Задвижкалардың құрылысы және қызыметі.

№ 19 КОЛЛЕДЖ

Ашық сабақ

Тақырыбы: Задвижкалардың құрылысы және қызыметі.

Топ: 21-04 ІIІ бағам

Мамандығы: 7321200 "Газбен қамтамасыз ету жабдықтары мен жүйелерін құрастыру және пайдалану"

Біліктілігі: 3W07321201 "Газ құбырларын пайдалану және жөндеу слесарі"

Арнайы пән оқытушысы: Айдарханов Абылайхан

2023-2024 оқу жылы

Әдіскер: ___________ Бекітемін:_____________

№19 Колледж директоры

Д.Усербаев А. Ильясов

Өткізген күні: 04.04.2024 жыл

Сабақтың тақырыбы: Задвижкалардың құрылысы және қызыметі.

Жоспары

І. Ұйымдастыру кезеңі (3 мин.)

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру ( 10 мин.)

Арматуралық жабдықтар туралы түсінік

Жоспар:

1. Құбырлық арматуралар дегеніміз не?

2. Арматураның конструктивті типтеріне не жатады?

3. Бекіту арматурасына сипаттама беріңдер?

4. Жұмысшы қысым деген қандай қысым?

ІІІ. Жаңа сабақ (20 мин.)

1. Задвижкалардығ құрылысы.

2. Задвижканы газ құбыры бойына қою мақсаты

3. Маркалары 30с97нж задвижкасы

4. Маркалары ЗКЛ2-16

5. Маркалары ЗКС – 160 задвижкасы

ІV. Бекіту (5 мин.)

1. Задвижка дегеніміз не?

2. Задвижканы газ құбыры бойына қою мақсаты?

3. Задвижканың затворының түрлері?

4. Задвижканың корпус пен клиннің беттік қабаты кандай металдан құйылады?

V. Бағалау (5 мин.)

VІ. Үйге тапсырма ( 2 мин.)

1. Задвижкалардың қолданылуы .

VІІ. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Сабақтың мақсаты:

1) Білімділік: Студенттердің оқу қабілеттерін және білімдерін тереңдете отырып, асинхрозадвижкалармен таныстыру, меңгерту.

2) Дамытушылығы: Студенттерге задвижкалардың құрылысын түсіндіріп, ойлау қабілетін жетілдіру, алған білімдерін тәжірибеде қолдана білуге дағдыландыру.

3) Тәрбиелік: Студенттерге задвижкалармен жұмыс істеуге үйретіп ұқыптылыққа, сабырлылыққа тәрбиелеу.

Сабақ көрнекілігі: интерактивті тақта, слайд задвижкалардың құрылысы.

Сабақ түрі: Дәстүрлі сабақ.

Сабақ әдісі: баяндау, түсіндіру, сын тұрғысынан ойлау.

Сабақтың басқа пәндермен байланысы: Физика, химия, материалтану, техникалық сызу

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

1.Студенттермен сәлемдесу, түгелдеу.

2.Студенттердің назарын сабаққа аудару.

3.Аудитория тазалығына назар аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

ІІІ. Жаңа сабақ.

Задвижкалардың құрылысы

Задвижкалардың жұмыс істеу принципі

Задвижкалар. Задвижканың жұмысшы органының барып-келу механизмі жұмысшы ортадағы ағынға перпендикуляр жағдайдағы қимыл жасайтын құрылғы.

Задвижканы газ құбыры бойына қою мақсаты газ құбырлары бойында болатын түрлі апаттар кезінде ағымды және күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін белгілі бір аймақтағы газ ағымын тоқтату мақсатында қолданылады.

Задвижкалар затворы тік жалпақ, диск немесе клин түрінде болып, корпус отырғызғышының тығыздық бетімен ағын ортасы осьіне перпендикуляр жағдайда қозғалып жылжып тұрады.

