Шебер сынып "Оқушылардың зерттеушілік мәдениетін қалыптастыру"

Шебер сыныпты жүргізуші:

Жаркинбаева Гульзира Тынысбековна

Оңтүстік Қазақстан облысы Мақтарал ауданы

«Ә.Жангелдин атындағы №52жалпы орта мектебі»комуналдық мемлекеттік мекемесі

химия, биология пәні мұғалімі, мектеп тренері

Тақырыбы:

«Оқушылардың зерттеушілік мәдениетін дамытудағы қолданылатын әдіс-тәсілдер»

Мақсаты:

• Жаңартылған білім беру бағдарламасындағы сабақты жоспарлау дағдыларын дамыту, белсенді оқыту әдіс-тәсілдерінің сабақ кезеңдерінде тиімді қолдану қажеттілігін түсіндіру

• Шеберлік – сынып қатысушыларына әдістемелік көмек көрсету

• Үйренушілердің қызығушылығын тудыру

• Экологиялық білім оқушылардың табиғат болмысын терең түсінуге,олардың ақыл – ойының дамуына мүмкіндік беру.

Міндеттері:

• топ құра отырып қатысушылардың жеке басқару мәдениетін жетілдіру және коммуникативтік қабілеттерін дамыту

• педагогтардың кәсіби біліктілік дағдыларын шыңдай түсуге себепші болу;

• психолого-педагогикалық ғылымның жетістіктер негізінде педагогикалық қызметін болжау және талдау қажеттіліктері мен оқу-тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыру дағдыларын дамыту

• Экологиялық тақырыптарға берілген есептер пәнаралық байланыстарды ашып,оқушыларды ізденуге,ойлануға,адам өміріне, денсаулығына табиғаттың зор маңызының бар екенін анықтауға көмектеседі.
  
  
  

Күтілетін нәтижелер:

• Жаңартылған білім беру бағдарламасындағы сабақты тиімді жоспарлау оқушыларды табысқа жеткізу көзі екендігін түсінеді

• Топ мүшелерінің белсенділігі артады;

• Зияткерлік және шығармашылық әлеуеті ынталанады;

• Әдіс-тәсілдерді өз сабақтарында қолдана алады.

Мақсатты аудитория

Химия, биология пәндері мұғалімдері

Ресурстар

Әдебиеттер Ресурстар А- 4 парақтары,стикерде жазу, интерактивті тақта, флипчарт, маркерлер, қалам, бағалау парақтары, түрлі-түсті қағаздар, бейнематериалдар және т.б. таратпа материалдар,стикерлер, А4 қағаздары, фломастер, маркер т.б, бағалау парағы
Қосымша әдебиеттер:

1. «Әдіс – тәсілдер қоймасы»

2..Оқыту мен оқудың белсенді әдіс –тәсілдері, Астана 2013

3.А.Ж.Егізбаев. «5 әдістен - 50 әдіске!!!» Шымкент қаласы.

Пәнаралық байланыс

Биология, физика, математика, география

Оқыту әдістері:

Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету әдістері, стратегиялары. Блум таксономиясы.
1. Диалог:тренер-мұғалім, мұғалім-мұғалім, топ-топ, топ-мұғалім)
2. Жеке жұмыс
3. Топтық жұмыс
4.Жұптық жұмыс

Сабақ кезеңдері

Жоспарланған тапсырмалар түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

2-3 минут

2 минут

«ПОПС формуласы»

Сәлемдесу.

Бір алласы,екі дүниесі, үш жүзі,төрт құбыласы, бес арысы, алты алашы, жеті қазынасы, он шақты ұлы мен моншақты қыздары бар бүгінгі күннің қонақтары !

«Рухани жаңғыру» отбасынан басталады» демекші,

Топқа бірігу. «Әке, ана, бала» аттары арқылы гүл түстерімен топқа біріктіріледі.

Бірлігі жоқ үйдің,

Тірлігі де оңалмас.

