Сыныптан тыс шара Дәрумендер - денсаулық кепілі

БҚО, Теректі ауданы, Подстепный ауылы

Подстепный ЖОББМ

Бастауыш сынып мұғалімі

Бейбитова Т.М

Сыныптан тыс шара

(1 сыныптар үшін)

Уақыты: 14.04.22.

Тақырыбы: «Дәрумендер – денсаулық кепілі»

Мақсаты: Оқушыларға дәрумендер, пайдасы, жемістер мен көкөністер жайында түсінік беру. Ойын, есте сақтау қабілетін, дүниетанымын дамыту. Балалардың жеміс ағаштарын қорғап, оларға қамқор болуына ықпал ету үшін тәрбиелік әңгімелер жүргізу.

Әдіс тәсілдері: Сұрақ - жауап, түсіндіру, көрсету, ойын.

Көрнекілігі: ойын, слайд, суреттер, үлестірмелі материал.

Ұйымдастыру кезеңі.-Сәлеметсіздер ме?

Мектепке біз барамыз,

Досымызды табамыз.

Сәлемет пе, міне мен,

Доспын енді сенімен.

Біздерге сабағымызға қонақтар келіпті. Кімдер екен, қарсы алайық. (қонақтар Жемістер мен Көкөністер келеді, өлеңдерін айтады.)

• Балалар, бұлардың пайдасы қандай?

• Ендеше, топтарға бөлінейік:

• І Жемістер. ІІ Көкөністер. ІІІ Дәнді дақылдар 4. Дәрумендер

(Әр топқа жұмбақ беріледі) Жұмбақ шешейік.

1.Жасыл ала дөңгелек,

Бақшада жатыр дөңгелеп. (қарбыз)

2.Үстіне тігіп көк шатыр,

Астында қызыл дәу жатыр. \қызылша\

3.Қалың киім ұнатады,

Шешіндірсең жылатады. \пияз\

4. Бұтақта ілініп тұрамын,

Піскенде себетке құладым. \жеміс\

Жемістер бақшада яғни ағашта, ал көкөністер бақта өседі. Жемістер мен көкөністерді қарайтын адамды бағбан дейміз.

Жемістерге: алма, алмұрт, жүзім, шабдалы, өрік, шие.

Көкөністерге: картоп, қызылша, пияз, сәбіз, қияр, қызанақ т. б. жатады.

Жемістер мен көкөністердің құрамында көптеген дәрумендер бар.

Көкөністерді тұқым себу арқылы өсіреміз көктем айында. Күз айында жинап аламыз.

Алманы көп жесеңдер түрлі ауруларға қарсы тұруға көмектеседі. Қараңғыда көруді жақсартады, шаштың, тырнақтың өсуіне әсер етеді. Ол жетіспегенде тері құрғап, жарылып, түсі күңгірттенеді.

Лимонды кесіп алып, шайға салып, ішіп жүрсе, қан жүрісі реттеледі, қан қысымының көтерілуі бәсеңдейді. Лимонмен шай ішкен адамның жүйкесі бірқалыпты болады.

Банан қан мөлшерінің бір қалыпты болуы мен қан қысымының өзгермеуіне ықпал етеді. Сүйек, тырнақ, шаш өсіміне оң әсерін тигізеді.

Жемістерден тосап және компот қайнатады.

Көкөністерді тағам ретінде салаттар жасаймыз.

Ал көкөністердің пайдасы мысалы;

Қызанақ ол біріншіден, тағам ретінде өте пайдалы.Екіншіден, қызанақта С дәрумені өте көп. Үшіншіден, жас қызанақ пен томат шырынының шипалық қасиеті жақсы. Асқазан жарасы бар адамдар жас томат шырынын ішуге тиіс. Томат шырыны ағзадағы тастарды да ерітеді. Қызанақ бауыр ауыратындар үшін де өте пайдалы. Бақшада өсіп тұрған жемісті сабағынан үзіп алып, жумаған күйде жеудің өзі зиянды. Адамның іш ауруын да, басқа да сырқаттарды туғызатын микробтарды көреміз.

Жалпы жемістер мен көкөністер біріншіден дәрумен берсе, екіншіден тағам ретінде, ал үшіншіден дастарханға сән ретінде қоя аламыз.

