Зертханалық жұмыс
Температура өлшеуге
арналған аспаптар.
Жұмыстың мақсаты: Температура өлшеуге
арналған аспаптарды оқып үйрену, прибордың дәлдік класын түсіну, әр
түрлі прибор көрсеткіштерін салыстыру.
Теориялық негіздері.
1. Термометрдің биметалдық
құрылғысы 1.1. суретте
көрсетілген
1.1. Сурет биметалдық
термометр.
Биметал
термометр сыртқы қорғаныс қабатынан тұрады
1, бекіту
фланеці 2,
стрелкалар 3, подшипниктің
шкаласымен 4, қорабы
5, арқан
6 білісті айналдыру
үшін,
биметалдық спиральдар 7. Температура өзгергенде биметал
спираль айналады немесе бұралады, спиральдың төменгі бөлігі сыртқы
қабатқа бекітілген 1, сондықтан спиральдың жоғарғы
бөлігі бұрышқа қарай бұрылады, температураның өзгеруіне
пропорционал. Арқан арқылы 6 бұрыш бағыты
стрелькаға беріледі 3, температураның нақты көрсеткішіне
байланысты.
2.
Терморезисторлық түрлендіргіштің құрылғысы (термометр кедергісі)
1.2. суретте көрсетілген.
1.2. Сурет
Терморезисторлық түрлендіргіштің
құрылғысы.
Терморезисторлық түрлендіргіш қораптан тұрады
4 фланецпен бекіту
сымдары 5,
термокедергілер 2 және 3, электроизолятор
жылуөткізгіштігі 1. Термокедергі катушкадан
тұрады 3 оған арналған металл
сымдарынан 2. Қораптағы температура
өзгергенде 4,
электроизолятор арқылы жылу
ағымы 1
сымға
өтеді 2, оның температурасы өзгереді
және ізінше электр кедергісі өзгереді. Катушканың электр кедергісі
температураға пропорционал.
Терморезистор түрлендіргшіне екінші электрондық құрал
жалғанады, түрлендіргіштің кедергісін өлшеудегі және оның
температураға өтуі.
Зерделеу бөлімі
Зерттеу
зерделеу жұмыстары терморезистивтік түрлендіргішке және биметалл
термометрдің екі көрсеткіші сұйықтықты жылытуға арналған құтыда
орналасқан.
Зертханалық жұмыстардың тізбектеле
орындалуы:
-
Өлшеуіш – регуляторды
тексеру, ДТ2 жылжымайтын түрлендіргішке
қосылған, 50°С қа дейінгі температураны
өшіруге келтірілген, қажетті жағдайда қай та қалпына келтіреді.
Құтыны жылы сұйықтықпен (сумен) толтыру керек, солай
болғанда ДТ2 түрлендіргіш аз дегенде
5 см суда бөлу
керек.
Құтыны
толтыру үшін насосты қосып және бұранданы ашу керек ВН2. Құты
толғаннан кейін бұранданы жауып ВН2, насосты сөндіру
керек.
-
ДТ1, ДТ2 көрсеткіштері қалыпты
жағдайға келу үшін күту керек және биметалл термометрде 1.1.
кестедегі көрсеткішке жазу.
-
Жылыту процесін қосу.
Сұйықтықты 3–5 °С қа дейін құтыда жылыту, ДТ2 бойынша
температураны қадағалау.
-
Биметалл термометр және ДТ1,
ДТ2 көрсеткіштерінің қалыптық жағдайына келуін күту.
Көрсеткіштерді 1.1. кестеде
жазу.
-
Температурасы
50°С қа дейін
жететін 3,4 пунктіндегі
қайталау.
-
ВН2 және ВН3 бұрандаларын ашып құтыдағы
суды ағызып жіберу.
-
Температураның орташа
көрсеткішін есептеу, аьсалюттік және соған қатысты
ДТ1, ДТ2 өлшемдерінің
қателіктерін және биметалл термометр температурасының
әрқайсысын. Нәтижелерін
1.1. кестеге
енгізу
-
Аспаптардың дәлдік класының
есептелінген қателіктерін салыстыру.(аспаптардың
ережелері).
-
Аспаптарды өлшеудегі
оптимальды диапазонына талдау жасау.
Температура реттегішін сөндіру өлшеуіш-реттегіші
келесі әдіспен орындалады:
-
“ПРОГ” қысқа уақыттағы түймені
басу.
-
Аспаптың экранында пайда
болған мәнін айқындау, кнопкамен
және қондыруға арналған температура
мәні 50
°С – тан аспау керек.
-
“ПРОГ” қысқа уақыттағы кнопканы
басу.
Температураны ұстап тұрғанда бөлме енінің мәні экранға
шығады, яғни әртүрлі температураның төменгі шамасының
температурасында жылытқыш қосылады, 2 пунктте қондырылғандай және
бөлме еніндегі температура суммасы жоғары шамадағы температурада
сөнеді, 2 пунктте қондырылғандай және бөлме еніне
байланысты.
-
Аспап экранында пайда болған
мәнін айқындау, кнопкамен және
қондыруға
арналған температура мәні 1°С және 5°С-қа дейін болу
керек.
Кесте 1.1
№
|
ТП, °С
|
ТН, °С
|
ТТ, °С
|
ТСР, °С
|
ТП, °С
|
ТН, °С
|
ТТ, °С
|
ТН, %
|
ТТ, %
|
ТСР, %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|