"Шебер қолдар" үйірмесінің авторлық бағдарламасы

Қосымша білім беру

БАҒДАРЛАМА

Шебер қолдар үйірмесі

10– 16 жастағы білім алушылар үшін

бағдарлама жүзеге асырылатын мерзім 1 жыл

Мектептен тысжмыстар орталығының

қосымша білім беру педагогы

Сағадатов Елдос Базарбайұлы

Жәнібек ауылы 2018

Түсінік хат

Өзектілігі:

Ағаш өңдеу — Ағаштан жасалған бұйымның арнаулы өңдеуден откізіп кәдеге жарату жолдары.

Дайындалатын заттың бетін тегістеу, оймыштап бедер салу, бояу ағаш бетін қыздырылған металлмен қару, біздің ұшымен қарып өрнек, жазу түсіру, т.б. тәсілдер жатады.

Аталған тәсілдерді көбінесе үй жиһазы (көбіне ыдыс-аяқ түрлерін), саз аспаптарының, үй, ғимараттың ағаш бөлшектерін (ұстын, тіреу, есік, қақпа және т.б.) өңдеуге қолданған. Ол үшін әшекейленетін ағаш бетіне өрнектің нобайын біз тәрізді өткір аспаппен немесе қызған иненің ұшымен батыра сызып алып, әртүрлі мәнерде иілген теміртек (металл) қалыптарды отқа қыздырып, өрнектің бойын қуалай, қарып (күйдіріп) шығады.

Қарағай, самырсын, шырша тәрізді шайырлы ағаштардан жасалған бұйымдардағы ағаштың табиғи өрнегін (текстурасын) айқындай түсу үшін, өңделген бұйымды оттың жалынына шарпытып алса, ағаш талшықтарының шайырлы жерлері сақталып, шайыры жоқ тұстары күйіп, қарақоңыр түске еніп, жолақты табиғи өрнек пайда болады. Ертеректе шеберлер ағаш бұйымдарға ру таңбаларын, адам аттарын, ою-өрнек түрлерін қарып түсірген.

Ағаш бөліктерін қатарластыра қари отырып, сарғыш қоңырдан шымқай қаратүстің арасындағы реңдерді шығарған.

Бағдарламаның мақсаты : Ұлттық қол өнеріміздідамытып, өскін ұрпаққа дәріптеу. Оқушыларды шеберлікке баулыу. Ұсталық өнерін дамыттыу жол көрсету.

Бағдарламаның білімділік мақсаты:

1. Жасаған бұйымдардың шығыу тарихы мен жасалыу жолын түсіндіру

2. Ағаштарды танып білуге, тиімді пайдалануға үйрету.

3. Сызба арқылы жұмыс жасай білу

Бағдарламаның тәрбиелік мақсаты:

• Оқушылардың төзімділігін қолының ептілігін дамыту;

• Қарапайым өмірдегі қажетті затын өз қолымен жасайтын дәрежеге жеткізу

• Шеберлік ұсталық , дизаинерлік мамандық тандауға бейімдеу

Бағдарламаның дамытушылық мақсаты:

Ағашпен жұмыс жасау қазырғы танда жастар арасында коп қызығушылыққа ие емес, қазақтын ұлттық қол өнер туындыларын қайта жанғырту, Қазақ халқының тұрмыс тіршілігімен, құрал саймандарымен , ыдыс аяқтарымен таныс болу. Ұлттық аспабымыз домбыраның жасалу жолын кеңінен үйрету.

Бағдарламаның негізгі міндеттері:

Оқыту негізі шығармашылық бағытында білім беру:

• Салған суретін практикада қолдану

• Өзіне деген сенімділікке ие болу,

• Үнемі жаңа ізденісте болу. Жаңа туындылар жасау.

Бағдарламаның ерекшелігі: Өткiзiлетiн сабақтардың барысында балалармен жұмыс жүргiзудiң әр түрлi әдiс-тәсiлдерi пайдаланылады: әңгiмелеу, әңгiмелесу, практикалық жұмыстар, өзiндiк жұмыстар, әр түрлі жарыстар.

Оқыту бағдарламасын жүзеге асыруда балалар жасы 10– 16 жас аралығы, бұл аралықта оқушының белсенді іс - әрекеті оқушының ой жүйесінің, көңіл көкжиегінің кеңеюіне әсер етеді. Әсемдікті өз қолымен жасай алатынына көзі жетіп, өзіне деген сенімі артады

Бағдарламаны жүзеге асыру мерзімі: қосымша білім беру бағдарламасы –1 жыл, оқу сағат саны: 144 сағат.

