Дәрис: Уйғур әдәбияти
| Мәктәп:И.Искандәров намидики о.м |
Қәрәли: | Муәллимниң исим-шәрипи:Музапарова Гулинур |
Синип: 7 | Дәрискә қатнашқан оқуғучилар сани: | Дәрискә қатнашмиған оқуғучилар сани: |
Мавзуси: | Һ.Искәндәровниң «Назугум» поэмиси |
Оқуш мәхсити: | 7.Ч/Җ2.Бәдиий әсәр қәһриманлирини гуманистик турғидин тәһлил қилиш.7.Т/И1. Бәдиий әсәрдики эпизодлар билән көрүнүшләрни селиштуруш.7.Б/С1.Персонажларниң паалийити билән муәллип бәргән портретлиқ характеристикисини селиштуруп, уларниң тарихий вә бәдиий қиммитигә баһа бериш. |
Дәрисниң мәхсити: | Барлиқ оқуғучилар: Һ. Искәндәровниң «Назугум» поэмисиниң мәзмуни билән тонушиду, тәһлил жүргүзиду; сунулған әхбарат бойичә фактни вә көзқарашларни аҗритишни билиду |
| Оқуғучиларниң көпчилиги: өз алдиға оқуған мәтинни чүшиниду, селиштуруп тәһлил қилиду; Һ. Искәндәровниң «Назугум» поэмисиниң мәзмуни билән тонушиду |
| Бәзибир оқуғучилар: берилгән тапшурмилар арқилиқ селиштурушни, тәһлил қилишни вә тәнқидий пикир ейтишни, уларниң алаһидилигини аҗритишни билиду. |
Тилниң мәхсити: | Асасий сөз вә сөз бирикмилири: Тағ.Назугум.Ямул.Той.Или.Бақи.Дүшмән.Ялғуз.Қомуч. |
| Йезиш бойичә тәвсийәләр: мәтин бойичә соал түзүшни үгиниду, тапшурмиларни орунлашни,өз ой-пикрини ейтишни билиду. |
Алдинқи мавзу: | Һ. Искәндәров. «Қазақстан» |
РЕҖӘ |
Реҗиләнгән иш түри вә берилидиған вақит: | Муәллимниң иш-һәрикити | Оқуғучиниң иш-һәрикити | Баһалаш | Ресурслар |
Өй тапшурмиси: 10 минут | А.Өткүр билән Һ.Искәндәровниң һаятини селиштуруп йезип келиш.
| А.Өткүр билән Һ.Искәндәровниң һаятини селиштуруп язиду | Оқуғучилар йезилған ишқа өзиниң пикрини ейтиш арқилиқ баһалиниду.
| Венн диаграмма
|
Тиңшаш:6 минут | Назугумниң қандақ хислитини өзәңларға үлгә қилатиңлар?
Топқа бөлүмән:
1-топ. Тетик. Поэма Дехан. Ават. Һезим.2-топ. Алим. Қумулда Өткүр. Мискин. Яшлиқ. 3-топ. Инқилапчи. Турпан. Уйғур. Ойған.4-топ. Кәтмән. Назугум. Тағ. Бақи. Или
Һ. Искәндәровниң «Назугум» поэмисидин парчә ипадилик оқулиду
Назугум һәққидә мәлумат беримән Назугум (1808-1827) уйғур хәлқиниң қәйсәр жәңчиси, маһир қошақчиси (Чолпангүл) Қәшқәрдә туғулған. Оқуған, билимлик, буғдай өңлүк, қара көз, қара қаш назук бәдән болғачқа Қәшқәр хәлқи Назугум дәп атап кәткән. Назугум 1826-ж Манжур истипадиға қарши хәлиқ қозғилиңиға қатнишип, қозғилаң мәғлуп болғандин кейин Илиға сүргүн қилинған... | Назугумни үлгә қилидиған хисләтлирини ейтип бериду
Топқа бөлүниду
Ипадилик оқуйду
Назугум һәққидә мәлумат алиду | Чүшинип оқуш вә асасий түгүнни ейтип бериш алаһидилиги баһалиниду. | Бирлик атмосферисини қуриду
Дәрислик, дәптәр 6.3.4 6.3.49 |
Ейтиш:6 минут | 1-топ.Тирәк сөзләр берилиду, мәнасини ачидуТағ-Назугум-Ямул-Той-Или-Бақи-Дүшмән-Ялғуз-Қомуч.
