Пәні:

Қазақ әдебиеті

Мектеп

Ф. Досымова атындағы №12 орта мектеп

Мұғалімнің аты-жөні

Муратова Сандуғаш Насихатовна

Уақыты:

Сынып: 5

Қатысқан оқушылар саны: Қатыспаған оқушылар саны:

Бөлімі:

Отбасы құндылықтары

Сабақ тақырыбы:

Тынымбай Нұрмағанбетов «Анасын сағынған бала» Алданған арман

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

Әдеби шығарманың тақырыбы мен идеясын анықтау. Т/Ж2

Шығармадағы кейіпкерді өзіндік құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу. Б/С3

Сабақтың

мақсаттары

Барлық оқушылар орындай алады:

Әңгіменің мазмұнын түсінеді, тақырыбы бойынша ой айта алады. Кейіпкерге мінездеме бере алады.

Оқушылардың көпшілігі орындай алады:

Әңгіменің тақырыбын өз бетінше анықтап, идеясын өз көзқарасы негізінде ұсынады. Көркем шығармадағы эпизодтар арқылы кейіпкерді талдап, тааниды.

Кейбір оқушылар орындай алады:

Шығарма бойынша берілген күрделі сұрақты талқылайды, идеяға қатысты құнды пікір білдіреді, шығарма кейіпкерлерін өзіндік болмысы тұрғысынан талдап, өзінің рухани дүниесіне берген әсерін бағалап, әдеби эссе жазады.

Бағалау критерийі

Әңгімедегі негізгі тақырыпты дұрыс анықтайды.

Идеясын өз көзқарасы негізінде жеткізеді.

Кейіпкерді өзіндік құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазады.

Тілдік

мақсат

Шығармадағы мұң, қасірет, жетім сөздерінің мағынасын анықтап, тақырып пен идеяны түсініп, бейнелі сөздерді пайдаланады. Оқушылар ана туралы көркемдегіш сөздерді меңгереді.

Синонимін табу, сөз тіркесін құрау.

Сағыныш, мұң, күмілжу, аңсау, арман, сезім, жылылық сөздері негізінде мақал-мәтелдер құрастыру.

Диалог құруға/шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер:

Үкілеген үміт, асқақ арман, сарғайған сағыныш, көздегі мұң, қатігез тағдыр.

Талқылауға арналған сұрақтар:

Балаға ең керегі не? (отбасы)

Отбасының тірегі кім? (әке)

Отбасының ұйытқысы кім? (ана)

Отбасының қуанышы кім? (бала)

Құндылықтарды

игерту

Оқушылар отбасы мүшелеріне құрметпен қарап, азаматтық жауапкершілігі артады.

Пәнаралық байланыс

Өзін өзі тану, қазақ тілі, музыка

Алдыңғы білім

Алдыңғы сабақта оқушылар Т.Нұрмағамбетовтың «Анасын сағынған бала» әңгімесіндегі кейіпкерлер портреті мен іс-әрекеті арқылы образын ашып,

шығармадағы тілдік бейнелеу, суреттеу құралдарының мағынасын анықтау

Сабақ барысы

Уақыты

Жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Басы

2 мин

5 мин

Қызығушылықты ояту. Топқа бөлу.

«Мозайка» әдісі арқылы. Төменде берілген сурет қиындылары арқылы

3 топқа бөлінеді, шығарма мазмұнын болжауға тырысады.

Асыл анам, сенен қуат алайын

Алдым сенен алтын таңның арайын

Сенің ғана жанарыңда тұратын

Мейірімді қайдан ғана табайын?

(өлеңді қосылып айтады)

-Құрастырылған суреттерге қарап, бүгінгі сабағымызды болжап көріңіздерші?

-Бұл суреттер бізге қандай құндылықтарды еске түсіреді?

