Табиғатты пайдалану түрлері

Мұғалімнің аты-жөні:

Пән/Сынып:

10 сынып   География 

Қай аптаның нешінші сабағы

6 апта  №16 сабақ   

Тарау немесе бөлім атауы:

Табиғатты пайдалану және геоэкология

Сабақтың тақырыбы:

Табиғатты пайдалану түрлері

Оқу мақсаты:

10.3.1.1 - Табиғатты пайдаланудың қажеттілігін түсіндіріп, түрлерін(шаруашылық тұрғысынан) анықтау, графикалық түрде ұсыну;

Бағалау критерийі:

- шаруашылық  типтеріне қарай табиғатты пайдаланудың қажеттілігін сипаттайды;

- нәтижесін графикалық түрде бейнелейді;

Саралап оқыту тапсырмалары

Ұжымдық жұмыс

Жаңа тақырыптың түсіндірілуі

Бірлескен жұмыс (1,2 тапсырма)

Тапсырманы ұсыну және дұрыс жауапты ұсыну арқылы үйрету

Жеке жұмыс

Тапсырманы ұсыну, оқушылар өз бетімен орындауы

Уақыты

Кезеңдері

Тапсырма

Тапсырманың мақсаты

Мұғалімнің  бақылауы мен зерттеуі не? (Қиын болса алып тастауға болады)

Бағалау

Ресурстар

1 минут

Ұйымдастыру 

Сәлеметсіздер ме, оқушылар. 

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: Табиғатты пайдалану түрлері

Бүгінгі сабақта: 

Сіздің  білетініңіз:

• табиғатты пайдаланудың қажеттілігі;

Сіздің меңгеретініңіз: 

• шаруашылық типтеріне қарай табиғатты пайдалануды график түрінде бейнелеп қолдану.

Не меңгеретінін білу үшін

7-8 минут

Жаңа сабақ 

Табиғатты пайдалану дегеніміз- адамзат қоғамы өзінің өмір сүруіне қажетті әлемдегі бүкіл материалдық-энергетикалық, ақпараттық және әртүрлі табиғат байлықтары мен табиғат құбылыстарының  жиынтығын өз қажетіне қолдану мүмкіншілігін айтамыз. Адам өзінің шаруашылық іс-әрекеті арқылы  табиғатқа тікелей де жанама да әсер етеді. Ол қоғамның материалдық, мәдени тағы басқа да мұқтаждығын қанағаттандыру үшін табиғат ресурстарын үнемі, үздіксіз пайдаланып келеді. 

                           Қоршаған ортаны ластаушылардың жіктелуі

Осыған орай қоршаған табиғи ортаны қорғау мен табиғатты тиімді пайдаланудың негізгі принциптері де өзгеріп, ауқымы кеңейіп отыр.

Табиғатты пайдалану тиімді және тиімсіз болып бөлінетінін білесіздер. 

1. Тиімсіз пайда- лану орта сапасының нашарлауына және тозуына әкеліп соқтырады.  Бұл табиғи жүйелердің  ластануымен, экожүйелердің бұзылуымен қатар жүретін құбылыс.

2. Тиімді пайдалану  табиғат байлықтарын  кешенді, ғылыми негізбен, оның ресурстық әлеуетіне зиян келтірмейтіндей деңгейде пайдалануды білдіреді.

                           Табиғатты тиімді пайдалану шаралары

Бұл жағдайда табиғи-ресурстық әлеуеттің сақталу мүмкіндігі жоғарылайды, экожүйелердің өзін-өзі реттеуі артып, өзін-өзі қалпына келтіру қабілеті күшейеді.

Презентация № 1 бет

https://bilimland.kz/kk/courses/zharatylystanu/ehkologiya/lesson/adam-zhane-tabihat

Презентация № 2бет

8 минут

Тәжірибе

Тапсырма.  Қазақстан қалаларындағы ауаның ластану деңгейінің СИ (стандартты индекс)тен нше есе артық екендігі көрсетілген. Төмендегі ақпаратты графика түрінде ұсыныңыз

Дескриптор
-  шаруашылық  типтеріне қарай табиғатты пайдаланудың қажеттілігін сипаттайды;

-  ҚР қалаларының  атмосфераны ластау деңгейін графикалық түрде бейнелейді;

Жаңа тақырыпты тәжірибе арқылы меңгеру

Дескриптор-шаруа шылық  типтеріне қарай табиғатты пайдаланудың қажеттілігін сипаттайды;

-  ҚР қалаларының  атмосфераны ластау деңгейін графикалық түрде бейнелейді;

Презентация № 3бет

3 минут

Бекіту

Бүгінгі тақырып бойынша білімімізді тексеру үшін графика  орындап көрейік.

Тақырыпты меңгергенін анықтау

Жаңа тақырыпты меңгерудегі кедергілерді анықтау, түзету жұмыстарын жүргізу

Презентация № 4бет