Сынып: 8 ^а,б

Күні: 10.12.18/12.12.18

Сабақ реті: №14

Пәні:

Жалпы химия

Тақырыбы:

Тұздар. Тұздардың жіктелуі және атаулары. Алынуы. Химиялық қасиеттеріне байланысты есептеулер

Сабақтың мақсаты:

Оқушыларға тұздардың қасиеттері және жіктелуі жайлы мағлұмат бере отырып алыну жолдарын түсіндіру

Көрнекілігі:

Химиялық элементтердің периодтық жүйесі

Сабақтың түрі:

Дәріс, практикум

Glossary of this theme

Salts, salt name, chemical properties

Сабақтың барысы:

Тұздар – бұл металл атомы мен қышқыл қалдығынын тұратын күрделі зат.

Тұздардың жіктелуі:

• Орта (қалыпты) тұздар — қышқыл құрамындағы барлық сутек атомы металл атомдарына толық алмасқан. Мысал.

• Қышқыл тұздар — қышқыл құрамындағы сутек атомы металл атомымен толық алмастырылмаған. Бұл тұздар негіздерді қышқылдың артық мөлшерімен бейтараптағанда түзіледі. Мысал.

• Негіздік тұздар — негіздердің құрамындағы гидроксотоптар (OH^-) қышқыл қалдығымен түгел алмастырылмаған. Мысал.

• Қос тұздар — бұл тұздардың құрамына екі түрлі металл атомдары кіреді. Қышқыл қалдықтары бірдей әртүрлі металдар тұздары ертінділерін кристализациялағанда түзіледі. Мысал.

• Аралас тұздар — бұл тұздардың құрамында екі түрлі қышқыл қалдықтары болады. Мысал.

• Гидратты тұздар (кристаллогидраттар) — олардың құрамында кристалданған су молекулалары болады. Мысал.

• Комплексті тұздар — олардың құрамына комплексті металл катионы немесе комплексті қышқыл қалдығы (анион) кіреді.

Тұздардың физикалық қасиеттері: Қалыпты жағдайда тұздардың барлығы да – қатты кристалдар. Оның түсі құрамындағы металл атомы мен қышқыл қалдығына байланысты. Олардың суда ерігіштігі әртүрлі.

Тұздардың химиялық қасиеттері: Химиялық қасиеттері олардың құрамындағы металл атомы мен қышқыл қалдығы арқылы анықталады.

• Тұздар қышқылдармен және негіздермен әрекеттеседі:

• Тұздар электорхимиялық кернеу қатарында өз құрамындағы металдың сол жағында орналасқан бос металмен әрекеттеседі:

• Тұздар өзара әрекеттеседі, жаңа тұздар түзіледі (тотығу дәрежесі өзгеруі не тұнба түсуі мүмкін)

• Кейбір тұздар қыздырғанда айырылады:

Қышқыл тұздарды алу:

1. Негіз бен қышқылдың артық мөлшері әрекеттесуінен: KOH + H₂SO₄ = KHSO₄ + H₂O

2. Негіз бен қышқылдық оксидтің артық мөлшерінің әрекеттесуінен:

Ca(OH)₂ + 2CO₂ = Ca(HCO₃)₂

3. Орта(қалыпты) тұздың қышқылмен әрекеттесуінен: Ca₃(PO₄)₂ + 4H₃PO₄ = 3Ca(H₂PO₄)₂ 

Негіздік тұздарды алу:

1. Металдардың орта (қалыпты) тұздары ертінділеріне сілтілердің аз мөлшерін (тамшылатып) қосу арқылы: AlCl₃ + 2NaOH = Al(OH)₂Cl + 2NaCl.

