Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: 8.3: Биосфера, экожүйе, популяция

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 8

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар:

Тақырыбы:

Тірі ағзалардың өзара қарым-қатынас түрлері. Ағзалардың тікелей және жанама қарымқатынас түрлері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

(Оқу бағдарламасына сілтеме)

8.3.1.6 тірі ағзалардың өзара қарым-қатынас түрлерін сипаттау

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар:Тірі ағзалардың алуан түрлілігін біледі.

Оқушылардың басым көпшілігі: Тірі ағзалардың өзара оң және теріс қарым-қатынастарын түсінеді.

Кейбір оқушылар:Әртүрлі экожүйелерде мекен ететін ағзалардың мысалында оң және теріс қатынас түрлерін ажыратып, ерекшеліктерін түсіндіре алады .

Бағалау критерийлері

Егер төмендегі жетістік критерийлерін орындаса, оқушы оқу мақсатына жетеді:

• Оқушылар тірі ағзалардың алуан түрлілігін біледі

• Оң және теріс қатынас түрлерін ажырата алады

• Тірі ағзалардың қарым-қатынас ерекшеліктерін көрсетіп, түсіндіріп береді.

Дағдылар :

Білу, түсіну, талдау.

Тілдік мақсат

Оқытудың тілдік мақсаты:Тірі ағзалардың қарым-қатынасы тақырыбына арналған бейнежазбаны көреді, талдайды, талдауға арналған сұрақтарға жауап береді, тұжырым ойларын айтады.

Пәндік лексика және терминология: экожүйе, симбиоз, коменсализм, мутуализм, пәтерлестік (квартирантства) ұғымдарға анықтаманы дәптерге жазады.

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

Тірі ағзалардың бір-біріне әсері алуан түрлі болады.

Қыналардың саңырауқұлақтармен бірлесіп тіршілік етуін ...дейміз. Коменсализм екі ағза үшінде .... қатынас түрі.

Оқылым бойынша: Оқулықтағы мәтінді оқиды.

Құндылықтарды

Дарыту

Топтық және жұптық жұмысты жасау барысында өзгелердің ойларын құнды деп санайды, ұсыныстар айта алады, өзара сыйластықты қалыптастырады.

Пәнаралық байланыстар

Қоршаған орта факторлары, тірі ағзалар арасындағы қарым-қатынсты қарастыра отырып, экологиялық білімдерін кеңейтеді.

Алдыңғы білім

Оқушылар «биология» 7сынып оқулығынан экожүйенің құрылымын, компоненттерін біледі. Тірі ағзаларды түзушілер, тұтынушылар және деструкторлар деп жіктей алады. Оқушылар қарапайым қоректік тізбектер құрып, продуценттер мен консументтерді анықтай алады. Қоректік тізбек пен қоректік тор құра алады. Популяция құрылым ерекшелігін ажыратып, айтып бере алады. Экто және эндопаразиттер туралы білімдерін еске түсіреді.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жұмыс

Ресурстар

Сабақтың басы

0-4 минут

8 минут

• Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру мақсатында, шеңберге тұрып бүгінгі күндеріне сәттілік тілейді. Топқа біріктіру үшін «қоректік тізбек» әдісі арқылы, жануарлардың суреті бар кеспелер таратамын. «прдуценттер», «1реттік консументтер», «2 реттік консументтер», «редуценттер»

Осы сабақ барысында сабаққа белсенді қатысуын саралау және білім алушыны өзін-өзі бағалату мақсатында «Білім шары» әдісін сабақ соңына дейін қолданамын

• Алдыңғы сабақтағы білімдерін тексеру мақсатында «миға шабуыл» лездемелік тапсырма беремін. Әрбір дұрыс жауап үшін жұлдызша беріп отырамын.

1. Тірі ағзалардың қоршаған ортаның нақты бір жағдайында тірі қалуы мүмкіндігін арттыратын құрылысындағы, мінез- құлқындағы қасиеттер .?

2. Өлі табиғаттің тірі ағзаға әсері ......?

3. Жылықанды жануарлардың ғылыми атауы?

4. Оларға қандай жануарлар жатады?

5. Салқынқанды жануарлардың ғылыми атауы?

6. Оларға қандай жануарлар жатады

7. Температураға әсіресе қай ағзалар тәуелді?

8. Шөлге бейімделген жануарлардың және өсімдіктердің ерекшелігі қандай?

9. Үнемі ылғалды және сулы ортаға бейімделген тірі ағзалардың ерекшелігі қандай?

10. Тірі ағзалардың тіршілік ететін қоршаған орта жағдайларына бейімделуге тәуелді екенін дәлелдеген ғалым?

Бағалау -шарды үрлеу арқылы мұғалім тарапынан жұлдызша алады.

Дискриптор : әрбір дұрыс жауап үшін бір жұлдызша алады.

Кеспе суреттер

Шар, қыстырғыш

Жұлдызша стикерлер

Сабақтың ортасы

10 минут

7 минут

8 минут

Жеке жұмыс.

1 көрсетілім. Сабақтың тақырыбын білімалушылар тірі ағзалардың қарым-қатынасы тақырыбына арналған бейнежазбаны көреді, оқулықтан қосымша мәліметтер алып, талдайды, талдауға арналған сұрақтарға жауап береді, тұжырым ойларын айтады.

Бағалау - бейнежазбадағы сұрақтарға жазбаша жауап беру арқылы бағаланады. Шарды үрлеумен өлшенеді.

