"ҰБТ-ге дайындық" 11 сынып

ФИЗИКА
ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУҒА АРНАЛҒАН
2ДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

Бір дұрыс жауапты таңдауға арналған тест тапсырмалары

1. Гидравликалық престің кіші поршенінің ауданы 5 см2, үлкенінің ауданы
500 см2. Престің күштен беретін ұтысы
A) 100
B) 50
C) 10
D) 250
E) 5
Шешуі:
2
2
2
1
500
5
S
S
=
= Гидравликалық престің тепе-теңдігінің шарты
бойынша:
1
2
1
2
S
S
F
F
=; 100
5
500
1
2
==
F
F
?
1
2
−
F
F

Дұрыс жауабы: A
2. Суретте бірнеше күш =серінен
→
ϑ
жылдамдықпен қозғалатын дененің
қозғалыс бағыты көрсетілген. Мұндағы теріс жұмыс атқаратын күштер



A)
→→
41
F,F
B)
→→
32
F,F
C)
→→
65
F,F
D)
→→
61
F,F
E)
→→
31
F,F
Шешуі:
Дене горизонталь жазықтықта қозғалатындықтан күш жұмысы
SFSFA
x
⋅=⋅⋅= αcos, мұнда α – күш ж=не орын ауыстыру (жылдамдық)
векторлары арасындағы бұрыш, αcos⋅=FF
x күштің х осіндегі проекциясы.

Олай болса
→
6F ж=не
→
5F күштердің проекциялары жылдамдықпен бағыттас
болғандықтан, олардың атқаратын жұмыстары оң;
→
4
F ж=не
→
1
F күштер
жылдамдыққа перпердикуляр болғандықтан, бұл күштердің атқаратын
жұмыстары 0-ге тең;
→
3F ж=не
→
2F күштердің проекциялары жылдамдыққа
қарама-қарсы бағытта болғандықтан, олардың атқаратын жұмыстары теріс
болады.
Дұрыс жауабы: B

3. Жер бетінен 2 м биіктікте тұрған дененің биіктігін 6 м-ге арттырса оның
потенциалдық энергиясы
A) 4 есе артады
B) 2 есе артады
C) 4 есе кемиді
D) 2 есе кемиді
E) өзгермейді
Шешуі:
мh
мh
6
2
1
=Δ
= Бастапқы ж=не соңғы биіктіктерде дененің потенциалдық
энергиясы с=йкесінше:
21
21
; mghEmghE
пп
== мұнда hhh Δ+=
12,
Олай болса
4
2
26
1
1
1
2
1
2
=
+
=
Δ+
==
h
hh
mgh
mgh
Е
Е
п
п , =>
12
4
пп ЕЕ=
?
2
−
п
E
Дұрыс жауабы: A

4. Ұзындығы 10 м тегіс жылтыр көлбеу жазықтық бойымен жүкті 5 м
биіктікке сүйреп шығарғанда жұмыстан
A) ұтыс та, ұтылыс та болмайды
B) 2 есе ұтады
C) 2 есе ұтылады
D) 4 есе ұтады
E) 4 есе ұтылады
Шешуі:
l = 10 м
h = 5 м
µ = 0
Жүкті тік көтеру кезінде атқарылатын жұмыс А1 = F1·S1,
мұндағы S1 = h, F1= mg
Көлбеу жазықтықпен сүйреп шығару кезінде атқарылатын
жұмыс А2 = F2·S2,
мұндағы S1 = l, F2 – көлбеу жазықтық бойымен жүкті сүйреу
күші

А1/А2-?

