Температура -макроскопиялық жүйенің
термодинамикалық тепе-теңдік күйін сипаттайтын физикалық
шама
Термометр – температурасы өлшенетін
денемен жылулық байланыста болатын құрал.
Температураны термометрдегі термометрлік
заттың көлемі бойынша анықтайды.
Атмосфералық қысымдағы таза судың қайнау
және қату температуралары айырымының жүзден бір бөлігі градус деп
аталады.
Табиғаттағы ең төменгі шектік температура
-273,15 С-қа тең. Ол температураның абсолют нөлі деп аталады.
ХБЖ-де температураның өлшем бірлігі КЕЛЬВИН
T=(t+273)
К
Барлық термометрлерде негізгі екі нүкте
мұздың еру және судың қайнау температураларын белгілеу
қажет
0
мен 100 нүктелері арасындағы шкаланы бірдей 100 бөлікке бөледі,
оларды градустар деп атайды
Мұндай температуралық шкалалар швед
астрономы А.Цельсий есімімен Цельсий шкаласы деп аталады
1724 жылы Ұлыбританияда және Голландияда
жұмыс істеген неміс физигі Фаренгейт ұсынған. Реперлік нүктелер:0 F
- 1709 жылы ерекше суық қыстың температурасы (бұл температураны
мұз, су ерітіндісі мен мүсәтірдің қосындысы арқылы алды), 32 F-
мұздыңеру температурасы, адам денесінің қалыпты температурасы - 98
F .Бұл шкала бойынша судың қайнау температурасы - 212 F .Фаренгейт
шкаласын АҚШ - да пайдаланады.
1730 жылы француз
жаратылыстанушысы Реомюр жасаған. Реперлік нүктелері: 0 Р - мұздың
еру температурасы , 80 Р - судың қайнау температурасы .1742 жылы
швед астрономы және физигі Цельсий жасаған. Реперлік нүктелері: 0 С
- мұздың еру температурасы, 100 С - судың қайнау температурасы
.Цельсий шкаласы бойынша алынған температура мен Фаренгейт шкаласы
бойынша алынған температураны былай байланыстырады: t С =5/9 (t F -
32), мұндағы 1 F= 5/9 C.
|