Материалдар / Тақырыбы:«Өрт сөндіру құралдары,Өрттен қорғау жұмыстарын ұйымдастыру»

Тақырыбы:«Өрт сөндіру құралдары,Өрттен қорғау жұмыстарын ұйымдастыру»

Материал туралы қысқаша түсінік
Ғимарат пен жайдағы жабдықтардан басқа өрт қауіпсіздігі ережелеріне сәйкес ғимараттар мен жайлар бастапқы өрт сөндіру құралдарымен жабдықталуы керек. «Өрт сөндіруші» атауымен запас (қор) есебінде шығарылған өрт сөндіруші заттардың ошақ өртін сөндіруге арналған тасымалды немесе қоғалмалы жабдықтары ұғынылады.Өрт ошағына жеткізу әдісі бойынша өрт сөндіруші құралдар тасымалды (20 кг салмаққа дейін) жылжымалы (20 кг-нан кем емес салмақпен, бірақ 400 кг салмақтан аспайтын) болып бөлінеді. Дөңгелек пен арбалардың барлығы жылжылалы өрт сөндіруші құралдардың айырмашылық ерекшелігі болып табылады. Өрт ошағы- өрт шығудың бастапқы орны.
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

«Түркістан облысының адами әлеуетті дамыту басқармасы»ММ

«Түлкібас агробизнес және саяхат колледжі» МКҚК





КЕЛІСІЛДІ БЕКІТЕМІН

Колледж әдіскері Директордың оқу ісі

______ А.С.Керимкулова жөніндегі орынбасары

«_____»______2021ж ______Л.С.Байсеитова

. « _____ »______ 2021ж.




Сабақтың әдістемелік өңделуі



«Кәсіптік техникалық» пәндік циклдің комиссия


1202000 – «Тасымалдауды ұйымдастыру және көлікте қозғаласты басқару» мамандығына


ашық сабақ


Тақырыбы:«Өрт сөндіру құралдары,Өрттен қорғау жұмыстарын ұйымдастыру»






Арнайы пән педагогы: Г.Батирбекова











Т.Рыскулов 2021ж



Сабақ жоспары № 22

Өткізілетін күні: 08.10.2021 ж.

Тобы: Т-931

Пәні: Еңбекті қорғау

 Мамандығы: 1202000 -«Тасымалдауды ұйымдастыру және көлікте қозғалысты басқару.

Сабақтың тақырыбы:  «Өрт сөндіру құралдары, өрттен қорғау жұмыстарын ұйымдастыру»

  Сабақтың типі: Аралас 

Сабақтың түрі: Ашық сабақ

Сабақтың Мақсаты:

Білімділік: Студенттердің шығармашылық қабілеттерін дамыту, белсенділігін арттыру, іскерлік пен икемділікті қалыптастыру, көзқарасын негіз деп дәлелдеу алу дағдысын дамыту. Өрт сөндіру құралдарын қызмет көрсетудің негізгі мәліметтерін білу және меңгеруі

Дамытушылық:Ой-өрісін, даму қабілетін. Оқуға негізделген тапсырмалар арқылы шығармашылық қабілетін пайымдау, пәнге деген қызушылығын арттыру

Тәрбиелік: Іздену, бақылау арқылы студенттердің дүниетамын қалыптастыру. Ұқыптылыққа, жауапкершілікке, алған білімін жете білуге, ұйымшылдыққа баулу.Қазақстандық патриотқа адамшершілік тәрбиесін қалыптастыру

Сабақтың технологиясы мен әдіс-тәсілдері: Сын тұрғысына IT технологиясы, ой қозғау стратегиясы, «Ассоциация» тәсілі, дамыта оқыту, пікір алмасу сабағы,жартылай іздену сабағы,сұрақ-жауап арқылы сабақ сұрау,пікірталас

Пәнаралық байланыс: Физика, Автоқұқық негіздері,жүк және жолаушы тасымалдауды ұйымдастыру

