Тіл туралы» Заңның орындалуы туралы

Береговая ЖОББМ мектебінде Қазақстан Республикасының

«Тіл  туралы» Заңның орындалуы туралы ақпарат:

 Береговой ЖОББМ ҚазақстанРеспубликасының «Тілдертуралы» заңы 1997 жылғы 11 шілдедегі ҚР «Тілдерді дамыту мен қолданудың 2011- 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын (2011 жылғы 29 маусымдағы) жүзеге асыруын зерделеу барысында анықталған, «Тілдерді дамыту мен қолданудың 2017-2019 жылдарға арналған облыстық бағдарламасын» жүзеге асыруға арналған іс – шаралар жоспары бекітіліп орындалу барысы бақылауға алынды.

Тәуелсіз Қазақстанның болашақ азаматтарын тәрбиелеуде мемлекеттік атрибуттарды зерделеу: Ту, Елтаңба, Әнұран, олардың маңызы мен мәнін түсіндіру негізгі бағыттардың бірі болуы тиіс.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін насихаттау және қолдану бойынша мектебінің педагогикалық қызметкерлері жетекшілікке алады:

- ҚР Конституциясы;

- «Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері туралы» 1996 ж.

24 қаңтардағы №2797 Қазақстан Республикасы Президентінің Жарғысы;

- №112 2006 ж. 7 қаңтар өзгерістер енгізілген, ҚР Президентінің Жарғысы;

-Оқушылар  арасында,  олардың жас ерекшеліктеріне есепке алып  мемлекеттік рәміздерді  насихаттау  жөніндегі ҚР БҒМ әдістемелік ұсыныстары (оқыту мекемелері үшін).

Жоғарыда айтылғандар бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін насихаттау және қолдану  бойынша мектебімізде:

1.Мемлекеттік рәміздердің бір деңгейде, қажетті кезекпен орналасуы сақталады: ТУ,  Елтаңба, Әнұран .

2. Директордың кабинетінде: ту матада орындалған, көлемді елтаңба және ҚР Президенті (ту директордың үстелінің оң жағында орнатылған)

3.Мектеп фойесінде мемлекеттік рәміздер бұрышы бар, арнайы бөлінген орында орналасқан.

4.Мемлекеттік мереке күндерінде, салтанатты іс шараларды өткізуде міндетті түрде Қазақстан Республикасының рәміздері қолданылады.

5. Қазақстан Республикасының ұлттық мереке күндерінде және басқа да мереке күндерінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туы мектеп ғимаратында орнатылады

6.Мемлекеттік мереке күндерінде, салтанатты іс- шаралар басталғанда және аяқталғанда  барлық қатысушылар орындарынан тұрып Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Әнұранын орындайды.

7.Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің дұрыс қолданылуына және оны насихаттауды қамтамасыз етуге жауапкершілікті ӘБ жетекшісі Мирманова Н.А. атқарады.

Мектеп әкімшілігі келесіге көңіл аударады:

1.Мемлекеттік рәміздердіқолданукезінде (ту матадаорындалған, елтаңба – көлемді) атрибуттардың біреуінің болмауына;

2.Мемлекеттік рәміздер орталық қабырғада, салтанатты іс шараға қатысушыларға қарсы бете орналасуына;

3.Бөлмедегі көрнекілік қабырға газеттерінің жоғары сапалы мазмұнына және эстетикалық көркемделуіне;

4.Мемлекеттік рәміздер бұрышы тұрмыстық- шаруашылық бөлмелерден, гардероб, өтетін жерлерден бөлек болуына;

5. Тұрғын жайлардың санитарлық – тазалық нормаларының сай болуына;

6. Мемлекеттік рәміздер   бұрышының жарықтандырылуына;

2017 – 2018 жылында «ҚР Тілдер туралы» Заңын орындаудың мектепішілік жоспары құрылып бекітілген; Мектепішілік жоспар бойынша әр дүйсенбі сайын саптық жиындарда Қазақстан Республикасының Мемлекеттік әнұраны мемлекеттік тілде орындалады; «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы»Қазақстан Республикасы Заңының іске асыру бойынша Заңнаманы сақтау шеңберінде мектебіміздегі көрнекті ақпараттар,маңдайшалар, стенд мәтіндерінің рәсімделуіне,іс-шаралар екі тілде жүргізуде. Деректемелер мен көрнекі ақпараттар тілі «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 21- бабына сай талаптармен орындалған.