Жүкті көтеруге көлбеу жазықтықты пайдалану арқылы күштен ұтатынымыз
белгілі. Үйкеліс күші жоқ болғандықтан механиканың «алтын ережесі»
бойынша күштен неше есе ұтсақ, жолдан сонша есе ұтыламыз
1
2
2
1
S
S
F
F
=
Бұдан
2211 SFSF ⋅=⋅, яғни
21АА=
Олай болса жұмыстан ұтыс та, ұтылыс та болмайды.
Дұрыс жауабы: A

5. Адиабаталық ұлғаю кезінде массасы 4 г гелийдің температурасы
C30T
0
=Δ-қа кеміді. Газдың атқарған жұмысын есептеңіз
)моль/кг004,0M(=
A)Дж748≈
B) 0
C)Дж374≈
D)Дж1888≈
E)Дж3777≈
Шешімі:
Адиабаталық процесс кезінде жылу алмасу болмайды, яғни0=Q
онда термодинамиканың бірінші заңы: UAΔ−=
, А-газдың атқарған
жұмысы UΔ
-газдың ішкі энергиясының өзгерісі
ДжTR
M
m
U 374)30(31,8
4
4
2
3
2
3
−≈−⋅⋅⋅=Δ=Δ
ДжUA 374≈Δ−=
Дұрыс жауабы: C

6. Ұзындығы 1 м, көлденең қимасының ауданы 0,1 мм2 никель сым арқылы
0,4 А ток өтсе, осы сымның ұштарындағы кернеу (/мммОм0,4ρ
2
⋅=)
A) 1,6 В
B) 0
C) 2,6 В
D) 3,6 В
E) 4,6 В
Шешуі:
AI
ммS
мl
4,0
1,0
1
2
=
=
=

/мммОм0,4ρ
2
⋅=
S
l
IU
S
l
RIRU ρρ === ;;
ВU 6,1
1,0
1
4,04,0 =⋅⋅=
Өлшем бірлігі: [] В
мм
м
м
ммОм
АU =⋅
⋅
⋅=
2
2 ?−U

Дұрыс жауабы: A

7. 0,6·с жылдамдықпен қозғалған, тыныштық массасы m0 бөлшектің
кинетикалық энергиясы ( с –вакуумдағы жарық жылдамдығы)
A)
2
0k
cm
4
1
E=
B)
2
0k cmE=
C)
2
0k
cm
2
1
E=
D) cmE
0k=
E)
2
0k
cm
8
1
E=
Шешуі:
υ = 0,6·c
m0 c
Релятивтік қозғалыс кезіндегі энергияның сақталу заңы:
E = E0 + Ek , мұнда
2
00
cmE= - бөлшектің тыныштық
энергиясы,
2
2
2
02
1
c
c
m
mcE ⋅
−
==
υ - толық энергиясы, Ek -
кинетикалық энергиясы.
Ek - ?
()
2
0
2
2
2
0
2
2
2
0
2
0
2
2
2
0
0
4
1
1
6,0
1
1
1
1
1
1
cm
c
c
cm
c
cmcmc
c
m
EEE
k =
⎟
⎟
⎟
⎟
⎟
⎠
⎞
⎜
⎜
⎜
⎜
⎜
⎝
⎛
−
−
=
⎟
⎟
⎟
⎟
⎟
⎠
⎞
⎜
⎜
⎜
⎜
⎜
⎝
⎛
−
−
=−⋅
−
=−=
υυ

Дұрыс жауабы: A

8. Материалдық нүктенің қозғалыс теңдеуі x = –3t2. Нүктенің 2 с-тан кейінгі
жылдамдығы мен орын ауыстыруы
A) 6 м/с; -6 м
B) -6 м/с; 6 м
C) -2 м/с; 2 м
D) 12 м/с; 12 м
E) -12 м/с; -12 м
Шешуі:
x = –3t2
ct2=
Берілген теңдеуді
2
2
00
at
txx ++=ϑ-теңүдемелі қозғалған дене
координатасының уақытқа т=уелділік теңдеуімен салыстырып,
6;0;0
00 −=== axϑм/с2 екенін көреміз. Олай болса
материалдық нүктенің 2 с-тағы жылдамдығы мен орын
ауыстыруы:
2
;
2
at
Sat==ϑ, сан м=ндерін қойып есептесек: ?
?
−
−
S
ϑ

смс
с
м
/1226
2
−=⋅−=ϑ м
с
с
м
S 12
2
46
2
2
−=
⋅
−= , мұндағы
«минус» таңбасы материалдық нүкте x осінің теріс бағытына
қарай қозғалатынын көрсетеді.