2. Әлсіз қышқылдардың тұздарының орта (қалыпты) тұздармен әрекеттесуінен:

2MgCl₂ + 2Na₂CO₃ + H₂O = Mg₂(OH)₂CO₃ + CO₂↑+ 4NaCl

3.Әлсіз негіз бен күшті қышқыл тұздарының гидролизденуінен:

ZnCl₂ + H₂O = Zn(OH)Cl + HCl

Комплексті тұздарды алу:

1. Тұздар мен лигандалардың әрекеттесуі:

AgCl + 2NH₃ = [Ag(NH₃)₂]Cl
FeCl₃ + 6KCN = K₃[Fe(CN)₆] + 3KCl

Қос тұздарды алу:

1.Екі тұзды қосып кристаллизациялау арқылы:
Cr₂(SO₄)₃ + K₂SO₄ + 24H₂O = 2[KCr(SO₄)₂ ∙ 12H₂O]

1 тапсырма: Тұздың химиялық формуласымен оның жіктелуін сәйкестендіріңдер

1) NaHCO₃  А. орта (қалыпты) тұз
2) Сu(ОН)Сl Б. қышқыл тұз

3) Na₂CO₃ В. негіздік тұз
4) Na₂KPO₄ Г. қос тұз

2 тапсырма: Заттың химиялық формуласымен аты арасындағы сәйкестікті табыңдар

1) FeCl₃ А. мыс (II) нитраты

2) Cu(NO₃)₂ Б. калий карбонаты

3) Al₂(SO₄)₃ B. темір (III) хлориді
4) К₂СО₃ Г. мыс (ІІ) нитриті
5) Сu(NO₂)₂ Д. алюминий сульфаты

1 есеп. 27 г алюминий күкіртпен әрекеттескенде түзілген алюминий сульфидінің массасы (г) және зат мөлшері (моль)

Шешуі: 2АІ + 3S → АІ₂S₃

М(АІ) = 27 г/моль

m(АІ) = ν · М(АІ) = 2 моль · 27 г/моль = 54 г

М(АІ₂S₃) = 150 г/моль

m(АІ₂S₃) = ν · М(АІ₂S₃) = 1 моль · 150 г/моль = 150 г

27 г АІ ----- х г АІ₂S₃

54 г АІ ---- 150 г АІ₂S₃

2 есеп. 4 г натрий гидрокс

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

ЖИ арқылы жасау

Бөлісу

1 - айлық

Материал тарифі

-96% жеңілдік

00

05

00

ҚМЖ

Ашық сабақ

Тәрбие сағаты

Презентация

БЖБ, ТЖБ тесттер

Көрнекіліктер

Балабақшаға арнарлған құжаттар

Мақала, Эссе

Дидактикалық ойындар

және тағы басқа 400 000 материал

Барлық 400 000 материалдарды шексіз
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз

1 990 ₸ 49 000₸

1 айға қосылу

Таңдау

Материалға шағымдану

Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз

Жариялаған:

Еслямова Умит Батырбековна

16 Ақпан 2019

14248

Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз

Шағымды қалдыру

Тұздар. Тұздардың жіктелуі

Тақырып бойынша 11 материал табылды

Тұздар. Тұздардың жіктелуі

Материал туралы қысқаша түсінік

Тұздардың жіктелуі:  Орта (қалыпты) тұздар — қышқыл құрамындағы барлық сутек атомы металл атомдарына толық алмасқан. Мысал.  Қышқыл тұздар — қышқыл құрамындағы сутек атомы металл атомымен толық алмастырылмаған. Бұл тұздар негіздерді қышқылдың артық мөлшерімен бейтараптағанда түзіледі. Мысал.  Негіздік тұздар — негіздердің құрамындағы гидроксотоптар (OH-) қышқыл қалдығымен түгел алмастырылмаған. Мысал.  Қос тұздар — бұл тұздардың құрамына екі түрлі металл атомдары кіреді. Қышқыл қалдықтары бірдей әртүрлі металдар тұздары ертінділерін кристализациялағанда түзіледі. Мысал.  Аралас тұздар — бұл тұздардың құрамында екі түрлі қышқыл қалдықтары болады. Мысал.  Гидратты тұздар (кристаллогидраттар) — олардың құрамында кристалданған су молекулалары болады. Мысал.