Берекесі бар үйдің,

Бірлігі еш жоғалмас.

Ермекұлы Саян ақын

Топтың маңызы.

1.Топтық жұмыстың нәтижесі.

Мақсаты:сыни ойлату тапсырмалары арқылы жинақтау, кері байланыс туғызу;

«Топ ережесі»

1.Қатысушылар арасында ынтымақтастық атмосферасының қалыптасуы;

2.Бір – біріне деген сыйластық қатынас болуы;

3.Бәріміз біріміз үшін, біріміз бәріміз үшін;

4.Өз ойларын ашық, анық жеткізе білу;

5. Бір – бірінің ойын мұқият тыңдап, қорытынды шығара білу.

Топтық жұмыстың нәтижесі: «Төртеу түгел болса төбедегі келеді, алтау ала болса ауыздағы кетеді» деген сөздің мағынасын түсінеді, Бір – бірінің ойын мұқият тыңдап, қорытынды шығара біледі, өз ойларын ашық, айқын жеткізе алады.

2.«ПОПС формуласы» әдісінен күтілетін нәтиже:

Зейінді шоғырландыруға арналған ширату тапсырмалары арқылы жеке тұлғаның кез келген жағдайындағы мәселені ойлап, зерттеп, қорытып, өз ойын жеткізе алуы. Оқушы оқып оны есте сақтау емес, керісінше терең ойлау арқылы тың идеялар ойлап табуы мүмкін.Сонымен бірге ізденушілік мәдениетімен қатар сөз саптау мәдениеті қоса қалыптасады. Ашық сұрақтарға жауап арқылы ішкі уәж оянады, дербес іс- әрекеттің артуы,ойлаудың белсенді болуы байқалады.Логикалық ойлау жүйеліліігі дамиды.

Теориялық бөлім.

«ПОПС формуласы»

Бірінші сөйлем: «Менің ойымша,....»

Екінші сөйлем: «Себебі, мен оны былай түсіндіремін...»

Үшінші сөйлем: «Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын....»

Соңғы сөйлем: «Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім...»

І топқа.Менің ойымша ...

«Себебі, мен оны былай түсіндіремін...»

ІІ топқа. . Сұрақтарға жауап бер:

а) Суретте қанша бірнегізді қышқылдар бар?

б) Суретте қанша негіз бар?

в) Суретте қанша оксид бар?

г) Суретте қанша еритін тұздар бар?

«Oxides. Асids. Bases»

ІІІ топқа. «Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім...» .

Қалай ойлайсыз, неліктен мына түстер өзгеріп жатыр? Бояу жетпей қалған ба? Суреттен нені көріп тұрсыз?

Слайд

Флипчарт

Фломастер

Маркер

Қайшы

Клей ,

Стикер

Топ мүшелері өз тапсырмаларын орындайды.

Сабақтың ортасы

4 минут

Топпен жұмыс

3 минут

Топпен

жұмыс

Жұппен жұмыс

4 минут

«Әуе шары»

Экологиялық есептер шығару

«Пазлдар» әдісі

Мақсаты: Командалар құру, топ ішінде рөлдерді бөлу дағдысына үйрету.

Ойын барысы: Әр топ «миқатырғыш пазлдар» алады. Мақсат – бөліктерді жылдам жинау.

Жаттығудың психологиялық мәні: Қатысушылар ын түрінде командада тиімді әрекет жасауға, рөлдерді бөлуге, жұмыс сапасын жақсартуға, ортақ мақсатқа жетуге үйренеді.

Талдау: Командада тапсырманы орындау қалай болды? Неліктен? Тапсырманы тиімді орындау үшін не қажет деп ойлайсыңдар?