Дұрыс жауабы: E

9. Ұзындығы 20 см серіппені 4 Н күшпен созған кезде ол 10 % -ға ұзарған
болса, қатаңдығы
A) 200 Н/м
B) 20 Н/м
C) 100 Н/м
D) 10 Н/м
E) 15 Н/м
Шешуі:
F =4 Н ℓ
= 20 см=0,2 м

Серіппенің абсолюттік ұзаруы:
01,0lx ⋅=,
Қатаңдығы Гук заңынан:
м
Н
м
Н
k
l
F
x
F
k 200
2,01,0
4
;
1,0
0
=
⋅
=
⋅
==


?−k
Дұрыс жауабы: A

10. Қысқы күндері адамдар жүннен жасалған киімдерді кию себебі
A) қардан қорғану үшін
B) денені жылыту үшін
C) дене жылуын сақтау үшін
D) күн с=улесінен жылуды көп алу үшін
E) күн с=улесін жақсы жұту үшін
Шешуі: Адам денесі қоршаған орта жылу бөледі жBне бөлінетін жылу
мөлшері адам мен қоршаған ортаның температураларының айырымына
тBуелді. Сондықтан қыста жылу көп бөлінбеу үшін адам жүннен жасалған
киім киеді. Жүннен жасалған киім адамның денесінің жылуын жақсы
сақтайды. Өйткені жүн талшықтарының арасында ауа бар. Ал ауаның
жылу өткізгіштігі өте нашар.
Дұрыс жауабы: С

11. Идеал газдың массасы ж=не молекулаларының орташа квадраттық
жылдамдығы тұрақты жағдайда көлемі 5 есе артса, оның қысымы
A) 5 есе кемиді
B) 5 есе артады
C) өзгермейді
D) 2 есе кемиді
E) 2 есе артады

Шешуі:
125VV
const
constm
кв
=
=
=
υ МКТ-ның негізгі теңдеуі
2
3
1
квpυρ=
мұнда:
V
m
=ρ - газдың тығыздығы, олай болса ;
3
1
2
кв
V
m
pυ=
constconstm
кв
== υ, болғандықтан p ~
V
1, яғни қысым
көлемге кері пропорционал, демек көлем 5 есе артса, қысым 5
есе кемиді
?
2−p
Дұрыс жауабы: A

12. Массасы 1,2 кг сиретілген газдың көлемі 1,25 м3, қысымы 80 кПа болса
молекулаларының орташа квадраттық жылдамдығы
A) 250 м/с
B) 500 м/с
C) 125 м/с
D) 200 м/с
E) 100 м/с
Шешуі:
ПакПаp
мV
кгm
4
3
10880
25,1
2,1
⋅==
=
=

Идеал газ молекулаларының орташа квадраттық
жылдамдығы
M
RT
кв
3
=υ (1),
Идеал газдың күйінің RT
M
m
pV= теңдеуінен ⇒

m
pV
M
RT
= мұны (1) ге қойып:
?−
квυ

m
pV
кв
3
=υ өрнегін аламыз
Сан м=ндерін қойып есептесек: 500
2,1
25,11083
34
=
⋅⋅⋅
=
кг
мПа
кв
υ м/с
Дұрыс жауабы: B

13. Жылу машинасының қыздырғышының температурасы 400 К, ал
тоңазытқышының температурасы 280 К болса, ПXК-і
A) 30%
B) 60%
C) 20%
D) 10%
E) 40%