Материалды жүктеу

Материалдың қысқаша нұсқасы

КҮНДЕЛІКТІ САБАҚ ЖОСПАРЫ

Оқу ісінің орынбасары: ____________ Оразова Г.К

Сынып: 8 а,б	Күні: 10.12.18/12.12.18	Сабақ реті: №14
Пәні:	Жалпы химия
Тақырыбы:	Тұздар. Тұздардың жіктелуі және атаулары. Алынуы. Химиялық қасиеттеріне байланысты есептеулер
Сабақтың мақсаты:	Оқушыларға тұздардың қасиеттері және жіктелуі жайлы мағлұмат бере отырып алыну жолдарын түсіндіру
Көрнекілігі:	Химиялық элементтердің периодтық жүйесі
Сабақтың түрі:	Дәріс, практикум
Glossary of this theme	Salts, salt name, chemical properties
Сабақтың барысы: Тұздар – бұл металл атомы мен қышқыл қалдығынын тұратын күрделі зат. Қай қышқылдың тұзы Қышқыл қалдығы Қышқыл қалдығының валенттігі Тұздың аталуы Мысалдары Азот қышқылы HNO3 NO3 I нитрат Ca(NO3)2 кальций нитраты Кремний қышқылы H2SiO3 SiO3 II силикат Na2SiO3 натрий силикаты Күкірт қышқылы H2SO4 SO4 II сульфат PbSO4 қорғасын сульфаты Көмір қышқылы H2CO3 CO3 II карбонат Na2CO3 натрий карбонаты Фосфор қышқылы H3PO4 PO4 III фосфат AlPO4 алюминий фосфаты Бромсутек HBr Br I бромид NaBr натрий бромиді Иодсутек HI I I иодид KI калий иодиді Күкіртсутек H2S S II сульфид FeS темір (II) сульфиді Тұз қышқылы HCl Cl I хлорид NH4Cl аммоний хлориді Фторсутек HF F I фторид CaF2 кальций фториді Тұздардың жіктелуі: Орта (қалыпты) тұздар — қышқыл құрамындағы барлық сутек атомы металл атомдарына толық алмасқан. Мысал. Қышқыл тұздар — қышқыл құрамындағы сутек атомы металл атомымен толық алмастырылмаған. Бұл тұздар негіздерді қышқылдың артық мөлшерімен бейтараптағанда түзіледі. Мысал. Негіздік тұздар — негіздердің құрамындағы гидроксотоптар (OH-) қышқыл қалдығымен түгел алмастырылмаған. Мысал. Қос тұздар — бұл тұздардың құрамына екі түрлі металл атомдары кіреді. Қышқыл қалдықтары бірдей әртүрлі металдар тұздары ертінділерін кристализациялағанда түзіледі. Мысал. Аралас тұздар — бұл тұздардың құрамында екі түрлі қышқыл қалдықтары болады. Мысал. Гидратты тұздар (кристаллогидраттар) — олардың құрамында кристалданған су молекулалары болады. Мысал. Комплексті тұздар — олардың құрамына комплексті металл катионы немесе комплексті қышқыл қалдығы (анион) кіреді. Тұздардың физикалық қасиеттері: Қалыпты жағдайда тұздардың барлығы да – қатты кристалдар. Оның түсі құрамындағы металл атомы мен қышқыл қалдығына байланысты. Олардың суда ерігіштігі әртүрлі. Тұздардың химиялық қасиеттері: Химиялық қасиеттері олардың құрамындағы металл атомы мен қышқыл қалдығы арқылы анықталады. Тұздар қышқылдармен және негіздермен әрекеттеседі: Тұздар электорхимиялық кернеу қатарында өз құрамындағы металдың сол жағында орналасқан бос металмен әрекеттеседі: Тұздар өзара әрекеттеседі, жаңа тұздар түзіледі (тотығу дәрежесі өзгеруі не тұнба түсуі мүмкін) Кейбір тұздар қыздырғанда айырылады: Қышқыл тұздарды алу: Негіз бен қышқылдың артық мөлшері әрекеттесуінен: KOH + H2SO4 = KHSO4 + H2O Негіз бен қышқылдық оксидтің артық мөлшерінің әрекеттесуінен: Ca(OH)2 + 2CO2 = Ca(HCO3)2 Орта(қалыпты) тұздың қышқылмен әрекеттесуінен: Ca3(PO4)2 + 4H3PO4 = 3Ca(H2PO4)2  Негіздік тұздарды алу: 1. Металдардың орта (қалыпты) тұздары ертінділеріне сілтілердің аз мөлшерін (тамшылатып) қосу арқылы: AlCl3 + 2NaOH = Al(OH)2Cl + 2NaCl. 2. Әлсіз қышқылдардың тұздарының орта (қалыпты) тұздармен әрекеттесуінен: 2MgCl2 + 2Na2CO3 + H2O = Mg2(OH)2CO3 + CO2↑+ 4NaCl 3.