Сүт қалай ұйықтайды? Ертегі

«Математика» пәнінен
жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар
4-сынып

Нұр-Сұлтан, 2019

Әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 4-сынып білім алушыларына «Математика» пәні
бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде
құрастырылған. Әдістемелік ұсыныстар бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына
арналған «Математика» пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде) мен оқу
жоспарының негізінде дайындалған.
Бөлім/ ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге білім
алушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға
мүмкіндік береді.
Әдістемелік ұсыныстарда бөлім/ ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды өткізуге
арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған. Сондай-ақ,
жинақта білім алушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған.
Тапсырмалар мен рубрикалар ұсыныс түрінде берілген.
Тоқсандық жиынтық бағалауды өткізу үшін спецификацияда тапсырма үлгілері мен балл
қою кестесі ұсынылған. Спецификация стандартталған және оны тоқсандық жиынтық
бағалауды өткізуде басшылыққа алу міндеттелген.
Әдістемелік ұсыныстар бастауыш сынып мұғалімдеріне, мектеп әкімшілігіне, білім беру
бөлімінің әдіскерлеріне, критериалды бағалау бойынша мектеп, өңірлік үйлестірушілеріне
және басқа да мүдделі тұлғаларға арналған.
Әдістемелік ұсыныстарды дайындау барысында ресми интернет-сайттағы қолжетімді
ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, аудио және бейнематериалдар) қолданылды.

2

МАЗМҰНЫ
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР ............. 4
«Көптаңбалы сандар нумерациясы және олармен амалдар орындау» бөлімі бойынша
жиынтық бағалау ........................................................................................................................... 4
«Біртаңбалы санға көбейту және бөлу» бөлімі бойынша жиынтық бағалау .......................... 8
«Жылдамдық, уақыт, арақашықтық», «Геометриялық фигуралар» бөлімдері бойынша
жиынтық бағалау ......................................................................................................................... 11
І тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы .................................................... 14
II ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР ........... 19
«Көбейту және бөлу» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ....................................................... 19
«Есеп шығару» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ................................................................. 21
II тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы ................................................... 24
III ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР .......... 29
«Қозғалысқа, өнімділікке берілген есептер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ................ 29
«Бөлшектер және пайыз», «Шеңбер, дөңгелек» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ............ 32
III тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы .................................................. 35
IV ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР .......... 40
«Теңдеу, теңсіздік, өрнектер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ........................................ 40
«Есептер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ......................................................................... 42
«Үшбұрыштар. Симметрия» бөлімі бойынша жиынтық бағалау .......................................... 44
ІV тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы ................................................. 47

3

1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
«Көптаңбалы сандар нумерациясы және олармен амалдар орындау» бөлімі бойынша
жиынтық бағалау
Бөлімше

1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер
1.2 Сандармен амалдар орындау
1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері
4.3 Тізбектер

Оқу мақсаты

4.1.1.3 Көптаңбалы сандардың разрядтық және кластық
құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы
санын анықтау, разрядтық қосылғыштарға жіктеу
4.1.2.8 Көптаңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту
алгоритмдерін қолдану
4.1.3.5 Уақыт өлшем бірлігінің үлесін табу ( 1/60 сағ ═ 1
мин; 1/2сағ ═ 30 мин;1/7 апта= 1 күн)
4.4.3.1** 1000 000-ға дейінгі сандар тізбектерінің
заңдылықтарын анықтау

Бағалау критерийі

Білім алушы
• Разрядтық және кластық құрамы бойынша
көптаңбалы сандарды атайды
• Разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтайды
• Көптаңбалы сандарды разрядтық қосылғыштардың
қосындысына жіктейді
• Көптаңбалы сандарды қосу және азайтудың жазбаша
есептеу тәсілдерін қолданады
• Уақыт бірліктерінің үлесін анықтайды
• 1000 000 көлеміндегі сандар тізбегінің заңдылығын
анықтайды

Ойлау
деңгейі

дағдыларының Білу және түсіну
Қолдану

Орындау уақыты

20 минут

1-тапсырма
a) Құрамы бойынша сандарды жаз:
• екінші кластың 25 бірлігі, бірінші кластың 13 бірлігі бар сан _____________
• екінші кластың 450 бірлігі, бірінші кластың 12 бірлігі бар cан ____________
b) Кіші санда барлығы неше ондық бар? ______________________________________
c) Үлкен санды разрядтық қосылғыштардың қосындысы түрінде жазып көрсет
______________________________________________________________________

4

2-тапсырма
Баған түрінде жазып, есепте.
864 028 – 53 416

786 914 + 18 008

3-тапсырма
Өрнекте.