Шешуі:
KT
KT
280
400
2
1
=
= %30%100
400
280400
;
1
21
=⋅
−
=
−
=
К
КК
T
TT
ηη
?−η
Дұрыс жауабы: A

14. Электродтар арасындағы ауа кеңістігін ультракүлгін с=улесімен
с=улелендіргенде қанығу тогы 4 А болды. Иондаушы с=уле =серінен 1
секундта пайда болатын иондар саны (Кл101,6e
19−
⋅=)
A)
19
10250⋅
B)
19
105⋅
C)
19
1025⋅
D)
19
105,2⋅
E)
19
1050⋅
Шешуі:
ct
AI
1
4
=
=
⎪
⎭
⎪
⎬
⎫
⋅=
=
tIq
e
q
N ; ⇒
;
e
tI
N
⋅
=
19
19
105,2
106,1
14
⋅=
⋅
⋅
=
−
Кл
cA
N ?−N

Дұрыс жауабы: D

15. Тербелмелі контур конденсаторы зарядының уақытқа т=уелділік теңдеуі
( )ttq ⋅⋅=
−
π
29
10cos104)( болса, ct01,0= уақыт мезетінде катушка арқылы өтетін
ток күші
A) 0
B) 4·10-9 А
C) 10-2 А
D) 4·10-7 А
E) 8 А
Шешуі:
ct
tq
01,0
10cos104
29
=
⋅=
−
π Зарядтың уақытқа т=уелділік теңдеуінің туындысы –
ток күшінің уақытқа т=уелділік теңдеуі екендігі белгілі
)()( tqti ′= , демек катушкадағы ток күші
( ) ttti ⋅⋅⋅−=
′
⋅⋅=
−−
πππ
2729
10sin10410cos104)( , олай болса
0sin1041010sin104
7227
=⋅⋅=⋅⋅⋅=
−−−
ππππi
?−i

Дұрыс жауабы: A

16. Аялдамадан аралары 2 мин интервалмен екі автомобиль қозғалады. Егер
олардың үдеулері тең болса, екінші автомобиль қозғалғаннан кейін, оның
жүрген жолы біріншіге қарағанда 9 есе кем болатын уақыт
A) 2 мин
B) 4 мин
C) 1 мин
D) 5 мин
E) 7 мин
Шешуі:
9
2
2
1
=
=Δ
S
S
минt

Автомобильдердің қозғалысы бастапқы
жылдамдықсыз теңүдемелі, олай болса:
2
2
at
S=, есеп
шарты бойынша :
21aa= ⇒

2
2
1
2
1
⎟
⎟
⎠
⎞
⎜
⎜
⎝
⎛
=
t
t
S
S, 9
2
2
1
=
⎟
⎟
⎠
⎞
⎜
⎜
⎝
⎛
t
t ⇒

⎭
⎬
⎫
Δ+=
=
ttt
tt
21
213 ⇒
1
2=tмин.

?
2−t
Дұрыс жауабы: C
17. Бір нүктеге түсірілген =рқайсысы 120 Н-ға тең екі күштің тең =серлі күшінің модулі 207,6 Н болса, күштердің арасындағы бұрыш
A) 60°
B) 120°
C) 90°
D) 45°
E) 30°
Шешуі:
HR
HFF
6,207
120
21
=
==

Тең =серлі күш векторы
21
FFR
!!!
+=, модулі
(сурет)
xx
FFR
21
+=
2
cos
121
α
⋅== FFF
xx⇒
2
cos22
11
α
⋅== FFR
x⇒
865,0
1202
6,207
22
cos
1
=
⋅
==
F
Rα⇒
0
30865,0arccos
2
==
α ⇒

0
60=α
?−α

Дұрыс жауабы: A

18. Температурасы 20°С салқын су мен температурасы 100°С суды
араластырғанда температурасы 40°С жылы су пайда болды. Энергия шығыны ескерілмейтіндей болса, салқын судың массасының ыстық судың массасына қатынасы
A) 5
B) 3
C) 9
D) 1
E) 7
Шешуі:
C
Ct
Ct
o
o
o
40
100
20
2
1
=
=
=
θ

