ттмтмтрра

Қостанай облысы әкімдігі білім басқармасының

«Арқалық қаласы білім бөлімінің

М.Әуезов атындағы № 5 жалпы білім беретін мектебі» КММ

Информатика пәнінен Pisa тапсырмалары

Әдістемелік құралы

Дайындаған: Сүндетбаева Маржан Нұржанқызы

Информатика пәнінің мұғалімі

2025 жыл

Кіріспе

Информатика пәнінен PISA (Programme for International Student Assessment) тесті – оқушылардың логикалық ойлау қабілетін, алгоритмдік түсінігін және ақпараттық технологияларды қолдану дағдыларын бағалайтын халықаралық зерттеу. Бұл тесттің басты мақсаты – оқушылардың алған білімдерін шынайы өмірлік жағдайларда қолдана білу қабілетін анықтау.

PISA тестінің ерекшеліктері:

• Теориялық білімді емес, практикалық ойлау қабілетін бағалайды.

• Логикалық ойлау мен мәселені шешу дағдыларын дамытады.

• Тапсырмалар нақты өмірлік жағдайларға негізделген.

Осы әдістемелік құралдың мақсаты – информатика пәнінен PISA форматындағы тапсырмалар жиынтығын ұсыну. Мұнда пән мұғалімдері оқушылардың алгоритмдер, сандық жүйелер, программалау негіздері және деректерді талдау сияқты маңызды тақырыптар бойынша білімдерін тексеріп, логикалық ойлау қабілеттерін дамыта алады.

PISA тапсырмалары оқушылардың білімін тәжірибеде қолдана алуын бағалайды, сондықтан бұл тапсырмалар шынайы өмірлік мысалдарға негізделген.

PYTHON БАҒДАРЛАМАЛАУ НЕГІЗДЕРІ. PYTHON ТІЛІНДЕ СЫЗЫҚТЫҚ, ТАРМАҚТАЛҒАН, ЦИКЛДІК АЛГОРИТМДЕРДІ БАҒДАРЛАМАЛАУ

1. «Python бағдарламалау тілі», «Python-да деректерді шығару»,

«Python және қарапайым функцияларға деректерді енгізу»

1. Дүкенге күн сайын бір қорап алма, алмұрт және шабдалы әкелінеді. Жәшіктердің сыйымдылығы әртүрлі: алма қорабында a=30 кг, алмұрт үшін-b=20 кг, шабдалы үшін-c=10,7 кг. дүкенге k күнде қанша тонна жеміс әкелінеді?

2. Диана өзінің а теңгесіне қарбыз мен қауын сатып алғысы келеді. Диана қанша килограмм қарбыз мен қауын сатып ала алады, егер бір килограмм қарбыз b теңгеге, ал бір килограмм қауын c теңгеге тұрса? Split әдісін пайдаланып бағдарламаны жазыңыз.

3. Өрнектердің мәндерін және олардың түрлерін анықтаңыз:

str(round(19.94 + 45.34))

(93//7)% 5

65.45//11.34%3.34

4. Трапеция диагональдарының ұзындығы 213 және 60, ал негіздердің ұзындығы 4 және 12. Трапеция аймағын табыңыз. Осы трапецияның айналасындағы шеңберді сипаттауға болатындығын анықтаңыз. Блок-схеманы құрыңыз және бағдарламаны жазыңыз.

5. Нөлдік емес екі сан берілген. Олардың модульдерінің қосындысын, айырмашылығын, көбейтіндісін және бөлігін табыңыз.

6. Елге сапар құнын есептеу бағдарламасын жазыңыз. Қашықтық, 100 шақырымға бензин шығыны және бензин бағасы клавиамен белгіленуі мүмкін.

7. Текше жиегінің ұзындығының мәні берілген а. текшенің көлемін және оның бетінің ауданын табатын бағдарламаны жазыңыз.

8. Төрт таңбалы санның сандарының көбейтіндісін табыңыз.

9. Бес таңбалы санның екінші, үшінші және төртінші цифрларының қосындысын табыңыз.

10. Үш таңбалы санның кері жазбасын алыңыз(мысалы, 452-ден 254 алыңыз).

11. Төрт таңбалы санның екінші және төртінші сандарын ауыстырыңыз.

12. Үш таңбалы сан берілген. Онда сол жақтағы бірінші Сан сызылып, оң жаққа жатқызылды. Алынған санды шығарыңыз.