С.Ж. «Шындық па жалған ба?» әдісі

1. Сержан Есмағанбетке жиен болады ма? (ия)

2. Сержан әкесімен бірге тұрады ма? (жоқ)

3.«Балалы үйдің ұрлығы жатпас» шығарма тақырыбына сай мақал ма? (ия)

4. Әңгімеде қала тіршілігі суреттеледі (жоқ)

5. Сержан мылқау бала (жоқ)

6. Сержан Күміскүлдің баласы ма?(ия)

7. Есмағанбет Сержанмен танысқанда онымен амандаспайды. (жоқ)

8. Нағашылар Алматыға баруға қарсы болмайды (жоқ)

9. Есмағанбет ауылға жылда келетін (жоқ)

10. Есмағанбет кеткенде Сержан көңілді күймен шығарып салады? (жоқ)

ҚБ. Мадақтау

Ж.Ж. «Өткенге көз жүгірту/келешекке көз жүгірту» әдісі (Flashbacks and Flash forwards)

Оқушылардан жұп болып импровизация жасауды сұрау.

«Өткеннен кадр» жасау үшін жұп болып:

І жұп: Есмағамбет пен Сержанның танысу сәтінен диалог

ІІ жұп: Есмағамбет Сержанға уәде беретін сәттен диалог

ІІІ жұп: Есмағамбет пен Сержанның бақытты сәтінен диалог.

Сындарлы оқыту теориясы арқылы алдыңғы білімді бүгінгі күнмен ұштастыру үшін кейіпкерлердің танысу, уәде беру, бақытты сәтінен диалог оқиды. Шығармада суреттелмеген ана мен бала диалогын импровизациялау арқылы ой ұшқырлықтарын көрсетеді.

М.Беспаев «Ару ана»-бейнеролик

Ортасы

8

мин

8 мин

8

Мин

9 мин

Т.Ж. Топтық жұмыс «Галереяны шарлау»

Кейіпкер әрекеті кестесін толтыру.

1-топ

Берілген кестеге шығарманың тақырыбына дәлел болатын кейіпкерлердің әрекеттерін орналастырыңыз. Сол бойынша шығарманың тақырыбы мен идеясын бір сөйлеммен беріңіз.

Дескриптор Білім алушы

• шығармадағы 4 кейіпкердің бір-бір әрекетін таңдайды;

• әрекеттер негізінде шығарманың тақырыбын сөз тіркесімен береді;

• идеясын 1 сөйлеммен түсіндіреді.

Қ.Б. 2 жұлдыз, 1 тілек

2-топ Концептуалды кесте

Баланың анасына деген сағынышын жазушы қалай суреттейді?

Жеке ойларын жазып, өз әсерлерін топқа салып, жоғары деңгейде орындайды.

• Дескрипторлар:

• -автордың суреттеуіне талдау жасай алады;

• -өз әсерін жеткізе алады.

Қ.Б. 2 жұлдыз, 1 тілек

3-топ Шығарманың идеясын анықтаңыз. Анықтаған идеяңызды «ПОПС» формуласы бойынша жазбаша түсіндіріңіз. Нәтижесінде оқушылар өз ойларын жазып, топта талқылай жүйелеп, ортақ пікір қалыптастыру арқылы мақсатқа сай идеяны толық анықтайды.

• Бірінші сөйлем: «Менің ойымша, шығармадағы басты идея- .....»

• Екінші сөйлем: «Себебі, мен оны былай түсіндіремін ….»

• Үшінші сөйлем: «Оны мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын … »

• Соңғы сөйлем: «Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім.... ».

Дескриптор Білім алушы

• берілген нұсқалардың ішінен шығармаға сай келетін тақырыпты белгілейді;

• бірінші сөйлемде шығарманың идеясын анықтайды;

- екінші сөйлемде идеяны таңдау себебін түсіндіреді;

• үшінші сөйлемде идеяны нақтылауға қатысты шығармадан 2 дәлел келтіреді;

• төртінші сөйлемде идеяға қатысты өзіндік тұжырым жасайды.

