Сын тұрғысынан ойлау технологиясы арқылы оқушы тұлғасын қалыптастыру

Қазақстан әлемдік білім беру кеңістігіне енуі отандық білім дамуының стратегиялық жоспарын әзірлеуді және соған орай ұлттық білім жүйесінің жетістіктері мен білім дамуындағы жалпы әлемдік үрдестерді ескеретін жаңа үлгісіне көшуді талап етуде. Білім бере отырып, тиімді жолмен жаңа заман тұлғасын қалыптастыру әр ұстаздың мақсаты екені анық. Білім мазмұнын жаңартудың ғылыми негізіне оқушы белгілі бір қажетті біліктер мен дағдылардың иесі, оқу әрекетінің субъектісі,әр түрлі мәдениеттер мен өз көзқарасы тұрғысынан білімді, сауатты, өз ойын дұрыс әрі шебер жеткізе білетін, мәдениетті тұлға.Сол тұлғаны жаңа заман талабымен қандай жолдар арқылы қалыптастыруға болады? Бүгінгі қоғамның ұстаздар алдына қойып отырған басты міндетті , артар жүгі – сапалы білім берумен қатар жан – жақты дамыған, өзіндік ой – пікірі қалыптасқан, өмірге араласа алатын, терең ойланып, ойын жүзеге асыра алатын тұлға қалыптастыру. Тұлға ретінде қалыптасу – оқушының оқу процесіндегі басты мақсат болып табылады.Тұлға – тұтастық күйде дамыған, қалыптасқан адам.Абай айтқан «толық адам» болмысын жасауды міндет ету – оқу – танымдық процестің де негізгі мұраты.Абай: «Ақыл, қайрат,жүректі бірдей ұста сонда толық боларсың елден бөлек» - деген нақылын жеке тұлға тәрбиелеудегі бағыт ретінде алу дұрыс.

Оқушының өзін қоршаған дүниеге, әлемге көзқарасы- оның сол дүниеге деген қатынасы ретінде интеллектуалдық, эмоционалдық –ерікті, нақты – практикалық әдістері қалыптасады. Бұл қалыптасу көпдеңгейлі және әр түрлі әдіс- тәсіл, түрлі технологияларды сабақтарда қолдану арқылы жүзеге асады..Ол деңгейлер оқушының дүниені тану мен қабылдау ерекшелігімен де байланысты

Қазақ тілі сабақтарында оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлау технологиясын қолдана отырып тұлға қалыптастыру тәжербиесін сабақтарда қолданудамын.Сын тұрғысынан ойлауда оқушы болжайды, зерттеп, қорытып, өз ойын жеткізеді, негізін ашады, сұрыптайды, талқылайды,, сын көзбен қарайды,пікірін дәлелдейді, пікір алмасады, ортақ пікірге келеді, мақсатқа жетеді, өзін – өзі басқарады, топпен жұмыс істеуге үйренеді, жан дүниесін өзгертеді, ойлауды дамытады, қызығушылықты дамытады, қызығушылықты артырады, кез – келген сабақты меңгертеді, оқушы өзін – өзі тәрбиелейді. Тұлға қалыптастыруда – оның тәні мен жанын қатар дамыту, танымдық қызығушылығын дамытудың әдіс тәсілдерді іздеу, анықтау, жүйелеу, қолдану.Осы орайда қазақ тілі сабақтарында сын тұрғысынан ойлау технологиясы арқылы оқушы тұлғасын қалыптастырудың тиімділігі зор.Сондықтан психологтардың өзі тұлға қалыптастырудың қажеттілігін тұтас бір кешенді қасиеттермен байланыстырады. Қазақ тілі сабақтарында сын тұрғысынан ойлау технологиясы тіл дамыту мен қатар тұлға қалыптасытруда маңызы зор екендігі тәжербие негізінде дәлелденуде. Сын тұрғысынан ойлау технологиясы - ойлаумен ұштастыра білім алуды бағыттайтын оқыту технологясы.

«Қостанай қаласы әкімдігінің білім бөлімінің №4 орта мектебі»ММ

Ибрашева Гүлайхан Рақымжанқызы.Қазақ тілі әдебиеті мұғалімі.