1
30

сағ =

1

мин

7

4-тапсырма
Заңдылықты анықта және келесі 3санды жаз.
90 530, 90 537, 90 544, 90 551, …, ..., ....

5

апта =

тәул.

Бағалау критерийі
Разрядтық
және
кластық
құрамы
бойынша көптаңбалы
сандарды
атайды
Разрядтық
бірліктердің
жалпы
санын анықтайды
Көптаңбалы сандарды
разрядтық
қосылғыштардың
қосындысына
жіктейді
Көптаңбалы сандарды
қосу және азайтудың
жазбаша
есептеу
тәсілдерін қолданады
Уақыт бірліктерінің
үлесін анықтайды
1000 000 көлеміндегі
сандар
тізбегінің
заңдылығын
анықтайды
Барлығы

Тапсырма
№

1

2

3

4

Дескриптор
Білім алушы
разрядтық құрамы негізінде көптаңбалы
сандарды жазады:
- бірінші санды;
- екінші санды;
кіші сандағы ондықтардың жалпы
санын анықтайды;
үлкен санды разрядтық
қосылғыштардың қосындысы түрінде
жазып көрсетеді;

көптаңбалы сандардың қосындысының
мәнін табады;
көптаңбалы сандардың айырмасының
мәнін табады;
уақыт өлшем бірліктерінің үлесін
анықтайды:
- сағаттың минуттық үлесін;
- аптаның тәуліктік үлесін;
сандар тізбегін заңдылыққа сәйкес
толықтырады.

Балл

1
1
1

1

1
1

1
1
1

9

6

«Көптаңбалы сандар нумерациясы және олармен амалдар орындау» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні___________________________________________________________
Бағалау критерийі

Разрядтық және кластық
құрамы
бойынша
көптаңбалы
сандарды
атайды
Разрядтық
бірліктердің жалпы санын
анықтайды
Көптаңбалы
сандарды
разрядтық
қосылғыштардың
қосындысына жіктейді
Көптаңбалы сандарды қосу
және азайтудың жазбаша
есептеу
тәсілдерін
қолданады
Уақыт бірліктерінің үлесін
анықтайды
1000
000
көлеміндегі
сандар
тізбегінің
заңдылығын анықтайды

Тапсырма
№

1

2

3

4

Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен

Орта

Жоғары

Разрядтық құрамы бойынша
көптаңбалы сандарды жазуда,
санның
разрядтық
бірліктерінің жалпы санын
анықтауда
және
санды
разрядтық қосылғыштардың
қосындысы түрінде жазуда
қиналады.

Разрядтық
құрамы
бойынша
көптаңбалы сандарды жазуда/
санның разрядтық бірліктерінің
жалпы санын анықтауда/ санды
разрядтық
қосылғыштардың
қосындысына жіктеуде қателіктер
жібереді.

Разрядтық құрамы бойынша
көптаңбалы
сандарды
жазады, санның разрядтық
бірліктерінің жалпы санын
анықтайды
және
санды
разрядтық қосылғыштардың
қосындысына жіктейді.

Көптаңбалы сандарды баған
түрінде жазуда, бағандап қосу
және
азайту
амалдарын
орындауда қиналады.

Көптаңбалы
сандарды
баған
түрінде жазуда/ бағандап қосуда
немесе
азайтуда
қателіктер
жібереді.

Көптаңбалы сандарды баған
түрінде жазады, қосу және
азайту
амалдарын
орындайды.

Уақыт бірліктерінің
табуда қиналады.

үлесін

Сағаттың минуттық үлесін /
аптаның
тәуліктік
үлесін
анықтауда қателеседі.

Уақыт бірліктерінің үлесін
есептеп шығарады.

Көптаңбалы
сандар
тізбегіндегі
заңдылықты
анықтап, жалғастырып жазуда
қиналады.