Жылу алмасу арқылы салқын су алған жылу мөлшері:
)(
111 tcmQ −=θ,
ыстық судың бөлген жылу мөлшері:
)(
222 tcmQ −=θ < 0
Энергия шығыны ескерілмейтіндіктен жылу баланс
теңдеуі
21QQ= түрде болады, яғни
)()(
2211 tcmtcm −=− θθ ⇒
)()(
2211 θθ −=− tcmtcm ⇒

3
2040
40100
1
2
2
1
=
−
−
=
−
−
=
t
t
m
m
θ
θ.
?
2
1
−
m
m
Дұрыс жауабы: B
19. Вакуумда орналасқан бірдей екі зарядты арақашықтығын өзгертпей сұйыққа салғанда олардың өзара =серлесу күші өзгеріссіз қалу үшін =рқайсысының зарядын 9 есе арттыру керек болса, сұйықтың диэлектрлік
өтімділігі (1ε
вакуум
=)
A) 9
B) 3
C) 81
D) 1
E) 7
Шешуі:
св
св
FF
rrr
qqqII
qqqI
=
==
=′=′
==
9)
)
21
21

кі вакуумдағы ж=не сұйықтағы өзара З к=серы сш к күштері с=йкесінше:
()
;
9
;
2
2
2
2
r
)
))
r
)
))
с
с
)
)
εε
== ⇒
;1
81
==
в
)
)
в
)
)
ε
ε⇒
81
с=ε
?−
с
)
Дұрыс : C

20. салқын температурада тұрған З кмеы ш кты ш каы ш к ы ш к мен ағашты ұстаса, З кмеы ш кты ш каы ш к ы ш к
ағаштан З кса сыяқты болу себебі
A) ағаштың З кжыы ш к З ксыы сш кйы сш кыы сш кмы сш кдыы сш к жоғары
З кмеы ш кты ш каы ш к З кжы З ксыы сш кйыы сш кмы сш кдыы сш к жоғары
C) З кмеы ш кты ш каы ш к З кжы өткізгіштігі жоғары
D) З кмеы ш кты ш каы ш к З кжыы ш к өткізгіштігі төмен
E) З кмеы ш кты ш каы ш к тығыздығы жоғары

Шешуі:
Металдың жылу өткізгіштігі ағашқа қарағанда жоғары, сондықтан қол
мен металл арасындағы жылу алмасу тезірек жүреді, яғни металды
ұстаған кезде қол тезірек салқындайды.
Дұрыс жауабы: C

Бір немесе бірнеше дұрыс жауапты таңдауға арналған
тест тапсырмалары

1. Тербелмелі контурдағы еркін тербелістің циклдік жиілігі 2000 рад/с болу
үшін конденсатордың сыйымдылығы мен катушканың индуктивтілігі
A) 12,5 мкФ, 20 мГн
B) 5 мкФ, 50 мГн
C) 50 мкФ, 50 мГн
D) 15 мкФ, 10 мГн
E) 20 мкФ, 5 мГн
F) 5 мкФ, 20 мГн
G) 250 мкФ, 1 мГн
H) 125 мкФ, 20 мГн
Шешуі: Тербелмелі контурдағы еркін электромагниттік тербелістің циклдік
жиілігі
LC
1
=ω бұдан
( )
7
2
3
2
105,2
102
11
−
⋅=
⋅
==
ω
LC , яғни конденсатордың
сыйымдылығы мен катушканың индуктивтілігінің көбейтіндісі
7
105,2
−
⋅ -ге
тең болу қажет. Жауап нұсқалары арасында бұл шарт орындалатын жұп
A,B,G.
Дұрыс жауабы: A,B,G

