Түзу мен жазықтықтың өзара орналасуы

Ұзақмерзімдіжоспарбөлімі: 10.1АСтереометрия аксиомалары.

Кеңістіктегі түзулер мен жазықтықтардың орналасуы.

Күні:30.10.22ж

Мұғалімнің аты-жөні:Мадарбекова Асел Аширкуловна

Сынып: 10ә

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Түзу мен жазықтықтың өзара орналасуы

Сабақтың түрі

Жаңа тақырыпты оқу және бекіту

Осысабақтақолжеткізілетіноқумақсаттары (оқубағдарламасынасілтеме)

10.2.4 - түзу мен жазықтықтың параллельдік және перпендикулярлық белгілерін, қасиеттерін білу және оларды есептер шығарудақолдану

Сабақмақсаттары

- түзуменжазықтықтыңпараллельдігінің және перпендикулярлығыныңқасиеттеріменбелгілерінбілу;

- түзу мен жазықтықтың параллельдігінің және перпендикулярлығының қасиеттерін есеп шығаруда қолдану;

Бағалау критерийлері

- түзуменжазықтықтыңпараллельдігініңбелгілерінбіледі;

- түзуменжазықтықтыңпараллельдігініңбелгілерінқолданады;

- түзуменжазықтықтыңпараллельдігініңқасиеттерінбіледі;

- түзуменжазықтықтыңпараллельдігініңқасиеттерінқолданады;

- түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығының белгілерін біледі;

- түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығыныңбелгілерін қолданады;

- түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығының қасиеттерін біледі;

- түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығыныңқасиеттерін қолданады;

Сабақбарысы

Сабақтыңжоспарланғанкезеңдері

Сабақтағыжоспарланғаніс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

7 мин

Ұйымдастыру.

Бастапқы білімді еске түсіру.

Оқушылармен екі түзудің палеллельдігін талдау. Осы тапсырма арқылы сабақтың тақырыбын ашу.

Егер жазықтық екінші жазықтыққа параллель түзу арқылы өтетін болса, онда жазықтықтардың қиылысу түзуі бастапқы түзуге параллель болады.

Дәлелдеу. α жазықтығы β жазықтығына параллель а түзуі арқылы өтетін болсын және b түзуі жазықтықтардың қиылысу түзуі болсын. a және bтүзулерінің параллельдігін дәлелдейік.

Дәлелдеуді талдағаннан кейін оқушыларға келесі сұрақ қойыңыз: «Қалай ойлайсыздар, түзу жазықтыққа қатысты қалай орналасуы мүмкін?»

Оқушыларды сабақ тақырыбымен, сабақ мақсатымен және бағалау критерийлерімен таныстыру.

Слайд 1

Слайд 2-4

3 мин

10 мин

5 мин

5 мин

2 мин

Жаңа тақырыпты түсіндіру

Оқушылармен түзу мен жазықтықтың өзара орналасуын талқылау.

Түзу мен жазықтықтың өзара орналасуының әрбір жағдайына анықтама беру және олардың қасиеттерін қарастыру.

Түзу жазықтықты қиып өтеді

Анықтама. Егер түзу мен жазықтықтың жалғыз ортақ нүктесі болса, онда олар қиылысады.

Түзу мен жазықтықтың параллельдігі

Анықтама. Егер түзу мен жазықтықтың ортақ нүктелері болмаса, онда олар параллель деп аталады.

Түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығы

Анықтама. Түзу мен жазықтық перпендикуляр деп аталады, егер түзу жазықтықта жататын кез-келген түзуге перпендикуляр болса.

Келесі тұжырымдарды талдау үшін оқушыларды жұптарға біріктіріңіз.

І. Төмендегі тұжырымдардың ішінен дұрыс тұжырымдарды таңдаңыз:

1. Жазықтықтан тыс жатқан түзу жазықтықта жататын қандай да бір түзуге параллель болса, онда түзу жазықтыққа параллель болады.(дұрыс, түзу мен жазықтықтың параллельдігінің белгісі)

2. Егер жазықтық екінші жазықтыққа параллель а түзуі арқылы өтсе онда жазықтықтардың қиылысу түзуі болатын b түзуі а түзуіне параллель болады. (дұрыс, түзу мен жазықтықтың параллельдігінің қасиеті)

3. Бір жазықтыққа параллель болатын екі түзу өзара параллель болады. (қате)

4. Жазықтыққа параллель болатын түзу жазықтықта жататын кез-келген түзуге параллель болады. (қате)

5. Егер түзу жазықтықта жататын және қиылысатын екі түзуге де перпендикуляр болса, онда түзу жазықтыққа перпендикуляр болады. (дұрыс, түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығының белгісі)

6. Егер жазықтық екінші жазықтыққа параллель түзу арқылы өтетін болса, онда жазықтықтардың қиылысу түзуі бастапқы түзуге параллель болады.