Көптаңбалы сандар тізбегінің
заңдылығын
анықтауда/
заңдылықты жалғастырып жазуда
қателіктер жібереді.

Көптаңбалы
сандар
тізбегінің
заңдылығын
анықтап, толықтырады.

7

«Біртаңбалы санға көбейту және бөлу» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше

1.2 Сандармен амалдар орындау

Оқу мақсаты

4.1.2.7 Екітаңбалы/үштаңбалы сандарды біртаңбалы санға
ауызша көбейту мен бөлуді орындау
4.1.2.4 2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілерге сүйеніп,
натурал сандарды топтастыру
4.1.2.10**Көптаңбалы сандарды біртаңбалы сандарға
қалдықпен бөлуді орындау

Бағалау критерийі

Ойлау
деңгейі

Білім алушы
• Екі/үштаңбалы сандарды біртаңбалы санға көбейтеді
және бөледі
• Санның 2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштігін анықтайды
• Көптаңбалы сандарды біртаңбалы санға қалдықпен
бөледі

дағдыларының Білу және түсіну
Қолдану

Орындау уақыты

20 минут

1-тапсырма
Есепте.
132 ∙ 3 =

728 : 8 =

2-тапсырма
Сандарды бөлінгіштік белгілеріне қарай топтарға бөл: 78, 45, 90, 120, 124, 335, 446, 300

3-тапсырма
Қалдықпен бөлуді орында және тексер.
975 818: 7 =

8

Бағалау критерийі
Екі/үш
таңбалы
сандарды бір таңбалы
санға көбейтеді және
бөледі
Санның 2-ге, 5-ке,
10-ға
бөлінгіштігін
анықтайды

Көптаңбалы сандарды
біртаңбалы
санға
қалдықпен бөледі

Тапсырма
№
1

2

3

Дескриптор
Білім алушы
көбейтіндінің мәнін табады;
бөліндінің мәнін табады;

Балл
1
1

тек қана 2-ге бөлінетін сандарды
анықтайды;
тек қана 5-ке бөлінетін сандарды
анықтайды;
2-ге де,5-ке де,10-ға да бөлінетін
сандарды анықтайды;
толымсыз бөліндіні анықтайды;
қалдықты табады;
қалдықпен
бөлуді
тексеруді
орындайды.

Барлығы

1
1
1
1
1
1
8

9

«Бір таңбалы санға көбейту және бөлу» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні___________________________________________________________
Бағалау критерийі

Екі/үштаңбалы сандарды
біртаңбалы
санға
көбейтеді және бөледі

Тапсырма
№

1

Санның 2-ге, 5-ке, 10-ға
бөлінгіштігін анықтайды
2

Көптаңбалы
сандарды
біртаңбалы
санға
қалдықпен бөледі

3

Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен

Орта

Жоғары

Екі/үштаңбалы сандарды
біртаңбалы санға көбейту
және бөлу амалдарын
орындауда қиналады.

Екітаңбалы сандарды/ үштаңбалы
сандарды
біртаңбалы
санға
көбейтуде немесе бөлуде қателіктер
жібереді.

Екі/үштаңбалы
сандарды
біртаңбалы санға ауызша
көбейтеді және бөледі.

Сандарды
бөлінгіштік
белгілері
бойынша
жіктеуде қиналады.

Бөлінгіштік белгілері бойынша тек
қана 2-ге бөлінетін / тек қана 5-ке
бөлінетін / 2-ге де,5-ке де,10-ға да
бөлінетін
сандарды
анықтауда
қателіктер жібереді.

Сандарды
бөлінгіштік
белгілеріне қарай жіктейді.

Көптаңбалы
сандарды
біртаңбалы
санға
қалдықпен
бөлуді
орындауда қиналады.

Толымсыз бөліндіні анықтауда/
қалдықты табуда/ қалдықпен бөлуді
тексеруде қателіктер жібереді.

Көптаңбалы
сандарды
біртаңбалы санға қалдықпен
бөледі және тексереді.

