Соль диез минор тональдігінде t5/3-s5/3-d5/3 аккордтар айналымы.

Бөлім

Теория бөлімі

Педагогтың Т.А.Ә (болған жағдайда)

Еркинбаева Гулсинай Таганбаевна

Күні

15.02.2023ж

Секция немесе үйірме атауы, топ

Сольфеджио 3 класс

Сабақтың мақсаты:

Сольфеджио сабағының бір бөлігі болып саналатын музыкалық диктант жазудың әдіс-тәсілдерін күнделікті сольфеджио сабақтарында қолданылып отырса,ол оқушының эстетикалы, музыкалық қаблетін арттыруда зор көмегін тигізері сөзсіз. Музыкалық диктантты жазудың аталған түрлерін жүйелі түрде сабақта қолданып,оны оқушы, дұрыс уақытылы кезең-кезеңімен ұсынып,әр оқушының есту , сезіну , қабылдау , ішкі көркею қабілеттерін дер кезінде ескере отырса ұстаз еңбегі еш кетпейді. Әр сабақ сайын музыкалық диктанттын әр – түрлі кезеңіне ауысып отырса онда оқушының музыкалық қаблеті оның ішінде: есту ,сезіну, ішкі түйсік, қабылдау рефлекстері оянып ішкі жан дүниесі музыкалық дыбыстарды таза дұрыс қабылдауларына зор ықпал етеді.

Жоғары,орташа,төмен дыбыстар, түрлі ұзақтықтар арқылы есту қабілетін дамыту.

Альтерациялық белгілерін қайталау, диез/бемоль көбею ретін қайталау.

Үшдыбыстылық аккордтарды мажор және минор тональдіктерінде құрып үйрену.

Аккордтардың басқыштары мен толық атауларын қайталау.

Аккордтардың айналу жүйесін қайталау.

Жоғары,орташа,төмен дыбыстар, түрлі ұзақтықтар арқылы есту қабілетін дамыту.

Соль диез минор тональдігімен танысу.

Сабақтың кезеңі

/уақыты/

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Күтілетін нәтиже

Ресурстар

І. Ұйымдастыру

Сабақ басталмас бұрын сыныптың тазалығына мән беру.

Оқушылармен үш тілде әуенмен сәлемдесу:

Сәлеметсіздерме балалар!

Оқушылардың сабаққа қатысын қадағалап,түгендеу.

Оқушылардың оқу құралдарын түгендеу.

Сәлеметсізбе!

Берілген сұрақтарға жауап беру.

Оқушылар амандасады.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

Оқушылардан үйге берілген

Тапсырманы сұрау.

Құруға берілген интервалдарды тексеру. Тақырыпты ауызша сұрау.

Оқушыларды бағалап көтермелеу.

Құрған аккордттарды оқушылардан клавиатурамен ауызша сұрау.

Қар кесегі ойыны-оқушылар өздері үйден дайындап келген сұрақтарын қағазға жазып,келесі топқа лақтырады. Әр топ қағазды ашып сұрақтар- ға жауап береді.

Үшдыбысты аккордтарды толық атау мен басқышта рын жатқа айту.

Си мажор тональдігінде

Т5/3-S5/3-D5/3 аккордтар айналымының құрылуын тексеру.

№ 153-жат. дирижерлау

Уйге берілген тапсырманы барлық оқушы лардың орын -дауы.

Жаттығуды өз бетінше талдап, дирижерлап айту.

Жаттығулар,клавиатура, плакаттар.

ІІІ. Жаңа сабақ.

Жаңа сабақты бастамас бұрын өткен тональдіктерді қайталау.

C dur – a moll 0

G dur – e moll 1#

D dur – b moll 2#

A dur – f # moll 3#

E dur- c # moll 4#

B dur – gis moll 5#

Мажор және минорда негізгі үшдыбыстылық.

Соль-диез минор (gis-moll) — минорлық тональность, тоникасы соль-диез, бес диез кілт белгісі бар.

Диез/бемоль кілт белгісінің көбею ретін атап өту.

Мажор және минорда негізгі үшдыбыстылық.

t5/3-s5/3-d5/3 аккордттары мен басқыштары.

Терция бойымен орналасқан үш дыбыстан тұратын аккордты үшдыбыстық аккорд деп атаймыз.

