Ыдырау үдерісі.Асқорыту ферменттерінің әсері

Білім беру ұйымының атауы

Ыбырай Алтынсарин атындағы мектеп жанында интернаты бар жалпы орта білім беретін мектеп КММ

Бөлім:

Тірі ағзалардың көптүрлілігі, құрылымы мен қызметтері

Бөлімше:

Қоректену

Мұғалімнің Т.А.Ә.

Дуйсекулова Гульмира Анарбаевна

Күні:

Сынып:

Қатысушылар саны: Қатыпағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ыдырау үдерісі. Асқорыту ферменттерінің әсері. Асқорытудағы ферменттердің маңызы. Сіңіру және бөліп шығару.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

9.1.2.1 адамның асқорыту жолдарындағы үдерістерді сипаттау

9.1.2.2 асқорыту үдерісіндегі органикалық заттар мен сәйкес ферменттердің арасындағы байланысты орнату

Сабақтың мақсаты

адамның асқорыту жолдарындағы үдерістерді түсіндіру

адамда асқорыту мүшелері мен олардағы ферменттер арасындағы байланысты сипаттау

асқорыту үдерісіндегі органикалық заттар мен ферменттердің арасындағы байланысты сәйкестендіру

Бағалау критерийлері

• адамның асқорыту жолдарындағы үдерістерді түсіндіреді

• адамда асқорыту мүшелері мен олардағы ферменттер арасындағы байланысты сипаттайды

• асқорыту үдерісіндегі органикалық заттар мен ферменттердің арасындағы байланысты сәйкестендіреді

Ойлау дағдыларының деңгейі:

Білу түсіну, Қолдану

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы 0-2мин

2-4 мин

4-6мин

6-10мин

1. Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру

2. Психологиялық ахуал қалыптастыру : «Жүректен жүрекке» әдісі арқылы оқушылар бір-бірінің атының бастапқы әріптеріне байланысты жылы сөздер айтып, жағымды ахуал қалыптастыру

3. «Қырыққабат » әдісі арқылы 3 топқа бөлемін

4. Алдыңғы білімді пысықтау:

https://wordwall.net/ru/resource/58077683

Сәйкестендіру

Қосымша 1

Орындарынан тұрып амандасады.

Оқушылар қолындағы жүректі қасындағы жолдасына ұсына отырып атының бастапқы әріптеріне байланысты жылы сөздер айтып, жағымды ахуал қалыптастырады

Оқушылар түрлі- түсті қырыққабаттың жапырақтарын мұғалімнің қолынан кезегімен алып, топқа бөлінеді

Ұялы телефондарына топқа сілтеме жіберіледі. Үй тапсырмасын сәйкестендіру орындау арқылы орындайды

Сәйкестендіруді дұрыс орындаған оқушыларды мадақтау арқылы ынталандыру

Жүрек,

Интерактивті тақта,

Түрлі-түсті қағаздан жасалған қырыққабат

Интербелсенді тақта, ұялы телефон

https://wordwall.net/ru/resource/58077683

Жаңа сабаққа кіріспе

10-14 мин

14-20 мин

20-25 мин

25-35 мин

35-40 мин

Тақырыпты бейнеролик арқылы ашу.

«Түрту» әдісін қолдану

Бейнероликті көріп отырып тақырыпқа байланысты кілт сөздерді дәптерлеріне жазып алады

1 тапсырма «Карта әдісі» (Топтық жұмыс)

Сұрақ және жауап бланкілері беріледі. Сұраққа жауап сәйкес келуі керек.

Сұрақтары:

1. Асқорыту дегеніміз не?

Ағзаның қоректік заттарды сіңіру процесі

2. Асқорыту жүйесі қандай үдерістерден тұрады?

Физикалық (қоректі ұсақтату), химиялық (асқорыту сөлінің әсерінен астың қорытылуы) және физиологиялық (қоректік заттардың қанға сіңірілуі) үдерісінен

3. Физикалық үдеріс қалай жүреді?

Шайнау, қоректік заттарды ұсақтау

4. Химиялық үдерісті қалай түсінесіз?

Сөлдің құрамы, асқорыту сөлінің әсерінен астың қорытылуы

5. Асқорыту ферменттерінің рөлі қандай?

Асқорытуда органикалық заттарды майда затарға ыдыратады

6. «Абсорбция» дегеннің мағынасы қандай?

Сіңіру деген мағына береді

2 тапсырма: «Дискуссия» әдісі (Жеке жұмыс) Функционалдық сауаттылықты арттыру тапсырмасы

Мәтін

Тісті бұзушылар –сағыз

Сағызды шайнап бастағанда шартты рефлекс бойынша асқазаннан қышқыл сөл бөліне бастайды. Бірақ асқазанға ешқандай тамақ бармауынан, қышқыл сөл асқазанның кілегей қабатын зақымдап, гастрит, эрозия, жара дамуына әкеліп соғады.

«Тамақтану кезінде сіздің тістеріңіз қышқыл өндіретін бактерияларға ұшырайды» - бұл мәлімдеме сағыздың бірін жарнамалайтын мәтіннен басталады.

Сұрақ 1

Химия мен биология тұрғысынан бұл тұжырымға қалай түсініктеме беруге болады?

Сұрақ 2

Сағызды шайнағанда қандай асқорыту үдерістері жүреді?

Сұрақ 3

Сағыздың адамның денсаулығына пайдасы мен зияны туралы өз пікірлерінізді айтыңыздар

3 тапсырма «Суреттер сөйлейді» әдісі (Топтық жұмыс)

Берілген суретте адамның асқорыту жүйесінің бөліктері көрсетілген. Суреттегі нысанды анықтаңыз және онда органикалық заттарды өзгеріске ұшырататын ферменттерді сипаттаңыз

1 топ: Ауыз қуысын сипаттап, онда органикалық заттарды өзгеріске ұшырататын ферменттер туралы сипаттайды

3.1сурет

2 топ: Асқазанды сипаттап, онда органикалық заттарды өзгеріске ұшырататын ферменттер туралы сипаттайды

3.2 сурет

3 топ: Ащы ішекті сипаттап, онда органикалық заттарды өзгеріске ұшырататын ферменттер туралы сипаттайды

3.3 сурет

ЕББҚ бар оқушылар (сөйлеу тілінің бұзылысы) бар оқушыға педагогикалық қолдау

«Суреттер сыры»

Суретке қарай отырып А, Б, В, Г, Д әріптерімен белгіленген асқорыту мүшелерін атап, қызметтерімен сәйкестендіріп кестеге орналастыру

3.4 сурет

А

Б

В

Д

Г

Қосымша 2

3.4 суреттің А бөлігінде бактерияларды жоятын фермент

1. пепсин

2. мальтаза

3. амилаза

4. лизоцим

3.4 суреттің Б бөлігіндегі нәруыздарды ыдырататын фермент

1. песин

2. липаза

3. амилаза

4. лизоцим

4 тапсырма

Кестемен жұмыс (Жұптық жұмыс)

Кестеде асқорыту үдерісіне қатысатын ферменттер берілген.

Ферменттердің бөлінетін сөлдері мен олардың қызметтеріне сәйкес орналастырыңыз

Ферменттер

1

2

3

4

5