10

«Жылдамдық, уақыт, арақашықтық»,
«Геометриялық фигуралар» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше

5.1 Есептер және математикалық модель
3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі

Оқу мақсаты

4.5.1.2**

Бағалау критерийі

Ойлау
деңгейі

Есептерді шығару үдерісінде жылдамдық,
арақашықтық,
уақыт
шамаларының
өзара
тәуелділігін пайдалану
4.5.1.2** Есептерді шығару үдерісінде биіктік, ені,
ұзындығы, көлемі ұғымдарының өзара тәуелділігін
пайдалану
4.3.1.4 Суретте бейнеленген құрама фигуралардың,
қоршаған ортадағы жазық фигуралардың ауданын
анықтау
Білім алушы
• Есеп шығаруда жылдамдық, арақашықтық, уақыт
шамаларының өзара тәуелділігін қолданады
• Шамалар
арасындағы
тәуелділікке
қатысты
есептерді шығарады
• Құрастырылған жазық фигуралардың ауданын
табады

дағдыларының Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты

20 минут

1-тапсырма
Есепті шығар.
Жолаушылар пойызы 3 сағатта 360 км жол жүрді. Осындай жылдамдықпен ол
960 км жолды қанша уақытта жүріп өтеді?
2-тапсырма
Кестені толтыр.
a
15 см
9 см
6 дм

b

h
8 см
25 м

8м
30 см
18 дм

3 дм

3-тапсырма
Боялған фигураның ауданын тап.

11

V
1440 см3
2800 м3
810 см3

Бағалау критерийі
Есеп
шығаруда
жылдамдық,
арақашықтық,
уақыт
шамаларының
өзара
тәуелділігін қолданады
Шамалар
арасындағы
тәуелділікке
қатысты
есептерді шығарады

Құрастырылған жазық
фигуралардың ауданын
табады

Тапсырма
Дескриптор
№
Білім алушы
есептің қысқаша шартын құрады
жылдамдықты анықтайды;
1
уақытты табады;
есептің жауабын жазады;

2

3

шамалардың өзара тәуелділігі негізінде
фигураның енін анықтайды;
фигураның ұзындығын анықтайды;
фигураның биіктігін анықтайды;
фигураның көлемін есептеп шығарады.
үлкен
тіктөртбұрыштың
ауданын
табады;
кіші тіктөртбұрыштың ауданын табады;
фигураның боялған бөлігінің ауданын
табады.

Барлығы

Балл
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
11

12

«Жылдамдық, уақыт, арақашықтық», «Геометриялық фигуралар» бөлімдері бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні___________________________________________________________

Бағалау критерийі

Есеп
шығаруда
жылдамдық,
арақашықтық, уақыт
шамаларының өзара
тәуелділігін
қолданады
Шамалар арасындағы
тәуелділікке қатысты
есептерді шығарады

Құрастырылған жазық
фигуралардың
ауданын табады

Тапсырма
№

1

2

3

Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен

Орта

Жоғары

Есепті
шығару
үшін
жылдамдық, арақашықтық,
уақыт шамаларының өзара
тәуелділігін
қолдануда
қиналады.

Шамалардың өзара тәуелділігінің
негізінде жылдамдықты/ уақытты
анықтауда қателіктер жібереді.

Есеп
шығару
барысында
жылдамдық, арақашықтық ,
уақыт шамаларының өзара
тәуелділігін қолданады.

Есептерді
шығару
барысында заттың биіктігі,
ені,
ұзындығы,
көлемі
шамаларының
өзара
тәуелділігін
қолдануда
қиналады.

Шамалардың өзара тәуелділігінің
негізінде заттың биіктігін/ енін/
ұзындығын/ көлемін анықтауда
қателіктер жібереді.

Шамалардың
өзара
тәуелділігінің негізінде заттың
биіктігін, енін, ұзындығын,
көлемін анықтайды.

Құрастырылған
жазық
фигуралардың
ауданын
табуда қиналады.

Фигураның
құрамдас
бөліктерінің/ боялған фигураның
ауданын табуда қателеседі.

Құрастырылған
жазық
фигуралардың ауданын есептеп
шығарады.