13. Сандық осьте үш A, B, C нүктелері берілген. С нүктесі А және В нүктелерінің арасында орналасқан, AC және BC сегменттерінің ұзындықтарының көбейтіндісін табыңыз.

14. Күннің басынан N секунд өтті (n – бүтін). Күннің басынан бастап өткен толық минуттардың санын табыңыз.

2. «Цикл операторлары және циклды басқару».

1. K және N (1≤K≤N≤100) арасында орналасқан барлық жұп сандарды анықтайтын бағдарламаны жасаңыз және оларды экранға шығарыңыз.

Мысалы Нәтиже

23 35 24 26 28 30 32 34

2. Берілген N (10≤N≤99) дейін орналасқан барлық екі таңбалы сандардың ішінен ондықтар мен бірліктерде бірдей сандары бар сандарды табыңыз.

Мысалы Нәтиже

34 11 22 33

3. Баскетбол секциясына олардың өсуін ескере отырып жазылу үшін 8-сынып оқушылары іріктелуде. Іріктеуге барлығы N (130≤оқушылардың өсуі≤200) оқушылар қатысты. Олардың ішінен биіктігі K сантиметрден жоғары балалар секцияға қабылданды. Секцияға қанша оқушы қабылданды және ең ұзын оқушының бойы қандай? Оқушылардың өсуі дәйекті түрде енгізіледі.

Мысалы	Нәтиже	Түсініктеме
37 170 165 180 171 135 143 175 169	3 2	170 см жоғары 3 оқушы бар Ең бойы ұзын оқушы 2 орында.

4. Натурал сан берілген N. бұл санда неше тақ сан бар? Блок-схеманы жасаңыз және бағдарламалық кодты жазыңыз.

Мысалы Нәтиже

3857455 5

5. Экранда соңғы цифры t болатын K және P арасындағы барлық сандарды көрсететін бағдарламалық кодты жазыңыз.

Мысалы Нәтиже

10 39 7 17 27 37

БІР ӨЛШЕМДІ МАССИВТЕРДІ ҚОЛДАНА ОТЫРЫП, PYTHON ТІЛІНДЕ БАҒДАРЛАМАЛАУ.

1. "Бір өлшемді массивтерді қолдану арқылы бағдарламалау".

1. 20-дан 50-ге дейінгі аралықтағы кездейсоқ сандардан тұратын массиві берілген. Осы массивтің тақ орындарында орналасқан жұп элементтерді экранға шығарыңыз.

2. Оқушылар тізімінен мектеп баскетбол командасының мүшелерін таңдау керек. Командаға кіргісі келетін барлық K (K>13) өсімі берілген. Егер жоғарыда аталған шартқа сәйкес келетін оқушылар саны алынбаса, онда нәтиже "команданы қабылдау мүмкін емес"болады. Егер команданы қабылдау шарты орындалса, онда оқушылар тізімінде баскетболшылардың реттік орындары көрсетілуі керек. Терілген команданың орташа биіктігін, команданың ең жоғары және ең төменгі мүшесін есептеп, нәтижені шығарыңыз.

3. 9-сынып оқушыларының өсуі X массиві түрінде берілген. Биіктігі 170 см болатын кем дегенде бір оқушы бар ма? Егер мұндай оқушы болса, оның тізімдегі орнын (индексін) анықтаңыз. Егер осындай бірнеше оқушы болса, олардың соңғысының реттік нөмірін (орнын) экранға шығарыңыз.

4. Бүтін сандар жиымы берілген A [N], 1≤n≤1000. Берілген массивтің M элементінің сол және оң жағында орналасқан екі іргелес санның қосындысын табыңыз.

№	Мысалы	Нәтиже
	8 6	100
	11 5 3 6 90 8 10 15

5. C[N], 1≤n≤30 бірдей типтегі бүтін сандар жиымы берілген. Бұл массивті -100 аралығындағы сандармен толтырыңыз...100. Оң сандардың индекстерін экранға шығарыңыз.

№	Мысалы	Нәтиже
	8	2 3 6 8
	-75 60 32 -97 -9 12 -3 97

ЕКІ ӨЛШЕМДІ МАССИВТЕРДІ ҚОЛДАНА ОТЫРЫП, PYTHON ТІЛІНДЕ БАҒДАРЛАМАЛАУ.

1. «Екі өлшемді массивтерді қолдану арқылы бағдарламалау».

