Сыныбы: 1-сынып

Тақырыбы: «З» дыбысын қою

Кезең: дыбыс қою

Білімділік мақсаты: «З» дыбысының артикуляциясымен таныстыру, дыбысты жеке айтуға, сөзде табуға үйрету.

Дамытушылық мақсаты: артикуляциялық аппараттың қозғалғыштығын, бұлшықет тонусын жақсарту және дамыту; фонематикалық есту қабілетін дамыту.

Түзетушілік мақсаты: «З» дыбысын өз бетімен дұрыс айта алуын үйрету.

Тәрбиелік мақсаты: ұқыптылыққа, ептілікке тәрбиелеу.

Көрнекіліктер: айна, суреттер, «З» дыбысының профилі.

Сабақ барысы:

I.Ұйымдастыру кезеңі:

• Сәлеметсің бе, Расул!

• Қазір жылдың қай мезгілі?

• Оны қандай белгілерінен білдің?

• Бүгін бізге қонақ келіпті. Бұл не? (қоңыз)

• Бүгін қоңыз сенің қалай жұмыс жасайтыныңды, тапсырмаларды қалай орындайтыныңды көруге келіпті.

II.Мақсатын баяндау

-Бүгін сабағымызда «З» дыбысын дұрыс айтып үйренеміз.

Артикуляциялық жаттығу

Расул, біздің қонағымыз қоңызымызға «Тіл» туралы ертегіні айтып берейік.

Ертеде тіл болыпты (тілді көрсету)

Ол өзінің үйшік ауызында тұрыпты (бала аузын ашады)

Бір күні тіл таңертең тұрып сағатына қарап (сағат жаттығуы)

Төсегінен тұрды.

Тіл бәліш пісіргісі келді (бәліш жаттығуы).

Бәлішке тойып алып, далаға шығады.

Тіл қоршаудың жанынан жүгіріп өтті (қоршау жаттығуы)

Әткеншекке барып тербелді (әткеншек жаттығуы)

Тіл ары қарай жүріп күркетауыққа кезікті (күркетауық жаттығуы)

Құстан қорқып үйіне кіріп кетеді (аузын ашып тілі кіріп кетеді)

Дауысқа арналған жаттығу

Енді қоңызымыз қалай дауыс шығарады екен? Оны біз ақырын және қатты дауыспен айтып көрейікші?( ыззз ззззз ззззз)

III.Артикуляциялық гимнастика

«Қоршау жаса» - езу тартып жымию, жоғарғы және төменгі тістер көрінуі керек. Осылай жасап, ерінді 1-5, 1-10 секунд осы қалыпта ұстау.

«Тістерді тазалау» - езу тартып күлу, тістерді көрсетіп, ауызды сәл ашып, тілдің ұшымен төменгі тістерді тазалау оңға солға, кейін жоғарғы тістерді тазалау.

Сергіту сәті

Тік ұста бойыңды.

Жоғары соз қолыңды.

Соз қолыңды тағыда.

Жеткіз жираф мойынына.

Орнымыздан тұрайық,

Алақанды ұрайық.

IV.«З» дыбысының артикуляциясымен таныстыру.

• Ерін жымияды, астыңғы тістер көрініп тұрады;

• Тістер жақын, бірақ түйіспейді, 1-2мм қашықтықта;

• Тілдің ұшы төменгі тістердің түбінде;

• Тілдің арқасы жоғарғы тістермен қуыс жасайды;

• Тілдің бүйір шеттері азу тістерге жабысып, науа тәрізді болып, тілдің ортасымен суық ауа өтеді;

• Жұмсақ таңдай көтеріліп, жұтқыншақтың артқы қабырғасына жабысып, мұрынға баратын ауа жолын, ауа ауыз арқылы шығады;

• Дауыс пердесі дірілдемейді.

V.Фонематикалық естуін қалыптастыру

«Шапалақта» ойыны

Расул, мен саған дыбыстарды атаймын, ал сен З дыбысын естігенде шапалақтайсың.

Л д б з т а р е з н г о ы у з ж к з с б з

VI.Суретпен жұмыс: «З» дыбысы бар сөздерді тап.

Расул, мен саған суреттерді көрсетемін, ал сен маған «З» дыбысы бар сөздерді бір жаққа жинайсың.

Не жетіспейді ойыны?

Оқушының алдына 3-4 сурет қойылып, назар салып қарауы сұралады. Кейін көзін жұму ұсынылады. Содан кейін оқушы қай сурет жоқ екенін айту керек.

VIII.Үйге тапсырма

Артикуляциялық жаттығуларды орындау, дыбысты қайталау.

VII.Сабақты қорытындылау

• Бүгін сабақта не істедік?

• Қандай дыбысты дұрыс айтуға үйрендік?

• Сабақ саған ұнады ма?

Оқушыны мадақтау.