Сабақты жабдықтау: сабақтың көрнекілігі

А) үйлестірмелі материалдар

Б) оқытудың техникалық жабдықтары-интербелсенді тақта, презентация, бейнеролик,оқулықтар, электрондық оқулықтар, таратпа материалдар, трек конспектілер, қосымша тақырыпқа сай материалдар

В) оқу орны: 312 дәрісханасы

Әдебиеттер:

Негізгі:1.Г.В.Ярочкина «Еңбекті қорғау» -М, «Академия» 2016

2.П.А.Бутырин «Еңбекті қорғау» -М, «Академия» 2017

3.Дж.Берд «Еңбекті қорғау» 2013

4.Е.Ғ.Нәдіров «Еңбекті қорғау» Алматы 2012

6. М.Исаханов, Ш.Өмірзақов «Еңбекті қорғау» Астана: Фолиант.2010

.Қосымша: И.Мұхити. Еңбекті қорғау. Астана: Фолиант, 2006.

  1. А.Медетбекова, А.Салькова, А.Ананьев, Е.Мағазов. Еңбекті қорғау. Астана: Фолиант,2014.

  2. Ғаламтор материалдарыhttps://www.youtube.com/watch?v=0b5EJ31i78c;https://www.google.com/search;



Сабақтың барысы

Сабақты ұйымдастыру:

  • а) Студенттерді түгелдеу

  • Сәлемдесу

  • Дәрісхананы тазалап тексеру

  • Студенттердің зейінін сабаққа аудару

Өткен тақырыпқа шолу;



  1. Өрт қауіпсіздігінің сипаттамасы. Өрттің алдын алу жүйелері

  2. Ауыл шаруашылығында ағаш отын,шөп,егін,орман,түрлі жанар-жағармай сияқты жанғыш заттар көптеп пайдаланылады. Сондықтан,ауылшаруашылық өндірісі өртке қауіпті болып есептеледі.

  3. Өрттің шығу себептері қандай?

  4. -тыйым салынған жерлерде от жағып,шылым шегуден;

  5. -электр желілері мен қондырғыларының ақауларынан;

  6. -электр жүйелерінің нормадан артық күш түсіп,сымдардың,қондырғылардың қатты қызуынан;

  7. -тез жанатын сұйықтарды дұрыс сақтау мен пайдаланудың ережелерін бұзудан;

  8. -жылу жүйелерін,пештерді дұрыс пайдаланбаудан;

  9. -тракторларды,комбайндарды өртке қауіпті жерлерде пайдаланудан;

  10. -адамдардың жауапсыздығынан,ұмытшақтығынан,жеңіл мінезділігінен;

  11. -найзағайдан,кейде өздігінен жануы мүмкін;

Жаңа тақырыпты түсіндіру:

«Өрт сөндіру құралдары, Өрттен қорғау жұмыстарын ұйымдастыру»

Жоспар :1. Өрт сөндіру қралдарының түрлері

2.Әртүрлі орындардағы өрт сөндірудің ерекшеліктері

3.Өрт қорғау жұмысын ұйымдастыру

Жұмыстың мақсаты:

Қазіргі замандағы бастапқы өрт сөндіру құралдарымен танысу, өрт сөндіруші құралдарының түрлері мен жіктелуін оқып білу, сондай-ақ оларды әрекетке келтіруді үйрену.

Жалпы мәліметтер.

Ғимарат пен жайдағы жабдықтардан басқа өрт қауіпсіздігі ережелеріне сәйкес ғимараттар мен жайлар бастапқы өрт сөндіру құралдарымен жабдықталуы керек.