1. 5х5 матрица түрінде екі өлшемді массивті ерікті түрде орнатыңыз. Жұп баған элементтерінің барлық мәндерін 0-ге, ал тақ бағандарды 1-ге ауыстырыңыз, түрлендірілген массивті шығарыңыз.

2. Екі өлшемді B [N] [N] массиві берілген (1 < N < 4). Негізгі диагональдағы элементтерге 1 мән, негізгі диагональдан жоғары элементтерге 0 мән, негізгі диагональдан төмен элементтерге 2 мән беру керек.

№	Мысалы	Нәтиже
1	8 5 1 3 5 8 2 6 7 1 8 3 4 6 4 9	1 0 0 0 2 1 0 0 2 2 1 0 2 2 2 1

3. Екі өлшемді массив берілген a [N] [N] (1 < N < 10). Массивтің негізгі диагоналінен төмен орналасқан теріс элементтердің санын табыңыз.

4. Екі өлшемді массив берілген a [N] [N] (1 < N < 10). Оң элементтердің саны мен қосындысын табыңыз.

5. Екі өлшемді массив берілген a [N] [N] (1 < N < 10). Массивтің жұп элементтерінің саны мен қосындысын табыңыз.

6. Екі өлшемді c[n] [m] массиві берілген (1<n, m<20). Осы массивтегі ең үлкен элементті табыңыз.

№	Мысалы	Нәтиже
1	3 4 4 5 6 2 7 8 90 11 20 3 14 68	max=90

7. Айдың әр сағатында өлшенетін температура кестесі бар. Бір айдағы орташа температураны есептеу үшін бағдарлама жазыңыз.

8. Екі өлшемді массив берілген a [N] [N] (1 < N < 10). Осы массивтен элементтердің максималды қосындысы бар жолды алып тастаңыз.

№	Мысалы	Нәтиже
1	3 -1 4 10 9 7 18 -9 7 6	3 -1 4 10 -9 7 6

ФУНКЦИЯНЫ PYTHON ТІЛІНДЕ БАҒДАРЛАМАЛАУДА ҚОЛДАНУ. АЙНЫМАЛЫЛАР. PYTHON АЛГОРИТМДЕРІН БАҒДАРЛАМАЛАУ

1. Соңғысынан бастап оған берілген санның барлық сандарын бағанға шығаратын процедураны жазыңыз:

Мысалы,

саны: 4673

нәтижесі:

3

7

6

4

2.Берілген санның барлық бөлгіштерін экранға шығаратын процедураны жазыңыз (бір жолда).

3. Санның дәрежесін есептеу процедурасымен бағдарлама жасаңыз (кіріс параметрлері: сан және дәреже). Ұсыныстар: санның дәрежесін есептеу үшін pow функциясын(Сан, дәреже) пайдалануға болады.

4. 4. N – натурал сан параметрін қабылдайтын және Фибоначчидің алғашқы N сандарын шығаратын процедураны жазыңыз.

5. Пайдаланушы функциясын пайдалану: екі айнымалы мәндерден максималды мәнді табыңыз.

6. Төрт санның ішінен минимумды табу үшін функция жасаңыз (функцияның төрт параметрі).

1. ФАЙЛДАРМЕН ЖҰМЫС.

1. Input кіріс файлында.txt екі санмен берілген. Осы екі санды кіріс файлынан санап, олардың қосындысын Шығыс файлына шығарыңыз (output.txt).

2.Output файлына.txt кіріс файлынан екі санның көбейтіндісін қосыңыз.txt.

3. Сөздерді біріктіру.

Кіріс файлында (input.txt) латын әріптерінен екі сөз әр түрлі жолдарда жазылған. Кіріс файлындағы осы екі сөзді оқып, оларды біріктіріп, Шығыс файлына жазыңыз (output.txt).

input.txt	output.txt
Dragon Fly	Dragonfly
Air Plane	Airplane

4. Тақ сандарды анықтау.

Бір өлшемді массив берілген A [N] (1 ≤ N ≤ 99, ai < 100). Осы массивтің барлық тақ сандары бар шығыс файлын жазыңыз.

№	input.txt	output.txt
1	8 14 27 53 689 1452 42 17	27 53 689 17

5. Іздеу.

Кіріс файлында (input.txt) ұзындығы N (1 ≤ N ≤ 100) ағылшын алфавитінің кіші әріптерінен тұратын жол берілген. Бұл жолды Алфавит бойынша сұрыптаңыз, K позициясында орналасқан әріпті табыңыз. Шығыс файлының бірінші жолында (output.txt) K позициясында орналасқан әріп жазылған.