Мемлекеттік бағдарламаның негізгі мақсаты – мемлекеттік тілдің қолдану ясына кеңейтуді қамтамасыз ету мақсатында Білім мекемесінде іс- қағаздар жүргізу мемлекеттік тілге көшірілуде. Іс – қағаздарды мемлекеттік тілд жүргізу үшін нормативтік құжаттар басшылыққа алынды. Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» №151-1 Заңын, «Тілдерді қолднау мен дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы», ҚР Білім және ғылым минимтрлігінің 2003 жылғы 13 қаңтардағы «Жалпы білім беру мектептерінде мектепішілік құжаттаманы жүргізу туралы нұсқаулықты бекіту туралы» №19 бұйрығын басшылыққа ала отырып іс қағаздарын мемлекттік тілде жүргізу жұмысы бақылауға алынған. Мектептегі стендтер, кабинеттер маңдайшалары, кабинеттердегі қабырға стендтері де екі тілде рәсімделеді. Қабылдау бөлмесінде іс қағаздарының үлгілері де бір тілде берілген.

Мектеп бойынша іс қағаздарын мемлекеттік тілде жүргізу мәселесі директордың жанындағы кеңесте жыл сайын қаралады.

Мектеп әкімшілігі тарапынан іс қағаздарын мемлекеттік тілде жүргізуге жағдай жасалған, аудармашы жеке компьютерде жұмыс істейді.

Мектеп бойынша құжаттарды мемлекеттік тілде рәсімделу жұмысы жоспар бойынша іске асуда. Іс қағаздарды мемлекеттік тілде жүргізу – мемлекеттік тілді қолдану мен дамытудағы ең өзекті мәселелерінің бірі. Күнделікті жұмыста аудандық білім беру бөлімінен, басқа құзырлы мекемелерден мемлекеттік тілде түскен құжаттарға, ақпараттық материалдарға, хат – хабарларға байланысты анықтамалар, жауаптар мемлекеттік тілде жіберіледі. Мемлекеттік тілді дамыту және қолдану аясын кеңейту бағытында жоспар бойынша келесі жүмыстар жүргізілуде: Педагог кадрлардың жеке еңбек шарты, бұйрықтар кітабы, алфавиттік кітап, сынып журналының беттері, оқушылардың табельдері, педагогикалық кеңестерінің, директордың жанандағы отырыстардың, әдістемелік отырыстардың хаттамалары, кіріс, шығыс құжаттары, мектеп сайты екі тілде жүргізіледі. Кітапхананың жалпы алаңы -72 ш. м. Кітап қоймасы 20 ш .м. Оқу залында отыратын орындар саны -12. Жалпы қоры 18667 дана, оқу қоры-6094. Әдебиеті қорын мектеп талаптарына сай болыплып келеді. Әдебиет қорын, мектеп бойынша білім алушылар контингентіне шаққандағы толық циклін құрайды 33 дана.

Мемлекеттік тілде көркем әдебиет саны 1530 дана, 8.17% құрайды. Жаңартылған оқу әдебиеттері бар. Электронды оқулықтар 77 атауы, 23 мемлекеттік тілде.

2016 жылдың қаңтар айына кітапханадағы оқу қоры - 6094 дананы құрайды,оның ішінде қазақ тілінде – 2156 дана бар. Жыл сайын кітапхана қоры жаңа оқулықтармен жаңартылады.

2017 жылдың барысында кітапханадағы оқу қоры құрайды, оның ішінде қазақ тілінде - 2156 дана бар. Жыл сайын кітапхана қоры жаңа оқулықтармен жаңартылады. 2017-2018 қаңтар айына кітапханадағы оқу қоры - 6094 дананы құрайды,оның ішінде қазақ тілінде – 2156 дана бар. 2018 -2019 жылдың басында жаңа оқулықтар 1385 дананы құрайды. Жыл сайын кітапхана қоры жаңа оқулықтармен жаңартылады.

Кітапхана қоры бойынша үш жылғы мәлімет

Тілдерді қолдану мен дамыту аясында мектепте және мектептен тыс іс шаралары жоспарланған.Соның ішінде: Тілдер күніне арналған іс-шаралардың жоспары әзірленіп, мектеп директорымен бекітілген. Бірінші қабат қабырға газеттері және оюлар, мақал-мәтелдермен безендірілді. Белсенділік танытқан сыныптар: бастауыш қазақ сыныптары 3Б, 4а,б,в, 5а,б, 6 -7а,б, 8 а,б. Бетимова А.О. Тілдер күніне орай, көркемсөз оқу шеберлерінің байқау сайысын өткізді. «Мемлекеттік тіл – Ұлт тірегі» конфиренциясын 8 а,б сыныптар арасында Капашев А.З. ұйымдастырды.