(дұрыс, түзу мен жазықтықтың параллельдігінің қасиеті)

7. Егер түзу жазықтықта жатқан қандай да екі түзуге перпендикуляр болса, онда түзу мен жазықтық перпендикуляр болады. (қате)

8. Түзу жазықтыққа параллель. Түзу жазықтықта жататын қандай да бір түзуге перпендикуляр болуы мүмкін бе? (қате)

9. Егер түзу қиылысатын екі жазықтықтың әрбіреуіне параллель болса, онда түзу жазықтықтардың қиылысу түзуіне параллель болады. (дұрыс, түзу мен жазықтықтың параллельдігінің қасиеті)

10. Өзара параллель екі түзудің біреуі жазықтыққа пепендикуляр болса, онда екінші түзу де жазықтыққа перпендикуляр болады. (дұрыс, түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығының қасиеті)

11. Егер екі түзу бір жазықтыққа перпендикуляр болса, онда түзулер параллель болады. (дұрыс, түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығының қасиеті)

ІІ. Жоғарыдағы тұжырымдардың қайсысы түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығын(параллельдігін) анықтауға болатын белгі бола алады?

Тұжырымдарды талқылап, сыныпта талдағаннан кейін, презентацияда түзу мен жазықтықтың параллельдігінің(перпендикулярлығының) белгілерін презентацияда көрсетіңіз.

Түзу мен жазықтықтың параллельдігінің белгісі

Жазықтықтан тыс жатқан түзу жазықтықта жататын қандай да бір түзуге параллель болса, онда түзу жазықтыққа параллель болады.

Түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығының белгісі

Егер түзу жазықтықта жатқан, қиылысатын екі түзудің әрбіреуіне перпендикуляр болса, онда түзу мен жазықтық перпендикуляр болады.

Жеке жұмыс

Оқушыларға түзу мен жазықтықтың өзара орналасуын анықтауға есептер ұсыныңыз.

Есептердің шығару нәтижесін мұғаліммен талдау.

Слайд 5

Слайд 6-8

Дидактикалық материал

Слайд 9-10

Дидактикалық материал

Сабақтың соңы

3 мин

Рефлексия

Өзін-өзі бағалау бойынша қорытындылау.

Әрбір оқушы өзінің сабақтағы іс-әрекеттеріне және тақырыпты түсіну және меңгеру бойынша рефлексия жасай отырып, өзін-өзі бағалау парағын толтырады.

Оқушылар өзін-өзі бағалау парағын толтырғаннан кейін, кейбір оқушылардың жауаптарын тыңдауға болады.

Оқушылар келесі сұрақтарға жауап бере отырып, карточкаларды толтырады.

• Нені білдім және нені үйрендім?

• Не түсініксіз болды?

• Немен жұмысты жалғастыру керек?

Үй жұмысы

МнүктесіАВСжазықтығынантысжатыр. ВСтүзуіменDE түзуінің перпендикулярлығын дәлелдеңіз..

Саралау –оқушыларғақалайкөбірекқолдаукөрсетудіжоспарлайсыз? Қабілетіжоғарыоқушыларғақандайміндетқоюдыжоспарлапотырсыз?

Бағалау – оқушылардыңматериалдымеңгерудеңгейінқалайтексерудіжоспарлайсыз?

Денсаулықжәнеқауіпсіздіктехникасыныңсақталуы

Саралауіріктелгентапсырмалар, нақтыбіроқушыданкүтілетіннәтижелер, оқушығадербесқолдаукөрсету, оқуматериалдарыменресурстарыноқушылардыңжекеқабілеттерінесепкеалаотырыпіріктеу (Гарднердіңжиындықзияттеориясы) түріндеболуымүмкін.

Саралаууақыттыұтымдыпайдаланудыесепкеалаотырып, сабақтыңкез-келгенкезеңіндеқолданылаалады

Бұлбөлімдеоқушылардыңсабақбарысындаүйренгенінбағалауүшінқолданатынәдіс-тәсілдеріңіздіжазасыз

Денсаулықсақтаутехнологиялары.

Сергітусәттеріменбелсендііс-әрекеттүрлері.

ОсысабақтақолданылатынҚауіпсіздіктехникасыережелерініңтармақтары

Сабақбойыншарефлексия

Сабақмақсаттары/оқумақсаттарыдұрысқойылғанба? ОқушылардыңбарлығыОМқолжеткіздіме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақтасаралаудұрысжүргізілдіме?

Сабақтыңуақыттықкезеңдерісақталдыма?

Сабақжоспарынанқанд