Мұғалім:
Мектеп пен отбасында балалардың әлеуметтік
іс-әрекеттің алғашқы дағдылары қалыптасып, адамгершілік, әдеп,
заңды, мінез-құлық, орынды әрекет-қылық, құқықтық нормаларды
меңгере бастайды. Әдеп ережелеріне сусындап өскен бала әрине
қоғамға зиян келтірмейді, керісінше, өмірдегі өзінің орнын тауып,
елжанды, саналы азамат болып қалыптасады. Данышпан Абай былай
дейді: «Балаға көбіне үш алуан түрлі мінез
жұғады:біріншісі-ата-анадан,екіншісі-ұстаздан,үшіншісі-құрбысынан».
Құқықтық тәрбие беру баланың жеке тұлғасын
қалыптастырып, олардың бойына жоғары идеялық пен қоғамдық меншікке
қатынасты көзқарасты дарытудың асыл міндеттерін атқарады. Құқықтық
тәрбие негізі отбасынан
басталады
Бейнеролик
https://youtu.be/bSN4Sg2Tg7E
Тәрбие – отбасынан
басталады.
Бейнероликтен түйген
ойларыңыз.
Ата-
ана:
Ұрпақ тәрбиесіндегі басты мақсат – жан-жақты
дамыған тұлғаны тәрбиелеу
Отбасындағы жақсы қарым-қатынас ұрпақты жалпы
адамзаттық құндылықтарды түсінуге жетелейді, өмірдің қыр-сырын
танытады, жауапкершілікке, адалдыққа, ойшылдыққа әдептілікке
баулиды.
Үйдегі
заңсыздыққа бойы үйренген бала басқаның да құқығын сыйламайтын, ол
туралы ойланбайтын болады. Керісінше, жанұядағы жақсы
қарым-қатынаста өскен бала қайырымды болып өседі. Баланы түзу
өсіретін – қорқыту-үркіту емес, оның еркін өсуі жан-жақты дамуына
игі әсер етеді.
Отбасынан дұрыс тәлім алған, жылы сөздер мен қамқорлыққа
бөленіп өскен тәрбиелі бала қиянаттар мен теріс қылықтарға
бармайды
Тапсырма
Айтыңызшы, сіз күніне орташа есеппен қанша құқықты
қолданасыз? (Оқушылардың жауаптары.) Тексерейік. Сіздің
әрекеттеріңіз жазылған кестеге сіз құқықты
қосасыз.
Іс
–әрекет
|
Құқық
|
Тамақтану
|
Қамқорлық пен тәрбие
құқығы
|
Мектепке
бару
|
Білім алу
құқығы
|
Сабақта жауап
беру
|
Білім алу
құқығы
|
Үйірмелер мен
секцияларға қатысу
|
Жан-жақты даму
құқығы
|
Достармен
кездесу
|
Демалыс
құқығы
|
Дәрігерге
қаралу
|
Медициналық көмек алу
құқығы
|
Телидидар
қарау
|
Ақпаратқа қол жеткізу
құқығы
|
Ұйықтау
|
Демалыс және денсаулық
құқығы
|
Жағдаяттарды
талқылау
Жағдаят
№1
Нұрлан 5-сыныпта оқиды.
Нұрланның білім алуға талабы жақсы. Оқыса, жақсы оқитын оқушылар
қатарынан орын аларлық қабілеті бар. Бірақ ата-анасының тәрбиесі
баланы дұрыс жолдан тайындырды. Баланы сабақтан себепсіз жиі
қалдырады, тіпті кейде апталап қалдыратын кездері де болды.
Мектепте, сыныпта ата-аналарға байланысты өтетін жиындарға мүлдем
келмейді.
Сынып жетекшісі осы
жағдайға байланысты Нұрланның үйіне барып, ата-анамен бірнеше рет
әңгіме жүргізгенімен еш нәтиже шықпайды. Ата-анасы құр уәде беріп,
шығарып салады. Бір жетіден соң жағдай қайталанады. Білім алу
баланың басты міндеті екенін біле тұра, соны орындамауда ата-анасы
салғырттық танытты.
Сұрақтары:
Нұрланның
ата-анасының қылығын қалай
бағалайсыздар?
Сынып жетекшісінің
орнында не істер едіңіз?
Ата-ананың бала
алдындағы міндеті қандай?
Осы жағдайға
байланысты қандай шара қолдану керек деп
ойлайсыз?
Жағдаят
№2
Компьютер ойнауға ақша
таба алмай отырған Ерлан мен Марат біраз ақылдасты. Ерланның есіне
асханадағы ақша майдалатқан Қайрат есіне түсті. Сол Қайратты
қорқытып, ақшасын тартып ал керектігін Маратқа айтты. Сол мезетте
келе жатқан Қайратты Марат алдап шақырды. Ойында ештене жоқ
Қайратты Ерлан артынан келіп бас салып, ақша тауып беруін талап
етті. Алғашқыда ойын екен деп ойлаған ол, ақшасының жоқ екенін
айтса да, соңынан бұл істің қалжың емес екенін ұғып, қалтасындағы
бар ақшасын бере салды. Аман-есен құтылғанына қуанған ол
анасына айтатындығын ескертті. Ерлан мен Марат егер бұл істі
біреуге айтса, онда жақсылық болмайтынын Қайратқа жақсылап
ұғындырды.
Сұрақтары:
Ерлан мен Марат
қандай қылмыс жасады?
Ерлан мен Мараттың қылмыс жасауына не
себеп болды?
Осы көріністе баланың қандай құқығы
шектелді?
Сіз ата-ана ретінде қандай пікірлер
ұсынасыз?
|