«Өрт сөндіруші» атауымен запас (қор) есебінде шығарылған өрт сөндіруші заттардың ошақ өртін сөндіруге арналған тасымалды немесе қоғалмалы жабдықтары ұғынылады.Өрт ошағына жеткізу әдісі бойынша өрт сөндіруші құралдар тасымалды (20 кг салмаққа дейін) жылжымалы (20 кг-нан кем емес салмақпен, бірақ 400 кг салмақтан аспайтын) болып бөлінеді. Дөңгелек пен арбалардың барлығы жылжылалы өрт сөндіруші құралдардың айырмашылық ерекшелігі болып табылады. Өрт ошағы- өрт шығудың бастапқы орны.Өрт сөндіруші құралдар өрттің бастапқы сатысының дамуына немесе жайылмауна арналған. Мұнда өрттің бастапқы шығу орнының шекарадан шықпауы.Өрт сөндіруші заттар (ӨСЗ)- жануды тоқтату шартын құруға рұқсат ететін , физико- химиялық сипатқа ие зат. Өрт сөндірушілер қолданатын ӨСЗ түрлеріне сәйкес мыналарға бөлінеді:

- Сулы өрт сөндірушілер шығатын ағын бойынша бөлінеді

а) ықшанды ағынмен өрт сөндірушілер – ОВ (К)

б) бытыранды ағынмен өрт сөндірушілер (тамшының орта диаметрі 100 мкм аса) – ОВ (Р)

в) Ұсақ дисперсті батыранды ағынмен өрт сөндірушілер (тамшының орта диаметрі 100 мкм аз емес)- ОВ (М)

әуе- көбікті өрт сөндірушілер (ОВП) – арнайы саптамамен көбік жасаушы қосылған, сулы ертіндісі бар заряд, мұнда әу- механикалық көбік ағыны қалыптасады және эжекция арқасында ауа жасалады,

ұнтақты өрт сөндірушілер,

мыналарға бөлінетін, газды өрт сөндірушілер:

а) көмірқышқылды (ОУ) – екітоптықты көміртектің (зарядымен) оқтамасымен,

б) жаңа салқынды (ОУ) – галоидирлік көмірсутеп негізіндегі өрт сөндіретін заттардың оқтамасымен (зарядымен).

біріккен- екі түрлі өрт сөндіруші заттың оқтамасымен (зарядымен) (мысалы, көбік жасаушы ұнтақпен ерітінді) олар өрт сөндіретіннің әр түрлі сыйымдылығында орналасқан.

Кесте 1 - Өрт сөндірушілерден (секундына) ӨСЗ беруінің ең кемінде созылды



Өрт сөндірушінің түрі

ӨСЗ салмағы, кг

50-ді қосқанда

50-ден жоғары

Көмірқышқылды

15

20

Жаңа салқынды

15

25

Ұнатқы

20

30

Сулы

30

40

Әуе- көбікті

40

60



Өрт сөндіру құралдарының техникалық сипаттамасы.

Өрт сөндіру құралдарын пайдалануға енгізбес бұрын ол алғашқы тексеруден өту керек, бұл роцесте сыртқы тексеруді жасайды, өрт сөндіруші жинағын және қойылған орнының жайын тексереді (өрт сөндіруші заттың көрінуін немесе, оның қойылған орнының көрсетілуін, оған еркін өту мүмкіндігін), сондай-ақ өрт сөндірушімен жұмыс жасау бойынша нұсқаудың оқылуы мен адалендарға жетуін тексереді.

Тексеру нәтижелері бойынша құжатта керекті белгі қойылады, өрт сөндіруші затқа қойылатын реттік нөмер береді және өрт сөндірушінің тіркеу журеалына жазылады.

Тоқсан сайынғы тексеріс өзіне өрт сөндірушінің қойылған орынын және оған жетуін, сондай- ақ өрт сөндірушінің сыртқы тексерісін өткізуді енгізеді.Жыл сайынғы өрт сөндірушіні тексеру сыртқы қарауды, қойылған орынын және оған өтуін енгізеді.Жыл сайынғы тексеру процесінде газды өрт сөндірушіден ӨСЗ немесе газды балоннан ыгыстырылатын газ ағынының мөлшерін бақылайды.Өрт сөндірушелердің ашылуын (толық немесе таңдаулы), фильтрлер жағдайының бағасын, ӨСЗ параметрлердің тексерісін, жасайды, егер олар өрт сөндіруші заттардың қайта зарядталуына, нормативті құжаттардың талаптарына сәйкес келмесе.

