дәлелді жауап береді.

Ойлау дағдыларының деңгейі: қолдану

Тапсырмасы: «Сусыз бірнеше күн төзуге болады» тақырыбында пікірталас жүргізіңіз.

Дескриптор:

• екі жақта пікірталас жүргізеді;

• сұраққа дәлелді жауап береді;

• өз ойларын дәлелді айта алады.

Дескрипторды беру жолы:

«! ?» белгісімен белгілеймін

Кері байланыс: ауызша

«Бұзық телефон» әдісі

Үлестірмелі материалы 168-бет

«Қазына іздеу жолында» әдісі

«Бес сөйлем» әдісі

Фрейер моделі

«Жылдам дебат»

Соңы

3 минут

Рефлексия: «SMS жазу»

Мен үшін бүгін........ құнды болды,

Себебі ............

Келесі сабақта ......... болса талдасақ) екен

Ұялы телефон

Кері байланыс

2 минут

«Екі жұлдыз, бір тілек»

Қосымша ақпарат

Саралау-оқушыға мейлінше қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз?

Қабілетті оқушыға тапсырманы қалай түрлендіресіз?

Бағалау - оқушы білімін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс;

Денсаулық және қауіпсіздік;

АКТ-мен байланыс, құндылықтармен байланыс(тәрбие элементі)

Қысқа мерзімді сабақ жоспарын әзірлеу барысында оқушылардың жеке қажеттілігі мен ерекшеліктеріне мән бере отырып, саралап оқыту тәсілін тиімді қолдануға көңіл аудардым.

Саралап оқытуда оқушылардың оқу және танымдық деңгейлерінің әртүрлілігін ескере отырып, тыңдалым, айтылым дағдысын, түсіну, қолдану деңгейлерінің қалыптасуына қолдау көрсетемін.

Қарапайымнан күрделіге ауысу – саралап оқытудың негізгі шарты. Берілген тапсырмалар қарапайымнан күрделіге көтеріліп, оқушылардың тұлғалық қасиеттері мен танымдық қабілеттері анықталады. Оқушылардың жеке тұлғалық қасиетін және танымдық қабілетін қалыптастыру мақсатында “Ақпаратты сүзу” әдісі, «Қазына іздеу жолында» әдісі, «5 сөйлем» әдістерін, Фрейер моделін пайдаланамын.

Осы әдістер арқылы білім алушылардың тілдік тыңдалым, айтылым, оқылым дағдыларымен бірге коммуникативтік қабілеттер дамиды, алға ілгерілеуге талпынады.

Сабақ кезінде оқушылардың оқуын, алға ілгерлеуін ынталандыру, қалыптастыру, уәждеу үшін пайдалануға болатын бірнеше

қалыптастырушы бағалау тәсілдерін қолданамын. Мысалы, берілген мәтіндегі ақпаратты «Ақпаратты сүзу» сызбасы арқылы анықтаңыз.

1. Су – адам өміріндегі маңызды қосылыс.

2. Адам денесінің 65 - 70% -ын су құрайды.

Дескриптор:

• ақпаратты анықтайды;

• анықталған ақпаратты айтады;

• жұппен талқылайды.

Кері байланыс: «Бағдаршам» әдісі

Қызыл түс – әлі де орындауды қажет етеді

Сары түс – жартылай орындаған

Жасыл түс – толық орындаған

Бұл бағалау арқылы оқушылардың алға ілгерілеуін қалыптастыруға болады.

«Екі жұлдыз, бір тілек»

Сабақ мазмұнын кеңінен түсіну үшін сабақты биология, география, химия пәндерімен байланыстырамын. Судың адам өмірі мен табиғаттағы маңызын түсіну мақсатында биология пәнімен, құрлықтағы судың неше пайызын су алып жатқандығын дәлелдеу үшін география пәнімен, судың құрамын білу мақсатында химия пәнімен сабақтастырамын.

Сабақ барысында оқушылардың көңіл-күйін көтеру, қызығушылығын арттыру мақсатында сергіту сәті арқылы психолоиялық ой қозғаймын.

Қауіпсіздік шараларын ауызша ескертемін.

Сабақ үдерісінде оқушылар «SMS жазу» рефлексиясы арқылы ұялы телефон қолданады. «Мәңгілік Ел» жалпыұлттық идеялар құндылығының «Жалпыға бірдей еңбек қоғамынан» білім саласына қатысты азаматтық жауапкершілік, еңбек және ынтымақтастық құндылықтары сабақ үдерісі кезінде, тапсырмалар орындау барысында қалыптасады.

Рефлексия

Сабақ мақсаттары/ оқу мақсаттары қолжетімді ма?

Оқушылар бүгін не үйренді?

Сабақтағы ахуал қандай болды?

Жоспарланған саралау жақсы іске асты ма?

Уақыт есебінен ауытқу болды ма?

Жоспарға қандай өзгеріс енгізілді?

Өткізген сабақ туралы ойлану үшін төмендегі орынды пайдаланыңыз.

Сол жақтағы сіздің сабағыңызға анағұрлым тән сұрақтарға жауап беріңіз.

«Қазақ тілі» пәнінен жаңартылған оқу бағдарламасының тілдік дағдылары мен оқу мақсаттарын негізге ала отырып, қазақ тілі пәнінен 6-сыныпқа арналған ұзақ мерзімді жоспардағы «Су – тіршілік көзі. Қазақстандағы өзен-көлдер. Морфология» бөлімінің «Есімдік, оның түрлері» тақырыбында сабақ жоспарын жасадым. Сабақ жоспарын жасақтауда жаңартылған оқу бағдарламасын егжей-тегжейлі түсіндіріп, меңгерткен тренердің көмегі мол болды. Сондай-ақ тыңдаушылардың да ұсыныстары ұтымды болды.

Жаңартылған оқу бағдарламасы «спиральді оқыту» тәсіліне негізделе құрылған. Әр сынып сайын оқу мақсаттары қарапайымнан күрделіге қарай өсіп, қайталанып отырады. Оқу мақсатының қолжетімділігі – оқу бағдарламасының негізгі ерекшеліктерінің бірі. Ұзақ мерзімді жоспарда белгіленген оқу мақсатынан сабақ мақсатын нақтылап алдым. Оқу мақсатына жету жолында түрлі әдіс-тәсілдерді тиімді пайдалана отырып, уақытты өлшемді қолдануға дағдыландым.

Оқу мақсатынан нәтижелі жетістікке жетуде оқушылар детальді ақпаратты анықтап, өз көзқарастарын білдіреді.

Жоспарланған саралауда оқушылардың білу, түсіну деңгейін анықтауға бағытталады. Нәтижесінде оқушылар тыңдалым және айтылым дағдыларына қарай саралауды орындай алады.

Таңдалған тапсырмаларды орындауға уақытты нақтылап алғандықтан, уақыт есебінен ауытқу болмайды.

Жоспарға саралауды жүргізуде әдіс-тәсілдерді тиімді қолдану керек деп шештім.

Жалпы бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе(оқыту мен оқуға қатысты)

1:Саралап оқыту тәсілі

2: «Дауыстап ойлау» тәсілі

Қандай екі нәрсе немесе тапсырма сабақтың бұдан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:Тиімді сұрақтар

2:Тиімді тыңдалым

Осы сабақтың барысында барлық сынып немесе жекелеген оқушылар жөнінде келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпарат білдім?

Спиральді қағидатқа негізделген оқу мақсатынан сабақ мақсаттарын шығаруды және сабақ мақсаттарын орындау барысындағы түрлі тәсілдерді орынды қолдануды қажет деп санадым.