2. Өткізгіш сфераға 20 нКл заряд берген кезде, ол 6 кВ потенциалға ие
болса, оның радиусы (
2
2
9
109
Кл
Нм
k⋅=)
A) 4,17 см
B) 4,17·10-3 м
C) 34 см
D) 0,34 м
E) 30 см
F) 30 ·10-3 м
G) 300·10-3м
H) 3 см
Шешуі:
Өткізгіш сфера зарядталғанда, оның өрісі осы сфераның центрінде
орналасқан нүктелік зарядтың өрісімен бірдей болады, яғни:
r
q
k
ш
ш=ϕ
(бұл жерде
шrr≥ , өйткені шар ішіндегі барлық нүктеде потенциалдар
бірдей)
Онда шардың потенциалының формуласынан
ш
ш
ш
q
kr
ϕ
=
Сан мBндерін орындарына қойсақ,

смммr
ш 31031030
106
1020
109
23
3
9
9
=⋅=⋅=
⋅
⋅
⋅⋅=
−−
−
Дұрыс жауабы: F,H
3. Жазық конденсатордың астарларының ара қашықтығы 1,6 мм, олардың
потециалдарының айырымы 10 кВ. Конденсатор астарларының
арасындағы кеңістікте қозғалатын электронға =сер ететін электр күші
( Клe 106,1
19−
⋅=)
A) 0,16·10-6 Н
B) 0,16 Н
C) 1·10-19 Н
D) 1·10-12 Н
E) 1 пН
F) 1 мкН
G) 1 нН
H) 1 Н
Шешуі:
Жазық конденсатор астарларының арасындағы электр өрісі біртекті,
яғни өрістің кернеулігі астарлардың арасындағы кеңістіктің барлық
нүктесінде бірдей. Демек астарлардың арасындағы кеңістікте қозғалатын
электронға Bсер ететін Кулон күші де барлық нүктеде бірдей болады, яғни
астар мен электронның арақашықтығына тBуелді емес. Онда электрлік
күш eEF
к=
ал кернеулік пен потенциалдар айырымы бір- біріне
d
U
E= түрінде
байланысты екендігін ескерсек, электрлік күш үшін
d
U
eF
к=
формуласын аламыз.
Сан мBндерін орындарына қойсақ,
пННF
к 1101
106,1
1010
106,1
12
3
3
19
=⋅=
⋅
⋅
⋅⋅=
−
−
−
Дұрыс жауабы: D,E

4. Электрон біртекті магнит өрісінде, магнит индукция сызықтарына
перпендикуляр жазықтықта қозғалады. Егер оның жылдамдығы 160 км/с,
ал магнит өрісінің индукциясы 0,91 Тл болса, онда электрон орбитасының
радиусы ( Клe 106,1
19−
⋅=, кгm
e
101,9
31−
⋅=)
A) 1 мкм
B) 1 нм
C) 1·10-6 м
D) 10 нм
E) 10 мкм
F) 10·10-6 м

G) 0,001·109 м
H) 1·106 м


Шешуі:
Электрон біртекті магнит өрісіне индукция сызықтарына перпендикуляр
бағытта ұшып кірсе, Лоренц күшінің Bсерінен шеңбер бойынша қозғала
бастайды, яғни Ньютонның екінші заңына сBйкес
..тцeл amF=
Лоренц күшінің анықтамасы бойынша αυsineBF
л=, B
!!
⊥υ
болғандықтан
υeBF
л
=, ал центрге тартқыш үдеу
R
a
тц
2
..
υ
=, онда берілген
жағдай үшін Ньютонның екінші заңы
R
meB
e
2
υ
υ=, осыдан
eB
m
R
eυ
=;
Сан мBндерін орындарына қойсақ
мкммR 1101
91,0106,1
10160101,9
6
19
331
=⋅=
⋅⋅
⋅⋅⋅
=
−
−
−
Дұрыс жауабы: A,C