Қ.Б. 3-топ бір-бірін басбармақ әдісімен бағалайды.

2 жұлдыз, 1 тілек

Еркін жазу әдісі

Кейіпкерлерден алған әсерлері бойынша салыстырмалы тұрғыда 100-150 сөзден тұратын эссе жазады. Кейбір оқушыларға эссе тақырыбының «Аяулы анам», «Ананы аялайық», «Ана мен бала махаббаты» сияқты үлгілері және эссе жазуға пайдалы үкілеген үміт, асқақ арман, сарғайған сағыныш, көздегі мұң, қатігез тағдыр сияқты тіркестер ұсынылады.

Видео ролик «Соқыр ана» (анасының хатынан үзінді)

Соңы

5 мин

Кері байланыс:

«ҚҚҚ кестесі»

Қосымша мәлімет

Саралау – Оқушыларға мейлінше қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілетті оқушыға тапсырманы қалай түрлендіресіз?

Бағалау – Оқушы білімін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс – Денсаулық және қауіпсіздік, АКТ-мен байланыс. Құндылықтармен байланыс

(тәрбие элементі)

Сабақта оқушылардың барлығын тақырып аумағында өз пікірін білдіруге, әдеби сөйлеуге жұмылдырып отырамын. Қабілетті оқушыларға шығарманың мазмұны туралы сұрақтарды күрделендіріп қоя отырып, өзіндік пікірлерін тыңдап және топтарда көшбасшы болуға тартамын. Тапсырмалар жеңілден күрделіге қарай белгілі мақсатпен сараланып, қолдау керек ететін оқушыларға топта, жұпта қолдау көрсетілді. Барлық оқушының оқу мақсаттарына қол жеткізуіне саралау әдісінің көмегі көп болды.

Алдымен «Постер қорғап», соның нәтижесінде «Галереяға саяхат» бойынша тиянақты тапсырмалар орындалды.

Оқушылардың сабақтағы белсенділігі мен берілген тапсырмаларды орындауын оқу мақсаттарына сай бағалау критерийлермен байланысты бағалай аламын. Оқушыларға қалыптастырушы бағалау

2 жұлдыз, 1тілек арқылы берілді.

Кері байланыс –әрекетке жауап беру, үн қату, пікір білдіру. Сондықтан сабақтың соңы «ҚҚҚ кестесімен» қорытындыланды.

Нәтижесінде білім алушылардың оқу мақсатына қатысты жетістікке жету мүмкіндігі ашылды, өз үлгерімдерін бақылауға мүмкіндік алды,

жетілдіру мақсатында өзгеріс еніп, келесі оқу кезеңіне дайындалуға ынталанды.

Бұл сабақ өзін өзі тану, музыка пәндерімен байланысты. Оқушылардың бойында жауапкершілік пен құрметтей алу қасиеттерін қалыптастырамын.

Рефлексия

Сабақ мақсаты мен оқу міндеттері орындалды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді?

Сабақ қалай өтті, қандай деңгейде өтті? Жоспарланған саралау жақсы іске асты ма? (тапсырмалар сәйкес болды ма?) Уақытты қалай пайдаланды? Жоспарыма қандай өзгеріс енгіздім және неге?

Сабақтың оқу мақсаттары жүзеге асырылды. Бүгін оқушылар Т.Нұрмағанбетовтың «Анасын сағынған бала» әңгімесін толық талдады. Сыныптағы оқу атмосферасы жақсы болды. Дифференциациялық тапсырмаларды жүзеге асыруда аздаған қиындықтар туды. Мен жоспарланған уақытымды дұрыс пайдалана алдым деп ойлаймын. Жоспарыма ешқандай өзгерістер енгізбеймін, себебі сабақ жоспары оқу мақсатына сай жан-жақты жасалды.

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1: Шағын әдеби шығармаларды көбірек оқыту.

2:

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері / қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?