№	Мысалы (input.txt)	Нәтиже (output.txt)
1	Friendship 3	h

PYTHON ТІЛІНДЕ ОЙЫНДАРДЫ БАҒДАРЛАМАЛАУ. ОЙЫН ТЕРЕЗЕСІН ЖАСАУ ҮШІН PYGAME КІТАПХАНА МОДУЛЬДЕРІН ПАЙДАЛАНУ. КЕЙІПКЕРЛЕРДІҢ ҚОЗҒАЛЫСЫН БАҒДАРЛАМАЛАУ. ДАЙЫН СЦЕНАРИЙ БОЙЫНША ОЙЫНДЫ БАҒДАРЛАМАЛАУ.

1. "PYGAME модулі-ойын терезесін құру", "Pygame_moduldraw", "Python_animation-да 2D ойындарын бағдарламалау"

Тапсырма 1. "Нысан анимациясы – 1"

Төменгі шекарада оңнан солға қарай жасыл шеңбердің қозғалысы болатын бағдарламаны жасаңыз. Шеңбер сол жақ шекараның алдында тоқтап, түсін қызылға өзгертеді.

2 – тапсырма "Объектінің анимациясы-2"

Алдыңғы тапсырманың бағдарламасын (1-Тапсырма) жасыл шеңбер оңнан солға және солдан оңға қарай айналатындай етіп өзгертіңіз, бұл терезе қабырғаларынан итеру әсерін тудырады.

3-тапсырма "Объектінің анимациясы-3. Тасымалдау"

Ойынның төртбұрышты терезесінде жүк тасымалдауды эмуляциялау бағдарламасын жазыңыз.

1) боялмаған шаршы (салмақсыз) диагональ бойынша жоғарғы сол жақ бұрыштан төменгі оң жақ бұрышқа дейін қозғалады.

2) төменгі оң жақ бұрышқа жеткенде, ол кері бағытта қозғалады, бірақ қазірдің өзінде боялған (жүкпен).

3) "жүк тасымалы" кезінде радиуста азаятын шеңбер қосыңыз.

4) "тасымалдаудың" аяқталуы экранның сары түсімен белгіленетін шартты қосыңыз.

Тапсырма 4. "Курсордан кейін"

Диаметрі 50 пиксель болатын шеңбердің ортасы курсордан кейін қозғалатын бағдарламаны жазыңыз.

Тінтуір курсоры тоқтаған кезде экранда шеңбер болатындай етіп жасаңыз.

5-Тапсырма"Сурет Салушы"

Ұсынылған бағдарлама кодын пайдалану

1) сурет салу әсерін алу үшін оны өзгертіңіз;

2) дөңгелек щетканы төртбұрышқа өзгертіңіз.

import pygame size = width, height = 400, 300 screen = pygame.display.set_mode(size) clock = pygame.time.Clock() count = 0 running = True while running:     screen.fill((0, 0, 0))     for event in pygame.event.get():         if event.type == pygame.QUIT:             running = False         if event.type == pygame.MOUSEMOTION:             pygame.draw.circle(screen, (0, 0, 255), event.pos, 20)     pygame.display.flip()     clock.tick(50) pygame.quit()

6-тапсырма. "ЛКМ-ПКМ"

Тінтуірдің сол жақ батырмасын (LKM) және тінтуірдің оң жақ батырмасын (PCM) басатын бағдарламаны жазыңыз.

1) LKM басқан кезде радиусы R болатын көк шеңбер сызыңыз;

2) PKM басқан кезде R * 2 жағы бар қызыл шаршы сызыңыз.

Тапсырма 5. "Нысанды жылжыту"

Нысанды жылжытуды жүзеге асыратын бағдарламаны жазыңыз.

1) Бастау экранында жоғарғы сол жақ бұрышта с квадраты орнатылады

тарап 50;

2) тінтуір түймесін басқан кезде шаршы ойын өрісінде қозғалады;

3) тінтуір түймесі босатылған кезде шаршы бекітіледі, қозғалыс тоқтайды.

Ескерту: тінтуірдің квадраты мен курсорының салыстырмалы орны сақталады, яғни егер біз орталықтан ұстасақ, онда біз де орталықтан сүйреп апарамыз.

Тапсырма 5. "Қозғалыс саны"

6-тапсырма бағдарламасын аяқтаңыз. Қозғалыс санын санау мүмкіндігін қосыңыз.

АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР. ҮЛКЕН ДЕРЕКТЕР (ҮЛКЕН ДЕРЕКТЕР). MYSQL ДЕРЕКҚОРДЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ. ДЕРЕКТЕР БАЗАСЫН ӘЗІРЛЕУ (MYSQL).

1. «Big Data».

1 - тапсырма

Ұсынылған 30 деректер жиынтығының бірнешеуін талдаңыз және Big Data мен қарапайым деректердің негізгі айырмашылығы неде екенін анықтаңыз?

1. Mall Customers Dataset-дүкенге келушілердің деректері: id, жыныс, жас, табыс, шығындар рейтингі. (Қолдану жағдайы: Customer Segmentation Project with Machine Learning)

2. Iris Dataset-әр түрлі гүлдерге арналған сепальдар мен жапырақшалардың өлшемдерін қамтитын жаңадан бастаушыларға арналған датасет.

3. MNIST Dataset-қолмен жазылған сандар жиынтығы. 60 000 жаттығу суреттері және 10 000 сынақ суреттері.

4. The Boston Housing Dataset-үлгіні тануға арналған танымал деректер жинағы. Бостондағы үйлер туралы ақпаратты қамтиды: пәтерлер саны, жалдау ақысы, қылмыс индексі.

5. Fake News Detection Dataset-жаңалықтарды белгілейтін 7796 жазбадан тұрады: шындық немесе өтірік. (Python: Fake News Detection Python жобасындағы дереккөзді қолдану нұсқасы )

6. SOCR data-Heights and Weights Dataset-бастау үшін жақсы нұсқа. Онда 18 жастағы адамдардың бойы мен салмағы туралы 25000 жазба бар.

7. Parkinson Dataset-Паркинсон ауруы бар науқастар туралы 195 жазба, 25 сынақ параметрлері бар. Ауру адамдар мен сау адамдар арасындағы айырмашылықты алдын-ала бағалау үшін қолдануға болады. (Python: machine Learning Project on detecting Parkinson ' s Disease бойынша бастапқы қолдану нұсқасы)

8. Titanic Dataset — жолаушылар туралы ақпаратты қамтиды (Жасы, жынысы, борттағы туыстары және т.б.) 891 жаттығу жиынында және 418-тестте.

9. Uber Pickups Dataset-2014 жылғы Uber-ге 4.5 миллион сапар және 2015 жылғы 14 миллион сапар туралы ақпарат (R: Uber Data Analysis Project in R дереккөзімен қолдану нұсқасы)

10. Chars74k Dataset-64 сыныптағы Британдық және канадалық рәміздердің суреттері бар: 0-9, A-Z, a-z. 7700 7.7 k табиғи кескіндер, 3400K қолмен жазылған, 62000 компьютер синтезделген қаріптер.

11. Chatbot Intents Dataset-JSON-әр түрлі тегтерді қамтитын файл: greetings, goodbye, hospital_search, pharmacy_search және т.б. Онда "сұрақ-жауап" шаблондарының жиынтығы бар. (Python-да бастапқы қолдану нұсқасы: Python-да Chatbot жобасы)

12. Yelp Dataset-1,2 млн. ұйым туралы 1,6 млн. пайдаланушыдан 1,2 млн. ұсыныс бар.

13. Jeopardy Dataset-танымал теледидар ойынынан 200 000-нан астам сұрақ-жауап жазбалары.

14. Recommender Systems Dataset-UCSD университетінің деректер жинағы бар портал. Онда танымал сайттардағы шолулар туралы жазбалар бар (Goodreads, Amazon). Ұсыныс жүйелерін құру үшін тамаша. (R: Movie Recommendation system Project in R көзімен қолдану нұсқасы )

15. UCI Spambase Dataset-спамды анықтауға арналған жаттығулар жиынтығы. Онда 57 метадерек параметрлері бар 4601 электрондық пошта бар.

16. Flickr 30k Dataset-30 000-нан астам кескіндер мен оларға қолтаңбалар. (Flickr 8k Dataset-8000 сурет. Python: image Caption Generator Python жобасындағы бастапқы жоба)

17. IMDB шолулары-жаттығу жиынтығындағы фильмдерге 25000 шолу және тестте 25000. (R: Sentiment Analysis data Science Project дереккөзі бар қолдану нұсқасы)

18. MS COCO dataset-1,5 миллион белгіленген кескін.

19. CIFAR-10 and CIFAR — 100 dataset-CIFAR-10 құрамында 60,000 кішкентай сурет 32*32 pixels 0-9 сандары бар. CIFAR-100-сәйкесінше 0-100.