5. Металл бетін жиілігі 260·1012 Гц жарықпен с=улелендіргенде, одан ұшып
шығатын фотоэлектронның максимал кинетикалық энергиясы оның
металдан шығу жұмысына тең болды. Осы металл үшін фотоэффекттің
қызыл шекарасы
A) 130·1012 Гц
B) 260·1012 Гц
C) 260 ·10-12 Гц
D) 26·1012 с-1
E) 130·1012 с-1
F) 130·10-12 Гц
G) 130·10-9 Гц
H) 130·1010 с-1
Шешуі:
Металл бетіне жарық кванты түскенде энергияның сақталу заңы

кш EAh +=ν (Эйнштейннің теңдеуі)
есеп шарты бойынша
кшEA=, онда Эйнштейннің теңдеуі
шшш
AAAh 2=+=ν ,
Анықтама бойынша
min
νhA
ш
=, яғни
min2ννhh=, осыдан
2
min
ν
ν=
Сан мBндерін орындарына қойсақ

11212
12
min 1013010130
2
10260
−
⋅=⋅=
⋅
= сГцν
Дұрыс жауабы: A,E

6. Су бетіне түскен с=уленің түсу бұрышы 450, сыну бұрышы 300. Түскен
с=уленің толқын ұзындығы 2ˑ10-7 м болса, с=уленің судағы толқын
ұзындығы (
2
1
30sin
0
=,
2
2
45sin
0
= )
A) 1,4 м
B) 1,4·10-7 м
C) 1,4·10-5 м
D) 14 мкм
E) 0,14 мкм
F) 0,14 мм
G) 0,14 нм
H) 14 нм
Шешуі:
Толқын бір ортадан екінші ортаға өткенде оның сыну заңына сBйкес
1
2
2
1
sin
sin
n
n
==
υ
υ
β
α
бұл жерде
11νλυ= толқынның 1 - ші ортадағы, яғни ауадағы жылдамдығы,
ал
22νλυ= толқынның 2 - ші ортадағы, яғни судағы жылдамдығы

Онда сыну заңы
2
1
sin
sin
νλ
νλ
β
α
= немесе
су
ауа
λ
λ
β
α
=
sin
sin, осыдан
α
βλ
λ
sin
sin
ауа
су=
Сан мBндерін орындарына қойсақ
мкммм
су
14,01014,0104,1
2
2
2
1
102
45sin
30sin102
67
7
0
07
=⋅=⋅=
⋅⋅
=
⋅⋅
=
−−
−
−
λ

Дұрыс жауабы: B,F

7. Параллель қосылған екі өткізгіштің кедергілері R1>R2, оларға қатысты
дұрыс тұжырым (I –ток күші, U –кернеу, P-қуат)
A) I1 = I2
B) I1> I2

C) I1< I2
D) U1 = U2
E) U1 > U2
F)
2
1
2
1
U
U
P
P
=
G)
2
1
2
1
R
R
P
P
=
H)
2
1
2
1
I
I
P
P
=
Шешуі: Өткізгіштер параллель қосылған жағдайда олардағы ток күштері
тең емес, ал кернеулері тең U1 = U2, бұдан Ом заңын пайдаланып ток
күштерінің қатынасын тапсақ:
1
2
2
2
1
1
2
1
R
R
R
U
R
U
I
I
==. Ток күштерінің қатынасы
кедергілерінің кері қатынасына тең, демек R1>R2 болса ток күштері үшін
I1< I2 шарты орындалады. Қуаттардың қатынасы
2
1
1
2
2
2
2
1
2
1
2
1
I
I
R
R
R
U
R
U
P
P
===.
Дұрыс жауабы: C,D,H