Дискриптор:

1. Білімалушы бейнежазбаны көре отырып, тірі ағзалардың қарым-қатынасының формаларын түсінеді

2. Ағзалардың қарым-қатынасының формаларына талдау жасайды

3. Сұрақтар мен тапсырмаларды орындай отырып, ағзалардың қарым-қатынасының формаларын тұжырымдай алады.

Бағалау -шарды үрлеу арқылы мұғалім тарапынан жұлдызша алады.

Жұптық жұмыс.

№1 тапсырма. . Берілген мысалдарды тірі ағзалардың қарым-қатынасының түрлерімен сәйкестендіріңіз

1. Ірі балықтардың желбезегінде ұсақ балықтар еркін тіршілік етуге бейімделген.

4. 2. Құстардың ұясымен көптеген кемірушілердің індерінде тіршілік ететін буынаяқтылар

5. 3. Қыналар - балдыр мен саңырауқұлақтың селбесіп тіршілік етуі.

6. 4. Қасқыр мен қоян арасындағы қарым-қатынас.

7. 5. Аралар, басқа да бунақденелілер және гүлді өсімдіктер

8. Дискриптор:

1. Білімалушы тірі ағзалардың қатынас формаларын біледі

2. Формаларына мысалдар келтіре алады

1. Оны ажыратып, кестеге сәйкестендіріп орналастырады

Бағалау -шарды үрлеу арқылы мұғалім тарапынан жұлдызша алады.

Топтық жұмыс

№2 тапсырма. Суреттердегі тірі ағзалардың өзара қарым-қатынас түрлерін анықтаңыз

Дискриптор:

Білім алушы

1. Тірі ағзалардың қарым-қатынас формаларын суреттен анықтайды;

2. Тірі ағзалардың қарым-қатынас түрлерін ажыратады;

3. Суреттерге қарай отырып, табиғатта өздері көріп жүрген қатнастарды мысалға алып, анықтама бере алады.

АКТ

көрсетілім

bilimland.kz

Қосымша 1

А4 парақша

Қосымша 2

А4 парақша

Сабақтың соңы

3 минут

Сабақтың соңында «Білім шыңы» әдісі арқылы білімалушылар қандай жетістікке жеткендіктерін өздері және мұғалім анықтай алады.

• Таудың етегінде -тірі ағзалардың қарым-қатынасының формаларын білдім.

• Таудың беткейінде- тірі ағзалардың қарым-қатынас түрлерін ажыратып, мысалдар келтіре алдым

• Таудың шыңына-сұрақтар мен тапсырмаларды орындай отырып, ағзалардың қарым-қатынасының формаларын анықтамасын беріп, мысалдар келтіріп, тұжырымдай алдым.

Білімгерлер өз ұсыныстарын жазған стикерлерін тау суретіне жабыстырады

Үйге тапсырма : Білімалушылардың таланты мен дарынын ашу мақсатында «Ағзалар қарым-қатынасы» Төрт жолды өлең және суреттер салып келу

Ұ

ү

А1 қағазындағы тау суреті. Стикерлер

Қосымша ақпарат

Саралау-– Сіз қалайша көбірек қолдау көрсе- туді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушылар алдында Сіз қандай міндеттер қоюды жоспарлайсыз

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін тексеруді қалай жоспарламақшысыз?

Денсаулық және қауіпсіздік

Қабілеті жоғары оқушылар:

• Топтағы ұйымдастыру,қабілеті орташа оқушыларға қолдау жасай алады;

• Сабақ бойындағы «Түрткі сұрақтар», ашық сұрақтар оқушылардың ойын қозғауға, дамытуға арналады

• Тірі ағзалардың қарым-қатынасын суреттерге қарай отырып, табиғатта өздері көріп жүрген қатнастарды мысалға алып, анықтама беру қабілеті жоғары оқушыларға арналған.

Қабілеті орта оқушылар:

• Топтық, жұптық тапсырманы орындау барысында қабілетіне сәйкес (кестені толтыру, негізгі ойды толықтыру, тұжырымдау) жауапкершілікті алады;

• Сабақ барысында мұғалім тарапынан деңгейлік сұрақтар қойылады.

Қабілеті төмен оқушылар:

• Тапсырма барысы бойынша қолдау көрсету

• Мұғалімнің қолдауы.

1. Сабақта мақсат және болжам айта білу, соған сәйкес кейбір оқушылар себебін анықтайды

2. Жұмыс парағындағы дифференциациялық тапсымалар оқушылардың өзін-өзі реттеу дағдыларын дамытуға бағытталған. Олар өз мүмкіншіліктерін сұрақтарға жауап беру арқылы, өзін-өзі шарға үрлеп білімдерін бағалайды.

3. Мұғалімнің мадақтауы, жұлдызшалар беру арқылы көрініс табады.

Кері байланыс ұсыну

Қоршағанортаны қорғау өсімдіктер мен жануарларға қайырмыды болуға тәрбиелеу

Рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары шындыққа негізделген болды ма? Оқушылар бүгін нені үйренді? Сыныпта қандай атмосфера болды? Мен жүргізген дифференциация іске асты ма? Мен уақытқа сәйкес жұмыс істедім бе? Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды және неліктен?

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті (сабақ беру әрі оқу туралы ойланыңыз)?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алатын еді (сабақ беру әрі оқу туралы ойланыңыз)?

1:

2:

Мен сабақ кезінде келесі сабаққа дайындалуға көмектесетіндей сынып немесе белгілі бір оқушылар туралы не білдім?