Үшдыбыстықтың екі айналымы бар: секстаккорд, квартсекст аккорд.

Мажор және минордың негізгі басқыштарына орналасқан жеті дыбыстықтың үшеуі – тоника (t),субдоминанта (s) доминанта (d) үшдыбыстықтарының негізгі басқыштары.

t5\3- І, ІІІ,V

t6-ІІІ,V,I

t6\4-V,I, III

s5\3-IV, VI, I

s6-VI, I, IV

s6\4-I, IV, VI

d5\3-V, VII, II

d6- VII, II, V

d6\4-II, V,VII

t5\3-тоникалық терцквинт аккорд

t6-тоникалық секст аккорд

t6\4-тоникалық квартсекст аккорд

s5\3-субдоминеанталық терцквинтаккорд

s6-субдоминанталық секст -аккорд

s6\4-субдоминанталық квартсекстаккорд

d5\3-доминанталық терц- квинтаккорд

d6-доминанталық секстаккорд

d6\4-доминанталық кварт секстаккорд

Аккордтарды тональдіктерде құрып түсіндіру,әуендетіп айту.

Жаңа тақырыпты түсініп, сабақ барысында қойылған сұрақтарға жауап беру. Мұғаліммен бірге до мажор - ре минор тональдігінде үшдыбысты аккордтарды толық атау мен басқыштарын ауызша айту.

Т5/3-S5/3-D5/3 – аккордтар айналымын құрылғанын мұғалімге тексерту.

Оқушылар жаңа сабақта өткен тақырыпты, дәптерлеріне жазып алу.

Мысал ретінде құрылған аккордтары нота дәптерге жазу.

Оқулық, тақта, магнит тақташалар, кестелер, оқулықтар, фортепиано аспабы, лото-интервалдар, көрнекі плакаттар.

Аккордтарды басқыштары жазылған плакаттар.

Интерактив тақтасы. Слайд.Түрлі-түсті борлар.

Клавиатура

Дирижерлау схемасы жазылған плакаттар.

Соль-диез минор

gis-moll

C dur – a moll 0

G dur – e moll 1#

D dur – b moll 2#

A dur – f # moll 3#

E dur- c # moll 4#

B dur – gis moll 5#

Натуралдық, гармониялық, мелодиялық

Интервалдар

Ре мажор тональдігінде – D – dur (фа#до#)

Ү3-Т5-Т1-К6-Ү7-Т8 (аспапта ойнаған интерваларды табу/клавиатурада ауызша құру)

(ре-фа#, соль-ре, ля-ля, ми-ре#, фа-фа)

III I V VII III(2октава)
I IV V II III

ІV. Жаттығумен жұмыс.

№ 153 - жаттығу.

Жаттығуды талдау:

1. Өлшемі - 2/4

2. Тональдігі – соль мажор

G-dur

3. Такт саны – 8

4. Нота ұзақтықтары -сегіздік,он алтылық, пауза.

Шапалақтап ырғағын соғып оқушыларға жаттығуды айтқызу.

Жаттығуды әртүрлі ырғақта айту.

Екі топқа бөліп, екі түрлі ырғақта жаттығуды айтқызу.

Жаттығуды талдау барысында интервалдар туралы сұрақтар қою ауызша.

Жаттығудың соңғы тактысында оқушылар өздері ырғақ ойлап табады.

Оқушылар жаттығуға қойылған сұрақтарға жауап беру.

Жаттығуды өз бетімен талдау.

Денені түзу ұстау.

Тыныш, бір мезгілде демді алу.

Жаттығуды бірден рет ретімен талдап айту.

Жаттығуды қолды сермеу арқылы, өз өлшемінде дирижерлау.

http://dmsh5-oskol.ru/wp-content/uploads/Kalmykov-Fridkin-Solfedzhio-I-chast.-Odnogolosie1.pdf

Дирижерлау схемасы жазылған плакаттар.

V. Тренинг

А) Берілген әуеннің ырғағын тауып шапалақтап соғу.

Сергіту жаттығуы әуенмен.

Б) Оқушылар екі топқа бөлініп жабыстырмалы карточка арқылы ритмикалық жаттығу құрап, келесі топ ырғақты шапалақтап көрсетеді.

В) Шар ойыны. Оқушылар жасырылған сұрақтарға жауап береді.