Тәтті қызыл бұрыш. Тәтті қызыл бұрышта артериялардың бітелуіне жол бермейтін биофлавоноидтер, қан жинаудың пайда болуы. Бұл өсімдік қан тамырлары мен жүрек ауруларының алдын алу үшін өте ыңғайлы.

Шие. Шие шелпектеріне бордюжды түс беретін антоцианиндер ацетилсалицил қышқылымен бірдей әрекет етеді. Ал жидектердің қараңғы түсі, олар пайдалы. Шие, буындарда ауырсынуды және қабынуды басады.

Қызыл қырыққабат. W бізді сүт безі қатерлі ісігінен қорғайды. Эстрогендердің ағзасындағы алмасуды орнатуға көмектеседі.

Шалғам. Бұл сау өсімдік құрамында еркін радикалдарды бұзатын каротин бар. Осылайша дененің қартаюын итермелейді.

Қияр бетанинге өте бай. Ол зат алмасу процестерін ынталандырады және иммунитетті күшейтеді.

Қызыл жүзім. Қызыл жүзімнің антоциандары қатерлі ісік жасушаларының өсуін баяулатады (кейде тоқтатады), бірақ бұл «инфекцияның» 20% -на дейін толығымен жойылады.

Абрикос. Нәзік дәмі бар хош иісті жемістердің 200 граммы күнделікті противаминнің қажеттілігін қамтамасыз етеді, ол біздің көзіміз көріп, терінің таза екендігін қамтамасыз етеді.

Манго созылмалы құрғақ көздің компьютерлік синдромының ұзақ мерзімді жұмысын болдырмайды, себебі бұл шырышты қабықтың регенерациясына ықпал етеді.

Сәбіз. Бұл альфа- және бета-каротиннің құрамындағы тағы бір чемпион. Екі зат да көздің, шаш пен терінің денсаулығына қамқорлық көрсетеді. Сонымен қатар, сәбіз - ракпен күреске қарсы диетаның маңызды құрамдас бөлігі. Есіңізде болсын: жарқын тамырларға бай пайдалы заттар, өсімдік майымен жақсы араласады.

Апельсин. иммунитетті күшейтеді, сондай-ақ капиллярларда микроциркуляцияны жақсартады.

Асқабақ. Диетологтардың пікірінше, бұл сау өсімдік 10 ең пайдалы өнімдерге кіреді. Бұл асқазанға өте пайдалы пайдалы ас қорыту өсімдігімен кіреді - асқабақ мұздатқышта өте жақсы сақталады. Асқабақ - торға жас өзгерістерге байланысты қорғайтын өсімдік пигменттерінің құрамында чемпион.

Жүгері. Оның жарқын түсі жағымды ғана емес, сонымен бірге көзге өте пайдалы - сары пигменттер өз жасушаларын ультрафиолет зиянды әсерінен сенімді қорғайды.

Жасыл жемістер мен көкөністер

Бұршақ қоршаған ортаны агрессивті әсеріне қарсы тұруды арттырады. рак пен аллергиямен күресуге көмектеседі, вирустарды өлтіреді, глаукома қаупін азайтады.

Брокколи. Жасыл көкөністердің бәрі - бұл қатерлі ісікке қарсы күресте көшбасшы. Онда сыртқы ортадағы агрессиядан жасушаларды қорғайтын өсімдіктердің хлорофиллі бар, организмнен улы заттардың алынуына ықпал етеді, тіпті бүлінген мембраналарды қалпына келтіреді! Сондай-ақ, хлорофилл ми клеткаларында оттегінің ұзақ сақталуын қамтамасыз етеді. Оттегі белсенді түрде жұмыс істейді, біз стресстік жағдайларға қатты әсер етпейміз.

Киви.Кивиді сіздің күнделікті диетаңызға қосып, анемияның дамуын ескертіңіз.

Тапсырма. Жемістер мен көкөністерді бояу.

Тапсырма. Сөз құра, тез құра.

Л,м,а,а – ___________________________

Б,і,с,з,ә – _______________________________

Л,м,ұ, а, р, т – __________________________

Й, д, а, б, и – _______________________________

Қорытынды.

• Балалар, бүгінгі өтілген сабақ бойынша өз ойымызды айтайық. Не үйрендіңдер, не білдіңдер?

Кері байланыс. «Алма ағашы» (Алма шаблондарын бояу)

«Жасыл алма» – Бәрін түсіндім.

«Көк алма» – Толық түсінбей қалдым.

«Қызыл алма» – Ештеңе түсінбедім