Табиғаттың кішкентай иелері

Тақырыбы: Табиғаттың кішкентай иелері — жәндіктер

Мақсаты:

1. Балаларға жәндіктер туралы түсінік беру, олардың табиғаттағы рөлін түсіндіру.

2. Танымдық, коммуникативтік, әлеуметтік, шығармашылық, физикалық дағдыларын дамыту.

3. Табиғатты қорғауға, жәндіктерге қамқорлықпен қарауға тәрбиелеу.

Көрнекіліктер:

Жәндіктердің суреттері (ара, көбелек, құмырсқа, инелік), бейнеролик, QR-код (ән), жұмбақ карталары, макеттер, үлестірмелі материалдар.

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі

Тәрбиеші:
– Сәлеметсіңдер ме, балалар!
– Бүгін біз табиғат әлеміне ерекше саяхат жасаймыз. Табиғатта кішкентай, бірақ өте маңызды тіршілік иелері бар. Оларды білесіңдер ме?

Сұрақ:
– Балалар, табиғаттың кішкентай иелері кімдер?
– (Балалардың жауабы: жәндіктер.)

Тәрбиеші:
– Дұрыс, балалар! Олар – жәндіктер. Олар кішкентай болғанымен, табиғатқа көп пайда әкеледі.

II. Негізгі бөлім

? Жәндіктер туралы қызықты мәліметтер

1. Жәндіктердің түрлері:

Балалар, жәндіктер табиғатта өте көп! Олар – кішкентай, бірақ өте маңызды тіршілік иелері.

? Көбелек – өте әдемі, түрлі-түсті қанаттары бар.
? Ара – бал жасайды, гүлдердің тозаңын тасиды.
? Құмырсқа – еңбекқор, илеу жасап өмір сүреді.
? Инелік – суда өсіп, кейін ұшады, масаларды жейді.
? Шегіртке – секіріп жүреді, шөппен қоректенеді.
? Қоңыз – мықты, кейбіреуі топырақта тұрады.
? Божья коровка (Көктем көбелегі/Божья коровка) – қызыл түсті, үстінде қара нүктелері бар.

2. Жәндіктер қайда мекен етеді?

? Балаларға қызықты фактілер:

⭐ Көбелектердің қанатында мыңдаған ұсақ түсті қабыршақтар болады, сол үшін олар түрлі-түсті!

⭐ Аралар бір күнде 50-ден астам гүлге қона алады! Олар болмаса, бал да, жеміс те өспейді.

⭐ Құмырсқалар – өте еңбекқор! Олар дәнді, жапырақты жинап, ұяларына тасиды.

⭐ Инеліктер – суда жұмыртқалайды, олардың балапандары суда өмір сүріп өседі.

⭐ Шегірткелер өте ұзақ секіреді, тіпті өз денесінен 10 есе биікке!

⭐ Божья коровка – бау-бақша қорғаушысы. Ол өсімдіктерге зиян келтіретін ұсақ жәндіктерді жейді.

3. Балаларға сұрақтар (қызығушылығын ояту үшін):

– Балалар, сендер көбелекті қай кезде көрдіңдер?
– Құмырсқалар қалай жұмыс істейді екен?
– Аралар бізге қандай сыйлық береді?
– Шегіртке қалай секіреді?
– Инелік қайда өмір сүреді?

4. Мақал-мәтелдер:

? "Еңбек етсең – емерсің" (құмырсқадай еңбекқор болайық)
? "Гүл өссе – жердің көркі,
Көбелек ұшса – көктің көркі."
? "Жұмыс қылған, шаршамайды,
Еңбек еткен, аш қалмайды."

5. Жұмбақтар:

1️ Гүлден гүлге қонады,
Тозаң теріп алады. (Көбелек)

2️ Илеуінен шықпайды,
Жұмыссыз бір тұрмайды. (Құмырсқа)

3️ Шөпті бассаң секіреді,
Әдемі әнін береді. (Шегіртке)

4️ Кішкентай қызыл қалпақ,
Қара ноқат – сәндік тақ. (Божья коровка)

6. QR-код арқылы тыңдауға болатын әуен:

"Көбелек" әні (Қимылды ойынға):
? Тыңдау үшін басыңыз
(немесе сілтеме арқылы QR-код жасап бере аламын)

1. Жұмбақтар арқылы қызығушылық ояту

? Кішкентай ғана,
Қанаты бар, әні бар. (Көбелек)

? Кішкене ғана шар сияқты,
Тікенекпен тұмшаланған.
Ұшпайды, бірақ шағады. (Қоңыз)

? Кіп-кішкентай, қара,
Илеуі бар далада. (Құмырсқа)

Тәрбиеші:
– Өте жақсы, балалар! Бұл – табиғаттың кішкентай еңбекқорлары!