20. GTSRB (German traffic sign recognition benchmark) Dataset — 50 000 сурет 43 жол белгілері. (Python: Traffic Signs Recognition Python Project бағдарламасындағы бастапқы қолдану нұсқасы)

21. ImageNet dataset-100000-нан астам сөз тіркестерін және бір сөз тіркесіне шамамен 1000 суретті қамтиды.

22. Breast Histopathology Images Dataset-dataset сүт безі қатерлі ісігінің үлгілерінің суреттерін қамтиды. (Breast Cancer Classification Python Project бағдарламасының бастапқы нұсқасы)

23. Cityscapes Dataset - әртүрлі қалалардың көшелеріндегі бейне тізбектерінің жоғары сапалы аннотацияларын қамтиды.

24. Kinetics Dataset-шамамен 6,5 миллион жоғары сапалы бейнелерге URL сілтемесін қамтиды.

25. MPII human pose dataset-dataset адам позаларының 25000 суретін қамтиды, олардың бірлескен аннотациясы бар.

26. 20bn-something — something dataset v2-адамның қандай да бір әрекеттерді қалай орындайтынын көрсететін жоғары сапалы бейнелер жиынтығы.

27. Object 365 dataset-шектеулі нысан жиектері бар жоғары сапалы кескіндер жиынтығы.

28. Youtube 8M Dataset-6,1 миллион YouTube бейне идентификаторы бар таңбаланған бейне деректер жинағы

29. Urban sound 8K dataset - қалалық дыбыстық деректер жиынтығы (10 сыныптан 8732 қалалық дыбыс бар).

30. LSUN Dataset-миллиондаған түрлі-түсті көріністер мен объектілердің суреттер жиынтығы (шамамен 59 миллион сурет, 10 түрлі көрініс санаттары және 20 түрлі нысан санаттары).

2. «Мәліметтер базасының кестелерін қалыпқа келтіру»

1-тапсырма

Оқушылар кестесінде ("оқушылар") қандай атрибут негізгі кілт болып табылады?

Атау негізгі кілт бола ала ма? Тегі болуы мүмкін бе

негізгі кілт?

Пәндер бойынша Бағалау кестесінде ("бағалау") қандай өріс негізгі кілт болып табылады?

Оқушылар

Оқушы ID	Аты	Тегі
1	Айдос	Байдаулет
2	Айдос	Зиятбек
3	Санжар	Аманбай
4	Санжар	Баймбет
5	Санжар	Асанов

Бағалары

Оқушы ID	Пән атауы	Бағасы
1	Математика	5
1	Физика	4
2	География	4
2	Химия	3
3	Математика	5
5	Физика	5

2 – тапсырма

Ноутбуктерде "Телефон кітапшасы" дерекқорын жасаңыз және оны сыныптастарының аттарымен және телефон нөмірлерімен толтырыңыз.

Телефон кітапшасы
Аты	Телефон нөмерлері	Мекенжайы

"Телефон кітапшасы" кестесінің негізгі кілтін анықтаңыз. Қажет болса, кестелерді анықтаңыз: "Аты", "телефон нөмірлері" және осы кестелер арасында байланыс орнатыңыз.

3. XAMPP дерекқорын әзірлеу құралдары

1 – тапсырма

Мынадай деректерді қамтитын "Қазақстанның пайдалы қазбалары" дерекқорын жасаңыз: пайдалы қазбалардың түрлері (мысалы, жанғыш, кенді, кенді емес және т.б.), атауы, кен орны, облысы. 10 жазбаны енгізіңіз.

2 – тапсырма

Құс аңшысы өзінің олжасы туралы мәліметтерді мәліметтер базасында сақтауға шешім қабылдады. Ол әр аң аулау туралы келесі ақпаратты сақтағысы келеді: күні, орны, ауа-райы, ұсталған құстың салмағы. Аңшыға мәліметтер базасының кестесін сауатты құруға көмектесіңіз. Ол сондай-ақ әр аң аулауда қанша және қандай құстарды ұстағанын есте сақтауды шешті. Дерекқорды қалай өзгерту керек? Кестеге деректерді енгізіңіз.

ВЕБ-САЙТТЫ ЖОБАЛАУ. САЙТТЫ ЖАРИЯЛАУ ЖӘНЕ ЖЫЛЖЫТУ. ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ДАМЫТУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР

1. «Сайтты жоспарлау кезеңдері», «HTML құжатының құрылымы»

1 – тапсырма

1. "Азық-түліктің энергетикалық құндылығы" кестесі бар веб-бетті жасаңыз.

