Сабақ басы
(10 мин)
|
ҚАУІПСІЗДІК
САБАҒЫ
«ЖАЛҒАН АҚПАРАТТЫ, ОНЫҢ ІШІНДЕ
ЖЕЛІДЕ
ТАРАТУ
ЖАУАПКЕРШІЛІГІ»
Материалдар
мен ресурстар:
Бейнематериалдар, жадынама, ситуациялық
оқиғалар ұсынылған
карточкалар.
Сабақтың
құрылымы
1.
Кіріспе
2. Негізгі
бөлім
Тарату –
мәліметтерді бір немесе бірнеше адамға ауызша, жазбаша немесе өзге
де нысанда кез келген тәсілмен хабарлау, жария ету. Атап айтқанда,
ақпараттықтелекоммуникациялық желілерді, оның ішінде интернет
желісін пайдалана отырып, материалдарды беру немесе ақпаратты
орналастыру.
Жалған
ақпарат (false information) – объектінің сипаттамалары мен
белгілері дұрыс емес әрі қате бейнеленген ақпарат немесе нақтылық
жоқ объекті туралы
ақпарат.
Жалған
ақпарат тарату үшін түрлі байланыс құралдары, баспасөз,
радиохабарлар, теледидар және т.б. қолданылады. Жалған ақпарат
тарату ашық қыр көрсету, ұқсаттыру (елестету), жасыру әрекеттерімен
кешенді
жүргізіледі.
Қазақстанда
жалған ақпарат таратқандарға 20 АЕК сомасындағы айыппұл төлеуден
бастап, 7 жылға бас бостандығынан айыруға дейінгі жаза
көзделген.
Қылмыстық
кодекстің бірнеше баптарына сәйкес жалған ақпарат таратушылар
жазаланады:
174-бап.
Әлеуметтік, ұлттық, тайпалық, нәсілдік, рулық немесе діни
келіспеушіліктерді
қоздыру.
Қоғамдық
немесе бұқаралық ақпарат құралдарын немесе телекоммуникация
желілерін пайдалана отырып, әлеуметтік, ұлттық, тайпалық, нәсілдік,
таптық немесе діни араздықты тұтату кезінде: екі жылдан жеті жылға
дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеу не сол мерзімге бас
бостандығынан айыру түріндегі жаза
қолданылады.
273-бап.
Терроризм актісі туралы қасақана жалған хабар тарату үшін 5000 АЕК
мөлшерінде айыппұл; немесе түзеу жұмыстарына, немесе бес жылға
дейінгі мерзімде бас бостандығын айыру түріндегі жаза
қолданылады.
274-бап.
Қасақана жалған ақпаратты тарату. Қоғамдық тәртіпті бұзуға,
азаматтардың немесе ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделеріне не
қоғамның немесе мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделеріне елеулі
зиян келтіруге қауіп төндіретін қасақана жалған ақпарат таратқаны
үшін.
Топтық
жұмыс.
Оқушылар
жағдайларды сипаттайтын карталарды алады және оларға заңнама
тұрғысынан түсініктеме
береді.
Әлеуметтік
желілерде және мессенджерде ақпарат лезде және дәстүрлі БАҚ
тарапынан бақылаусыз
таратылады.
Пайдаланушылар жаңалықтармен және жазбалармен
олардың дұрыстығын тексермей жиі
бөліседі.
Бұл
фейктердің таралуы үшін қолайлы жағдай жасайды, әсіресе олар күшті
эмоционалды реакцияларды
тудырса.
3.
Қорытынды: стикерлердегі кері
байланыс
|
|
Пайдалы
сілтемелер:
https://youtu.be/zt2SZZ2_aiQ
https://youtu.be/QxoeXWM62GM
https://www.nur.kz/society/2127045-yurist-saida-taukeleva-v-kazahstane-zarasprostranenie-lozhnoy-informacii-predusmotrena-administrativnaya-i-ugolovnayaotvetstvennost/
|
Ортасы
(25 мин)
|
Миға шабуыл: «Сыбайлас жемқорлық деген не?»,
«Оның қоғамға әсері
қандай?».
Сыбайлас жемқорлықтың зардаптары
қандай?
Оқушылардың жауаптарын тыңдап, сабақтың
тақырыбы мен мақсаттарын
түсіндіру.