Күтілетін нәтижесі: Оқушылар миқатырғыш пазлдар бөліктерін жылдам табуға үйренеді және топта жақсы қарым – қатынас, бір пікірге келу, өз ойын еркін жеткізу және зерттеушілік талпыныстары артады, пәнге деген қызығушылығы дамиды, өмірге деген құлшынысы артады, ортақ бір мақсатқа жетуге талпынады.Химиялық элементтердің ағзадағы ролін түсініп, өзінің табиғаттың бір бөлшегі екендігіне көзі жетіп, пәнге деген қызығушылығы артады, іздену мәдениетінің дамуына өз ықпалын тигізеді.

Менің ағзам неден құралған?

«Пойыз» әдісі

Мақсаты:Әрбір вагон белгілі бір тапсырмаға сәйкес келеді. Мысалы, сабақта шығармашылық жұмыс жоспарладыңыз делік. Сізде – сегіз вагон. Оқушыларыңызға қай вагонның тапсырмасын тез, дұрыс, жеңіл орындағандарын белгілеуін сұраңыз. Сол вагонға адамдарды, жануарларды отырғызуға

немесе жетондармен белгілеуге болады.

Күтілетін нәтижесі: Бұл әдіс арқылы бала тез ойлануға және қай тапсырманың тез орындауға болатынын, әрі жеңіл орындағанын, өз деңгейін біле алады.Ойлау, қадағалау және шағын топта өз идеяларын тұжырымдайды.Бұл жерде өмірде де барлық нәрсенің жеңіл бола бермейтіндігіне көзі жетіп, ізденімпаздықтың нәтижеге жеткізетіндігіне түсінік пайда болады.

Мысалы: «Химиялық элементтер мен адам ағзасы»

Менің ойымша: Менің салмағым_____  Менің ағзам

ӘУЕ ШАРЫ Қалыптастырылатын дағдылар

· басқалармен жұмыс;

· ойлану, шешім қабылдау, мәселені шешу;

· ақпаратты басқару.

Жалпы сипаттама Бұл әдісті жоспарлау құралы ретінде пайдалануға болады. Ол оқушыларда проблемаларды салыстырып, оның салдарын болжау, белгілі бір іс-шараны жоспарлап, ұйымдастыруда құрылымдық тәсілді қолдану дағдыларын қалыптастыруға мүмкіндік береді.

Сыныпты жоспарлау. Оқушылар тақтаның немесе қабырғаның жанында, болмаса топтар үстел басын жұмыс істей алады.

Жұмыс алгоритмі

1. Оқушыларға әуе шарының суреті беріледі.

2. Оқушыларға белгілі бір тақырып бойынша бірқатар құрылымдық сұрақтар беріледі:

- Әуе шарында кім болуы керек?

Оқушылар бұл мәселе бойынша басты кейіпкерлердің есімдерін жазады: шарды әуеге көтеріп, оны басқару үшін онда болуға тиіс адамдар.

- Жоба табысты болуы үшін оларда не болуы керек?

Оқушылар жобаның табысты болуы үшін қажетті деп санайтын барлық нәрселерді шарға жазады. - Оны не кідіртеді?

Зәкірдің жанына оқушылар жобаның табысты басталуына кедергі жасайтын факторларды жазады.

- Оған қатты жылдамдықпен ұшуға не көмектесе алады?

Оқушылар әуе шарына тікелей қатысы жоқ, алайда жобаның алға жылжуына септігін тигізетін жұмысқа қабілеттілік, ынта және креативтілік сияқты факторларды белгілейді. - Шарды бағытынан не шатастыра алады?

Оқушылар шардың екі жағына жобаны орындау барысында туындауы мүмкін проблемаларды жазады.

3. Тапсырманы аяқтағаннан кейін оқушылар жоспарлау үдерісін одан әрі жақсарту мақсатында өздерінің шарларын салыстыра алады.