Задвижкалар толық өткізгішті және қысыңқы түрінде болады. Толық өткізгіщті задвижкаларда отырғызғыш құбыр диаметрі өлшемдерімен тең болады, ал қысыңқы түрінде задвижкалар отырғызғыш диаметрі құбыр диаметрінен кішкентай болады да, шпиндельдің жүру жолын азайтады.

Сонымен қатар задвижкалар клинді және параллелді затворлы болады. Клинді задвижка отырғызғышы екі дөңгелекші бет түрінде болып, ағын қозғалысының осьіне қатынасы кішігірім бұрыштық түрінде клиндік бетті құрап орналасады. Параллельді задвижка түрунде затвор бір немесе екі тарелкалы /дискілі/ түрінде шпиндельге бекітіледі.

Негізінде бұл затворды 1 немесе2 дискалы деп атайды. Параллельді задвижкада отырғызғыш беттері де параллельді болып, ағын қозғалысы осьіне перпендикуляр түрінде орналасады. Затвор тарелкалары отырғызғышка клинделуі және тығыз отыруы, корпустағы қосымша клин тарелкалар арасына кіріп тұру есебінен қамтамасыз етіледі.

Задвижкалар жылжымалы шпиндельді және жылжымайтын шпиндельді түрінде шығарылады. Бұлар винттік бұрандалық құрылысына қарай затвордың жоғары және төмен қозғалысы орнатылады.

Задвижкалардың кемшілігі жұмысшы органдарының қозғалысы кезінде тығыздық беттерінің қатты үйкеліске ұшырауы. Тағы бір кемшілігі затвор отырғызғыш қимасын жартылай жауып, аралық жағдайда тұрғанда, тығыздық дөңгелекше беттерінің бөлігі қатты ағын ағысының аумағында болып, ағын құрамындағы қатты нәрселермен қатты қажалып желінуге ұшырап тұрады. Осындай қажалып желінудің салдарынан задвижканы жабуда керекті тығыздықты қамтамасыз ете алмайды, яғни задвижка ағынды ұстамайды. Сондықтан задвижкаларды реттеуші элемент ретінде пайдалануға шектеу қойылады.

Диаметрлі 50 мм. жоғары құбыр жүйелерінде задвижкалар орнатылады, себебі гидравликалық соққының пайда болуының алдын алу үшін қтианы ақырын жабуды талап етіледі.

Маркалары 30с97нж және 30нж997нж задвижкалары

Клинді жылжымалы шпиндельді, фланецті 30с97нж және белсенділігі төмен ортада қолданылатын 30нж997нж задвижкалары су, бу, май және мұнай үшін, сонымен қатар отандық газға 2,5 мПа дейінгі қалыпты температура мен қысымды қолдануға болады.

Бұл задвижкалар жұмысшы температурасы 300°С дейін, ал шартты қысымы Рш-2,5мПА есептелген. Корпус пен клиннің беттік қабаты коррозияға қарсы болат металынан балқытылып құйылады. 30с997нж задвижкасын ашып-жабу қолмен басқару түрінде, ал30с 97нж задвижкасын газ құбырына кез-келген жағдайда орнатылады, ал 30нж997нж задвижкасын көлденең газ құбырына электроприводын жоғары тік жағдайда орнатады. 30с97нж задвижкалары шартты диаметрі Дш – 100, 150, 200, 250 мм. шығарылады, ал салмақтары 74, 140, 229, 248 кг. болады.

30с 997нж задвижкалары шартты диаметрі Дш – 100,150,200,250 мм. шығарылады, ал салмақтары 129, 189, 284, 303 кг. болады.