2-топ.Н.Абдусемәтовниң «Назугум» қиссиси билән селиштуриду.
Тәбиәтниң гөзәллиги-Рәһимсиз дуния-Бәхит издәп-Еғир қайғу- Хәвәр-Учришиш-Дүшмән- Күтүш-Һаләк.
3-топ. Шуңқар вә Кәтмән тағлири бойичә кластер қураштуруш.
4-топ. «Бәш тармақ» стратегияси арқилиқ1.Ким? -1 Назугум 2.Қандақ? -2 3.Немә қилди? -3 4.Асасий тәрәплири -4 5.Умумий түрдә -1
| Оқуған мәтинниң мәнасини ачиду, берилгән тапшурмилар арқилиқ селиштурушни, тәһлил қилишни вә тәнқидий пикир ейтишни, уларниң алаһидилигини аҗритишни билиду. | 1.Мәзмуни пәйдин-пәй баянлиди-1пай2. Әдәбий тил нормилириға мувапиқ баян қилди-1пай3. Өзиниң ой-пикри қолланди-1пай4. Мәзмуни мавзуға толуқ мувапиқ язди-1пай | Тирәк сөзләр
Венн диаграмма
Кластер
Бәш тармақ
|
Тәһлил:6 минут | 1. Өзлүк пикир (идея) – бир җүмлә. Бәхит издәп, қәһриман қиз көтәрди исиян.2. Дәлил – бир җүмлидин туруши керәк. 96-бәт3. Өз пикрини рошән көрситидиған мисал – бир җүмлә. Әркинлик вә азатлиқ үчүн күрәшкән қәһриман қизимиз Назугум4. Йәкүн – бир җүмлидин туриду. Қәдирдан аилиси, әзиз Вәтинидин айрилип еғир азап-оқубәтләрни баштин кәчүрүши униңға залимларға болған өчмәнлигини техиму қозғайду.
| Оқуғучилар мәтин тапшурмиси бойичә тәһлил қилишни вә тәнқидий пикир ейтишни, уларниң алаһидилигини аҗритишни билиду. | Дәлил-1пай.Мисал-1пай.Йәкүн-1пай | «Өзлүк пикир» йезиш усули |
Оқуш:5 минут | Мәтинни қисимларға бөлүп, мавзу қоюш | Балилар бу тапшурмини орунлаш арқилиқ мәтинни қисимларға аҗритишни үгиниду. | Қисимларға бөлүниши-1пай.Мавзу қойиши-1пай | Пикирлишиш |
Топлуқ иш:6 минут | «Ким чапсан» Назугум һәққидә қанчә қошақ билиду. Һәрбир топ. | Бир-биригә ярдәм қилиш арқилиқ бирликкә үгиниду | Бәш қошаққа-2пай | «Ким чапсан» |
Өй тапшурмиси: 2минут | «Назугум» поэмисидин парчә ядлаш | Күндиликлиригә язиду |
| Күндиликләр |
Баһалаш:2 минут |
| Күндиликлиригә қойғузиду. | Формативлиқ баһалаш. | Күндиликлири, дәптәр
|
Рефлексия.«Яхши соал асаслири» усули:2 минут | «Яхши соал асаслири» Шеир саңа яқтиму? Сәвәви Мәзмунини ечип бериш оңай болдиму? | Өзлирини пикирини бир жүмлә арқилиқ йәкүнләйду | Паал қатнашқан балиларға пай берилиду | «Яхши соал асаслири» |