13

І тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы
1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы оқу
бағдарламасының мазмұнына сәйкес білім алушылардың оқу мақсаттарына жеткендігін
тексеруге және тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға
бағытталған.
Спецификация 4-сыныпта «Математика» пәнінен тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың
мазмұны мен өткізу рәсімін сипаттайды.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Математика» пәнінен
үлгілік оқу бағдарламасы
3. І тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
3.1 Ұзақтығы – 40 минут
Балл саны – 18
3.2 Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда білім алушылардың білім, білік, дағдыларын өлшеу
құралы ретінде көп таңдауы бар тапсырмалар, қысқа және толық жауапты қажет ететін
тапсырмалар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмаларда білім алушы сандық мән, сөздер немесе
есептің қысқа шешімі түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін тапсырмаларда максималды балл жинау үшін білім алушы
тапсырманың толық шешімін және шешімін табудың қадамдарын көрсетуі қажет. Білім
алушылардың математикалық мәнмәтіндер қатарындағы математикалық тәсілдерді қолдану
және іріктеу қабілеттері бағаланады.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.
Берілген нұсқа қысқа және толық жауапты қажет ететін 5 тапсырмадан тұрады.

14

Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
№

Бөлім

Бөлімше
1.1 Натурал сандар
және
0
саны.
Бөлшектер

1

1А
бөлім
–
Көптаңбалы
сандар
нумерациясы
және
олармен
амалдар орындау

2

3

4

1В
бөлім
–
Біртаңбалы санға
көбейту
және
бөлу
1С бөлім –
Жылдамдық,
уақыт,
арақашықтық
1D бөлім–
Геометриялық
фигуралар

1.3 Шамалар және
олардың
өлшем
бірліктері

1.2 Сандармен
амалдар орындау
5.1 Есептер және
математикалық
модель
3.1 Геометриялық
фигуралар және
олардың
классификациясы

Оқу мақсаты

Тапсыманың
сипаттамасы
4.1.1.2 Көптаңбалы сандарды оқу, Білім алушы ашық түрдегі
жазу және салыстыру, сандарды қысқа жауапты қажет ететін
берілген
разрядқа
дейін тапсырманы орындайды.
дөңгелектеу
4.1.3.4 Ұзындық (мм, см, дм, м, Білім алушы ашық түрдегі
км)/ масса (мг, г, кг, ц, т)/ аудан қысқа жауапты қажет ететін
(мм2, см2, дм2, м2, г, а)/ көлем (мм3 тапсырманы орындайды.
, см3, дм3, м3 )/ уақыт (сек, мин, сағ,
тәул.) өлшем бірліктерін олардың
арақатысына сүйеніп түрлендіру
4.1.2.6 10, 100, 1000 сандарына Білім алушы ашық түрдегі
қалдықсыз және қалдықпен бөлу қысқа жауапты қажет ететін
тапсырманы орындайды.
4.5.1.2 ** Есептерді шығару Білім алушы ашық түрдегі
үдерісінде
жылдамдық, толық жауапты қажет ететін
арақашықтық шамаларының өзара тапсырманы орындайды.
тәуелділігін пайдалану
4.3.1.3 Тікбұрышты параллепипед Білім алушы ашық түрдегі
көлемінің формуласын (V=a∙b∙c) толық жауапты қажет ететін
қорыту, шығару, қолдану
тапсырманы орындайды.

Барлығы

15

Тапсырма
саны

Жалпы
балл

1

3

1

3

1

2

1

7

1

3

5

18

4. Тапсырмалар мен балл қою кестесінің үлгісі
«Математика» пәнінен 1-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1. Кестеге құрамы бойынша сандарды жаз:
a) ІІ кластың 38 бірлігі және І кластың 617 бірлігінен тұратын санды;
b) Бесінші разрядтың 3 бірлігі, төртінші разрядтың 9 бірлігі және бірінші разрядтың
5 бірлігінен тұратын санды;
миллиондар класы
IX
VIII
VII

мыңдар класы
VI
V
ІV

бірліктер класы
ІІІ
ІІ
І

с) Кіші санды анықтап, ондыққа дейін дөңгелектеп жаз. __________________________
[3]
2. Шамаларды өрнекте.
36т 4кг = ... кг
26м2 =

...