Бастауыш сыныпта сабақ беретін мұғалімдері «Тілдер күніне» арналған суреттер сайысын және қазақ тілі пәнінен олимпиадаларын 3-4 а,б сыныптар арасында Хамитова М.М. Мирманова Н.А.өткізді. Оқушылар «Қызықты грамматика» атқырыбы брйынша тапсырмалар орындады.

6 а,б сынып оқушылары арасында Бетимова А.О. «Халық даналығы» білгірлер сайыс түрінде тәрбие сағат өткізген еді. «Кім тапқыр» топ аралық жарыс жоспар бойынша өткізілді. Жауапты: Мирманова Н.А. 22 қыркүйек күні «Қазақ, орыс, шетел тілдерінің білгірлері» сыныптан тыс іс – шара өткізілді, жауапты пән мұғалімдері. «Знаешь ли свой язык» көрме, оқушылар викториналық сұрақтарға белсенді жауап берді.

Интерактивті тақта арқылы оқушылар грамматикадан алған білімдерін жетілдірді. Әр сыныптан төрт оқушы қатысты, сайыс қорытындысы бойынша әр топ әртүрлі номинациялармен марапатталды, кіші сыйлықтар берілді. Жауапты мұғалімдер – Мирманова Н.А.

Сонымен қатар 7б сыныбында қазақ тілі сабағында әдеби сайыс түрінде өтті. Оқушылар Тілашар дәстүрін көрсетті, музыкалық нөмірлер де болды. 9а, 9 б сынып оқушыларымен Галиева А.О. Хамитова М.М. «Өнер алды -қызыл тіл» атты тәрбие сағатын өткізіп, тіл құдіретін түсіндіріп, оқушылармен талқылады. Галиева А.О. Хамитова М.М. мұғалімдеріұйымдастырған «Тіл құдіреті» атты конференция сабақ 10-11-шы сынып оқушылары арасында болды.

Тілдер мерекесіне арналған қабырға стендін үш тілде безендірілді. Қазақстан Республикасының тілдер күнінде барлық сайыстардың қорытындысы айтылып, оқушылар мадақтама қағаздарымен марапатталды.

Әр сенбі сайын «Мемлекеттік тілде сөйлеу біздің азаматтық парызымыз», Қазақ тілі мен әдебиет апталығы, Ұлы ақындардың мерей тойларды атап әр түрлі шаралар және шығармашылық қабілетерін дамыта оқыту сапасын көтеру мақсатында «Қазақ тілі» пәнінің маңыздылығын қазақ тілінің Мемлекеттік тіл мәртебесімен дәйектеледі. Қазақ тілін оқыту барысында өзге тілде білім алатын оқушылардың қазақ тіліндегі сөйлесім әрекетін коммуникативтік тұрғыдан меңгерту қамтамасыз етіледі. Мектеп бойынша мемлекекттік тілді оқытуға оңтайлы жағдай жасалған.

Мектебімізде өзге ұлт ұстаздарға да әр аптаның сәрсенбі күні қазақ тілін үйрету барысында дәріс алып тұруы қарастырылған. Сонымен қатар мемлекеттік тілді үйренем деген және аудармалардан өзге ұлт өкілдері ұстаздарына өз тарапымнан көмек көрсетілуде.

Мирманова Н.А. мұғалімдерге «Қазақшаңыз қалай», «Біз қазақша сөйлейміз» акциясы әр сәрсенбі сайын ұйымдастырылады. Аудандық, облыстық газетіне мақала жариялап, мектеп сайтына жіберілді.

Мұғалімдер арасында ұйымдастырылатын пән олимпиядасына тілдік пәндерден мектеп мұғалімдері жыл сайын белсене қатысады.

«Тілдерді дамыту мен қолданудың 2017-2019 жылдарға арналаған облыстық бағдарламасын» іске асыру мақсатында аудандық оқушылар арасында поэзияның хан тәңірі – Мағжан Жұмабаевтың көркемсөз оқуларына оқу шеберлерінің байқауына белсенді қатысқаны үшін мадақтама қағаздарымен және сертификаттармен марапатталды.