Әлсіз негіз бен күшті қышқыл тұздарының гидролизденуінен: ZnCl2 + H2O = Zn(OH)Cl + HCl Комплексті тұздарды алу: 1. Тұздар мен лигандалардың әрекеттесуі: AgCl + 2NH3 = [Ag(NH3)2]Cl FeCl3 + 6KCN = K3[Fe(CN)6] + 3KCl Қос тұздарды алу: 1.Екі тұзды қосып кристаллизациялау арқылы: Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 24H2O = 2[KCr(SO4)2 ∙ 12H2O] 1 тапсырма: Тұздың химиялық формуласымен оның жіктелуін сәйкестендіріңдер 1) NaHCO3  А. орта (қалыпты) тұз 2) Сu(ОН)Сl Б. қышқыл тұз 3) Na2CO3 В. негіздік тұз 4) Na2KPO4 Г. қос тұз 2 тапсырма: Заттың химиялық формуласымен аты арасындағы сәйкестікті табыңдар 1) FeCl3 А. мыс (II) нитраты 2) Cu(NO3)2 Б. калий карбонаты 3) Al2(SO4)3 B. темір (III) хлориді 4) К2СО3 Г. мыс (ІІ) нитриті 5) Сu(NO2)2 Д. алюминий сульфаты 1 есеп. 27 г алюминий күкіртпен әрекеттескенде түзілген алюминий сульфидінің массасы (г) және зат мөлшері (моль) Шешуі: 2АІ + 3S → АІ2S3 М(АІ) = 27 г/моль m(АІ) = ν · М(АІ) = 2 моль · 27 г/моль = 54 г М(АІ2S3) = 150 г/моль m(АІ2S3) = ν · М(АІ2S3) = 1 моль · 150 г/моль = 150 г 27 г АІ ----- х г АІ2S3 54 г АІ ---- 150 г АІ2S3 2 есеп. 4 г натрий гидрокс Материалды жүктеу Жүктеу Сақтау Бөлісу ЖИ арқылы жасау Файл форматы: docx Химия Ашық сабақ 9 сынып 16.02.2019 14248 Жүктеу Сақтау ЖИ арқылы жасау Жариялаған: Еслямова Умит Батырбековна Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз, шағым қалдыра аласыз Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз Іздеу Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Министірлікпен келісілген курстар тізімі Химия пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Тарих пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Биология пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Ағылшын тілі пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ География пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Информатика пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Мектепке дейінгі білім беру бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ «Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті» бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Дене шынықтыру пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Білім алушылардың білім сапасын арттыру мақсатында сабақта цифрлық технологияларды қолдану 80/108 сағат Толығырақ Инклюзивті білім беру жүйесінде ерекше білім беру қажеттілігі бар білім алушыға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бойынша педагогтердің кәсіби және пәндік құзыреттіліктерін дамыту 80/108 сағат Толығырақ