см2

9215м = ... км ... м
[3]
3. Бөлуді орында.
480 000 : 1000 =
925 305 100 =
[2]
4. Есепті шығар.
Автокөлік бірінші күні 105 км/сағ жылдамдықпен 3 сағат, ал екінші күні 90 км/ сағ
жылдамдықпен 6 сағат жүрді. Ол екі күнде барлығы қанша километр жол жүрді?
[7]
5. Есепті шығар.
Ұзындығы 9м, ені 5м, биіктігі 3м болатын бөлменің көлемін есептеп тап.
[3]

16

Балл қою кестесі
№

Жауап

Балл
1

1

2
3

4

1
38620
36004 кг
260 000 см2
9км 215 м
480
9 253 (қалд. 5)
t1= 3сағ
t2 = 6сағ
v1 = 105км/сағ
v2 = 90км/сағ
S =? км
105 ∙ 3 =
315 (км)
90 ∙ 6 =
540 (км)
315 +540 =
855 км

1
1
1
1
1
1
Есептің
сызбасы
қабылданады.

да

1

1
1
1
1
1
1

5

Қосымша ақпарат

a= 9м
b = 5м
h = 3м
V =? м3
9∙5∙3=
135 м3

Өлшем
бірлігі
көрсетілмеген жағдайда,
қабылданбайды.

1
1
1

Барлығы

18

17

Өлшем
бірлігі
көрсетілмеген жағдайда,
қабылданбайды.

5. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер, плакаттар
немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау
оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға
жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен
таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталғанға
дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім алушылар
тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға көмек
беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге тыйым
салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі хабарлап
отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын
тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну қажет.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.

18

II ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
«Көбейту және бөлу» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше

1.2 Сандармен амалдар орындау
2.1 Санды және әріпті өрнектер

Оқу мақсаты

4.1.2.13

Бөлінді мәнінде нөлдер болатын жағдайда
көптаңбалы санды екітаңбалы/үштаңбалы санға
бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмін қолдану
4.2.1.8 ** Қалдықпен бөлу формуласын (a=b•c+r) шығарып
алу және қолдану

Бағалау критерийі

Ойлау
деңгейі

Білім алушы:
• Бөліндінің мәнінде нөл болатын жағдайдағы
бөлуді орындайды және тексереді
• Есептеу барысында қалдықпен бөлу формуласын
қолданады

дағдыларының Білу және түсіну
Қолдану

Орындау уақыты

15 минут

1-тапсырма
Баған түрінде жазып шығар және тексер.
14210 : 35
2-тапсырма
Белгісіз санды тап.
Асқар бір санды 7-ге бөліп еді, бөліндінің мәнінде 3916 саны шықты және 4 қалдық
қалды. Бөлінгішті анықта.
Бағалау критерийі

Тапсырма №

Дескриптор

Балл

бірінші толымсыз бөлінгіш пен бөліндінің
мәніндегі бірінші цифрды анықтайды;

1

Білім алушы
Бөліндінің мәнінде нөл
болатын
жағдайдағы
бөлуді орындайды және
тексереді
1

Есептеу
барысында
қалдықпен
бөлу
формуласын қолданады

2

екінші толымсыз бөлінгіш пен бөліндінің
мәніндегі екінші цифрды анықтайды;
үшінші толымсыз бөлінгішті анықтап, бөліндінің
мәнін табады;
бірінші толымсыз көбейтіндіні анықтайды;
екінші толымсыз көбейтіндіні анықтайды;
толымсыз көбейтінділердің қосындысының
мәнін табады;
толымсыз бөлінгішті табады;
бөлінгішті анықтайды.

1
1
1
1
1
1
1

Барлығы

8

19

«Көбейту және бөлу» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні___________________________________________________________
Бағалау критерийі

Бөліндінің мәнінде нөл
болатын
жағдайдағы
бөлуді
орындайды
және тексереді
Есептеу
барысында
қалдықпен
бөлу
формуласын қолданады

Тапсырма
№

1

2

Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен

Орта

Жоғары

Бөліндінің
мәнінде
нөл
болатын жағдайдағы бөлуді
орындауда және тексеруде
қиналады.

Бөліндінің мәнінде нөл болатын
жағдайдағы бөліндінің мәнін табуда/
тексеруде қателіктер жібереді.

Бөліндінің
мәнінде
нөл
болатын жағдайда көптаңбалы
санды екітаңбалы санға бөледі
және тексереді.

Қалдықпен бөлу формуласын
қолдану арқылы белгісіз
бөлінгішті
анықтауда
қиналады.

Қалдықпен
бөлу
формуласын
қолдану
арқылы
толымсыз
бөлінгішті/
белгісіз
бөлінгішті
анықтауда қателеседі.