<table border="1" width="400" cellpadding="3" cellspacing="0">
<caption><b> Азық-түліктің энергетикалық құндылығы

</b></caption>
<tr> <th>Азық – түлік </th><th>Белки</th><th>май </th><th> көмірсулар </th><th>ккал</th> </tr>
<tr> <th> нан </th><td>4,7</td><td>0,7</td><td>49,8</td><td>214</td> </tr>
<tr> <th>сүт</th><td>2,8</td><td>3,2</td><td>4,7</td><td>58</td> </tr>
<tr> <th>Картоп</th><td>2</td><td>0,1</td><td>19,7</td><td>83</td> </tr>
<tr> <th> сиыр еті </th><td>11,4</td><td>49,3</td><td>9</td><td>489</td> </tr>
<tr> <th>барлығы:</th><td>20,9</td><td>53,3</td><td>83,2</td><td>844</td> </tr>
</table>

2. Браузерді пайдаланып веб-бетті көрсетіңіз.

2 – тапсырма

1. Біріктірілген ұяшықтары бар кесте жасаңыз.

<table border="1">
<tr>
<td rowspan="3">жол1 ұяшық1</td>
<td>жол1 ұяшық2</td>
<td>жол1 ұяшық3</td>
</tr>
<tr>
<td>жол2 ұяшық2</td>
<td>жол2 ұяшық3</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">жол3 ұяшық2</td>
</tr>
</table>

2. Браузерді пайдаланып веб-бетті көрсетіңіз.

3 – тапсырма

1. Интернеттен "пайдалы жемістер" тақырыбындағы суретті тауып, "пайдалы жемістер" папкасына сақтаңыз.

Төмендегі дайын HTML кодын пайдаланып "пайдалы жемістер" веб-бетін жасаңыз:

<HTML>

<HEAD>

<BODY>

<font color=blue size='3'>

<H1 align='center'> пайдалы жемістер </H1>

<BODY BGCOLOR='F8BCBD' TEXT=blue>

<CENTER><IMG SRC=" fructi.jpg"></CENTER>

<P align='left'><FONTSIZE=3> Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ) күніне кемінде 400 г көкөністер мен жемістерді жеуге кеңес береді.: </FONTSIZE></P>

<ul>

<li>өрік</li>

<li>алма</li>

<li>Банан</li>

<li>жүзім </li>

</ul>

</HEAD>

</BODY>

</HTML>

2. Браузерді пайдаланып веб-бетті көрсетіңіз.

МОБИЛЬДІ ҚОСЫМШАНЫҢ ИНТЕРФЕЙСІ. МОБИЛЬДІ ҚОСЫМШАНЫ ӘЗІРЛЕУ ЖӘНЕ ОРНАТУ.

Сұрақтар:

1. "Мобильді қосымшаның интерфейсіне қойылатын негізгі талаптар қандай?

2. App Inventor-да мобильді қосымшаны әзірлеу кезеңдерінің реттілігі қандай?

3. "Достық интерфейсті жобалау кезінде қандай компоненттерді қолдана аламыз?»

4. "Мобильді қосымшалардың дизайнын қарастырыңыз және олардың кемшіліктері мен артықшылықтарын көрсетіңіз"

5. "Мобильді құрылғы жеке ақпараттың құпиялылығын бұзуы мүмкін бе?»

6. "Мобильді операциялық жүйенің эмуляторы дегеніміз не? Эмуляция мен күйін келтірудің айырмашылықтары?»

7. "Заманауи мобильді операциялық жүйенің өзекті мүмкіндіктерін сипаттаңыз"

8. "Қолданба құрастырушысының айырмашылығы неде?»

9. "Алгоритмнің негізгі қасиеттері қандай? Бағдарламаны жасауда алгоритмнің рөлі қандай?»

10. "Мобильді қосымшаның құрылымы қандай (intents, activities, services, content providers)"

11. "Мобильді қосымшаның тұжырымдамасы мен негізгі дизайн талаптарын ұсыныңыз"

12. "Қандай жағдайларда Мобильді қосымшаларды әзірлеу ортасын пайдалану тиімдірек?»

13. "Мобильді қосымшаларды әзірлеуде қандай деректер түрлері қолданылады?»

14. "Android Studio - да мобильді қосымшаны әзірлеу кезеңдерінің реттілігі қандай?»