Маркалары ЗКЛ2-16 және ЗКЛ2-40 задвижкалары

Затворы клинді, жылжымалы шпиндельді, фланецті ЗКЛ2-16 және ЗКЛ2-40задвижкалары белсенді емес ортадағы сұйықтық және газ тәрізді мұнай өнімдеріндебірінші орындалымы 425°С дейін жұмысшы температурада, ал екінші орындалымы белсенділігі бар сұйықтық және газ тәрізді мұнай өнімдерінде 600°С дейінгі жұмысшы температурада жұмыс істеуге арналған.

ЗКЛ2-16 задвижкасы шартты қысымы Рш – 1,6 мПа, ал ЗКЛ2-40 задвижкасы шартты қысымы Рш – 4 мПа жұмыс істеуге есептелген.

425°С температурада ЗКЛ2-16 задвижкасы жұмысшы қысымы Рж-1,6 мПа, ал ЗКЛ2-40 задвижкасы жұмысшы қысымы Рж-2,2 мПа жұмыс істеуге қабілетті.

600°С температурада ЗКЛ2-16 задвижкасы жұмысшы қысымы Рж-0,75 мПа, ал ЗКЛ2-40 задвижкасы жұмысшы қысымы Рж-1,9 мПа жұмыс істеуге қабілетті.

Корпус пен клиннің беттік қабаты коррозияға қарсы болат металынан балқытып құйылған. Шпиндель нығыздығы сальниктікі. Сальникті тарту лақтырмалы болььармен орындалады. Задвижкаларды басқару қолмен, маховик арқылы жүргізіледі және құбырға кез-келген жұмысшы жағдайында орнатуға болады.

ЗКЛ2-16 задвижкасы шартты диаметрі Дш-50, 80, 100, 150, 200, 250, 300, 350, с400, 500, 600 мм. шығарылып, ал салмақтары 21 кг. бастап 1750 кг. дейін болады. Ал ЗКЛ2- 40 задвижкасы шартты диаметрі Дш-50, 80, 100, 150, 200, 250, 300, 500 мм. шығарылып, ал салмақтары 30кг. бастап 2009 кг. дейін болады.

Маркасы ЗКС – 160 задвижкасы

Клинді, жылжымалы шпиндельді муфталы ЗКС – 160 задвижкасы сұйықтық және газ тәрізді мұнай өнімдері үшін 450°С жұмысшы температурада жұмыс істеуге және шартты қысымы Рш-1,6 мПа есептелген. Жұмысшы температурасы 425°С – та жұмысшы қысым Рж – 6,8 мПа жұмыс істеуге қабілетті. Құбырға жалғану жолы муфталық. Корпусы – қақтауға төзімді болат, корпус пен беттік қақпақтық жалғануы – бұрандалық. Затвор – толықтай клин. Затвордағы нығыздық – корпусқа престелген дөңгелекше. Шпиндель нығыздығы – сальникті. Сальникті тарту – накидной гайкамен.

ІV. Бекіту.

1. Задвижка дегеніміз не және оның қызметі?

2. Задвижканың құрылымын атаңыз?

3. Задвижканы газ құбыры бойына қою мақсаты?

4. Задвижка затворы қаншаға бөлінеді?

5. Задвижканың кемшіліктері қандай?

V. Бағалау.

VІ. Үйге тапсырмасы.

1. Задвижкалардың құрылысы және қолданылуы .

VІІ. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Газовые сети и установки авт. В. А. Жила, М. А. Ушаков, О.Н. Брюханов, Москва изд. ACADEMA 2003 г.

Газовые сети и установки авт. А. И. Гордюхин

Москва изд. Стройиздат, 1989 г.

Газоснабжение авт. А. А. Ионин

Москва изд. Стойиздат, 1989 г.

Мұнай – газ терминдерінің орысша – қазақша сөздігі авт. М. Арыстанбаев

Алматы Өлке баспасы, 2011 ж.

V. Бағалау.

Үй тапсырмасы

1. Материалды жүктеу
   Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

   Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру
   Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

   Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

   Материал жариялау Сертификатты жүктеу

   
   Ресми байқаулар тізімі

   Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

   Тізімді көру