2. Көрнекілік арқылы түсіндіру

Тәрбиеші:
– Балалар, жәндіктер – табиғаттың тазалаушысы. Олар гүлден гүлге қонып, табиғатты сәндейді, тозаң тасиды.

Тәрбиешінің ақпараттары:

• Көбелек – гүлдердің сұлулығы, тозаңдандырушы.

• Ара – бал береді, гүлдердің досы.

• Құмырсқа – еңбекқор, үнемі жұмыс істейді.

• Инелік – ұшатын шебер, маса, шыбындарды жейді.

Тәрбиеші:
– Балалар, егер жәндіктер болмаса, гүлдер өспейді, жемістер болмайды. Сондықтан жәндіктерді қорғау керек.

III. Дамытушы ойындар

1. "Кім қайда тұрады?" (Таным, коммуникативтік дағды)

Мақсаты: Жәндіктердің тіршілік ортасын білу.
Шарты: Суреттер беріледі: гүл, ұя, ағаш, жер. Балалар жәндіктерді дұрыс орналастырады.
Тәрбиеші сөзі:
– Балалар, көбелек қайда тұрады? (Гүлде)
– Құмырсқа ше? (Илеуде)

2. "Жәндіктер қалай дыбыстайды?" (Коммуникативтік, әлеуметтік дағды)

Мақсаты: Жәндіктердің дыбысын таныту.
Шарты:

• Тәрбиеші жәндіктің атын атайды, балалар дыбысын келтіреді.
  Мысалы:
  – Ара – "Ззззз"
  – Шегіртке – "Шыррр"
  – Көбелек – (тыныш, дыбысы жоқ).

3. "Жәндіктерді құрастыр" (Шығармашылық, таным)

Мақсаты: Қол моторикасын дамыту.
Шарты: Түрлі түсті қағаз, стикер, қарындаш арқылы балалар өз жәндіктерін құрастырады.
Тәрбиеші:
– Балалар, қиялыңды қосып, жәндіктер жаса!

4. "Ұша ма, жүре ме?" (Таным, физикалық)

Мақсаты: Жәндіктерді ұшатын, ұшпайтын деп ажырату.
Шарты:

• Тәрбиеші жәндіктің атын атайды, егер ұшса – қолды көтереді, ұшпаса – отырады.
  Мысалы:
  – Көбелек? (Ұшады – қол көтереді)
  – Құмырсқа? (Жүре алады – отырады).

IV. Сергіту сәті (Қимылды ойын)

? "Көбелек" әніне қимыл:
➡️ QR-код арқылы тыңдау үшін сілтеме (мысалы)

Қимылдар:

• Қанат жайып ұшу (қолдарын жайып),

• Гүлге қону (отыру),

• Желмен тербелу (оңға-солға иілу).

V. Мақал-мәтелдер (Коммуникативтік, әлеуметтік)

? "Еңбек етсең – емерсің" (Құмырсқадай еңбекқор болу үшін)
? "Бір гүлдің сәні – көбелек"
? "Шақпаған ара бал береді"

VI. Қорытынды бөлім

Сұрақтар:
– Қандай жәндіктерді білдіңдер?
– Олар неге керек?
– Жәндіктерге не істеуге болмайды?
– Қалай қорғауға болады?

Тәрбиеші:
– Дұрыс, балалар, біз бүгін кішкентай жәндіктер жайлы көп білдік! Олар табиғаттың сұлулығы мен пайдасын әкеледі екен.

VII. Қорытынды ойын: "Дұрыс па, бұрыс па?"

Мақсаты: Бекіту.
Шарты:

• Тәрбиеші сөйлемдер оқиды.

• Дұрыс болса – қол шапалақтайды, бұрыс болса – "жоқ" деп айтады.

Мысалы:

1. Ара бал береді. (Дұрыс)

2. Құмырсқа ұшады. (Бұрыс)

3. Көбелек – гүл досы. (Дұрыс)

✅ Қорытынды:

Балаларға жәндіктердің әрқайсысы табиғатқа пайда әкелетінін түсіндіру, оларды қорғау керектігін айту.
Балалар сабақ соңында:

• Жәндіктердің түрлерін атай алады.

• Олардың қайда тұратынын біледі.

• Қалай пайда әкелетінін түсінеді.

✅ Күтілетін нәтиже:

• Жәндіктерді таниды, атайды.

• Табиғатқа қамқорлық жасауға үйренеді.

• Танымдық, тілдік, шығармашылық, қимыл дағдылары дамиды.