"Семей полигонының зардаптары" тәрбие сағаты

Күні

17.10. 2022

Мұғалімнің есімі:

Жалгасбаева Г.А

Сынып 8А

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Тәрбие сағатының тақырыбы:

Семей полигонының зардаптары

Тәрбие бағыты

Еңбек, экономикалық және экологиялық тәрбие

Сабақтың мақсаты:

жеке тұлғаның экономикалық ойлауы мен экологиялық мәдениетін дамыту, қайталанбас құндылық ретінде табиғатты сүю; кіші Отан ретінде туған табиғатқа деген сүйіспеншілік.

Құндылықтарды дарыту

Отансүйгіштікке, табиғатұа деген сүйіспеншілік, патриотизм

Музыкалық және бейне көркемдеу

Бейне фильм

Ресімдеу

Суреттер, көрнекіліктер

Тақырыптық көрмелер мен ақпараттық стендтер

Суреттер, үлестірме қағаздар

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Ресурстар

Сабақ басы

(5мин)

Ұйымдастыру кезеңі

-Оқушылармен амандасу, сабаққа қатысымын тексеру.Гимн.

-Сабақ тақырыбын, мақсатын хабарлау.

Суреттерге қарап оқушылар өз ойларын айтып, сабақ тақырыбын ашады

Семей полигоны туралы білетін ақпаратпен бөліседі

Суреттер

Негізгі бөлім

1. - Ақпараттандыру

1991 жылы 29 тамызда Қазақ КСР президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың жарлығымен Семей полигоны жабылды

1949-1989 жылдар аралығында полигонда

456 ядролық сынақ жүргізілді

Барлық жарылыстың қуаты Хиросимаға тасталған бомбаның қуатынан 2500 есе артық болды

Түрлі есептеулерге сүйенсек, Қазақстанда полигондағы сынақтардан 1,5 миллионнан астам адам зардап шеккен

Қазақстан аумағында атом бомбаларын сынақтан өткізу үшін арнайы 18 млн. га жер бөлініп, Семей ядролық полигоны ашылды. 1949 жылдың 29 тамызында Семей облысында таңғы сағат 7-де жерден 38 метр биіктікте қуаты 20 килотондық алғашқы атом бомбасы жарылып, сынақтан өтті. Бұл жарылыстан орта есеппен 900 мыңдай бейкүнә адам 100-250 рентген мөлшерінде радиация қабылдаған болса, 1963 жылдар аралығында аса қуатты бомбалардың жарылысынан 2 миллионнан аса жазықсыз халық 300-400 рентген мөлшерінде радиация қабылдаған.

Полигонның 40 жылдық тарихында Семейден 120 шақырым жерде 498 ядролық сынақ өткен. Оның 88-і ауада, 30-ы жер бетінде, 340-ы жер астында жарылған. Соңғысының қуаты 1,5 мегатонн мөлшерінде болған. Одан 1.5 миллион адам зардап шекті.

Бұдан кейінгі 25 жыл жер асты жарылысынан адамдар түрлі ауруларға ұшырап, сол сырқаттың қасіретін әлі де арқалаумен келеді. Бұл сырқаттардың тұқым қуалайтындығы ғылыми негізде дәлелденді, оның қасіреті 300 жылға дейін созылуы мүмкін.

Сол жылдары полигонға шаруашылық жайылымдар мен егістік жерлер тартып алынып беріліп, соның салдарынан аймақ экономикалық және әлеуметтік дағдарысқа ұшырады. Бастапқысынды адамдарға, жануарлар мен табиғатқа тікелей зардабын тигізген ашық сынақтар жасалды. Халық өте ауыр және созылмалы сәулеленуге ұшырап, сынақ зардаптары Хиросима мен Нагасакидегі атомдық бомбалаудан 2,5 есе асып түсті.

1962-1989 жж. арасында Семей полигонындағы

Дегелең тауының астындағы шахталарда 340 жарылыс

болған. Әсерінен тау қиыршық тас үйіндісіне айналған. Сондықтан да, Дегелең тауын «өлген тау» деп те атаған.

08.09.2006 ж. - «Орталық

Азиядағы ядролық қарудан азат аймақ» туралы шартқа қол қойылды. Бұл құжат Орталық Азиядағы бес елді қамтиды.

АҚШ әскери әуе күштері Жапонияның Хиросима және Нагасаки қалаларына атом бомбасын 1945 жылдың 6-шы және 9-шы тамызында тастаған болатын. Соның салдарынан, екі қала да жермен-жексен болды.

Таратпа қағаздар

Тапсырмалар

(15 мин)

1-тапсырма.

сұрақтар:

1.КСРО-дағы тұңғыш атом бомбасы Семей ядролық полигонында

сыналды. Жалған? Шындық?

2.Семей полигоны үшін 36 млн гектар жер бөлінді. Жалған? (18) Шындық?

3.Дегелең тауы жарылыс әсерінен жойылып кетті. Жалған? Шындық?

4. Орталық Азиядағы ядролық қарудан азат аймақ» туралы шартқа қол қойылды. Жалған? Шындық?

5. Семей полигонын 15 мың құрылысшы салды. Жалған? Шындық?

6. 1979 жылдың 19 қазанында Семей полигонында соңғы жарылыс болды. Жалған?1989ж Шындық?

7. Атом бомбасын ең алғаш қолданған ел – АҚШ.

Жалған? Шындық?

Тақырыпқа қатысты тапсырмалар орындайды.

Соңы (5 мин)

Рефлексия.

Қорытындылау

Стикерлер