Қалдықпен бөлу формуласын
қолдану
арқылы
белгісіз
бөлінгішті анықтайды.

20

«Есеп шығару» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше

5.1 Есептер және математикалық модель

Оқу мақсаты

4.5.1.4 Шамалар арасындағы тәуелділікке/ пропорционал
бөлуге/ белгісізді екі айырым бойынша табуға
берілген есептерді талдау және шығару
4.5.1.9** Кездесу қозғалысына, қарама- қарсы бағыттағы
қозғалысқа берілген есептерді арифметикалық және
алгебралық әдістермен шығару

Бағалау критерийі

Ойлау
деңгейі

Білім алушы
• Пропорционал бөлуге берілген есептерді шығарады
• Кездесу қозғалысына берілген есептерді шығарады

дағдыларының Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты

20 минут

1-тапсырма
Кестеге сүйеніп, белгісіз мәліметті есептеп шығар.
Бір жәшік
жемістің
массасы
апельсин
мандарин

Бірдей

Жәшіктердің
саны
7 жәшік
8 жәшік

Барлық жемістің
массасы
? кг
? кг

120 кг

2-тапсырма
Есепті шығар.
Арасы 212 км болатын екі айлақтан бір-біріне қарама-қарсы бағытта екі кеме шығып,
4 сағаттан кейін кездесті. Бірінші кеменің жылдамдығы – 24 км/сағ. Екінші кеменің
жылдамдығын тап.

21

Бағалау критерийі

Тапсырма
№

Пропорционал
бөлуге
берілген
есептерді шығарады
1

Кездесу
қозғалысына
берілген есептерді
шығарады
2

Дескриптор
Білім алушы
жәшіктердің жалпы санын анықтайды;
бір жәшіктегі заттың
массасын
анықтайды;
апельсиннің
жалпы
салмағын
анықтайды;
мандариннің
жалпы
салмағын
анықтайды;
есептің жауабын жазады.
бірінші дененің жүрген жолын анықтау
өрнегін құрады;
өрнектің мәнін табады;
екінші дененің жүрген жолын анықтау
өрнегін құрады;
өрнектің мәнін табады;
екінші дененің жылдамдығын табу
өрнегін құрады;
өрнектің мәнін табады;
есептің жауабын жазады.

Барлығы

22

Балл
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
12

«Есеп шығару» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні___________________________________________________________

Бағалау критерийі

Пропорционал бөлуге
берілген
есептерді
шығарады

Кездесу қозғалысына
берілген
есептерді
шығарады

Тапсырма
№

Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен

Орта

Жоғары

Заттардың жалпы санын/ бір заттың
массасын/
әр
заттың
жалпы
массасын анықтауда/ өрнектің мәнін
есептеуде қателіктер жібереді.

Пропорционал бөлуге берілген
есептерді шығарады.

1

Пропорционал
бөлуге
берілген есептерді шығаруда
қиналады.

Есептің шартын құруда/ бірінші
немесе екінші дененің қашықтығын/
жылдамдығын анықтауда/өрнектің
мәнін табуда қателіктер жібереді.

Кездесу қозғалысына берілген
есептерді дұрыс шығарады.

2

Кездесу
қозғалысына
берілген есептерді шығаруда
қиналады.

23

II тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы
1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы оқу
бағдарламасының мазмұнына сәйкес білім алушылардың оқу мақсаттарына жеткендігін
тексеруге және тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға
бағытталған.
Спецификация 4-сыныпта «Математика» пәнінен тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың
мазмұны мен өткізу рәсімін сипаттайды.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Математика» пәнінен
үлгілік оқу бағдарламасы
3. ІІ тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
3.1 Ұзақтығы – 40 минут
Балл саны - 18
3.2 Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда білім алушылардың білім, білік, дағдыларын өлшеу
құралы ретінде көп таңдауы бар тапсырмалар, қысқа және толық жауапты қажет ететін
тапсырмалар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмаларда білім алушы сандық мән, сөздер немесе
есептің қысқа шешімі түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін тапсырмаларда максималды балл жинау үшін білім алушы
тапсырманың толық шешімін және шешімін табудың қадамдарын көрсетуі қажет. Білім
алушылардың математикалық мәнмәтіндер қатарындағы математикалық тәсілдерді қолдану
және іріктеу қабілеттері бағаланады.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.
Берілген нұсқа қысқа және толық жауапты қажет ететін 5 тапсырмадан тұрады.