4. Идеяларды одан әрі зерделеу үшін «Бес сұрақ» сияқты қосымша тәсілдерді пайдалану

«Экологиялық есептер»

Мақсаты: айналадағы бізді қоршаған табиғатты сүйіп,аялап,табиғатпен тікелей байланысты екенін жас ұрпақ түсініп өсуі тиіс. Экологиялық білім оқушылардың табиғат болмысын терең түсінуге,олардың ақыл – ойының дамуына мүмкіндік береді.Экологиялық тақырыптарға берілген есептер пәнаралық байланыстарды ашып,оқушыларды ізденуге,ойлануға,адам өміріне, денсаулығына табиғаттың зор маңызының бар екенін анықтауға көмектеседі.
Есеп: 1.Тәулігіне бір ағаш бір адамға жететін оттегі бөледі. Қалада қажетсіз газдардың бөлінуіне байланысты бұл оттегінің бөлінуі 10 есе кемісе, бір жарым миллион халқы бар Алматы қаласының тұрғындары үшін қанша ағаш қажет?
Есеп:2. Бір автомобиль тәулігіне 20 кг газ бөліп шығарса,6 автомобиль 1 айда қанша кг газ бөліп шығарады?
Есеп: 3.60 кг макулатура бір ағаштың өмірін қорғаса, оқушылар жинаған 420 кг макулатура неше ағаштың өмірін қорғайды:
Есеп:4. Пәтердегі су краннан дұрыс жабылмаса 6 минутта 1 стақан су ағады. Осындай краннан бір сағатта ( 1 тәулікте) неше литр су ағады?
Есеп: 5.1 га орман ағаштары 1 жылда 28 тонна оттегі бөліп шығарады. Ал бір жылда 12 млн. га орман ағаштары кесілсе, біз қанша оттегі жоғалтамыз?
Есеп:6. Әр адам бір жылда 3 ағаштан жасалған қағазды пайдаланып жұмыс істейді. Сенің жанұяңа қанша ағаштан жасалған қағаз керек?(бір жылда )
Есеп: 7.Атмосферадағы ауаның ластану нәтижесінде 1 жылда 16 миллиард сомға залал келеді, ал 10,20,50, 100 жылда қанша зиян шегеміз?
Есеп:8. Шошқа өсіретін кешендерден тәулігіне 350 метр куб лас заттар өзенге құйылады. Жылына қанша мөлшерде өзендерге лас зат құйылады?

Күтілетін нәтижесі:: Экологиялық тақырыптарға берілген есептер пәнаралық байланыстарды ашып,оқушыларды ізденуге,ойлануға,адам өміріне, денсаулығына табиғаттың зор маңызының бар екенін анықтауға көмектеседі.
Олардың ақыл – ойының дамуына, қоршаған ортаны сүюге тәрбиелейді.Қоршаған орта жаңалықтарын білуге құштарланады және бұл ой баланы ізденуге талпындырады Экологиялық білім оқушылардың табиғат болмысын терең түсінуге,олардың ақыл – ойының дамуына мүмкіндік береді. Экологиялық тақырыптарға берілген есептер пәнаралық байланыстарды ашып,оқушыларды ізденуге,ойлануға,адам өміріне, денсаулығына табиғаттың зор маңызының бар екенін анықтауға көмектеседі.

Табиғаттың тарылтпайық мөлдір кәусар тынысын,

Пәк табиғат жүрегімнің тамылжыған үнісің

Қалай ғана қатыгездік жасайсың,

Ол – анаң ғой, сен оның кенже ұлысың.

Табиғаттан бабамыз ала берген секілді

Дарқандықты қазаққа дала берген секілді.

Еркелікті ерікті желден алған секілді,

Мөлдірлікті көгілдір көлден алған секілді.

Слайд

Суретті тапсырма, А4 қағазы

Ресурстар: Кішкентай «миқатырғыш пазлдар» (суретті открытканы бірнеше бөліктерге бөлуге де болады)

Суретті тапсырма

фломастер

А4 қағазы

Желім

Тапсырма

Флипчарт,маркер

Жұппен есеп шығарады

Тапсырма, маркер