«КИБЕРБУЛЛИНГ ЖӘНЕ
КИБЕРГРУМИНГ»
Сабақтың
мақсаты: оқушыларды кибербуллинг және
кибергруминг туралы хабардар ету
Негізгі міндеттер:
-
Кибербуллинг және кибергруминг туралы ақпарат
беріңіз.
-
Оқушыларды жеке қауіпсіздікті сақтауға
үйрету.
Материалдар мен
ресурстар:
Кибербуллинг пен кибергрумингінің алдын алу
бойынша кеңестер.
Сабақтың құрылымы:
-
Кіріспе
-
Негізгі бөлім
Педагог кибербуллинг және кибергруминг туралы
қысқаша ақпарат береді.
Кибербуллинг – цифрлық кеңістіктегі
зорлық-зомбылықтың көрінісі. Мұндай қорлау әлеуметтік желілерде,
мессенджерлерде, форумдар мен чаттарда, ойын платформаларында болуы
мүмкін. Сандық қорлаудың міндеті – қуғын-сүргінге ұшырағандарды
қорқыту, ашуландыру немесе қорлау.
Кибергруминг – интернеттегі балаларға қатысты
жыныстық зорлықзомбылықтың бір түрі. Ересек адам сенімге бой
алдырады, содан кейін баланы интимдік фотосуреттер мен бейнелер
жіберуге мәжбүр етеді. Алайда, қылмыскер интимдік материалдарды
алумен шектеліп қана қоймай, жәбірленушіні материалдық немесе
физикалық пайда үшін бопсалап, жеке кездесулерді талап етуі
мүмкін.
Интернеттегі қудалау адамға қалай әсер
етеді?
Психологиялық салдары: адам өзін жайсыз сезінеді,
өзін кінәлайды және ашуланады.
Эмоционалды салдары: адам өзінің хоббиінен ұяла
бастайды немесе оларға деген қызығушылығын
жоғалтады.
Физиологиялық салдары: шаршау (ұйқының бұзылуы)
немесе іштің ауыруы, бас ауруы және т.б.
Кибербуллинг пен кибергрумингінің алдын алу
кеңестерін жаттап, есте сақтау.
Өзіңізге пайдалы деп санайтын кеңестерді
жазыңыз.
Бұл тізімге не қосар едіңіз?
3. Қорытынды:
педагог айтылған пікірлерді қорытындылайды.
Пайдалы сілтемелер:
https://youtu.be/T1uPlZeHCGE?si=jMirGbK0tkmRDnhw
https://youtu.be/X_Zqhc3u_sQ?si=P6BPkEt-swfEaL5N
https://youtu.be/ftdqVKf_VqQ?t=3
Қосымша
Балаларға арналған
кеңестер
Желіде болған кезде сыпайы және мейірімді
болыңыз. Өз құрдастарыңызға жағымды хабарламалар, күлімсіреу немесе
бестік жіберу арқылы қолдау көрсетіңіз. Параметрлеріңізді және парольдеріңізді
тексеріңіз: сіздің пароліңіз 12345 пе? Сіз мұны досыңызбен
бөлістіңіз бе? Желіде не орналастырғаныңызды кім көре алады?
Құпиялылық параметрлерін соңғы рет қашан
қарадыңыз. Бұл
туралы сөйлесіңіз. Егер сіз өзіңізді қорлап жатқанды сезінсеңіз,
сіз кибербуллингінің құрбаны екеніңізді сезсеңіз, сенімді
адамыңызға хабарласыңыз.
Қолдау көрсету. Егер біреудің қорлық көргенін
көрдім деп ойласаңыз, ол туралы үндемей қалмаңыз. Сол адамға
хабарласып, қолдауыңызды көрсетіңіз. Сіздің сөздеріңіз өзгерте
алады.
Егер сіздің біреуге деген мінез-құлқыңыз
бұзақылық санатына жатады деп ойласаңыз, өзгертулер енгізе аласыз.
Бұзақылықты тоқтатыңыз. Тоқтатып, біреуден қолдау
сұраңыз.
Достардың өтінішін қабылдамас бұрын, олардың
профилін қарап, олардың кім екенін анықтауға тырысу керек. Есіңізде
болсын, кейде адамдар өздерін жоқ адам етіп көрсетеді және олардың
шындықты айтып жатқанын білу қиын.
Сіздердің ортақ достарыңыз бар ма? Сіз бір
қаладансыз ба? Достардың кездейсоқ өтініштерін қабылдау қажет деп
санамаңыз. Сізге зиянсыз әзіл болып көрінгенімен басқаларды қатты
ренжітуі мүмкін. «Жіберу» батырмасын басар алдында екі рет
ойланыңыз, әсіресе егер сіз ренжісеңіз немесе ашулансаңыз. Сіз
хабарламаны, фотосуретті немесе бейнені бөліскеннен кейін, оған не
болатынын бақылау қиын. Бұл әрекетті қайтару мүмкін
емес.
Сіз де басқалар сияқты жеке өмірге құқығыңыз бар
екенін ұмытпаңыз. Сіз басқалардың есептік жазбаларына кіре алмайсыз
немесе олардың телефондарын олардың рұқсатынсыз пайдалана
алмайсыз.
|