8. Толқын ұзындығы 317 нм ультракүлгін с=уле =серінен рубидийден ұшып
шыққан фотоэлектронның кинетикалық энергиясы Дж1084,2
19−
⋅ болса,
электронның шығу жұмысы мен рубидий үшін фотоэффектінің қызыл
шекарасы (
с
м
103с
8
⋅=, сДж1062,6h
34
⋅⋅=
−)
A) нм394
max
=λ
B) Дж1042,3А
19
шыгу
−
⋅=
C) Гц1081,5
15
min ⋅=ν
D) нм581
max
=λ
E) Дж1032,4А
19
шыгу
−
⋅=
F) Гц1017,5
14
min ⋅=ν
G) нм427
max
=λ
H) эВ42,3А
шыгу
=
Шешуі: Фотоэффектіге арналған
k
WA
hc
+=
λ Эйнштейннің теңдеуінен
фотоэлектронның рубидийден шығу жұмысы
k
W
hc
A −
λ
=, сан м=нін

есептесек: Дж1042,3
м10317
с/м103сДж1062,6
A
19
9
834
−
−
−
⋅=
⋅
⋅⋅⋅⋅
= . Фотоэффектінің
«қызыл шекарасын»
max
hc
A
λ
= ж=не
minhAν=теңдіктерінен табамыз:
A
hc
max
=λ,
h
A
min
=ν. Сан м=ндерін қойып есептесек,
нм581м1081,5
Дж1042,3
с/м103сДж1062,6 7
19
834
max
=⋅=
⋅
⋅⋅⋅⋅
=λ
−
−
−
,
Гц1017,5
сДж1062,6
Дж1042,3 14
34
19
min
⋅=
⋅⋅
⋅
=ν
−
−
.
Дұрыс жауабы: B,D,F

9. Дене жылдамдығының уақытқа т=уелділік графигі берілген. Осы дененің
қозғалысына қатысты дұрыс тұжырым
A) дене бірқалыпты кемімелі қозғалады
B) дене бірқалыпты үдемелі қозғалады
C) дененің үдеуі -1 м/с2-қа тең
D) дененің үдеуі 5 м/с2-қа тең
E) дененің үдеуі -2 м/с2-қа тең
F) алғашқы 5 секундта 22,5 м жол жүреді
G) алғашқы 5 секундта 37,5 м жол жүреді
H) алғашқы 5 секундта 50 м жол жүреді
Шешуі: Жауап нұсқаларында дене қозғалысының түрі, үдеуі ж=не алғашқы
5 секундта жүрген жолы берілгендіктен, осы шамаларды анықтасақ:
Дене үдеуі:
2
0
с
м
1
c5
с/м10с/м5
t
a −=
−
=
υ−υ
= , демек қозғалыс тең кемімелі.
Алғашқы 5 с-та жүрген жолы м5,37
2
)с5(
с
м
1
с5
с
м
10
2
at
tS
2
2
2
0
=
⋅−
+⋅=+υ= .
Дұрыс жауабы: А,С,G


1 2 3 4 5 t,c
υ, м/с


10

5


0

10. Қос дөңес линзаның фокус аралығы 40 см. Шамның 2 есе кішірейген
шын кескінін алу үшін, шамды линзадан орналастыру қашықтығы
A) 120 см
B) 1,2 м
C) 80 см
D) 8 м
E) 240 см
F) 2,4 м
G) 160 см
H) 1,6 м
Шешуі:
2
1
40
=
=
Г
смF

Линзаның екі беті де дөңес болғандықтан, ол ауада жинағыш
линза болады, есеп шарты бойынша кескін шын. Сондықтан
жұқа линза формуласында барлық таңба оң болады:
Ffd
111
=+,
Линзаның сызықтық ұлғайтуы Гdf
d
f
h
H
Г =⇒== ;
Олай болса
()
Г
ГF
d
FГdd
1111 +
=⇒=+
120
2
1
1
2
1
40
=
⎟
⎠
⎞
⎜
⎝
⎛
+
=dсм
?−d
Дұрыс жауабы: А,B