15. "Unity-де мобильді қосымшаны әзірлеу кезеңдерінің реттілігі қандай?»

16. "React Native - те мобильді қосымшаны әзірлеу кезеңдерінің реттілігі қандай?»

17. "Мобильді қосымшаны қалай жариялауға болады? Қолданбалар дүкендерінің мысалдарын келтіріңіз"

18. "Мобильді қосымшаны жариялауға қойылатын талаптар қандай?»

1 – тапсырма

AppInventor немесе басқа мобильді қосымшаны құрастырушымен (Thunkable, AppyBuilder) мобильді қосымшаны жасаңыз.

Бағалау критерийлері:

-Эскиздік макет, wireframe прототипін немесе орындалатын қосымшаны әзірлеу;

- Мақсатты аудиторияны есепке алу және мобильді қосымшаның мақсатын анықтау;

- Ақпараттылық, ыңғайлылық, навигацияның нақты құрылымы;

- Көркем безендіру, түстер мен қаріптердің үйлесімі;

- Техникалық орындау, кодта шарттар мен циклдарды пайдалану;

- Кодқа түсініктемелер және пайдаланушының құжаттамасы, қосымшаның сипаттамасы;

- Қателерді тексеруді құжаттау және оларды жою тәсілдері;

- Жобаны белгіленген мерзімде орындау (тайм-менеджмент);

- Мобильді қосымшада тіркеу және авторизациялау (Firebase);

- Қолданбаны көрсету және таныстыру

Қорытынды

Бұл PISA форматындағы информатика пәнінен тапсырмалар әдістемелік құралда топтастырылып, Python бағдарламалау тілі негізінде логикалық ойлау, алгоритмдік түсінік және есептерді шешудің даму жолдарын қарастырылды.

PISA зерттеуі оқушылардың теориялық білімін ғана емес, оның өмірлік қолдану қабілетін бағалауға бағытталған. Жұмыс жасаған нақты өмірлік мысалдарға негізделіп, талдаудың аналитикалық және дұрыс ойлау қабілетін жетілдіруге бағытталған.

Python бағдарламалау тілі қазіргі таңда ең танымал және оқуға жеңіл тілдердің бірі болып табылады. Оны жүзеге асыру арқылы оқушылар тек мектеп бағдарламасын игеріп қана қоймайды, нақты есеп талдау, құру және оны тиімді шешудің дамытады.

Әдебиеттерді талдай отырып, PISA-ға дайындық негіздерін тек үйренуге болады. Оқушылардың есептерін шешу, ақпараттық технологияларды дұрыс пайдалану және алгоритмдерді құру арқылы логикалық қызметтік сауаттылықты дамыту қажет.

Осы әдістемелік информатика пәні мұғалімдеріне оқушыларды халықаралық зерттеуге сапалы дайындау құрал деп сенеміз. Тапсырмалар жинағы мен Python негізіндегі есептер көлемін арттырып, оларды заманауи талаптарға сай білім алуға мүмкіндік береді.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. PISA 2024 бағалау және аналитикалық негіздеме. OECD Publishing, 2024.

2. Python бағдарламалық қамтамасыз ету қоры. Python 3.10 құжаттамасы . https://docs.python.org/3/

3. Жаниязова, Ж. Python тілінде программалау негіздері . Алматы: Ұлттық оқу орталығы, 2021.

4. Назарбаев Зияткерлік мектептері. PISA халықаралық зерттеуі бойынша қызметкерлердің функционалдық сауаттылығын дамыту әдістемесі . Астана, 2020 жыл.

5. Дейтел П., Дейтел Х. Python. Полное руководство . Москва: Питер, 2021 ж.

6. Қалиев, Б., Сейітқұлова, Ә. Алгоритмдер және программалау негіздері . Алматы: Білім, 2019 ж.

7. Курниаван, B. Жаңадан бастаушыларға арналған Python: Python бағдарламалауды үйреніңізүйреніңіз. Джакарта: ақылды бағдарламалық қамтамасыз ету, 2020 ж.

8. Гусев, В. Python бағдарламасына арналған бағдарлама . Санкт-Петербург: Питер, 2019 ж.

9. Wing, J. Computational Thinking and PISA Assessmentғылымдары, 202. Колледждердегі есептеу ғылымдары журналы, 2021 ж.

10. Coursera, edX, Stepik платформаларындағы Python және алгоритмдер бойынша онлайн курстар.