Туристік түйіндерді байлау техникасы

Сабақты өткізуші: «Турист өлкетанушы» үйірмесінің жетекшісі Үмбетияр Әлиянұр Зайроллақызы

Сыныбы: 7

Сабақтың тақырыбы: Туристік түйіндер техникасы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Білімді қалыптастыру, оқушыларды біліммен хабардар етіп қана қоймай, олардың денсаулығын нығайту. Туризм саласы бойынша білімдерін қалыптастыру. Оқушыларға деңгейлік тапсырмалар беру арқылы алған білімдерін бағалау.

Оқушылардың өздерінің жетістіктерін өздерімен бірге талдап, өздік бағалау әдістерін ұйымдастыру.

Дамытушылық: Жеке тұлғаны дамыту, талдау, есте сақтау қабілеттерін дамыту, оқу материалының ең бастысын, мазмұнын ажырату, классификациялау.

Тәрбиелік: Жан-жақты, үйлесімді дамыған тұлғаны қалыптастыру

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

Сабақ әдісі: Практикалық топтық жұмыс

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша жіптер (репшнур), проектор, слайд,

Сабақ барысы:

1. Ұйымдастыру бөлімі

   1. Оқушылармен амандасу.

   2. Жұмыс орнының сабаққа дайындығын тексеру.

   3. Миға шабуыл

2. Негізгі бөлім

Оқушылардың зейінін жаңа сабаққа бейімдеу: «Стикерлер сөйлейді»

(Үй тапсырмасы)

1. Туризмдегі дамылдау дегеніміз не?

2. Бивуак дегеніміз не?

3. Туристік шатыр дегеніміз не?

4. Айсбайль дегеніміз не?

5. Шатыр таңдағанда оның қандай ерекшеліктеріне мән беруіміз қажет?

6. Туристік құрал-жабдықтарды пайдалану сипатына қарай неше топқа бөлеміз?

7. Жеке құрал-жабдықтарды ата

8. Топтық құрал жабдықтарды ата

9. Арнайы құрал-жабдықтарды ата

10. Бивуак құру үшін қажеттіліктер?

Мұғалім сөзі (жаңа сабақ):

Туристік түйін – бұл арқандарды, ленталарды және басқа да таңу материалдарын байлау немесе тоқу әдісі. Туризмде қолданылатын түйіндерге белгілі бір талаптар қойылады: олар есте сақтау үшін де, байлау әдісімен де қарапайым болуы керек, бірақ сонымен бірге сенімді және қажет болған жағдайда оңай шешілуі керек.

Қолдану саласы . Түйіндер турист өмірінің ажырамас бөлігі болып табылады және оларды қолдану салалары өте алуан түрлі және ол келесі сапарға немесе сапарға шыққан кезде пайда болатын жағдайларға байланысты. Түйіндерді саяхатта қолдануға болатын тізім:

* арқанды салу кезінде;

* шатырды орнату кезінде;

* су кедергілерін жеңу үшін;

* заттарды бекіту үшін;

* балық аулау үшін;

*демалыс күндері мен кір жуу кезінде (киімді кептіру үшін арқан ұйымдастыру керек);

* биіктіктен түсу үшін;

* от жағу үшін отын немесе қылшық ағаш жинау кезінде;

* топпен таулы жерде немесе әлсіз мұзда, батпақта қозғалу кезінде сақтандыру үшін.

Атаулары мен қолдану салалары бар ең негізгі түйіндер:

Бақылау торабы (бақылау) – барлық жерде қолданылатын белгілі бір түйін. Бір арқаннан ілмек жасалады, оған жүгіру ұшы енгізіледі. Содан кейін түйін қатайтылады.

Тікелей (РИФ) - ежелгі заманнан бері белгілі. Ежелгі Греция мен Ежелгі Римде "Геракл"деген атпен өмір сүрген. Бірдей диаметрі бар арқандарды тоқу үшін қолданылады. Бақылау түйіндері (басқару элементтері) қажет, өйткені оларсыз түйін оңай сырғып кетеді.

Қарапайым өткізгіш – арқанның Тіреу нүктесін ұйымдастыру үшін, сондай-ақ екі арқанды карбинамен байлау үшін қолданылады. Пайдаланғаннан кейін оны босату қиын, тек соңында тоқылған. Бұл түйінді өте оңай және бір қолмен де байлауға болады.

Булинь. Ол екі ұшты бірден бір шетінен байлау қажет болғанда қолданылады. Мысалы, жараланған адамды көтеру үшін оның аяқтарын ілмектерге бұрап, түбір ұшымен (тоқу кезінде олар кабельдердің жүгіретін ұштары деп аталады, ал айналасында жүгіретін ұштар тағылатын түбірлер тамыр деп аталады) қолтық астындағы кеудеге жартылай шыны тоқылған. Бұл жағдайда адам, тіпті ол ес-түссіз болса да, құлап кетпейді.

Академиялық түйін — арқанды жалғауға арналған түйін. Бұл 2 жартылай торап, бір-бірінің үстіне әр түрлі бағытта байланған. Бұл хирургиялық түйіннің модификациясы, онда екінші цикл 2 бұрылыс жасайды; бұл екі циклде екі тоқылған күрделі параллель түйін. Бұл жағдайда сіз қоршаудың бағытын бақылауыңыз керек. Алдымен бір бағытта, содан кейін екінші бағытта. Егер арқан тартылса, академиялық түйінді байлау оңайырақ. Бұл түйін кез-келген серпімді тепе-теңдікті арқанмен байлау (немесе кию) қажет болған кезде ыңғайлы қолданылады, ал түйіннің бірінші жартысын арқанға байлап, ұштарын қолмен босатпай, тіземен басу керек.

Брам-шкот түйіні. Ең сенімді және алмастырылмайтын байламдардың бірі ‒ брамшкот түйіні ‒ желкенді кемелер жасалған кезден бастап пайда болды. Бұрын Брам-шкотовый торабы әртүрлі диаметрлі арқандарды сенімді байлау үшін альпинизмде қолданылған, бірақ қазір бұл түйін альпинизмде қолданылмайды. Эшли түйіндерінің кітабына сәйкес, Брам – бұл мылтық.

Тапсырма-1: «Кім жылдам?» ойыны (Түйіндерді уақытқа байлау)

Тапсырма-1: «Түйіндерді ата» (дәптермен жұмыс)

Тапсырма-3: «Біздің түйін» (Команда 5 минут ішінде өз түйінін ойлап табуы керек, оған атауын, қайда қолдануға болатынын ұсыну қажет)

ІІІ. Қорытынды бөлімі

Топ басшысының бағалау парағын толтыруы

Үй тапсырмасы: Өз беттерінше туристік түйіндерді уақытқа байлап үйрену. Сабақ барысында өткен түйіндер техникасын қайталау.