Сабақтың түрі мен тәртібі: Үйірме сабақтары негізінен – даралап, топтап, шағын топтар және көпшілік топтарға жүргізіледі

Сабақтың мерзімі: сабақ келісілген сабақ кестесі арқылы жүреді. Бірінші жыл – 2 рет жұмасына (2 сағ, 2 сағ); Оқушылар құрамы өзгермеуі қажет. Үйірмеге оқушылар өз еркімен және ата – аналар рұқсатымен қабылданады, бірінші жыл оқытуға 15 оқушы қабылданады. Оқушылар құрамы әр жылда бірдей болады, тек оқушылар басқа қалаға көшу немесе үйірмеге қатысуға мүмкіндігі болмаған жағдайда шығады.

Оқу тәжірибенің жүзеге асуы: Оқушылар қызығушылығы артып, қабілетіне қарай мамандық таңдауына, өмірден өз орнын табуына ықпал етуде.

Бағдарламаның қысқаша мазмұны

Қазіргі заманның құм суретшілері құмнан портрет, пейзаждар, мультфильмдер жасайды. Құммен сурет салу техникасы қазір өте танымал. Құм өнері барлық әлемге кең таралған.

Құммен ойын - балалар мен ересектердің эмоционалдық хал-жағдайларына оң әсер етеді, бұл баланың өзіндік дамуы үшін тамаша құрал болып табылады  Құмдағы ойындар - баланың табиғи әрекеті формаларының бір түрі. Сондықтан да біз, ересектер, құммен ойнайтын ойындарды оқыту және дамыту сабақтарында қолдана аламыз. Құмнан суреттер салып, әртүрлі оқиғаларды ойлап тауып, біз бала үшін әлдеқайда қызықты түрде оған өзіміздің біліміміз бен өмірлік тәжірибемізді, қоршаған әлемнің заңдылықтары мен оқиғаларын жеткізе аламыз.

Күтілетін нәтиже

1. Танымдық сезімдерін дамыту (зейін, жады, қиял, қабылдау)

2. Интеллектуалдық ортаны қалыптастыру – ойлай білу, көрнекі - шынайылық, көрнекі - бейнелік, сөздік - логикалық, шығармашылық ойлау.

3. Шығармашылық жобаны таңдап, орындап, қорғай алады.

ОҚУ – КҮНТІЗБЕЛІК ЖОСПАРЫ

ОҚУ ЖЫЛЫ

БАҒДАРЛАМА МАЗМҰНЫ

1. Кіріспе сабақ

2. Қауіпсіздік ережесімен танысу Алғашқы көмек көрсету шаралары:

3. Құрал жабықпен қолдану тәсілін үйрену: Құрал жабдықтармен таныс болу, жұмыс істеу тәсілдерімен таныс болу. Жұмыс жасау кезіндегі қауіпсіздік ережелері сақталуы, станокті ток көзінен ажыратылуы.

4. Ағаштын түрлері, Ағашты кептіру жұмыстары, ағашты таңдай білу: Ағаштың түрлерімен танысыу, Жұмсақ және қатты ағашты ажырату, ағашты кептіру тәсілі.

5. Ағашпен жұмыс, кесу, сүргілеу, ағашты ою түрлерін көрсету: Станокта өлшем қойып ағашты кесу жұмыстары, ағашты тиімді пайдалану,

6. Сый кәделік бұйымдар жасау; Әр түрлі сый кәделік бұйымдар жасау; домбыра, бесік, кобыз, ат әбзелдері тб бұйымдар көлемі 10, 15 см .

7. Ағаштан шахмат, дойбы тақтайшасын жасау; Фанердің бетіне шахмат торларын салу, безендіріп ою, жиналмалы етіп жасау.

8. Ас үй құрал жабдықтарын жасау; Фанерден ас үйге керекті тақтайлар, Ағаштан оқтаулар, қасықтар жасау

9. Фризер станокта жұмыс жасап үйрену; Фризер станоктын жұмысымен таныс болу, ағаштын бетіне ою түсіру, рамкалар жасау.

10. Бесік жасау; Ағаштан немесе Фанерден бесік жасау өлшемі 80 см 40см.

11. Ағаш бетіне ою салу; кепкен дайын ағаштын бетіне карынаш көмегімен ою салып, ойғыш пышақтардың көмегімен оюды айқындап шығару.

12. Домбыра жасап үйрену: Ағаштарды кесіп майыстыру жұмыстары, қалыпқа жонып келтіру желімдеу, беткі бетін дайындап желімдеу, мойын сабын жону, тб жұмыстары жалғасады.

13. Қобыздың үлгісін жасау; Қобыз туралы түсінік беру, Өлшемдері бойынша қобыз жасау,

14. Қортынды сабақ Көрме жасау

Қолданылған ресурстар:

1. Художественные работы по дереву В. И Рыженко Москва 2005

2. Http://goo.kz/blog/view/97/527

3. Http://nsportal.ru/ap/library/drugoe/2014/11/03/kum-terapiya

4. Сакович Н. А. Технология . — спб.: Речь, 2006.

5. Юнг К. Г. Резьба по дереву. Минск: Харвест, 1998