24

Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
№

Бөлім
2А бөлім –
Көбейту және
бөлу

Бөлімше
1.2 Сандармен
амалдар орындау

Оқу мақсаты

Тапсырма
саны

Жалпы
балл

1

4

1

4

1

3

Білім алушы ашық түрдегі
қысқа жауапты қажет ететін
тапсырманы орындайды.

1

2

Білім алушы ашық түрдегі
толық жауапты қажет ететін
тапсырманы орындайды.

1

5

5

18

4.1.2.9 Санды қосындыға көбейту, Білім алушы ашық түрдегі
санды көбейтіндіге бөлу мен толық жауапты қажет ететін
көбейту ережелерін қолдану
тапсырманы орындайды.
4.1.2.11** Үштаңбалы санға
жазбаша көбейту және бөлу
алгоритмдерін қолдану

1

Тапсыманың
сипаттамасы

Білім алушы ашық түрдегі
толық жауапты қажет ететін
тапсырманы орындайды.

4.1.2.10**Көптаңбалы сандарды
екітаңбалы сандарға қалдықпен
бөлуді орындау
2В бөлім Есеп
шығару

2

5.1 Есептер және
математикалық
модель

4.5.1.2** Есептерді шығаруда
жұмысқа
жіберілген
уақыт,
атқарылған жұмыс, өнімділік
шамаларының өзара тәуелділігін
пайдалану
4.5.1.9**Кездесу
қозғалысына,
қарама-қарсы
бағыттағы
қозғалысқа берілген есептерді
арифметикалық және алгебралық
әдіспен шешу

Барлығы

25

4. Тапсырмалар мен балл қою кестесінің үлгісі
«Математика» пәнінен 2-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1. Тиімді тәсілмен шығар:
15 ∙ (7 ∙ 4 ) =
720 : (9 ∙5) =
[4]
2. Баған түрінде жазып шығар.
1 235 ∙ 248
[4]
3. Қалдықпен бөлуді орында.
3893 : 54
[3]
4. Кестені толтыр.

Шебер
Шәкірті

Өнімділік

Уақыт

Жұмыс

?
186 бөлш./сағ

6 сағ
7 сағ

1284бөлшек
?
[2]

5. Есепті шығар.
Бір қаладан бір мезгілде қарама-қарсы бағытта екі автобус жолға шықты. Біріншісі
52км/сағ жылдамдықпен, ал екіншісі 74 км/сағ жылдамдықпен жүрді. 8 сағаттан кейін
олардың арасы қандай болады?
[5]

26

Балл қою кестесі
№
1

Жауап
15 ∙ 4 ∙ 7 =
420
720 : 9 : 5 =
16

2

5

Қосымша ақпарат

1
1
1
1

1-көбейтінді үшін-1 балл;
2-көбейтінді үшін-1 балл;
3-көбейтінді үшін -1 балл,
өрнектің дұрыс мәніне -1
балл қойылады.
1-толымсыз
бөліндіні
анықтағаны үшін-1 балл;
2-толымсыз
бөліндіні
анықтағаны үшін- 1 балл;
қалдықты анықтағаны үшін 1 балл қойылады.

1
1
1

3

4

Балл
1
1
1
1

214 бөлш./сағ
1302бөлш.
v1 =52км/сағ
v2 =74км/сағ
t =8 сағ
S = ? км
v = 52 + 74 =

1
1

126 км/сағ

1

S = 126 ∙ 8

1

1008 км

1

1
1

Барлығы

18

27

Білім
алушы
есептің
сызбасын сызуы да мүмкін.
Есептің шешуін бір өрнек
түрінде: (54+74) ∙8= 1008(км)
немесе алгебралық әдіспен:
(х: (54+74) = 8)
шығарған жағдайда 4 балл
қойылады.
Өлшем бірлігі көрсетілмеген
жағдайда, қабылданбайды.

5. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер, плакаттар
немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау
оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға
жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен
таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталғанға
дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім алушылар
тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға көмек
беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге тыйым
салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі хабарлап
отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын
тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну қажет.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.

28

III ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
«Қозғалысқа, өнімділікке бе