Техникалық сипаттамалар

1. Көмір қышқылды өрт сөндіруші әр түрлі заттар мен материалдардың жануын өшіруге, 100 В дейінгі керлеудегі электрқондырғыларға, қозғаушылардың ішкі жануына , сұйық жанармайларға арналған. Ауа мүмкіндігінсіз болатын материалдардың жануын өшіруге рұқсат етілмейді.1 суретте өрт сөндірушінің тасымалды көмірқышқылды жабдығы берілген.Ол болаттан жасалған балоннан тұрады, тиекті- жіберуші қысымды жабдық (пистолет) типті 2, сифонды түтіктен 3, кең қоныш 4, өрт сөндірушіні тасымалдайтын жабдық 5, екі тотықты көміртектің шайқалған оқтамасынан (зарядынан) 7.

Ұнтақты өрт сөндірушілер 1000В кернеуде болатын, эжабдықтарды және А (қатты заттар), В (сұйық заттар), С (газ жасаушы заттар) класындағы өртті сөндіруге арналған. Бұл өрт сөндірушілер жануы ауа мүмкіндігінсіз болатын, сілтілі жанумен сілтіліжерлік металдар мен басқа материалдарды өшіруге арналмаған.

Сурет 1 - өрт сөндіру құралының тасымалды көмірқышқылды жабдығы

Сурет 2 - өрт сөндіру құралдарының тасымалды ұнтақты жабдығы

2. Әуе-көбікті өрт сөндірушілер А (қатты заттар) және В (сұйық заттар) класының өрт ошағын өшіруге арналған. Кернеудегі электрлі қондырғыны, сондай-ақ сілтілі металдарды өшіру үшін қолдануға рұқсат етілмейді.

Сурет 3 - өрт сөндіруші әуе-көбікті жабдығы.

3 суретте өрт сөндірушінің әуе-көбікті жабдығы көрсетілген. Ол корпустан тұрады 1, өрт сөндіруші заттармен толтырылған, сифонды түтіктен 2, жұмыс газды жоғарғы қысымды балоннан 3, өрт сөндірушіні тасымалдайтын тұтқадан 4, басынан 5 жіберу түймесінен, кілмелі шлангтан 6, аяқ жағында тиекті – жіберушісі бар пистолет типті жабдықтан 7, саптамалардан және басқару үшін берілетін өрт сөндіретін заттардан 8 көбік салу үшін.

Сулы өрт сөндіру құралдарын басты мақсатта органикалық шығымды қатты материалдардың жануын өшіруге қолданады: ағаш, мата, қағаз және т.б.

Өрт сөндіру құралдарын әрекетке жіберу және жайғастыру.

Қолмен өрт сөндірушілер былай орналасу керек:

  • аспа жолымен конструкцияда еден деңгейінен өрт сөндірушінің астыңғы ұшына дейін 1,5 м- ден аспайтын жоғарылықта.

  • Арнайы тумбалар мен өрт стендтеріне, өрт шүмектерімен бірге өрт шкафтарына қойылу жолымен.

Көмірқышқылды өрт сөндіру құралдарын қимылға келтіру үшін:

А) мұрындықты жұлып алу немесе пломбаны бұзу,

Б) кең қонышты 1,5 м қошықтықта өрт ошағына бағыттау,

В) қатып-жіберуші қысым типті жабдығындағы рычагқа басу, вентиль типті жабдығындағы сермерді сағат тіліне қарсы қабылдамағанынша басу, ал рычаг типті жабдықтағыны- рычагті қабылдамағанынша бұру.

