Ганс Христиан Андерсон
«Ұсқынсыз үйрек балапаны» ертегісінің желісімен
көрініс
Бірінші көрініс: Үйдің
жанындағы ұя
(Сахнада көгал, кішкентай көл
және ұя бар. Ана үйрек жұмыртқаларын бақылап отыр. Көрермендерге
әсем музыка ойнайды.)
Ана
үйрек:
– Қандай қызық! Мына
жұмыртқаларымның жарылар уақыты жақындады. Қанша күттім... Ал енді
оларды көруге асықпын!
(Бірінші жұмыртқа жарылады.
Бірінші үйрек балапан шығады.)
Бірінші үйрек
балапан:
– Сәлем, анашым! Мен де
жарыққа шықтым!
(Екінші және үшінші
жұмыртқалар жарылады. Қалған үйрек балапандары
шығады.)
Екінші үйрек
балапан:
– Ой, қандай әдемі жер!
Қанша қызық нәрсе бар!
Ана
үйрек:
– Балаларым, барлығыңызға
қош келдіңіздер!
(Соңында үлкен жұмыртқа
жарылады. Ұсқынсыз үйрек балапаны шығады. Оның сыртқы түрі
өзгеше.)
Үшінші үйрек
балапан:
– Ой, анашым, мынау бізге
мүлде ұқсамайды ғой.
Екінші үйрек
балапан:
– Иә, бұл басқаша... Тіпті
оғаш көрінеді!
Ұсқынсыз үйрек
балапаны: (сәл
ұялып)
– Мен де сендер сияқты
үйрекпін ғой.
Ана
үйрек: (жылы
сөзбен)
– Иә, әркімнің өз
ерекшелігі бар, балақайлар. Бұл өмірдің заңдылығы. Ешқашан ешкімді
сыртқы түріне қарап бағаламаңдар.
Екінші көрініс:
Аула
(Сахнада үй құстары жиналған.
Ұсқынсыз үйрек балапаны олармен бірге ойнамақшы
болады.)
Ұсқынсыз үйрек
балапаны:
– Сәлем, достар! Мен
сендермен бірге ойнағым келеді.
Тауық:
– Сен бе? Қарашы, қандай
ұсқынсызсың!
Қаз:
– Әрине, бізбен ойнау үшін
әдемі болу керек. Ал сен біздің ойынға
жарамайсың.
Ұсқынсыз үйрек
балапаны: (мұңайып)
– Бірақ менің жүрегім
таза, сендерге еш зиян тигізбеймін
ғой...
Әтеш:
– Әдемі болмасаң, бізбен
ойнай алмайсың. Біз саған орын бере
алмаймыз!
(Ұсқынсыз үйрек балапаны
ренжіп кетеді.)
Ұсқынсыз үйрек
балапаны:
(өзіне)
– Неге барлығы мені
қабылдамайды? Менің жүрегімде еш жамандық жоқ
қой...
Үшінші көрініс: Орман және
су айдыны
(Сахнада орман көрінісі.
Ұсқынсыз үйрек балапаны көл жағасында отыр. Сахнаны тұман жауып
тұр, көңілсіз музыка ойнайды.)
Ұсқынсыз үйрек
балапаны:
– Барлығы мені
жақтырмайды. Тіпті өз бауырларым да қабылдамады. Мен жалғыз
қалдым...
(Орманнан бақа секіріп
шығады.)
Бақа:
– Кім мына жерде мұңайып
отыр?
Ұсқынсыз үйрек
балапаны:
– Мен – ұсқынсыз үйрек
балапанымын. Ешкім мені жақсы
көрмейді...
Бақа:
– Сен үшін ешкім шешім
қабылдамайды, балақай. Сен өзіңнің кім екеніңді білсең болды. Қане,
жүрегіңді тыңда!
(Ұсқынсыз үйрек балапаны аздап
күлімсірейді, бірақ әлі де күмәні бар. Осы кезде аққулар пайда
болады.)
Бірінші
аққу:
– Сәлем, кішкентай! Неге
сонша мұңайып отырсың?
Ұсқынсыз үйрек
балапаны:
– Мен ұсқынсызбын. Өзіме
орын таба алмай жүрмін...
Екінші
аққу: (күлімсіреп)
– Қарашы, мына суға. Сен
бізге ұқсайсың.
(Ұсқынсыз үйрек балапаны судан
өзінің бейнесін көреді. Ол енді әдемі аққуға айналғанын
байқайды.)
Ұсқынсыз үйрек
балапаны: (қуанышпен)
– Мен аққу екенмін! Шын
аққу! Енді менің орным бар!
Соңғы көрініс: Мерекелік
той
(Барлық құстар мен жануарлар
сахнада. Аққулардың ортасында енді әсем аққуға айналған бұрынғы
Ұсқынсыз үйрек балапаны бар.)
Қаз:
– Қараңдаршы! Ол
қаншалықты әдемі болған!
Тауық:
– Бұрынғы сөздеріміз үшін
кешірім сұраймыз. Біз қателестік.
Ұсқынсыз үйрек
балапаны:
– Барлығы жақсы аяқталды.
Бірақ бір нәрсені есте сақтаңдар: адамның сұлулығы сыртында емес,
жүрегінде.
Аққу:
– Достар, өмірде әркімнің
өз орны бар екенін ұмытпаңдар!