Оқушылар жұптасып немесе топпен сұрақтарды
талқылайды, нәтижесінде бір анықтама мен салдарын
түсіндіреді.
“Сыбайлас-жемқорлық” деген түсінік “параға
сатып алу”, “пара” ретінде, “corruptio” деген латын сөзін алып,
анықтауға мүмкіндік береді. Рим құқығында сондай-ақ “corrumpire”
түсінік болған, ол жалпы сөзбен айтқанда “сындыру, бүлдіру, бұзу,
зақымдау, жалғандау, параға сатып алу” деген түсінік берген де,
құқыққа қарсы іс-әрекетті
білдірген.
ҚР 37 мемлекет қабылдаған конвенцияға қосыла
отырып, 1998 жылы 2 шілдеде «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес
туралы» заң қабылдады. Қазақстанда сондай-ақ сыбайлас жемқорлық
үшін қылмыстық, тәртіптік, әкімшілік жауапкершілікті реттейтін
арнайы нормативтік –құқықтық актілерде
қабылданды
Оларға «Мемлекет қызмет туралы» (1995) және
«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» (1998) ҚР заңдары
жатады.
•
ҚР Қылмыстық кодексінің өкілеттіктерді теріс
пайдалану
•
Коммерциялық сатып
алу
•
Қызмет өкілеттілігін теріс
пайдалану
•
Билікті немесе қызметтік өкілеттілікті асыра
пайдалану
•
Пара
алу
Сыбайлас жемқорлықтың
зардаптары:
–
қоғамның бақытты болашағын
тежейді;
–
елдің халықаралық беделіне көлеңке
түсіреді;
–
жұртшылықтың заң мен әділдікке, билікке
деген
сеніміне сызат
түсіреді
Әркім өз рөлін ойнап, айыпталушының кінәсін
дәлелдеу немесе қорғау үшін аргументтер
келтіреді.
Сот соңында шешім шығарады: «Жемқорлыққа
қандай жаза қолдану
керек?»
5. Постер
жасау
Тапсырма:
Топтар «Жемқорлықсыз қоғам» тақырыбында постер
дайындайды.
Бір топ – сыбайлас жемқорлықтың түрлерін
сипаттайды.
Екінші топ – сыбайлас жемқорлықтың салдарын
көрсетеді.
Үшінші топ – оған қарсы күрес әдістерін
ұсынады.
Постерді топ алдында
қорғайды.
Бағалау:
(Әр топ постерге өз ой-пікірлерін жазып,
қорғайды)
Жеке жұмыс: Эссе
жазу
Тақырып:
«Мен жемқорлықсыз болашақты қалай
елестетемін?»
|
Оқушылар өз
пкірлерін
айтады
Адамгершілік, әділеттілік туралы
мақал-мәтелдер .
1.Адамгершілік
болмай,
Әділдік
болмас.
2.Адамның ұяты
бетінде,
Адамгершілігі
ниетінде.
3.Адамгершілікке арналған үш сауап бар: Шөлге
құдық қазған бір
сауап,
Өзенге көпір салған бір
сауап,
Жолға ағаш еккен бір
сауап.
4.Адалдық — ардың
ісі.
5.ШЫНДЫҚ ЖОҚ ЖЕРДЕ СҰМДЫҚ
КӨП.
6.Адамның әдемілігі
шыншылдығында.
7.Ақихат сөзде алалық
жоқ.
8.Әділ айтқан
жеңер.
9.Әділдікке жығылмайтын адам
жоқ.
10.Әкімің әділ болмаса жұрт
бұзылады,
Саудаң әділ болмаса нарық
бұзылады.
|
|
Соңы (7минут
)
|
Сыбайлас-жемқорлықты қалай жоюға
болады?
1.Пара бермеу және
алмау.
2.Мақсаты нәтижелерге жету үшін,өз
мүмкіншілігіңмен жетуге
тырыс.
3.Парақорлықты көрсеңіз жергілікті органдарға
және ақпарат көздеріне хабар
беріңіздер.
|
Рефлексия
жасайды.
Сабақтан кейін қандай әсер алғанын, не
сезінгенін, не ұнағанын айтып, алған әсерімен
бөліседі
|
презентация
|