Мемлекттік тілді оқыту аясында Қазақстан Республикасының рәміздерін, қазақ халқының дәстүрін дәріптеу мақсатында мемлекттік тілдің мәртебесін биіктету. Осыған орай, Республикалық Ғабиден Мұстафинді еске алуына арналған көркемсөз оқу шеберлігі бойынша 11 А сынып оқушысы Нұржанова Аида және Аубакиров Мерхат қатысып ІІІ орын алды. Жетекшісі: Бетимова А,О., Топко Е.А.

Қазақстан Респуликасы Тәуелсіздігінің 26 жылдығына орай мектепішілік «Тәуелсіздік-тірегім» атты мәнерлеп оқу сайысы болып өтті.

Мемлекеттік тілді дамыту мен қолдану аясында мектепте балалар мектепішілік іс-шараларға қатысып, тілдерін дамытады. Мектеп бойынша іс шаралар жоспары, сценарийлері екі тілде жүргізіледі. Оқу жылында мектеп оқушылары қазақ тілі мұғалімдерінің жетекшілігімен мектепішілік іс-шараларға белсенді қатысты. Осы іс-шараларға сапалы дайындық жасайтын мұғалімдер – Хамитова М.М., Бетимова А.О., Мирманова Н.А., Капашев А.З., Оспанова Г.С.

Қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімдерінің әдістемелік отырыстарында қазақ тілі пәнін оқыту жағдайы, мемлекеттік стандарттың орындалуы, оқу сапасының мониторингісі, жаңа технологияларды қолдану барысы және басқа да өзекті мәселелер қарастырылады.

Тәуелсіз Қазақстанның болашақ азаматтарын тәрбиелеуде мемлекеттік атрибуттарды зерделеу: Ту, Елтаңба, Әнұран, олардың маңызы мен мәнін түсіндіру негізгі бағыттардың бірі болуы тиіс.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін насихаттау және қолдану бойынша мектебінің педагогикалық қызметкерлері жетекшілікке алады:

- ҚР Конституциясы;

- «Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері туралы» 1996 ж.

24 қаңтардағы №2797 Қазақстан Республикасы Президентінің Жарғысы;

- №112 2006 ж. 7 қаңтар өзгерістер енгізілген, ҚР Президентінің Жарғысы;

-Оқушылар  арасында,  олардың жас ерекшеліктеріне есепке алып  мемлекеттік рәміздерді  насихаттау  жөніндегі ҚР БҒМ әдістемелік ұсыныстары (оқыту мекемелері үшін).

Жоғарыда айтылғандар бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін насихаттау және қолдану  бойынша мектебімізде:

1.Мемлекеттік рәміздердіңбірдеңгейде, қажеттікезекпенорналасуысақталады: ТУ,  Елтаңба, Әнұран .

2. Директордың кабинетінде: ту матада орындалған, көлемді елтаңба және ҚР Президенті (ту директордың үстелінің оң жағында орнатылған)

3.Мектеп фойесінде мемлекеттік рәміздер бұрышы бар, арнайы бөлінген орында орналасқан.

4.Мемлекеттік мереке күндерінде, салтанатты іс шараларды өткізуде міндетті түрде Қазақстан Республикасының рәміздері қолданылады.

5. Қазақстан Республикасының ұлттық мереке күндерінде және басқа да мереке күндерінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туы мектеп ғимаратында орнатылады

6.Мемлекеттік мереке күндерінде, салтанатты іс- шаралар басталғанда және аяқталғанда  барлық қатысушылар орындарынан тұрып Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Әнұранын орындайды.

7.Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің дұрыс қолданылуына және оны насихаттауды қамтамасыз етуге жауапкершілікті ӘБ жетекшісі Мирманова Н.А. атқарады.

Мектеп әкімшілігі келесіге көңіл аударады:

1.Мемлекеттік рәміздердіқолданукезінде (ту матадаорындалған, елтаңба – көлемді) атрибуттардың біреуінің болмауына;

2.Мемлекеттік рәміздер орталық қабырғада, салтанатты іс шараға қатысушыларға қарсы бете орналасуына;

3.Бөлмедегі көрнекілік қабырға газеттерінің жоғары сапалы мазмұнына және эстетикалық көркемделуіне;

4.Мемлекеттік рәміздер бұрышы тұрмыстық- шаруашылық бөлмелерден, гардероб, өтетін жерлерден бөлек болуына;

5. Тұрғын жайлардың санитарлық – тазалық нормаларының сай болуына;

6. Мемлекеттік рәміздер   бұрышының жарықтандырылуына;

ӘБ жетекшісі Мирманова Н.А.