Ұнтақты өрт сөндірушіні қимылға келтіру үшін қажет:

А) пломбыланған чекті жұлып алу,

Б) жіберу тұтқасын жоғары апару,

В) кең қонышты 1,5 м қошықтықта өрт ошағына бағыттау,

Г) қолдың басымен шашқыш- пистолеттің тұтқасына басу.

Д)Әуе- көбік өрт сөндірушіні қимылға келтіру үшін қажет:

Өрттен қорғау жұмыстарын ұйымдастыру

Өрт қауіпсіздігінің нормаларын, ережелерін, нұсқауларын, Ішкі істерминистірлігінің өрттен қорғау бас басқармасы дайындайды және оларды оырындалуын жергілікті жердегі өрттен қорғау басқармалары арқылы іске асырады.

Әрбір ауданда өртке мемлекеттік бақылау жасайтын инспекция жұмыс істейді. Оның көрсеткен кемшіліктерін белгіленген мерзімде орындау әрбір мекеме, жеке адам үшін міндетті. Орындамаған жағдайда инспекция айып салады немесе басқа шара көру жөнінде ұсыныс жасай алады.Ауылдық жерлерде ерікті өрт жасақшылары үлкен рөл атқарылады. Оның құрамына өндірістің басшысы, еңбек қоғау инспекторы (инженері), жасы 180-ге толған, денсаулығы жарамды әрбір ерікті азамат мүше бола алады.

Жасақшылар өрт техникасының құрлысын, жұмысын, оларды пайдалануды, өрт сөндірудің әдістерін оқып үйренеді және өрт сөндіруге қатысады.

Оларға жылына 6 күнге дейін ақылы демалыс беріледі, тегін арнайы киіммен қамтамасыз етіледі және олардың өмірі мекеменің есебінен сақтандырылады.

Жасақшылардың санын мекеме басшылығы бекітеді және олар негізгі төрт топқа бөлініп жұмыс жасайды: сөндіру тобы, сумен қамтамасыз ету тобы, қорғаныс тобы, қорғау тобы.

Әр түрлі орындардағы өрт сөндірудің ерекшеліктері

Әр түрлі орындардағы өртті әр түрлі жолменен сөндіреді. Өрт кезінде ерікті өрт жасағының бастығы өрттің себебін анықтап, оның адамдарға, мал-мүліктерге тигізетін қауіпін анықтап, оларды көшірудің мүмкіндіктерін жасап, тиісті нұсқау береді. Оның нұсқауларын өрт сөндіруге қатысушылар міндетті түрде орындауы тиіс.

Жанып жатқан электр жабдықтарын бойында ток бар кезде көмір қышқылымен сөндіруге болады. Желіден токты ажыратқаннан кейін сумен немесе көбікпен сөндіреді.

Ағаш заттарды сумен, оның ағысын жоғарғы жағындағы күшті жанып жатқан жеріне бағыттап сөндіреді.

Астық қоймасындағы өртті сумен, оның ағысын ағаш құрлымдарға, ал шашыранды суды астыққа бағыттап сөндіреді.

.

Өрт сөндіру кезінде қауіпті аймақтардағы адамдар арнайы кастюмдер, резіңке етіктер мен қолғаптар киюі және тыныс алу мүшелерін қорғайтан құралдарды пайдалануы тиіс.


IV.Бекіту

Бекіту сұрақтары 1.Өрт шығу себептері қандай? 2.Жану дегеніміз не ? 3Өрттің алдын алу ұйымдастыру шараларына нелер жатады ? 4.Жануды тоқтатудың қандай әдістері бар? 5.Өрт сөндіргіш заттарға нелер жатады ? 6. Өрттің алдын алу техникалық шараларына нелер жатады ? 7.Өрт сөндіргіш құралдарға нелер жатады ? 8. <

16 Қаңтар 2022
2417
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі